Έτσι ταπεινώσαμε την ειδωλολατρεία.

[tanipteros]

μα ο Βούδας ποτέ δεν είπε ότι ήταν Θεός, ίσα ίσα είπε ότι ήταν άνθρωπος και τα αγάλματα απεικονίζουν έναν άνθρωπο...

[Ζαποτέκος]

μα ο Βούδας ποτέ δεν είπε ότι ήταν Θεός, ίσα ίσα είπε ότι ήταν άνθρωπος και τα αγάλματα απεικονίζουν έναν άνθρωπο...

Αυτοί όμως νόμιζαν πως απεικονίζει θεό.

[Ζαποτέκος]

Οι Διωγμοί κατά των Χριστιανών

Επί Κλαυδίου οι Ιουδαίοι και οι ιουδαιο-Χριστιανοί μάλωναν μεταξύ τους και δημιουργούνταν ταραχές . Οι αρχές δεν μπορούσαν να τους ξεχωρίσουν μεταξύ τους , τους θεωρούσαν όλους Εβραίους και προχώρησαν σε διωγμό των Ιουδαίων και των εξ Ιουδαίων χριστιανών της Ρώμης.

Στον διωγμό του Νέρωνα μαρτύρησαν οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος. Οι χριστιανοί τυλίγονταν σε δέρματα ζώων και παραδίδονταν σε θηρία που τους κατασπάραζαν , ή δένονταν σε κορμούς δέντρων γυμνοί , αλείφονταν με πίσσα και καίγονταν σαν λαμπάδες για να φωτίζουν τα χαρμόσυνα δείπνα και τα όργια των συνδαιτημόνων του Νέρωνα.

Ο Βεσπασιανός και ο Τίτος κυνήγησαν μόνο τους ταραξίες Ιουδαίους.

Επί Δομιτιανού εκτός από χριστιανούς θανατώθηκε και ο συγγενής του Δομιτιανού , ύπατος Φλάβιος Κλήμης , που ως άθεος θανατώθηκε μαζί με τη σύζυγό του Δομιτίλλα. Την ίδια τύχη είχε και ο ύπατος Ακίλιος Γλαβρίων.

Επί Τραϊανού έγινε διωγμός κατά των χριστιανών έπειτα από διαμαρτυρίες των κτηνεμπόρων που ζημιώνονταν από το γεγονός ότι ο χριστιανισμός απαγόρευε τις σφαγές ζώων για θυσίες.

Επί Αδριανού συνεχίστηκαν οι διωγμοί πιο ήπια. Κυρίως όμως ταλαιπωρήθηκαν οι Εβραίοι. Σφαγιάστηκαν γύρω στις 600.000 !

• Το 135 οι Εβραίοι που κατοικούσαν σε διάφορες περιοχές επαναστάτησαν εναντίον της Ρώμης με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν αυστηρά. Αλλά και οι Εβραίοι της Παλαιστίνης ξεσηκώθηκαν με αρχηγό τους το Βαρ Κόχβα (Βαρχωχεβά, κατά τον Ευσέβιο Καισαρείας) επειδή ο Αδριανός είχε ιδρύσει στην Ιερουσαλήμ ρωμαϊκή αποικία (την Αιλία Καπιτωλίνα). Ο Βαρ Κόχβα (γιος άστρου) απέδωσε στον εαυτό του το χωρίο των Αριθμών (24,27) ανατελεί αστρον εξ Ιακώβ, αναστήσεται άνθρωπος εξ Ισραήλ, παρουσιάστηκε ως Μεσσίας και ξεσήκωσε τους ομοεθνείς του Ιουδαίους. Οι Χριστιανοί όμως δεν τον ακολούθησαν στην αποστασία του αυτή από τη Ρώμη και γι’ αυτό τους έδιωξε.
  Η επανάσταση του Κόχβα καταστάλθηκε και πολλοί Ιουδαίοι έχασαν τη ζωή τους έξω από την Ιερουσαλήμ, στην πόλη Βίθθηρα (Biddir). Από τότε απαγορεύτηκε η είσοδος των Εβραίων στα Ιεροσόλυμα, στους Χριστιανούς όμως δόθηκε άδεια να εγκατασταθούν στην ιερή αυτή πόλη. Οι Χριστιανοί από την εποχή της καταστροφής της Ιερουσαλήμ (το 70) από τον Τίτο είχαν εγκαταλείψει την πόλη και έμεναν μέχρι τώρα στην Πέλλα. Με την επιστροφή τους στην Ιερουσαλήμ επιδόθηκαν στην οργάνωση της Ιεροσολυμιτικής Εκκλησίας, με αρχηγό τον πρώτο εξ Ελλήνων επίσκοπο Ιεροσολύμων Μάρκο, αμιγείς από κάθε Ιουδαϊκό στοιχείο.
  Ο διωγμός του Αδριανού δεν άφησε ανέπαφη και την Ελλάδα, την οποία αγαπούσε ιδιαίτερα ο αυτοκράτορας. Ας σημειωθεί ότι σε μια επίσκεψη του είχε μυηθεί στα ελευσίνια μυστήρια. Με αφορμή τους διωγμούς δυο μορφωμένοι και θαρραλέοι Χριστιανοί, ο Επίσκοπος Αθηνών Κοδράτος και ο Αθηναίος φιλόσοφος Αριστείδης, σύνταξαν απολογίες υπέρ των Χριστιανών και τις επέδωσαν στον αυτοκράτορα, όταν αυτός βρισκόταν στην Αθήνα.

Επί Αντωνίνου του Ευσεβούς συνεχίστηκαν μεν οι διωγμοί , αλλά με ηπιότητα, όπως δηλαδή επί Αδριανού. Οι κατηγορίες ήταν : αθεΐα , μελέτη και κατοχή απαγορευμένων μαγικών βιβλίων, προσηλυτισμός , ανηθικότητα και ανατροπή της αυτοκρατορίας και του αυτοκράτορα.

• Ο αυτοκράτορας Αντωνίνος ήταν ιδιαίτερα ειρηνικός και φιλάνθρωπος· προτιμούσε να σώσει ένα μόνο άνθρωπο παρά να φονεύσει πολλούς εχθρούς. Και στην εποχή του όμως διώχτηκαν Χριστιανοί και οδηγήθηκαν στο μαρτύριο κάτω από την επίδραση των φωνασκιών του μαινόμενου όχλου. Πολλές φορές οι κατά περιοχές ανθύπατοι, παρά τις αγαθές προθέσεις τους να αποφύγουν την καταδίκη κάποιου Χριστιανού, που οδηγούνταν μπροστά τους χωρίς να τηρηθούν οι νόμιμες διαδικασίες, αναγκάζονταν από το φανατισμένο όχλο να οδηγούν στο μαρτύριο τους ομολογητές του Χριστού.

Επί Μάρκου Αυρηλίου διάφορα φυσικά φαινόμενα ( λοιμός , λιμός , σεισμοί και πλημμύρες ) αποδόθηκαν στην οργή των θεών κατά των χριστιανών , οι οποίοι παραδόθηκαν ως εξιλαστήρια θύματα στους Ρωμαίους. Έτσι ο αυτοκράτωρ - φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος , ο οποίος έλεγε "σκέψου πως οι άνθρωποι είναι αδελφοί σου και αγάπησέ τους" , στιγματίστηκε με αντιχριστιανικό διωγμό. Οι διωγμοί συνεχίστηκαν πιο ήπια και επί Κομμόδου , γιου του Μάρκου Αυρηλίου.

Επί Σεπτίμιου Σεβήρου κυνηγήθηκαν οι χριστιανοί γιατί δεν θυσίαζαν υπέρ του αυτοκράτορα. Κυρίως στράφηκε κατά όσων ασπάζονταν τον χριστιανισμό , εναντίον των νεοφώτιστων δηλαδή. Επί Καρακάλλα οι διωγμοί συνεχίστηκαν πιο ήπια. Ο παρενδυσίας Ηλιογάβαλος ήταν υπέρ του θρησκευτικού συγκριτισμού και δεν καταδίωξε τους χριστιανούς. Ο Αλέξανδρος Σεβήρος έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς επηρεασμένος απ' την φιλοχριστιανή μητέρα του. Ανάμεσα στα αγάλματα των Μ. Αλεξάνδρου , Αβραάμ , Απολλώνιου Τυανέα και Ορφέα , είχε και αυτό του Ιησού Χριστού.

Οι διωγμοί κατά των χριστιανών συνεχίστηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα επί Μαξιμίνου Θρακός . Ο αυτοκράτορας Φίλιππος ο Άραβας έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς και γι' αυτό δημιουργήθηκε η παράδοση που μας διασώζει ο Ευσέβιος Καισαρείας πως δήθεν ήταν ο πρώτος χριστιανός Ρωμαίος αυτοκράτορας.

• Η διήγηση αυτή του Ευσεβίου είναι μυθική, γιατί 1) ο ίδιος ο Ευσέβιος, όταν την αναφέρει, λέγει ότι «κατέχει λόγος» δηλαδή λέγεται ή υπάρχει η φήμη ή επικρατεί η άποψη, 2) ο Ωριγένης στις επιστολές, που γράφει στο Φίλιππο και τη γυναίκα του Σεβήρα, και στο σύγγραμμα του Κατά Κέλσου, που το γράφει την εποχή του Φιλίππου, δεν αναφέρει ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός, όπως τούτο κάνει ο Ευσέβιος στην εκκλησιαστική του Ιστορία και ιδίως στο Χρονικό του, όπου με βεβαιότητα αναφέρει ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός και 3) στα νομίσματα του Φιλίππου, που εκδόθηκαν από τον ίδιο, δε βρίσκουμε κανένα ίχνος Χριστιανικό αλλά απεναντίας όλα μας δείχνουν ότι ήταν οπαδός πάντοτε της εθνικής θρησκείας. Επειδή ορισμένοι αυτοκράτορες έδειχναν ευμενείς διαθέσεις προς τους Χριστιανούς, νόμιζαν οι Χριστιανοί ότι πράγματι οι αυτοκράτορες αυτοί ήταν Χριστιανοί, δίσταζαν όμως και φοβούνταν από λόγους πολιτικούς να αποκαλυφθούν φανερά ότι ήταν Χριστιανοί. Με βάση ίσως τη σκέψη αυτή ο Ευσέβιος Καισαρείας δίνει πίστη στη φήμη και τείνει να δεχτεί ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός. Έχουμε όμως και τη μαρτυρία του Διονυσίου Αλεξανδρείας, που άκμασε πολύ λίγα χρόνια ύστερα από το Φίλιππο. Ο Διονύσιος γράφει τα εξής: ουδέ άλλος τις ούτω των προ αυτού βασιλέων ευμενώς και δεξιώς προς αυτούς (τους Χριστιανούς) διετέθη, ουδ’ οι λεχθέντες αναφανδόν Χριστιανοί γεγονέναι, ως εκείνος οικειότατα εν αρχή και προσφιλέστατα φανερός ην αυτούς αποδεχόμενος (Ευσεβίου, εκκλησιαστική Ιστορία, Ζ' 10). Ο Διονύσιος ασφαλώς εννοεί, όταν γράφει «τους λεχθέντας αναφανδόν Χριστιανούς γεγονέναι», τους αυτοκράτορες Αλέξανδρο Σεβήρο (222-235) και Φίλιππο τον Άραβα (244-249), γιατί και οι δυο δε διέκεινταν εχθρικά προς τους Χριστιανούς και η Εκκλησία την εποχή τους ειρήνευε και δυνάμωνε. Έτσι, και με βάση τη μαρτυρία του Διονυσίου Αλεξανδρείας, πρέπει να θεωρήσουμε ως απίθανη την πληροφορία του Ευσεβίου για το Φίλιππο ότι έγινε Χριστιανός. (Παράβαλλε Το Χρονικό στον Ιερώνυμο για το έτος 247, όπου αναφέρεται: (Philippus)primusque omnium ex Romanis Imperatoribus Christianus fuit, ότι δηλαδή ο Φίλιππος υπήρξε ο πρώτος Χριστιανός από όλους τους Ρωμαίους αυτοκράτορες Pl 27, 645-646).

Απ' τον Δέκιο και μετά οι διωγμοί κατά των χριστιανών γίνονται χειρότεροι από ποτέ. Οι διωγμοί του Νέρωνα και του Δομιτιανού ήταν προσωπικοί και δεν διακρίνονταν οι χριστιανοί απ' τους Ιουδαίους . Οι διωγμοί επί Τραϊανού μέχρι Μαξιμίνου του Θρακός ήταν τοπικοί. Αλλά απ' τον Δέκιο και μετά γίνονται καθολικοί. Αφορούν ολόκληρη την αυτοκρατορία. Η Ρωμαϊκή Πολιτεία προσπαθεί να εξαφανίσει τον χριστιανισμό. Tους διωγμούς του Δέκιου συνέχισαν οι Γάλλος και Βαλεριανός. Ο Γαλλιηνός , γιος του Βαλεριανού , έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς και σταμάτησε τους διωγμούς. Για 40 χρόνια ( 260 - 303 ) οι χριστιανοί απόλαυσαν ειρήνη. Oι Διοκλητιανός , Γαλέριος , Μαξιμιανός και Κωνστάντιος Χλωρός έκαναν τους τελευταίους διωγμούς . Ο Κωνστάντιος ( πατέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου ) ήταν πιο ήπιος.

• Ο Κωνστάντιος Χλωρός , Καίσαρας της Δύσης, που επιθυμούσε να μην υπακούσει στις εντολές των προϊσταμένων του, επέτρεψε την καταστροφή Χριστιανικών ναών, τους οποίους μπορούσε κανείς να ξανακτίσει, αλλά τον πραγματικό ναό του Θεού, που ήταν στις ψυχές των ανθρώπων, τον άφησε άθικτο.

Για πολλές λεπτομέρειες βλ. αυτό το ωραίο διαδικτυακό βιβλίο με πλήθος πηγών : https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/perieh.htm

[jey_pap]

Nandros έγραψε:

Ναι όντως ,όσοι είναι ανίκανοι να ενηλικιωθούν έχουν ανάγκη από κάτι θείο να τους κρατάει το χεράκι σαν τον μπαμπάκα που αποσυντίθεται σε κάποιο μνήμα.

Επίσης όσοι είναι ανίκανοι να ενηλικιωθούν απορρίπτουν το Θείο ώστε να θάψουν όλους τους φόβους που τους στοιχειώνουν...

Όταν γράφεις στα @@ σου τον θείο, δεν σε στοιχειώνει τίποτα.
Ο φόβος του θανάτου και το ένστικτο της επιβίωσης είναι το ίδιο, είτε σε θεούσους είτε σε αθέους.
.

Ο φόβος έχει διαβαθμίσεις. Όσο πιο εξαντλημένος είναι ο οργανισμός, τόσο πιο πολύ παραιτείται από τον αγώνα επιβίωσης.

[Ζαποτέκος]

Αναστενάρια

Πυροβασία θρακικής προέλευσης. Γίνεται κυρίως τον Μάιο ( 21/5 )ώστε να συνδέεται με τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη. Η γιορτή αυτή προέρχεται απ' την οργιαστική λατρεία του Διονύσου , είναι ειδωλολατρικό έθιμο και ενσωματώθηκε απ' τους πιστούς χριστιανούς ( όχι όμως και απ' τις επίσημες εκκλησιαστικές αρχές ) στην χριστιανική παράδοση.

Ετυμολογικές προτάσεις :

1) αναστενάζω
2)ανασταίνω ( ανασταίνομαι ) = πηδώ , εγείρω , σηκώνω ψηλά , θεραπεύω
3) στιά = πυρά
4) ασθενής
5) στρηνάρις = δαιμονόπληκτος , ακόλαστος , θεόληπτος

[nik_killthemall]

Οι Διωγμοί κατά των Χριστιανών

Επί Κλαυδίου οι Ιουδαίοι και οι ιουδαιο-Χριστιανοί μάλωναν μεταξύ τους και δημιουργούνταν ταραχές . Οι αρχές δεν μπορούσαν να τους ξεχωρίσουν μεταξύ τους , τους θεωρούσαν όλους Εβραίους και προχώρησαν σε διωγμό των Ιουδαίων και των εξ Ιουδαίων χριστιανών της Ρώμης.

Στον διωγμό του Νέρωνα μαρτύρησαν οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος. Οι χριστιανοί τυλίγονταν σε δέρματα ζώων και παραδίδονταν σε θηρία που τους κατασπάραζαν , ή δένονταν σε κορμούς δέντρων γυμνοί , αλείφονταν με πίσσα και καίγονταν σαν λαμπάδες για να φωτίζουν τα χαρμόσυνα δείπνα και τα όργια των συνδαιτημόνων του Νέρωνα.

Ο Βεσπασιανός και ο Τίτος κυνήγησαν μόνο τους ταραξίες Ιουδαίους.

Επί Δομιτιανού εκτός από χριστιανούς θανατώθηκε και ο συγγενής του Δομιτιανού , ύπατος Φλάβιος Κλήμης , που ως άθεος θανατώθηκε μαζί με τη σύζυγό του Δομιτίλλα. Την ίδια τύχη είχε και ο ύπατος Ακίλιος Γλαβρίων.

Επί Τραϊανού έγινε διωγμός κατά των χριστιανών έπειτα από διαμαρτυρίες των κτηνεμπόρων που ζημιώνονταν από το γεγονός ότι ο χριστιανισμός απαγόρευε τις σφαγές ζώων για θυσίες.

Επί Αδριανού συνεχίστηκαν οι διωγμοί πιο ήπια. Κυρίως όμως ταλαιπωρήθηκαν οι Εβραίοι. Σφαγιάστηκαν γύρω στις 600.000 !

• Το 135 οι Εβραίοι που κατοικούσαν σε διάφορες περιοχές επαναστάτησαν εναντίον της Ρώμης με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν αυστηρά. Αλλά και οι Εβραίοι της Παλαιστίνης ξεσηκώθηκαν με αρχηγό τους το Βαρ Κόχβα (Βαρχωχεβά, κατά τον Ευσέβιο Καισαρείας) επειδή ο Αδριανός είχε ιδρύσει στην Ιερουσαλήμ ρωμαϊκή αποικία (την Αιλία Καπιτωλίνα). Ο Βαρ Κόχβα (γιος άστρου) απέδωσε στον εαυτό του το χωρίο των Αριθμών (24,27) ανατελεί αστρον εξ Ιακώβ, αναστήσεται άνθρωπος εξ Ισραήλ, παρουσιάστηκε ως Μεσσίας και ξεσήκωσε τους ομοεθνείς του Ιουδαίους. Οι Χριστιανοί όμως δεν τον ακολούθησαν στην αποστασία του αυτή από τη Ρώμη και γι’ αυτό τους έδιωξε.
  Η επανάσταση του Κόχβα καταστάλθηκε και πολλοί Ιουδαίοι έχασαν τη ζωή τους έξω από την Ιερουσαλήμ, στην πόλη Βίθθηρα (Biddir). Από τότε απαγορεύτηκε η είσοδος των Εβραίων στα Ιεροσόλυμα, στους Χριστιανούς όμως δόθηκε άδεια να εγκατασταθούν στην ιερή αυτή πόλη. Οι Χριστιανοί από την εποχή της καταστροφής της Ιερουσαλήμ (το 70) από τον Τίτο είχαν εγκαταλείψει την πόλη και έμεναν μέχρι τώρα στην Πέλλα. Με την επιστροφή τους στην Ιερουσαλήμ επιδόθηκαν στην οργάνωση της Ιεροσολυμιτικής Εκκλησίας, με αρχηγό τον πρώτο εξ Ελλήνων επίσκοπο Ιεροσολύμων Μάρκο, αμιγείς από κάθε Ιουδαϊκό στοιχείο.
  Ο διωγμός του Αδριανού δεν άφησε ανέπαφη και την Ελλάδα, την οποία αγαπούσε ιδιαίτερα ο αυτοκράτορας. Ας σημειωθεί ότι σε μια επίσκεψη του είχε μυηθεί στα ελευσίνια μυστήρια. Με αφορμή τους διωγμούς δυο μορφωμένοι και θαρραλέοι Χριστιανοί, ο Επίσκοπος Αθηνών Κοδράτος και ο Αθηναίος φιλόσοφος Αριστείδης, σύνταξαν απολογίες υπέρ των Χριστιανών και τις επέδωσαν στον αυτοκράτορα, όταν αυτός βρισκόταν στην Αθήνα.

Επί Αντωνίνου του Ευσεβούς συνεχίστηκαν μεν οι διωγμοί , αλλά με ηπιότητα, όπως δηλαδή επί Αδριανού. Οι κατηγορίες ήταν : αθεΐα , μελέτη και κατοχή απαγορευμένων μαγικών βιβλίων, προσηλυτισμός , ανηθικότητα και ανατροπή της αυτοκρατορίας και του αυτοκράτορα.

• Ο αυτοκράτορας Αντωνίνος ήταν ιδιαίτερα ειρηνικός και φιλάνθρωπος· προτιμούσε να σώσει ένα μόνο άνθρωπο παρά να φονεύσει πολλούς εχθρούς. Και στην εποχή του όμως διώχτηκαν Χριστιανοί και οδηγήθηκαν στο μαρτύριο κάτω από την επίδραση των φωνασκιών του μαινόμενου όχλου. Πολλές φορές οι κατά περιοχές ανθύπατοι, παρά τις αγαθές προθέσεις τους να αποφύγουν την καταδίκη κάποιου Χριστιανού, που οδηγούνταν μπροστά τους χωρίς να τηρηθούν οι νόμιμες διαδικασίες, αναγκάζονταν από το φανατισμένο όχλο να οδηγούν στο μαρτύριο τους ομολογητές του Χριστού.

Επί Μάρκου Αυρηλίου διάφορα φυσικά φαινόμενα ( λοιμός , λιμός , σεισμοί και πλημμύρες ) αποδόθηκαν στην οργή των θεών κατά των χριστιανών , οι οποίοι παραδόθηκαν ως εξιλαστήρια θύματα στους Ρωμαίους. Έτσι ο αυτοκράτωρ - φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος , ο οποίος έλεγε "σκέψου πως οι άνθρωποι είναι αδελφοί σου και αγάπησέ τους" , στιγματίστηκε με αντιχριστιανικό διωγμό. Οι διωγμοί συνεχίστηκαν πιο ήπια και επί Κομμόδου , γιου του Μάρκου Αυρηλίου.

Επί Σεπτίμιου Σεβήρου κυνηγήθηκαν οι χριστιανοί γιατί δεν θυσίαζαν υπέρ του αυτοκράτορα. Κυρίως στράφηκε κατά όσων ασπάζονταν τον χριστιανισμό , εναντίον των νεοφώτιστων δηλαδή. Επί Καρακάλλα οι διωγμοί συνεχίστηκαν πιο ήπια. Ο παρενδυσίας Ηλιογάβαλος ήταν υπέρ του θρησκευτικού συγκριτισμού και δεν καταδίωξε τους χριστιανούς. Ο Αλέξανδρος Σεβήρος έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς επηρεασμένος απ' την φιλοχριστιανή μητέρα του. Ανάμεσα στα αγάλματα των Μ. Αλεξάνδρου , Αβραάμ , Απολλώνιου Τυανέα και Ορφέα , είχε και αυτό του Ιησού Χριστού.

Οι διωγμοί κατά των χριστιανών συνεχίστηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα επί Μαξιμίνου Θρακός . Ο αυτοκράτορας Φίλιππος ο Άραβας έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς και γι' αυτό δημιουργήθηκε η παράδοση που μας διασώζει ο Ευσέβιος Καισαρείας πως δήθεν ήταν ο πρώτος χριστιανός Ρωμαίος αυτοκράτορας.

• Η διήγηση αυτή του Ευσεβίου είναι μυθική, γιατί 1) ο ίδιος ο Ευσέβιος, όταν την αναφέρει, λέγει ότι «κατέχει λόγος» δηλαδή λέγεται ή υπάρχει η φήμη ή επικρατεί η άποψη, 2) ο Ωριγένης στις επιστολές, που γράφει στο Φίλιππο και τη γυναίκα του Σεβήρα, και στο σύγγραμμα του Κατά Κέλσου, που το γράφει την εποχή του Φιλίππου, δεν αναφέρει ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός, όπως τούτο κάνει ο Ευσέβιος στην εκκλησιαστική του Ιστορία και ιδίως στο Χρονικό του, όπου με βεβαιότητα αναφέρει ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός και 3) στα νομίσματα του Φιλίππου, που εκδόθηκαν από τον ίδιο, δε βρίσκουμε κανένα ίχνος Χριστιανικό αλλά απεναντίας όλα μας δείχνουν ότι ήταν οπαδός πάντοτε της εθνικής θρησκείας. Επειδή ορισμένοι αυτοκράτορες έδειχναν ευμενείς διαθέσεις προς τους Χριστιανούς, νόμιζαν οι Χριστιανοί ότι πράγματι οι αυτοκράτορες αυτοί ήταν Χριστιανοί, δίσταζαν όμως και φοβούνταν από λόγους πολιτικούς να αποκαλυφθούν φανερά ότι ήταν Χριστιανοί. Με βάση ίσως τη σκέψη αυτή ο Ευσέβιος Καισαρείας δίνει πίστη στη φήμη και τείνει να δεχτεί ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός. Έχουμε όμως και τη μαρτυρία του Διονυσίου Αλεξανδρείας, που άκμασε πολύ λίγα χρόνια ύστερα από το Φίλιππο. Ο Διονύσιος γράφει τα εξής: ουδέ άλλος τις ούτω των προ αυτού βασιλέων ευμενώς και δεξιώς προς αυτούς (τους Χριστιανούς) διετέθη, ουδ’ οι λεχθέντες αναφανδόν Χριστιανοί γεγονέναι, ως εκείνος οικειότατα εν αρχή και προσφιλέστατα φανερός ην αυτούς αποδεχόμενος (Ευσεβίου, εκκλησιαστική Ιστορία, Ζ' 10). Ο Διονύσιος ασφαλώς εννοεί, όταν γράφει «τους λεχθέντας αναφανδόν Χριστιανούς γεγονέναι», τους αυτοκράτορες Αλέξανδρο Σεβήρο (222-235) και Φίλιππο τον Άραβα (244-249), γιατί και οι δυο δε διέκεινταν εχθρικά προς τους Χριστιανούς και η Εκκλησία την εποχή τους ειρήνευε και δυνάμωνε. Έτσι, και με βάση τη μαρτυρία του Διονυσίου Αλεξανδρείας, πρέπει να θεωρήσουμε ως απίθανη την πληροφορία του Ευσεβίου για το Φίλιππο ότι έγινε Χριστιανός. (Παράβαλλε Το Χρονικό στον Ιερώνυμο για το έτος 247, όπου αναφέρεται: (Philippus)primusque omnium ex Romanis Imperatoribus Christianus fuit, ότι δηλαδή ο Φίλιππος υπήρξε ο πρώτος Χριστιανός από όλους τους Ρωμαίους αυτοκράτορες Pl 27, 645-646).

Απ' τον Δέκιο και μετά οι διωγμοί κατά των χριστιανών γίνονται χειρότεροι από ποτέ. Οι διωγμοί του Νέρωνα και του Δομιτιανού ήταν προσωπικοί και δεν διακρίνονταν οι χριστιανοί απ' τους Ιουδαίους . Οι διωγμοί επί Τραϊανού μέχρι Μαξιμίνου του Θρακός ήταν τοπικοί. Αλλά απ' τον Δέκιο και μετά γίνονται καθολικοί. Αφορούν ολόκληρη την αυτοκρατορία. Η Ρωμαϊκή Πολιτεία προσπαθεί να εξαφανίσει τον χριστιανισμό. Tους διωγμούς του Δέκιου συνέχισαν οι Γάλλος και Βαλεριανός. Ο Γαλλιηνός , γιος του Βαλεριανού , έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς και σταμάτησε τους διωγμούς. Για 40 χρόνια ( 260 - 303 ) οι χριστιανοί απόλαυσαν ειρήνη. Oι Διοκλητιανός , Γαλέριος , Μαξιμιανός και Κωνστάντιος Χλωρός έκαναν τους τελευταίους διωγμούς . Ο Κωνστάντιος ( πατέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου ) ήταν πιο ήπιος.

• Ο Κωνστάντιος Χλωρός , Καίσαρας της Δύσης, που επιθυμούσε να μην υπακούσει στις εντολές των προϊσταμένων του, επέτρεψε την καταστροφή Χριστιανικών ναών, τους οποίους μπορούσε κανείς να ξανακτίσει, αλλά τον πραγματικό ναό του Θεού, που ήταν στις ψυχές των ανθρώπων, τον άφησε άθικτο.

Για πολλές λεπτομέρειες βλ. αυτό το ωραίο διαδικτυακό βιβλίο με πλήθος πηγών : https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/perieh.htm

Χριστιανισμός και Ρωμαϊκη Αυτοκρατορία, Ralph Martin Novak

- Στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. το 8-10% περίπου του πληθυσμού της Αυτοκρατορίας ήταν Χριστιανοί. (σελ. 213)
- Ενώ ο Μεγάλος Διωγμός έμεινε στη μνήμη των Χριστιανών ως η περίοδος της μεγαλύτερης απειλής για την πίστη, αποδείχτηκε από τα γεγονότα πως κατά την 8ετή διάρκειά του, μονο 2 ως 5 χιλιάδες από τα 5 εκατομμύρια Χριστιανών πέθαναν σαν μάρτυρες. (σελ. 215, βλ. Ramsay MacMullen, Changes in the Roman Empire).
- Η συνηθέστερη αντίδραση του μέσου όρου των Χριστιανών όταν ήρθαν αντιμέτωποι με τις αρχές κατά τον Μεγάλο Διωγμό ήταν, όπως και στους προηγούμενους διωγμούς, η αποστασία (πεπτωκότες). Αυτή η αντίδραση ήταν η πραγματικότητα για τους Χριστιανούς σε όλα τα επίπεδα της εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένου και του κλήρου. Πολλοί λίγοι Χριστιανοί επέλεξαν να μαρτυρήσουν για την πίστη τους. Ο Henri Gregoire εκτιμά πως κατά τον Μεγάλο Διωγμό πέθαναν σαν μάρτυρες 2 ως 3 χιλιάδες Χριστιανοί, ενώ ο W.H.C. Frend ανεβάζει τον αριθμό στους 3 ως 3,5 χιλιάδες. Αυτοί οι χαμηλοί αριθμοί ήταν χαρακτηριστικοί και των προηγούμενων διωγμών. O Ramsay MacMullen εκτιμά πως αναλογικά ο ένας στους εκατο χριστιανούς πέθαναν σαν μάρτυρες την περίοδο μεταξύ 250 - 311 μ.Χ. Μετά το τέλος των διωγμών ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφεία των αποστατών μετανοούσαν και ζητούσαν επανένταξη, οπότε η Εκκλησία αντιμετώπιζε ένα ακόμη πρόβλημα : να θέσει τους όρους επανένταξης των αποστατών. (σελ. 244,245)
- Την εποχή που ο Κωνσταντίνος υιοθέτησε τον Χριστιανισμό, οι χριστιανοί ήταν μια μικρή μειονότητα της αυτοκρατορίας που κυμαινόταν από 2,5 ως 5 εκ. στο σύνολο των 50 ως 60 εκ. κατοίκων της αυτοκρατορίας (Robin Lane Fox, Pagans and Christians). Ωστόσο ο πληθυσμός και η δύναμη της Εκκλησίας μεγάλωσε γρήγορα υπό τον Κωνσταντίνο χρησιμοποιώντας τον κρατικό μηχανισμό για να πλήξει την Αυτοκρατορία. (σελ. 249)
- Μέχρι το 400 μ.Χ. πιθανότατα οριακά η πλειοψηφεία του πληθυσμού να κρατιόταν στην ειδωλολατρεία, ωστόσο ο παγανισμός επέζησε έστω και φυτοζωώντας ως τον 8ο αιώνα στις τάξεις του αγροτικού πληθυσμού της υπαίθρου. (σελ. 331).

[Ζαποτέκος]

- Η συνηθέστερη αντίδραση του μέσου όρου των Χριστιανών όταν ήρθαν αντιμέτωποι με τις αρχές κατά τον Μεγάλο Διωγμό ήταν, όπως και στους προηγούμενους διωγμούς, η αποστασία (πεπτωκότες). Αυτή η αντίδραση ήταν η πραγματικότητα για τους Χριστιανούς σε όλα τα επίπεδα της εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένου και του κλήρου. Πολλοί λίγοι Χριστιανοί επέλεξαν να μαρτυρήσουν για την πίστη τους. Ο Henri Gregoire εκτιμά πως κατά τον Μεγάλο Διωγμό πέθαναν σαν μάρτυρες 2 ως 3 χιλιάδες Χριστιανοί, ενώ ο W.H.C. Frend ανεβάζει τον αριθμό στους 3 ως 3,5 χιλιάδες. Αυτοί οι χαμηλοί αριθμοί ήταν χαρακτηριστικοί και των προηγούμενων διωγμών. O Ramsay MacMullen εκτιμά πως αναλογικά ο ένας στους εκατο χριστιανούς πέθαναν σαν μάρτυρες την περίοδο μεταξύ 250 - 311 μ.Χ. Μετά το τέλος των διωγμών ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφεία των αποστατών μετανοούσαν και ζητούσαν επανένταξη, οπότε η Εκκλησία αντιμετώπιζε ένα ακόμη πρόβλημα : να θέσει τους όρους επανένταξης των αποστατών. (σελ. 244,245)

Αυτό έγινε κυρίως κατά τον διωγμό του Δεκίου. Έπειτα όμως οι χριστιανοί ευχαρίστως θυσιάζονταν για την πίστη τους.

Για μεγάλο αριθμό Χριστιανών ο διωγμός του Δεκίου ήταν απροσδόκητος. Πολλές περιοχές της αυτοκρατορίας εδώ και αρκετά χρόνια δεν είχαν την εμπειρία των διωγμών, είχαν ζήσει ειρηνικά και δεν μπορούσαν να φανταστούν διωγμούς και μάλιστα στην έκταση και την αγριότητα αυτού του διωγμού. Σ' όλη την αυτοκρατορία δημιουργήθηκε αναστάτωση, γιατί παντού παρουσιάστηκαν κρούσματα απειθαρχίας. Πολλοί Χριστιανοί, που έγιναν μέλη της Εκκλησίας σε καιρό ειρήνης, φάνηκαν την ώρα του κινδύνου τελείως απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις· υπήρχαν και άλλοι που με ελαφρή συνείδηση ασπάστηκαν τη νέα πίστη και δεν είχαν διάθεση να αγωνιστούν γι’ αυτήν. Γι’ αυτό πολλοί ήταν και οι πεσόντες ή αρνηθέντες την πίστη τους, οι πεπτωκότες (lapsi), όπως επεκράτησε να λέγονται. Ο Κυπριανός Καρχηδόνος αναφέρει στο έργο του De lapsis (για τους πεπτωκότες) ότι πολλοί Χριστιανοί νικήθηκαν πριν να αρχίσουν τον αγώνα, πριν να συναντηθούν με τον εχθρό, πριν να προσαχθούν στο δικαστήριο· χωρίς να εκβιαστούν να θυσιάσουν στα είδωλα και τον αυτοκράτορα, προσέρχονταν στο θυσιαστήριο πρόθυμα σαν να περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία να αρνηθούν την πίστη τους: μόλις ακούστηκαν οι πρώτες λέξεις τον εχθρού (Δεκίου), που απειλούσε, αμέσως ένας μεγάλος αριθμός Χριστιανών πρόδωσε την πίστη του. Οι Χριστιανοί αυτοί δεν υπέκυψαν γιατί επήλθε ο σφοδρός διωγμός, αλλά υπέκυψαν αφ’ εαυτών, με τη θέλησή τους… Πολλοί Χριστιανοί πριν ακόμη να συλληφθούν και ανακριθούν αρνούνταν την πίστη τους. Ήδη νικούνταν πριν από τη μάχη μη δυνάμενοι να πολεμήσουν και θυσίαζαν στα είδωλα με τη θέλησή τους… Οι δημόσιες αρχές δεν επαρκούσαν να καταγράφουν τους αποστάτες Χριστιανούς (De lapsis, κεφ. 7,8). Έτσι λοιπόν, μόλις ακούστηκαν οι πρώτες απειλητικές λέξεις του διωγμού πολλοί Χριστιανοί φάνηκαν προδότες της πίστης τους και θυσίαζαν στους θεούς της ειδωλολατρείας. Ακόμη υπήρχαν Χριστιανοί που παρακαλούσαν τις ρωμαϊκές αρχές να τους καταγράψουν στους Αποστάτες ή πολλοί από αυτούς οδηγούσαν τα παιδιά τους στους εθνικούς βωμούς με τη θέλησή τους και χωρίς να εκβιαστούν για να κάμουν αυτό. (De lapsis, κεφ. 7-9). Ανάμεσα στους πεπτωκότες υπήρχαν, κατά τη μαρτυρία του Κυπριανού, και κληρικοί (Κυπριανού, Επιστολή 14, κεφ. 1).
https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/15.htm

[nik_killthemall]

- Η συνηθέστερη αντίδραση του μέσου όρου των Χριστιανών όταν ήρθαν αντιμέτωποι με τις αρχές κατά τον Μεγάλο Διωγμό ήταν, όπως και στους προηγούμενους διωγμούς, η αποστασία (πεπτωκότες). Αυτή η αντίδραση ήταν η πραγματικότητα για τους Χριστιανούς σε όλα τα επίπεδα της εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένου και του κλήρου. Πολλοί λίγοι Χριστιανοί επέλεξαν να μαρτυρήσουν για την πίστη τους. Ο Henri Gregoire εκτιμά πως κατά τον Μεγάλο Διωγμό πέθαναν σαν μάρτυρες 2 ως 3 χιλιάδες Χριστιανοί, ενώ ο W.H.C. Frend ανεβάζει τον αριθμό στους 3 ως 3,5 χιλιάδες. Αυτοί οι χαμηλοί αριθμοί ήταν χαρακτηριστικοί και των προηγούμενων διωγμών. O Ramsay MacMullen εκτιμά πως αναλογικά ο ένας στους εκατο χριστιανούς πέθαναν σαν μάρτυρες την περίοδο μεταξύ 250 - 311 μ.Χ. Μετά το τέλος των διωγμών ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφεία των αποστατών μετανοούσαν και ζητούσαν επανένταξη, οπότε η Εκκλησία αντιμετώπιζε ένα ακόμη πρόβλημα : να θέσει τους όρους επανένταξης των αποστατών. (σελ. 244,245)

Αυτό έγινε κυρίως κατά τον διωγμό του Δεκίου. Έπειτα όμως οι χριστιανοί ευχαρίστως θυσιάζονταν για την πίστη τους.

Για μεγάλο αριθμό Χριστιανών ο διωγμός του Δεκίου ήταν απροσδόκητος. Πολλές περιοχές της αυτοκρατορίας εδώ και αρκετά χρόνια δεν είχαν την εμπειρία των διωγμών, είχαν ζήσει ειρηνικά και δεν μπορούσαν να φανταστούν διωγμούς και μάλιστα στην έκταση και την αγριότητα αυτού του διωγμού. Σ' όλη την αυτοκρατορία δημιουργήθηκε αναστάτωση, γιατί παντού παρουσιάστηκαν κρούσματα απειθαρχίας. Πολλοί Χριστιανοί, που έγιναν μέλη της Εκκλησίας σε καιρό ειρήνης, φάνηκαν την ώρα του κινδύνου τελείως απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις· υπήρχαν και άλλοι που με ελαφρή συνείδηση ασπάστηκαν τη νέα πίστη και δεν είχαν διάθεση να αγωνιστούν γι’ αυτήν. Γι’ αυτό πολλοί ήταν και οι πεσόντες ή αρνηθέντες την πίστη τους, οι πεπτωκότες (lapsi), όπως επεκράτησε να λέγονται. Ο Κυπριανός Καρχηδόνος αναφέρει στο έργο του De lapsis (για τους πεπτωκότες) ότι πολλοί Χριστιανοί νικήθηκαν πριν να αρχίσουν τον αγώνα, πριν να συναντηθούν με τον εχθρό, πριν να προσαχθούν στο δικαστήριο· χωρίς να εκβιαστούν να θυσιάσουν στα είδωλα και τον αυτοκράτορα, προσέρχονταν στο θυσιαστήριο πρόθυμα σαν να περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία να αρνηθούν την πίστη τους: μόλις ακούστηκαν οι πρώτες λέξεις τον εχθρού (Δεκίου), που απειλούσε, αμέσως ένας μεγάλος αριθμός Χριστιανών πρόδωσε την πίστη του. Οι Χριστιανοί αυτοί δεν υπέκυψαν γιατί επήλθε ο σφοδρός διωγμός, αλλά υπέκυψαν αφ’ εαυτών, με τη θέλησή τους… Πολλοί Χριστιανοί πριν ακόμη να συλληφθούν και ανακριθούν αρνούνταν την πίστη τους. Ήδη νικούνταν πριν από τη μάχη μη δυνάμενοι να πολεμήσουν και θυσίαζαν στα είδωλα με τη θέλησή τους… Οι δημόσιες αρχές δεν επαρκούσαν να καταγράφουν τους αποστάτες Χριστιανούς (De lapsis, κεφ. 7,8). Έτσι λοιπόν, μόλις ακούστηκαν οι πρώτες απειλητικές λέξεις του διωγμού πολλοί Χριστιανοί φάνηκαν προδότες της πίστης τους και θυσίαζαν στους θεούς της ειδωλολατρείας. Ακόμη υπήρχαν Χριστιανοί που παρακαλούσαν τις ρωμαϊκές αρχές να τους καταγράψουν στους Αποστάτες ή πολλοί από αυτούς οδηγούσαν τα παιδιά τους στους εθνικούς βωμούς με τη θέλησή τους και χωρίς να εκβιαστούν για να κάμουν αυτό. (De lapsis, κεφ. 7-9). Ανάμεσα στους πεπτωκότες υπήρχαν, κατά τη μαρτυρία του Κυπριανού, και κληρικοί (Κυπριανού, Επιστολή 14, κεφ. 1).
https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/15.htm

Πιανόμενος απτο απόσπασπα που έβαλες, μια ακόμη διάσταση του θέματος, είναι και το γεγονός πως το περιεχόμενο του μαρτυρίου όσων θυσιάστηκαν τότε για την πίστη τους δεν ήταν ακριβώς αυτό που λέμε ουσιαστικό και περιεκτικό, αλλά μάλλον πρόκειται για έναν εντελώς κενό πραγματικού περιεχομένου, φανατισμό.
Αντιγράφω από το ίδιο βιβλίο (σελ. 103,104) ένα απόσπασμα από το Μαρτυριο του Πολύκαρπου (156μ.Χ.) όπως περιγράφεται σε επιστολή της εκκλησίας της Σμύρνης :

8. Όταν ο Πολύκαρπος τέλειωσε την προσευχή του [...] έφτασε η ώρα της αναχώρησης. Τον κάθησαν σε έναν όνο και τον οδήγησαν στην πόλη. Ήταν μεγάλο Σάββατο και ο αρχηγός της φρουράς, ο Ηρώδης μαζί με τον πατέρα του τον Νικήτα, τον συνάντησαν και τον μετέφεραν στην αμαξά τους προσπαθώντας να τον πείσουν όσο καθόταν πλάι τους, λέγοντάς του : " Τι το κακό αν πεις Κύριε Καίσαρ και προσφέρεις λίβανο και τα παρεμφερή για να σωθείς ? ".
Στην αρχή ο Πολύκαρπος δεν αποκρίθηκε, αλλά όταν επέμειναν τους απάντησε : "Δεν θα κάνω αυτό που με συμβουλεύετε".
Τότε όταν απέτυχαν να τον πείσουν, ξεστόμισαν τρομερές απειλές και τον κατέβασαν τόσο βίαια από την άμαξα που χτύπησε την κνήμη του, αλλά σα να μην συνέβαινε τίποτα αυτός προχώρησε και οδηγήθηκε στην αρένα, όπου η οχλοβοή ήταν τόση ώστε δεν μπορούσε να ακουστεί κανείς.

9. Κατά την είσοδο του Πολύκαρπου στην αρένα, φωνή εξ ουρανού ακούστηκε από πάνω του, "να είσαι δυνατός Πολύκαρπε, να φανείς άνδρας". Κανένας δεν είδε ποιος μιλούσε, αλλά όλοι οι παρευρισκόμενοι άκουσαν την φωνή. [...] Όταν τον οδήγησαν ενώπιον του ανθύπατου, αυτός τον ρώτησε αν ήταν ο Πολύκαρπος, κι όταν ομολόγησε πως ήταν, ο ανθύπατος προσπάθησε να τον πείσει να αλλάξει [την πίστη του] λέγοντάς του : " Σεβάσου την ηλικία σου, και άλλα συνηθισμένα πράγματα όπως, ορκίσου στην ευημερία του Καίσαρα, άλλαξε γνώμη και φώναξε χαθείτε άθεοι"
Αλλά ο Πολύκαρπος ατένισε με σοβαρό πρόσωπο το πλήθος των άνομων εθνικών στην αρένα και τους έδειξε με το χέρι του. Και ύστερα στενάζοντας ύψωσε το βλέμμα του στον ουρανό και είπε "χαθείτε άθεοι".


Όλο το μαρτύριο περιγράφεται με το ίδιο μυθιστορηματικό στυλ, αλλά είναι ξεκάθαρο πως ο συντάκτης του δεν έχει ιδιαίτερη ιδέα :
α) ουτε για το οτι άθελα του δείχνει πως οι δήθεν διώκτες των χριστιανών δεν θελουν να τους εκδιώξουν και προσπαθούν μεχρι τη τελευταια στιγμή να αποτρέψουν τον μαρτυρικό τους θάνατο και
β) ούτε για το γεγονός πως τα "κύριε Καίσαρ, η προσφορά λιβάνου και η ευημερία του Καίσαρα" δεν έχουν τη παραμικρή σχέση με τον πυρήνα της Χριστιανικής πίστης τουλάχιστον έτσι όπως γίνεται κατανοητό σήμερα. Δηλ. σήμερα αυτά δεν θα θεωρούνταν άρνηση χριστιανικής πίστης, αλλά γραφικές κουταμάρες ασύνδετες με την χριστιανική πίστη.

Επιπλέον, η περιγραφή δείχνει περίτρανα πως οι διωγμοί είχαν κατά βάση όχι θρησκευτικό κίνητρο αλλά πολιτικό κίνητρο, δηλ. το ζητούμενο για τον αυτοκρατορα ήταν η ευημερία του καίσαρα και η αποδοχή αυτης της ευημερίας από μια συγκεκριμένη ομάδα , πράγμα που δείχνει πως οι φερόμενοι μάρτυρες είτε ήταν πραγματικοί είτε λογοτεχνικά επινοήματα, σε κάθε περίπτωση δεν είχαν διαβάσει ποτέ στο κατά Ματθαίον το "ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ" ...

[Beria]

μα ο Βούδας ποτέ δεν είπε ότι ήταν Θεός, ίσα ίσα είπε ότι ήταν άνθρωπος και τα αγάλματα απεικονίζουν έναν άνθρωπο...

Αυτοί όμως νόμιζαν πως απεικονίζει θεό.

Αυτοί είναι οι ταλιμυ;
Ήξεραν πολύ καλά ότι δεν απεικονίζει θεό. Απλώς δεν μπορούν να χωνέψουν ότι υπάρχει θρησκεία που δεν διώκει τους αλλοπιστους

[Ζαποτέκος]

- Η συνηθέστερη αντίδραση του μέσου όρου των Χριστιανών όταν ήρθαν αντιμέτωποι με τις αρχές κατά τον Μεγάλο Διωγμό ήταν, όπως και στους προηγούμενους διωγμούς, η αποστασία (πεπτωκότες). Αυτή η αντίδραση ήταν η πραγματικότητα για τους Χριστιανούς σε όλα τα επίπεδα της εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένου και του κλήρου. Πολλοί λίγοι Χριστιανοί επέλεξαν να μαρτυρήσουν για την πίστη τους. Ο Henri Gregoire εκτιμά πως κατά τον Μεγάλο Διωγμό πέθαναν σαν μάρτυρες 2 ως 3 χιλιάδες Χριστιανοί, ενώ ο W.H.C. Frend ανεβάζει τον αριθμό στους 3 ως 3,5 χιλιάδες. Αυτοί οι χαμηλοί αριθμοί ήταν χαρακτηριστικοί και των προηγούμενων διωγμών. O Ramsay MacMullen εκτιμά πως αναλογικά ο ένας στους εκατο χριστιανούς πέθαναν σαν μάρτυρες την περίοδο μεταξύ 250 - 311 μ.Χ. Μετά το τέλος των διωγμών ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφεία των αποστατών μετανοούσαν και ζητούσαν επανένταξη, οπότε η Εκκλησία αντιμετώπιζε ένα ακόμη πρόβλημα : να θέσει τους όρους επανένταξης των αποστατών. (σελ. 244,245)

Αυτό έγινε κυρίως κατά τον διωγμό του Δεκίου. Έπειτα όμως οι χριστιανοί ευχαρίστως θυσιάζονταν για την πίστη τους.

Για μεγάλο αριθμό Χριστιανών ο διωγμός του Δεκίου ήταν απροσδόκητος. Πολλές περιοχές της αυτοκρατορίας εδώ και αρκετά χρόνια δεν είχαν την εμπειρία των διωγμών, είχαν ζήσει ειρηνικά και δεν μπορούσαν να φανταστούν διωγμούς και μάλιστα στην έκταση και την αγριότητα αυτού του διωγμού. Σ' όλη την αυτοκρατορία δημιουργήθηκε αναστάτωση, γιατί παντού παρουσιάστηκαν κρούσματα απειθαρχίας. Πολλοί Χριστιανοί, που έγιναν μέλη της Εκκλησίας σε καιρό ειρήνης, φάνηκαν την ώρα του κινδύνου τελείως απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις· υπήρχαν και άλλοι που με ελαφρή συνείδηση ασπάστηκαν τη νέα πίστη και δεν είχαν διάθεση να αγωνιστούν γι’ αυτήν. Γι’ αυτό πολλοί ήταν και οι πεσόντες ή αρνηθέντες την πίστη τους, οι πεπτωκότες (lapsi), όπως επεκράτησε να λέγονται. Ο Κυπριανός Καρχηδόνος αναφέρει στο έργο του De lapsis (για τους πεπτωκότες) ότι πολλοί Χριστιανοί νικήθηκαν πριν να αρχίσουν τον αγώνα, πριν να συναντηθούν με τον εχθρό, πριν να προσαχθούν στο δικαστήριο· χωρίς να εκβιαστούν να θυσιάσουν στα είδωλα και τον αυτοκράτορα, προσέρχονταν στο θυσιαστήριο πρόθυμα σαν να περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία να αρνηθούν την πίστη τους: μόλις ακούστηκαν οι πρώτες λέξεις τον εχθρού (Δεκίου), που απειλούσε, αμέσως ένας μεγάλος αριθμός Χριστιανών πρόδωσε την πίστη του. Οι Χριστιανοί αυτοί δεν υπέκυψαν γιατί επήλθε ο σφοδρός διωγμός, αλλά υπέκυψαν αφ’ εαυτών, με τη θέλησή τους… Πολλοί Χριστιανοί πριν ακόμη να συλληφθούν και ανακριθούν αρνούνταν την πίστη τους. Ήδη νικούνταν πριν από τη μάχη μη δυνάμενοι να πολεμήσουν και θυσίαζαν στα είδωλα με τη θέλησή τους… Οι δημόσιες αρχές δεν επαρκούσαν να καταγράφουν τους αποστάτες Χριστιανούς (De lapsis, κεφ. 7,8). Έτσι λοιπόν, μόλις ακούστηκαν οι πρώτες απειλητικές λέξεις του διωγμού πολλοί Χριστιανοί φάνηκαν προδότες της πίστης τους και θυσίαζαν στους θεούς της ειδωλολατρείας. Ακόμη υπήρχαν Χριστιανοί που παρακαλούσαν τις ρωμαϊκές αρχές να τους καταγράψουν στους Αποστάτες ή πολλοί από αυτούς οδηγούσαν τα παιδιά τους στους εθνικούς βωμούς με τη θέλησή τους και χωρίς να εκβιαστούν για να κάμουν αυτό. (De lapsis, κεφ. 7-9). Ανάμεσα στους πεπτωκότες υπήρχαν, κατά τη μαρτυρία του Κυπριανού, και κληρικοί (Κυπριανού, Επιστολή 14, κεφ. 1).
https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/15.htm

Πιανόμενος απτο απόσπασπα που έβαλες, μια ακόμη διάσταση του θέματος, είναι και το γεγονός πως το περιεχόμενο του μαρτυρίου όσων θυσιάστηκαν τότε για την πίστη τους δεν ήταν ακριβώς αυτό που λέμε ουσιαστικό και περιεκτικό, αλλά μάλλον πρόκειται για έναν εντελώς κενό πραγματικού περιεχομένου, φανατισμό.
Αντιγράφω από το ίδιο βιβλίο (σελ. 103,104) ένα απόσπασμα από το Μαρτυριο του Πολύκαρπου (156μ.Χ.) όπως περιγράφεται σε επιστολή της εκκλησίας της Σμύρνης :

8. Όταν ο Πολύκαρπος τέλειωσε την προσευχή του [...] έφτασε η ώρα της αναχώρησης. Τον κάθησαν σε έναν όνο και τον οδήγησαν στην πόλη. Ήταν μεγάλο Σάββατο και ο αρχηγός της φρουράς, ο Ηρώδης μαζί με τον πατέρα του τον Νικήτα, τον συνάντησαν και τον μετέφεραν στην αμαξά τους προσπαθώντας να τον πείσουν όσο καθόταν πλάι τους, λέγοντάς του : " Τι το κακό αν πεις Κύριε Καίσαρ και προσφέρεις λίβανο και τα παρεμφερή για να σωθείς ? ".
Στην αρχή ο Πολύκαρπος δεν αποκρίθηκε, αλλά όταν επέμειναν τους απάντησε : "Δεν θα κάνω αυτό που με συμβουλεύετε".
Τότε όταν απέτυχαν να τον πείσουν, ξεστόμισαν τρομερές απειλές και τον κατέβασαν τόσο βίαια από την άμαξα που χτύπησε την κνήμη του, αλλά σα να μην συνέβαινε τίποτα αυτός προχώρησε και οδηγήθηκε στην αρένα, όπου η οχλοβοή ήταν τόση ώστε δεν μπορούσε να ακουστεί κανείς.

9. Κατά την είσοδο του Πολύκαρπου στην αρένα, φωνή εξ ουρανού ακούστηκε από πάνω του, "να είσαι δυνατός Πολύκαρπε, να φανείς άνδρας". Κανένας δεν είδε ποιος μιλούσε, αλλά όλοι οι παρευρισκόμενοι άκουσαν την φωνή. [...] Όταν τον οδήγησαν ενώπιον του ανθύπατου, αυτός τον ρώτησε αν ήταν ο Πολύκαρπος, κι όταν ομολόγησε πως ήταν, ο ανθύπατος προσπάθησε να τον πείσει να αλλάξει [την πίστη του] λέγοντάς του : " Σεβάσου την ηλικία σου, και άλλα συνηθισμένα πράγματα όπως, ορκίσου στην ευημερία του Καίσαρα, άλλαξε γνώμη και φώναξε χαθείτε άθεοι"
Αλλά ο Πολύκαρπος ατένισε με σοβαρό πρόσωπο το πλήθος των άνομων εθνικών στην αρένα και τους έδειξε με το χέρι του. Και ύστερα στενάζοντας ύψωσε το βλέμμα του στον ουρανό και είπε "χαθείτε άθεοι".


Όλο το μαρτύριο περιγράφεται με το ίδιο μυθιστορηματικό στυλ, αλλά είναι ξεκάθαρο πως ο συντάκτης του δεν έχει ιδιαίτερη ιδέα :
α) ουτε για το οτι άθελα του δείχνει πως οι δήθεν διώκτες των χριστιανών δεν θελουν να τους εκδιώξουν και προσπαθούν μεχρι τη τελευταια στιγμή να αποτρέψουν τον μαρτυρικό τους θάνατο και
β) ούτε για το γεγονός πως τα "κύριε Καίσαρ, η προσφορά λιβάνου και η ευημερία του Καίσαρα" δεν έχουν τη παραμικρή σχέση με τον πυρήνα της Χριστιανικής πίστης τουλάχιστον έτσι όπως γίνεται κατανοητό σήμερα. Δηλ. σήμερα αυτά δεν θα θεωρούνταν άρνηση χριστιανικής πίστης, αλλά γραφικές κουταμάρες ασύνδετες με την χριστιανική πίστη.

Επιπλέον, η περιγραφή δείχνει περίτρανα πως οι διωγμοί είχαν κατά βάση όχι θρησκευτικό κίνητρο αλλά πολιτικό κίνητρο, δηλ. το ζητούμενο για τον αυτοκρατορα ήταν η ευημερία του καίσαρα και η αποδοχή αυτης της ευημερίας από μια συγκεκριμένη ομάδα , πράγμα που δείχνει πως οι φερόμενοι μάρτυρες είτε ήταν πραγματικοί είτε λογοτεχνικά επινοήματα, σε κάθε περίπτωση δεν είχαν διαβάσει ποτέ στο κατά Ματθαίον το "ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ" ...

Ο Πολύκαρπος αναζητήθηκε από τον αστυνόμο Ηρώδη, συνελήφθη και οδηγήθηκε στο στάδιο της Σμύρνης, αφού προηγουμένως ο αστυνόμος με τον πατέρα του Νικήτη προσπάθησαν να τον πείσουν να πει Κύριος Καίσαρ (ο αυτοκράτορας είναι Κύριος), να θυσιάσει και να τελέσει τα σχετικά με τη θυσία και να σωθεί (παραγρ. 8). Ο Πολύκαρπος βέβαια αρνήθηκε να πει έστω το «Κύριε Καίσαρ» γιατί η ομολογία αυτή θα σήμαινε την αναγνώριση της θεότητας του αυτοκράτορα και την αυτόματη άρνηση του Χριστού. Κάποτε κάποτε επιτρεπόταν ο όρκος per salutem imperatoris (για τη σωτηρία του αυτοκράτορα) μάλλον ως ευχή παρά ως όρκος· ως ευχή έμεινε και ύστερα από τους διωγμούς και αναπεμπόταν με την προοπτική αν ήταν αιρετικός να φωτισθεί και να επανεύρει τη σωστή πίστη.
Η διαδικασία, που ακολούθησε ο ανθύπατος, ήταν σωστή: τον ρώτησε αν είναι ο Πολύκαρπος που καταγγέλθηκε από το πλήθος και ζήτησε από αυτόν να ορκιστεί στην τύχη του αυτοκράτορα, να μετανοήσει και να πει θάνατος στους άθεους. Ο Πολύκαρπος είπε μόνο το αίρε τους αθέους. Ύστερα αρνήθηκε στις προτροπές του ανθυπάτου όμοσον, και απολύσω σε, λοιδόρησον τον Χριστόν (ορκίσου και θα σε απολύσω, περιγέλασε το Χριστό) ή ομοσον την Καίσαρος τύχην (ορκίσου στην τύχη του αυτοκράτορα) και με θάρρος είπε Χριστιανός ειμί (παραγρ. 9-10). Με βάση την ομολογία αυτή Πολύκαρπος ωμολόγησεν εαυτόν Χριστιανόν είναι και τις ομαδικές κραυγές του πλήθους ούτος εστίν ο της Ασίας διδάσκαλος, ο πατήρ των Χριστιανών, ο των ημετέρων θεών καθαιρέτης, ο πολλούς διδάσκων μη θύειν μηδέ προσκυνείν (παραγρ. 12) καταδικάστηκε ο Πολύκαρπος να καεί ζωντανός.
https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/9.htm

Πολιτική χροιά έδιναν στους διωγμούς οι διώκτες , αφού οι χριστιανοί δεν στράφηκαν κατά του κράτους. Όπως βλέπουμε η πολιτική δήλωση υποταγής πήγαινε πακέτο με την θρησκευτική. Γιατί του έλεγαν ορκίσου στην τύχη του αυτοκράτορα ( σε ποιον να ορκιστεί άραγε ; ) , αλλά ταυτόχρονα του έλεγαν να μετανοήσει ( τι άραγε ; ) και να περιγελάσει τον Χριστό.

[Ζαποτέκος]

μα ο Βούδας ποτέ δεν είπε ότι ήταν Θεός, ίσα ίσα είπε ότι ήταν άνθρωπος και τα αγάλματα απεικονίζουν έναν άνθρωπο...

Αυτοί όμως νόμιζαν πως απεικονίζει θεό.

Αυτοί είναι οι ταλιμυ;
Ήξεραν πολύ καλά ότι δεν απεικονίζει θεό. Απλώς δεν μπορούν να χωνέψουν ότι υπάρχει θρησκεία που δεν διώκει τους αλλοπιστους

Σίγουρα το ήξεραν . Υποκριτικά όμως τα θεώρησαν είδωλα , δηλαδή πως τους προσφέρονταν θεϊκές τιμές.

[taxalata xalasa]

SpoilerShow

Οι Διωγμοί κατά των Χριστιανών

Επί Κλαυδίου οι Ιουδαίοι και οι ιουδαιο-Χριστιανοί μάλωναν μεταξύ τους και δημιουργούνταν ταραχές . Οι αρχές δεν μπορούσαν να τους ξεχωρίσουν μεταξύ τους , τους θεωρούσαν όλους Εβραίους και προχώρησαν σε διωγμό των Ιουδαίων και των εξ Ιουδαίων χριστιανών της Ρώμης.

Στον διωγμό του Νέρωνα μαρτύρησαν οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος. Οι χριστιανοί τυλίγονταν σε δέρματα ζώων και παραδίδονταν σε θηρία που τους κατασπάραζαν , ή δένονταν σε κορμούς δέντρων γυμνοί , αλείφονταν με πίσσα και καίγονταν σαν λαμπάδες για να φωτίζουν τα χαρμόσυνα δείπνα και τα όργια των συνδαιτημόνων του Νέρωνα.

Ο Βεσπασιανός και ο Τίτος κυνήγησαν μόνο τους ταραξίες Ιουδαίους.

Επί Δομιτιανού εκτός από χριστιανούς θανατώθηκε και ο συγγενής του Δομιτιανού , ύπατος Φλάβιος Κλήμης , που ως άθεος θανατώθηκε μαζί με τη σύζυγό του Δομιτίλλα. Την ίδια τύχη είχε και ο ύπατος Ακίλιος Γλαβρίων.

Επί Τραϊανού έγινε διωγμός κατά των χριστιανών έπειτα από διαμαρτυρίες των κτηνεμπόρων που ζημιώνονταν από το γεγονός ότι ο χριστιανισμός απαγόρευε τις σφαγές ζώων για θυσίες.

Επί Αδριανού συνεχίστηκαν οι διωγμοί πιο ήπια. Κυρίως όμως ταλαιπωρήθηκαν οι Εβραίοι. Σφαγιάστηκαν γύρω στις 600.000 !

• Το 135 οι Εβραίοι που κατοικούσαν σε διάφορες περιοχές επαναστάτησαν εναντίον της Ρώμης με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν αυστηρά. Αλλά και οι Εβραίοι της Παλαιστίνης ξεσηκώθηκαν με αρχηγό τους το Βαρ Κόχβα (Βαρχωχεβά, κατά τον Ευσέβιο Καισαρείας) επειδή ο Αδριανός είχε ιδρύσει στην Ιερουσαλήμ ρωμαϊκή αποικία (την Αιλία Καπιτωλίνα). Ο Βαρ Κόχβα (γιος άστρου) απέδωσε στον εαυτό του το χωρίο των Αριθμών (24,27) ανατελεί αστρον εξ Ιακώβ, αναστήσεται άνθρωπος εξ Ισραήλ, παρουσιάστηκε ως Μεσσίας και ξεσήκωσε τους ομοεθνείς του Ιουδαίους. Οι Χριστιανοί όμως δεν τον ακολούθησαν στην αποστασία του αυτή από τη Ρώμη και γι’ αυτό τους έδιωξε.
  Η επανάσταση του Κόχβα καταστάλθηκε και πολλοί Ιουδαίοι έχασαν τη ζωή τους έξω από την Ιερουσαλήμ, στην πόλη Βίθθηρα (Biddir). Από τότε απαγορεύτηκε η είσοδος των Εβραίων στα Ιεροσόλυμα, στους Χριστιανούς όμως δόθηκε άδεια να εγκατασταθούν στην ιερή αυτή πόλη. Οι Χριστιανοί από την εποχή της καταστροφής της Ιερουσαλήμ (το 70) από τον Τίτο είχαν εγκαταλείψει την πόλη και έμεναν μέχρι τώρα στην Πέλλα. Με την επιστροφή τους στην Ιερουσαλήμ επιδόθηκαν στην οργάνωση της Ιεροσολυμιτικής Εκκλησίας, με αρχηγό τον πρώτο εξ Ελλήνων επίσκοπο Ιεροσολύμων Μάρκο, αμιγείς από κάθε Ιουδαϊκό στοιχείο.
  Ο διωγμός του Αδριανού δεν άφησε ανέπαφη και την Ελλάδα, την οποία αγαπούσε ιδιαίτερα ο αυτοκράτορας. Ας σημειωθεί ότι σε μια επίσκεψη του είχε μυηθεί στα ελευσίνια μυστήρια. Με αφορμή τους διωγμούς δυο μορφωμένοι και θαρραλέοι Χριστιανοί, ο Επίσκοπος Αθηνών Κοδράτος και ο Αθηναίος φιλόσοφος Αριστείδης, σύνταξαν απολογίες υπέρ των Χριστιανών και τις επέδωσαν στον αυτοκράτορα, όταν αυτός βρισκόταν στην Αθήνα.

Επί Αντωνίνου του Ευσεβούς συνεχίστηκαν μεν οι διωγμοί , αλλά με ηπιότητα, όπως δηλαδή επί Αδριανού. Οι κατηγορίες ήταν : αθεΐα , μελέτη και κατοχή απαγορευμένων μαγικών βιβλίων, προσηλυτισμός , ανηθικότητα και ανατροπή της αυτοκρατορίας και του αυτοκράτορα.

• Ο αυτοκράτορας Αντωνίνος ήταν ιδιαίτερα ειρηνικός και φιλάνθρωπος· προτιμούσε να σώσει ένα μόνο άνθρωπο παρά να φονεύσει πολλούς εχθρούς. Και στην εποχή του όμως διώχτηκαν Χριστιανοί και οδηγήθηκαν στο μαρτύριο κάτω από την επίδραση των φωνασκιών του μαινόμενου όχλου. Πολλές φορές οι κατά περιοχές ανθύπατοι, παρά τις αγαθές προθέσεις τους να αποφύγουν την καταδίκη κάποιου Χριστιανού, που οδηγούνταν μπροστά τους χωρίς να τηρηθούν οι νόμιμες διαδικασίες, αναγκάζονταν από το φανατισμένο όχλο να οδηγούν στο μαρτύριο τους ομολογητές του Χριστού.

Επί Μάρκου Αυρηλίου διάφορα φυσικά φαινόμενα ( λοιμός , λιμός , σεισμοί και πλημμύρες ) αποδόθηκαν στην οργή των θεών κατά των χριστιανών , οι οποίοι παραδόθηκαν ως εξιλαστήρια θύματα στους Ρωμαίους. Έτσι ο αυτοκράτωρ - φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος , ο οποίος έλεγε "σκέψου πως οι άνθρωποι είναι αδελφοί σου και αγάπησέ τους" , στιγματίστηκε με αντιχριστιανικό διωγμό. Οι διωγμοί συνεχίστηκαν πιο ήπια και επί Κομμόδου , γιου του Μάρκου Αυρηλίου.

Επί Σεπτίμιου Σεβήρου κυνηγήθηκαν οι χριστιανοί γιατί δεν θυσίαζαν υπέρ του αυτοκράτορα. Κυρίως στράφηκε κατά όσων ασπάζονταν τον χριστιανισμό , εναντίον των νεοφώτιστων δηλαδή. Επί Καρακάλλα οι διωγμοί συνεχίστηκαν πιο ήπια. Ο παρενδυσίας Ηλιογάβαλος ήταν υπέρ του θρησκευτικού συγκριτισμού και δεν καταδίωξε τους χριστιανούς. Ο Αλέξανδρος Σεβήρος έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς επηρεασμένος απ' την φιλοχριστιανή μητέρα του. Ανάμεσα στα αγάλματα των Μ. Αλεξάνδρου , Αβραάμ , Απολλώνιου Τυανέα και Ορφέα , είχε και αυτό του Ιησού Χριστού.

Οι διωγμοί κατά των χριστιανών συνεχίστηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα επί Μαξιμίνου Θρακός . Ο αυτοκράτορας Φίλιππος ο Άραβας έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς και γι' αυτό δημιουργήθηκε η παράδοση που μας διασώζει ο Ευσέβιος Καισαρείας πως δήθεν ήταν ο πρώτος χριστιανός Ρωμαίος αυτοκράτορας.

• Η διήγηση αυτή του Ευσεβίου είναι μυθική, γιατί 1) ο ίδιος ο Ευσέβιος, όταν την αναφέρει, λέγει ότι «κατέχει λόγος» δηλαδή λέγεται ή υπάρχει η φήμη ή επικρατεί η άποψη, 2) ο Ωριγένης στις επιστολές, που γράφει στο Φίλιππο και τη γυναίκα του Σεβήρα, και στο σύγγραμμα του Κατά Κέλσου, που το γράφει την εποχή του Φιλίππου, δεν αναφέρει ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός, όπως τούτο κάνει ο Ευσέβιος στην εκκλησιαστική του Ιστορία και ιδίως στο Χρονικό του, όπου με βεβαιότητα αναφέρει ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός και 3) στα νομίσματα του Φιλίππου, που εκδόθηκαν από τον ίδιο, δε βρίσκουμε κανένα ίχνος Χριστιανικό αλλά απεναντίας όλα μας δείχνουν ότι ήταν οπαδός πάντοτε της εθνικής θρησκείας. Επειδή ορισμένοι αυτοκράτορες έδειχναν ευμενείς διαθέσεις προς τους Χριστιανούς, νόμιζαν οι Χριστιανοί ότι πράγματι οι αυτοκράτορες αυτοί ήταν Χριστιανοί, δίσταζαν όμως και φοβούνταν από λόγους πολιτικούς να αποκαλυφθούν φανερά ότι ήταν Χριστιανοί. Με βάση ίσως τη σκέψη αυτή ο Ευσέβιος Καισαρείας δίνει πίστη στη φήμη και τείνει να δεχτεί ότι ο Φίλιππος ήταν Χριστιανός. Έχουμε όμως και τη μαρτυρία του Διονυσίου Αλεξανδρείας, που άκμασε πολύ λίγα χρόνια ύστερα από το Φίλιππο. Ο Διονύσιος γράφει τα εξής: ουδέ άλλος τις ούτω των προ αυτού βασιλέων ευμενώς και δεξιώς προς αυτούς (τους Χριστιανούς) διετέθη, ουδ’ οι λεχθέντες αναφανδόν Χριστιανοί γεγονέναι, ως εκείνος οικειότατα εν αρχή και προσφιλέστατα φανερός ην αυτούς αποδεχόμενος (Ευσεβίου, εκκλησιαστική Ιστορία, Ζ' 10). Ο Διονύσιος ασφαλώς εννοεί, όταν γράφει «τους λεχθέντας αναφανδόν Χριστιανούς γεγονέναι», τους αυτοκράτορες Αλέξανδρο Σεβήρο (222-235) και Φίλιππο τον Άραβα (244-249), γιατί και οι δυο δε διέκεινταν εχθρικά προς τους Χριστιανούς και η Εκκλησία την εποχή τους ειρήνευε και δυνάμωνε. Έτσι, και με βάση τη μαρτυρία του Διονυσίου Αλεξανδρείας, πρέπει να θεωρήσουμε ως απίθανη την πληροφορία του Ευσεβίου για το Φίλιππο ότι έγινε Χριστιανός. (Παράβαλλε Το Χρονικό στον Ιερώνυμο για το έτος 247, όπου αναφέρεται: (Philippus)primusque omnium ex Romanis Imperatoribus Christianus fuit, ότι δηλαδή ο Φίλιππος υπήρξε ο πρώτος Χριστιανός από όλους τους Ρωμαίους αυτοκράτορες Pl 27, 645-646).

Απ' τον Δέκιο και μετά οι διωγμοί κατά των χριστιανών γίνονται χειρότεροι από ποτέ. Οι διωγμοί του Νέρωνα και του Δομιτιανού ήταν προσωπικοί και δεν διακρίνονταν οι χριστιανοί απ' τους Ιουδαίους . Οι διωγμοί επί Τραϊανού μέχρι Μαξιμίνου του Θρακός ήταν τοπικοί. Αλλά απ' τον Δέκιο και μετά γίνονται καθολικοί. Αφορούν ολόκληρη την αυτοκρατορία. Η Ρωμαϊκή Πολιτεία προσπαθεί να εξαφανίσει τον χριστιανισμό. Tους διωγμούς του Δέκιου συνέχισαν οι Γάλλος και Βαλεριανός. Ο Γαλλιηνός , γιος του Βαλεριανού , έδειξε ευμένεια προς τους χριστιανούς και σταμάτησε τους διωγμούς. Για 40 χρόνια ( 260 - 303 ) οι χριστιανοί απόλαυσαν ειρήνη. Oι Διοκλητιανός , Γαλέριος , Μαξιμιανός και Κωνστάντιος Χλωρός έκαναν τους τελευταίους διωγμούς . Ο Κωνστάντιος ( πατέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου ) ήταν πιο ήπιος.

• Ο Κωνστάντιος Χλωρός , Καίσαρας της Δύσης, που επιθυμούσε να μην υπακούσει στις εντολές των προϊσταμένων του, επέτρεψε την καταστροφή Χριστιανικών ναών, τους οποίους μπορούσε κανείς να ξανακτίσει, αλλά τον πραγματικό ναό του Θεού, που ήταν στις ψυχές των ανθρώπων, τον άφησε άθικτο.

Για πολλές λεπτομέρειες βλ. αυτό το ωραίο διαδικτυακό βιβλίο με πλήθος πηγών : https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/perieh.htm

Χριστιανισμός και Ρωμαϊκη Αυτοκρατορία, Ralph Martin Novak

- Στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. το 8-10% περίπου του πληθυσμού της Αυτοκρατορίας ήταν Χριστιανοί. (σελ. 213)
- Ενώ ο Μεγάλος Διωγμός έμεινε στη μνήμη των Χριστιανών ως η περίοδος της μεγαλύτερης απειλής για την πίστη, αποδείχτηκε από τα γεγονότα πως κατά την 8ετή διάρκειά του, μονο 2 ως 5 χιλιάδες από τα 5 εκατομμύρια Χριστιανών πέθαναν σαν μάρτυρες. (σελ. 215, βλ. Ramsay MacMullen, Changes in the Roman Empire).
- Η συνηθέστερη αντίδραση του μέσου όρου των Χριστιανών όταν ήρθαν αντιμέτωποι με τις αρχές κατά τον Μεγάλο Διωγμό ήταν, όπως και στους προηγούμενους διωγμούς, η αποστασία (πεπτωκότες). Αυτή η αντίδραση ήταν η πραγματικότητα για τους Χριστιανούς σε όλα τα επίπεδα της εκκλησίας,

συμπεριλαμβανομένου και του κλήρου. Πολλοί λίγοι Χριστιανοί επέλεξαν να μαρτυρήσουν για την πίστη τους. Ο Henri Gregoire εκτιμά πως κατά τον Μεγάλο Διωγμό πέθαναν σαν μάρτυρες 2 ως 3 χιλιάδες Χριστιανοί, ενώ ο W.H.C. Frend ανεβάζει τον αριθμό στους 3 ως 3,5 χιλιάδες. Αυτοί οι χαμηλοί αριθμοί ήταν χαρακτηριστικοί και των προηγούμενων διωγμών. O Ramsay MacMullen εκτιμά πως αναλογικά ο ένας στους εκατο χριστιανούς πέθαναν σαν μάρτυρες την περίοδο μεταξύ 250 - 311 μ.Χ. Μετά το τέλος των διωγμών ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφεία των αποστατών μετανοούσαν και ζητούσαν επανένταξη, οπότε η Εκκλησία αντιμετώπιζε ένα ακόμη πρόβλημα : να θέσει τους όρους επανένταξης των αποστατών. (σελ. 244,245)

SpoilerShow

- Την εποχή που ο Κωνσταντίνος υιοθέτησε τον Χριστιανισμό, οι χριστιανοί ήταν μια μικρή μειονότητα της αυτοκρατορίας που κυμαινόταν από 2,5 ως 5 εκ. στο σύνολο των 50 ως 60 εκ. κατοίκων της αυτοκρατορίας (Robin Lane Fox, Pagans and Christians). Ωστόσο ο πληθυσμός και η δύναμη της Εκκλησίας μεγάλωσε γρήγορα υπό τον Κωνσταντίνο χρησιμοποιώντας τον κρατικό μηχανισμό για να πλήξει την Αυτοκρατορία. (σελ. 249)
- Μέχρι το 400 μ.Χ. πιθανότατα οριακά η πλειοψηφεία του πληθυσμού να κρατιόταν στην ειδωλολατρεία, ωστόσο ο παγανισμός επέζησε έστω και φυτοζωώντας ως τον 8ο αιώνα στις τάξεις του αγροτικού πληθυσμού της υπαίθρου. (σελ. 331).
[/quote]

1. οι μισοι απο τους 6000 σταυρωμενους στην αππία οδο προς την ρωμη απο τον κρασσο
2. οι κωλοτουμπες ειναι αρχαιο σπορ.

[nik_killthemall]

SpoilerShow

Αυτό έγινε κυρίως κατά τον διωγμό του Δεκίου. Έπειτα όμως οι χριστιανοί ευχαρίστως θυσιάζονταν για την πίστη τους.

Για μεγάλο αριθμό Χριστιανών ο διωγμός του Δεκίου ήταν απροσδόκητος. Πολλές περιοχές της αυτοκρατορίας εδώ και αρκετά χρόνια δεν είχαν την εμπειρία των διωγμών, είχαν ζήσει ειρηνικά και δεν μπορούσαν να φανταστούν διωγμούς και μάλιστα στην έκταση και την αγριότητα αυτού του διωγμού. Σ' όλη την αυτοκρατορία δημιουργήθηκε αναστάτωση, γιατί παντού παρουσιάστηκαν κρούσματα απειθαρχίας. Πολλοί Χριστιανοί, που έγιναν μέλη της Εκκλησίας σε καιρό ειρήνης, φάνηκαν την ώρα του κινδύνου τελείως απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις· υπήρχαν και άλλοι που με ελαφρή συνείδηση ασπάστηκαν τη νέα πίστη και δεν είχαν διάθεση να αγωνιστούν γι’ αυτήν. Γι’ αυτό πολλοί ήταν και οι πεσόντες ή αρνηθέντες την πίστη τους, οι πεπτωκότες (lapsi), όπως επεκράτησε να λέγονται. Ο Κυπριανός Καρχηδόνος αναφέρει στο έργο του De lapsis (για τους πεπτωκότες) ότι πολλοί Χριστιανοί νικήθηκαν πριν να αρχίσουν τον αγώνα, πριν να συναντηθούν με τον εχθρό, πριν να προσαχθούν στο δικαστήριο· χωρίς να εκβιαστούν να θυσιάσουν στα είδωλα και τον αυτοκράτορα, προσέρχονταν στο θυσιαστήριο πρόθυμα σαν να περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία να αρνηθούν την πίστη τους: μόλις ακούστηκαν οι πρώτες λέξεις τον εχθρού (Δεκίου), που απειλούσε, αμέσως ένας μεγάλος αριθμός Χριστιανών πρόδωσε την πίστη του. Οι Χριστιανοί αυτοί δεν υπέκυψαν γιατί επήλθε ο σφοδρός διωγμός, αλλά υπέκυψαν αφ’ εαυτών, με τη θέλησή τους… Πολλοί Χριστιανοί πριν ακόμη να συλληφθούν και ανακριθούν αρνούνταν την πίστη τους. Ήδη νικούνταν πριν από τη μάχη μη δυνάμενοι να πολεμήσουν και θυσίαζαν στα είδωλα με τη θέλησή τους… Οι δημόσιες αρχές δεν επαρκούσαν να καταγράφουν τους αποστάτες Χριστιανούς (De lapsis, κεφ. 7,8). Έτσι λοιπόν, μόλις ακούστηκαν οι πρώτες απειλητικές λέξεις του διωγμού πολλοί Χριστιανοί φάνηκαν προδότες της πίστης τους και θυσίαζαν στους θεούς της ειδωλολατρείας. Ακόμη υπήρχαν Χριστιανοί που παρακαλούσαν τις ρωμαϊκές αρχές να τους καταγράψουν στους Αποστάτες ή πολλοί από αυτούς οδηγούσαν τα παιδιά τους στους εθνικούς βωμούς με τη θέλησή τους και χωρίς να εκβιαστούν για να κάμουν αυτό. (De lapsis, κεφ. 7-9). Ανάμεσα στους πεπτωκότες υπήρχαν, κατά τη μαρτυρία του Κυπριανού, και κληρικοί (Κυπριανού, Επιστολή 14, κεφ. 1).
https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/15.htm

Πιανόμενος απτο απόσπασπα που έβαλες, μια ακόμη διάσταση του θέματος, είναι και το γεγονός πως το περιεχόμενο του μαρτυρίου όσων θυσιάστηκαν τότε για την πίστη τους δεν ήταν ακριβώς αυτό που λέμε ουσιαστικό και περιεκτικό, αλλά μάλλον πρόκειται για έναν εντελώς κενό πραγματικού περιεχομένου, φανατισμό.
Αντιγράφω από το ίδιο βιβλίο (σελ. 103,104) ένα απόσπασμα από το Μαρτυριο του Πολύκαρπου (156μ.Χ.) όπως περιγράφεται σε επιστολή της εκκλησίας της Σμύρνης :

8. Όταν ο Πολύκαρπος τέλειωσε την προσευχή του [...] έφτασε η ώρα της αναχώρησης. Τον κάθησαν σε έναν όνο και τον οδήγησαν στην πόλη. Ήταν μεγάλο Σάββατο και ο αρχηγός της φρουράς, ο Ηρώδης μαζί με τον πατέρα του τον Νικήτα, τον συνάντησαν και τον μετέφεραν στην αμαξά τους προσπαθώντας να τον πείσουν όσο καθόταν πλάι τους, λέγοντάς του : " Τι το κακό αν πεις Κύριε Καίσαρ και προσφέρεις λίβανο και τα παρεμφερή για να σωθείς ? ".
Στην αρχή ο Πολύκαρπος δεν αποκρίθηκε, αλλά όταν επέμειναν τους απάντησε : "Δεν θα κάνω αυτό που με συμβουλεύετε".
Τότε όταν απέτυχαν να τον πείσουν, ξεστόμισαν τρομερές απειλές και τον κατέβασαν τόσο βίαια από την άμαξα που χτύπησε την κνήμη του, αλλά σα να μην συνέβαινε τίποτα αυτός προχώρησε και οδηγήθηκε στην αρένα, όπου η οχλοβοή ήταν τόση ώστε δεν μπορούσε να ακουστεί κανείς.

9. Κατά την είσοδο του Πολύκαρπου στην αρένα, φωνή εξ ουρανού ακούστηκε από πάνω του, "να είσαι δυνατός Πολύκαρπε, να φανείς άνδρας". Κανένας δεν είδε ποιος μιλούσε, αλλά όλοι οι παρευρισκόμενοι άκουσαν την φωνή. [...] Όταν τον οδήγησαν ενώπιον του ανθύπατου, αυτός τον ρώτησε αν ήταν ο Πολύκαρπος, κι όταν ομολόγησε πως ήταν, ο ανθύπατος προσπάθησε να τον πείσει να αλλάξει [την πίστη του] λέγοντάς του : " Σεβάσου την ηλικία σου, και άλλα συνηθισμένα πράγματα όπως, ορκίσου στην ευημερία του Καίσαρα, άλλαξε γνώμη και φώναξε χαθείτε άθεοι"
Αλλά ο Πολύκαρπος ατένισε με σοβαρό πρόσωπο το πλήθος των άνομων εθνικών στην αρένα και τους έδειξε με το χέρι του. Και ύστερα στενάζοντας ύψωσε το βλέμμα του στον ουρανό και είπε "χαθείτε άθεοι".


Όλο το μαρτύριο περιγράφεται με το ίδιο μυθιστορηματικό στυλ, αλλά είναι ξεκάθαρο πως ο συντάκτης του δεν έχει ιδιαίτερη ιδέα :
α) ουτε για το οτι άθελα του δείχνει πως οι δήθεν διώκτες των χριστιανών δεν θελουν να τους εκδιώξουν και προσπαθούν μεχρι τη τελευταια στιγμή να αποτρέψουν τον μαρτυρικό τους θάνατο και
β) ούτε για το γεγονός πως τα "κύριε Καίσαρ, η προσφορά λιβάνου και η ευημερία του Καίσαρα" δεν έχουν τη παραμικρή σχέση με τον πυρήνα της Χριστιανικής πίστης τουλάχιστον έτσι όπως γίνεται κατανοητό σήμερα. Δηλ. σήμερα αυτά δεν θα θεωρούνταν άρνηση χριστιανικής πίστης, αλλά γραφικές κουταμάρες ασύνδετες με την χριστιανική πίστη.

Επιπλέον, η περιγραφή δείχνει περίτρανα πως οι διωγμοί είχαν κατά βάση όχι θρησκευτικό κίνητρο αλλά πολιτικό κίνητρο, δηλ. το ζητούμενο για τον αυτοκρατορα ήταν η ευημερία του καίσαρα και η αποδοχή αυτης της ευημερίας από μια συγκεκριμένη ομάδα , πράγμα που δείχνει πως οι φερόμενοι μάρτυρες είτε ήταν πραγματικοί είτε λογοτεχνικά επινοήματα, σε κάθε περίπτωση δεν είχαν διαβάσει ποτέ στο κατά Ματθαίον το "ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ" ...

Ο Πολύκαρπος αναζητήθηκε από τον αστυνόμο Ηρώδη, συνελήφθη και οδηγήθηκε στο στάδιο της Σμύρνης, αφού προηγουμένως ο αστυνόμος με τον πατέρα του Νικήτη προσπάθησαν να τον πείσουν να πει Κύριος Καίσαρ (ο αυτοκράτορας είναι Κύριος), να θυσιάσει και να τελέσει τα σχετικά με τη θυσία και να σωθεί (παραγρ. 8). Ο Πολύκαρπος βέβαια αρνήθηκε να πει έστω το «Κύριε Καίσαρ» γιατί η ομολογία αυτή θα σήμαινε την αναγνώριση της θεότητας του αυτοκράτορα και την αυτόματη άρνηση του Χριστού. Κάποτε κάποτε επιτρεπόταν ο όρκος per salutem imperatoris (για τη σωτηρία του αυτοκράτορα) μάλλον ως ευχή παρά ως όρκος· ως ευχή έμεινε και ύστερα από τους διωγμούς και αναπεμπόταν με την προοπτική αν ήταν αιρετικός να φωτισθεί και να επανεύρει τη σωστή πίστη.
Η διαδικασία, που ακολούθησε ο ανθύπατος, ήταν σωστή: τον ρώτησε αν είναι ο Πολύκαρπος που καταγγέλθηκε από το πλήθος και ζήτησε από αυτόν να ορκιστεί στην τύχη του αυτοκράτορα, να μετανοήσει και να πει θάνατος στους άθεους. Ο Πολύκαρπος είπε μόνο το αίρε τους αθέους. Ύστερα αρνήθηκε στις προτροπές του ανθυπάτου όμοσον, και απολύσω σε, λοιδόρησον τον Χριστόν (ορκίσου και θα σε απολύσω, περιγέλασε το Χριστό) ή ομοσον την Καίσαρος τύχην (ορκίσου στην τύχη του αυτοκράτορα) και με θάρρος είπε Χριστιανός ειμί (παραγρ. 9-10). Με βάση την ομολογία αυτή Πολύκαρπος ωμολόγησεν εαυτόν Χριστιανόν είναι και τις ομαδικές κραυγές του πλήθους ούτος εστίν ο της Ασίας διδάσκαλος, ο πατήρ των Χριστιανών, ο των ημετέρων θεών καθαιρέτης, ο πολλούς διδάσκων μη θύειν μηδέ προσκυνείν (παραγρ. 12) καταδικάστηκε ο Πολύκαρπος να καεί ζωντανός.
https://www.oodegr.com/oode/biblia/diogmoi_1/9.htm

Πολιτική χροιά έδιναν στους διωγμούς οι διώκτες , αφού οι χριστιανοί δεν στράφηκαν κατά του κράτους. Όπως βλέπουμε η πολιτική δήλωση υποταγής πήγαινε πακέτο με την θρησκευτική. Γιατί του έλεγαν ορκίσου στην τύχη του αυτοκράτορα ( σε ποιον να ορκιστεί άραγε ; ) , αλλά ταυτόχρονα του έλεγαν να μετανοήσει ( τι άραγε ; ) και να περιγελάσει τον Χριστό.

Το "γιατί η ομολογία αυτή θα σήμαινε την αναγνώριση της θεότητας του αυτοκράτορα και την αυτόματη άρνηση του Χριστού" είναι κωμική επινόηση της οοδε που στόχο έχει να απολογηθεί εκ μέρους του χριστιανισμού, άρα διαφορετικό στόχο από κάθε είδους ιστορική ματιά. Η φράση αυτή δεν υπάρχει κάπου στο πρωτότυπο. Ας μείνουμε σε αυτό.

Προφανως και το κύριε καισαρ δεν ισοδυναμει με την αναγνωριση της θεότητας καίσαρ και προφανώς ο φόβος του καίσαρα ήταν η ύπαρξη ομάδων στην αυτοκρατορία που θα είχαν στόχο είτε να τον ανατρέψουν πολιτικά, είτε μέσω δεισιδαιμονίας (μάγια, εξού και η απαίτηση περί ευημερίας και καλής τύχης στον αυτοκράτορα = αποδεικτικό στοιχείο ότι δεν υποκινείς τον όποιο θεό πιστεύεις να στείλει συμφορες στον αυτοκρατορα).

Πραγματικά, αν οι ιστορίες αυτές ήταν πραγματικές και οι διώκτες των αφηγήσεων αυτών είχαν αναγνώσει τα ευαγγέλια, το μονο που θα έλεγαν στον χ Πολύκαρπο θα ήταν το "ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ" κι ο χ Πολύκαρπος θα βρισκόταν σε αμηχανία ...

Κακά τα ψέματα οι συντάκτες των μαρτυρίων αγνοούσαν βασικά στοιχεία της χριστιανικής πίστης και είναι πολύ λογικό από τη στιγμή που όσα περιγράφουν απέχουν αρκετό καιρό πριν καν γραφτεί το σύμβολο της πίστης που προσπαθούσε να μορφώσει τα βασικά θεολογικά σημεία της χριστιανικής πίστης.
Όταν η μεταστροφή στον χριστιανισμό γινόταν εντελώς ασυνείδητα, επειδή π.χ. έβλεπαν τον σκουληκοφαγωμένο Συμεων Στυλίτη να κάθεται σε ένα στύλο, είναι πολύ λογικό και τα μαρτύρια να ακολουθούσαν το ίδιο μοτίβο.

[Ζαποτέκος]

Το "γιατί η ομολογία αυτή θα σήμαινε την αναγνώριση της θεότητας του αυτοκράτορα και την αυτόματη άρνηση του Χριστού" είναι κωμική επινόηση της οοδε που στόχο έχει να απολογηθεί εκ μέρους του χριστιανισμού, άρα διαφορετικό στόχο από κάθε είδους ιστορική ματιά. Η φράση αυτή δεν υπάρχει κάπου στο πρωτότυπο. Ας μείνουμε σε αυτό.

Προφανως και το κύριε καισαρ δεν ισοδυναμει με την αναγνωριση της θεότητας καίσαρ και προφανώς ο φόβος του καίσαρα ήταν η ύπαρξη ομάδων στην αυτοκρατορία που θα είχαν στόχο είτε να τον ανατρέψουν πολιτικά, είτε μέσω δεισιδαιμονίας (μάγια, εξού και η απαίτηση περί ευημερίας και καλής τύχης στον αυτοκράτορα = αποδεικτικό στοιχείο ότι δεν υποκινείς τον όποιο θεό πιστεύεις να στείλει συμφορες στον αυτοκρατορα).

Πραγματικά, αν οι ιστορίες αυτές ήταν πραγματικές και οι διώκτες των αφηγήσεων αυτών είχαν αναγνώσει τα ευαγγέλια, το μονο που θα έλεγαν στον χ Πολύκαρπο θα ήταν το "ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ" κι ο χ Πολύκαρπος θα βρισκόταν σε αμηχανία ...

Κακά τα ψέματα οι συντάκτες των μαρτυρίων αγνοούσαν βασικά στοιχεία της χριστιανικής πίστης και είναι πολύ λογικό από τη στιγμή που όσα περιγράφουν απέχουν αρκετό καιρό πριν καν γραφτεί το σύμβολο της πίστης που προσπαθούσε να μορφώσει τα βασικά θεολογικά σημεία της χριστιανικής πίστης.
Όταν η μεταστροφή στον χριστιανισμό γινόταν εντελώς ασυνείδητα, επειδή π.χ. έβλεπαν τον σκουληκοφαγωμένο Συμεων Στυλίτη να κάθεται σε ένα στύλο, είναι πολύ λογικό και τα μαρτύρια να ακολουθούσαν το ίδιο μοτίβο.

Δεν είναι της ΟΟΔΕ. Είναι του καθηγητή πανεπιστημίου που έγραψε το βιβλίο . Κάτι θα γνωρίζει σχετικά . Κύριος ήταν μόνο ο Θεός. Ο Κύριος μου και ο Θεός μου λέει ο Θωμάς στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη. Να υποθέσουμε πως δεν την γνώριζε αυτή την φράση ο συντάκτης του μαρτυρίου ;

Η αθεότητα, για την οποία κατηγορούνταν οι Χριστιανοί, σχετιζόταν με το πρόσωπο του αυτοκράτορα και γι’ αυτό οι ποινές ήταν σκληρές. Ο ίδιος ο Δομετιανός ανύψωσε υπέρμετρα την αυτοκρατορική λατρεία και επέτρεψε να ονομάζεται Dominus et Deus (Κύριος και Θεός).

[nik_killthemall]

Δεν είναι της ΟΟΔΕ. Είναι του καθηγητή πανεπιστημίου Απόστολος Γλαβίνας, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ που έγραψε το βιβλίο . Κάτι θα γνωρίζει σχετικά . Κύριος ήταν μόνο ο Θεός. Ο Κύριος μου και ο Θεός μου λέει ο Θωμάς στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη. Να υποθέσουμε πως δεν την γνώριζε αυτή την φράση ο συντάκτης του μαρτυρίου ;

Η αθεότητα, για την οποία κατηγορούνταν οι Χριστιανοί, σχετιζόταν με το πρόσωπο του αυτοκράτορα και γι’ αυτό οι ποινές ήταν σκληρές. Ο ίδιος ο Δομετιανός ανύψωσε υπέρμετρα την αυτοκρατορική λατρεία και επέτρεψε να ονομάζεται Dominus et Deus (Κύριος και Θεός).

φιξντ !

Οκ, σχετικά γνωρίζει πως στην έδρα της θεολογίας οφείλει να μην σπιλώσει - μειώσει με κανένα τρόπο τον χριστιανισμό. Ζαπο σε αυτές τις περιπτώσεις η πίστη υπερέχει της γνώσης.

Το "κύριε" ακόμα και όταν χρησιμοποιείται από τους χριστιανούς εκείνου του καιρού για τον ίδιο τον Χριστό έχει την έννοια του αφέντη, πόσο μάλλον όταν το κύριε χρησιμοποιείται από ειδωλολατρες της αυτοκρατορίας !
Ακριβώς την ίδια έννοια του αφέντη έχει και στο "Κύριε Καίσαρ" στο μαρτύριο του Πολύκαρπου, αναγνώριση της εξουσίας του και της καλοτυχίας του ήθελε ο αυτοκράτορας, και όχι αναγνώριση θεολογικής - θρησκευτικής πίστης σε υπερφυσική θεότητα.

Μόνος σου το λες : "Καὶ ἀπεκρίθη Θωμάς καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ο Κύριός μου και ο Θεός μου"
Αν το Κύριος σήμαινε θεότητα τοτε το "Θεος μου" δεν θα υπήρχε στη φράση του Θωμά ! Το Κύριος σκέτο δεν έφτανε, γιαυτό συμπλήρωσε ο Θωμάς "και ο Θεός μου". Το κύριος είναι αναγνώριση εξουσίας, είναι αναγνώριση δηλ. αφέντη του Θωμά (τύπου ειμαι ο δουλος σου και εισαι ο αφέντης μου), και το "Θεος" αναγνώριση πίστης στο υπερφυσικό.
Ο Καίσαρας ζήταγε το πρώτο και όχι το δεύτερο !

Τέλος ο Δομιτιανός στον οποίο αναφέρεσαι ειναι αρκετά πριν την εποχή στην οποία αναφερόμαστε (είναι τέλη 1ου αιώνα μ.Χ.) και μιλάμε για αυτοκράτορα που εκτός από τους χριστιανούς έκανε διώξεις σε καθε ειδους φιλοσοφων. Αρα μιλάμε για μια μεμονωμένη πρώιμη περίπτωση που δεν ειχε εργολαβια ειδικα με τους χριστιανους μαλιστα και όχι για τον κανόνα 300 ετών.

Πολύ το κουράσαμε ένιγουεη.

Για μένα το πιο οξύμωρο στις αφηγήσεις αυτές, είναι το γεγονός πως οι ειδωλολάτρες του στρατιωτικού μηχανισμού της αυτοκρατορίας δεν εμφανίζονται ως αιμοδιψείς χριστιανοφάγοι, αλλά ως κανονικοί άνθρωποι που θέλουν ακομα και να ξεγελάσουν το σύστημα διακυβέρνησης και να σώσουν τον κάθε μάρτυρα Πολύκαρπο, δεν νοιάζονται δηλ. για το αν ο μάρτυρας πιστεύει από καρδιάς την εξουσία του Καίσαρα και την καλοτυχία του, αλλά μόνο στο να πείσουν τον μάρτυρα να δώσει μια ψεύτικη παράσταση απλά για να σωσει τη ζωη του. Οι διώκτες εμφανίζονται να νοιάζονται περισσότερο για τη ζωή του μάρτυρα, απότι νοιάζεται ο ίδιος ο μάρτυρας.

Δηλ. ο φανατισμένος χωρίς αντίκρυσμα στις αφηγήσεις αυτές εμφανίζεται ο χριστιανός μάρτυρας και όχι ο ειδωλολάτρης διώκτης. Και γιαυτό θεωρώ πως αυτές οι αφηγήσεις αν και μυθιστορηματικα φτιαγμένες, είναι όντως αληθινές !
Αυτό τον κενό φανατισμό των χριστιανων εκείνους τους αιώνες τον είχαν διακρίνει - καταγράψει ακόμα και οι Στωϊκοι φιλόσοφοι τους οποιους οι χριστιανοι εβλεπαν με συμπάθεια γιατί σε φιλοσοφικό επίπεδο βρίσκονταν κοντά, ωστόσο οι Στωϊκοι τους αποστρέφονταν λόγω αυτού του κενού φανατισμού.

Όπως ο Επίκτητος έτσι και ο Μάρκος Αυρήλιος δεν παίρνει στα σοβαρά τους χριστιανούς : η συμπεριφορά τους μπροστά στα μαρτύρια δεν προέρχεται από τη λογική, αλλά από ένα πείσμα αντίθετο στην σοφία που αναζητά ο φιλόσοφος.
Jean-Joël Duhot "Ο Επίκτητος και η Στωϊκη Φιλοσοφία", σελ. 279