Διαφορές Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών
Α)
Ονόματα
Οι Ρωμαιοκαθολικοί αποκαλούν
Γραικούς τους Ορθοδόξους. Οι Ορθόδοξοι αποκαλούν
παπικούς τους Ρωμαιοκαθολικούς.
Β)
Ουσία και Ενέργειες του Θεού
Οι Ορθόδοξοι κάνουν διάκριση μεταξύ της ουσίας και των ενεργειών του Θεού. Η ουσία του Θεού είναι απρόσιτη. Οι ενέργειες του Θεού είναι άκτιστες μεν , αλλά προσιτές.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί δεν διακρίνουν την ουσία απ' τις άκτιστες ενέργειες και θεωρούν πως ο Θεός επικοινωνεί με τους ανθρώπους μέσω των κτιστών ενεργειών του.
Γ)
Filioque
Oι Ρωμαιοκαθολικοί προσθέτουν στο Σύμβολο της Πίστεως πως το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται
και εκ του Υιού ( = Filioque ) . Η πρόσθεση έγινε τον 6ο αι. ( Σύνοδοι του Τολέδου * ) και επίσημα αποδεκτή το 1014 μ.Χ. απ' τον πάπα Βενέδικτο Η΄ .
Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν πως το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται ( πηγάζει ) μόνο από τον Πατέρα και πέμπεται ( αποστέλλεται ) δια του Υιού.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί δεν διακρίνουν την "εκπόρευση" από την "πέμψη". Η πρώτη φανερώνει τον άχρονο τρόπο υπάρξεως του Αγίου Πνεύματος , ενώ η δεύτερη την χρονική αποστολή του Αγίου Πνεύματος Ο Μέγας Φώτιος καταπολέμησε το Filioque.
*
Σε μια προσπάθεια να καταπολεμήσει τον Αρειανισμό στην Ισπανία, κάνοντας τον Υιό σαν τον Πατέρα σε όλα (συγκεκριμένα, κάνοντάς Τον πηγή εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος, παρ' ότι αυτό υπέτασσε το Άγιο Πνεύμα), πρόσθεσε την επι πλέον φράση "και εκ του Υιού" (στα Λατινικά, "Φιλιόκβε") στο Σύμβολο της Νικαίας-Κωνσταντινούπολης, παρά τις προκηρύξεις προηγουμένων Αυτοκρατορικών Συνόδων πως δεν επιτρέπονται αλλαγές στο Σύμβολο, στο διηνεκές. Ήταν αυτή ακριβώς η δοξασία της "διττής εκπόρευσης" του Αγίου Πνεύματος που οδήγησε στον εν συνεχεία χωρισμό ανάμεσα στους Λατίνους (Παπική θρησκεία) στη Δύση και τους Ορθοδόξους στην Ανατολή.
https://www.oodegr.com/oode/dogma/synodoi/oles1.htm
Δ)
Παπικό Πρωτείο
Οι Ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν ότι ο πάπας είναι ο πρώτος , ο ανώτερος μεταξύ των πατριαρχών.
Οι Ορθόδοξοι τον θεωρούν τιμητικά ως πρώτο ( πρωτείο τιμής και όχι πρωτείο εξουσίας ) μεταξύ των ίσων πατριαρχών και τις Συνόδους ανώτερες από κάθε πατριάρχη.
Το παπικό πρωτείο καθιερώθηκε επίσημα το 1870 με την Α΄ Βατικανή Σύνοδο. Η Β΄ Βατικανή Σύνοδος του 1962 επικυρώνει πως το πρωτείο του πάπα πηγάζει απ' το αλάθητο.
Ε)
Πάπας : τοποτηρητής/αντιπρόσωπος του Χριστού
Οι Ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν πως δογματικά ο πάπας είναι εκπρόσωπος/τοποτηρητής/εντολοδόχος του Χριστού στην γη, η ορατή κεφαλή της Εκκλησίας.
Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν πως η μοναδική κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο Χριστός , πανταχού παρών , "πάντοτε μεθ' ημών" , και όχι απών στους ουρανούς.
Στ)
Θεολογία
Το Ε) μας βοηθάει να κατανοήσουμε και την θεολογία των δύο μερίδων.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί στηρίζονται στην "ορθολογιστική/λογική σχολαστική θεολογία".
Οι Ορθόδοξοι στηρίζονται στην θεολογική έρευνα που συνοδεύεται με την "πίστη και την αγιότητα".
Ζ)
Παπικό Αλάθητο
Οι Ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν πως όταν ο πάπας μιλάει εκ καθέδρας δεν κάνει ποτέ λάθος . Το παπικό αλάθητο εμφανίστηκε τον 11ο αι. και επισημοποιήθηκε το 1870 με την Α΄Βατικανή Σύνοδο και το 1962 με την Β΄Βατικανή Σύνοδο.
Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν πως το αλάθητο δεν κατέχει κανένας πάπας ή πατριάρχης , αλλά η Εκκλησία στο σύνολό της με τις Οικουμενικές Συνόδους.
Η)
Παποκαισαρισμός
Την εμφάνισή του μπορούμε να τοποθετήσουμε το 754 , όταν και ιδρύθηκε το πρώτο παπικό κράτος με την βοήθεια του Πιπίνου. Ο πάπας έγινε και κοσμικός άρχοντας , καίσαρας. Κατά τους Ορθοδόξους οι ιεράρχες δεν μπορούν να ασκούν κοσμική εξουσία , να εξουσιάζουν ένα δικό τους ανεξάρτητο κοσμικό πολιτικό κράτος.
Θ)
Καθαρτήριο Πυρ
Κατά τους Ρωμαιοκαθολικούς πρόκειται για τόπο/κατάσταση όπου κρατούνται για κάποιο χρονικό διάστημα όσοι δεν πρόφτασαν να ικανοποιήσουν την Θεία Δικαιοσύνη στην επίγεια ζωή. Εκεί θα υποστούν αγνιστικές ποινές , τις οποίες ο πάπας μπορεί να συντομεύσει. Το δόγμα αυτό καθιερώθηκε με τις Συνόδους της Λυών και της Φερράρας - Φλωρεντίας.
Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν πως "στον Άδη δεν υπάρχει μετάνοια".
Ι)
Το δόγμα των αφέσεων/λυσίποινα
Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν πως η άφεση των αμαρτιών παρέχεται δωρεάν με την Μετάνοια και την Εξομολόγηση. Πιστεύουν και στα "επιτίμια" , παιδαγωγικά μέσα.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν στο δόγμα των λυσιποίνων αφέσεων. Με την Μετάνοια αποτρέπεται η αιώνια τιμωρία , όχι όμως και η πρόσκαιρη. Γι' αυτό οι ρωμαιοκαθολικοί ανώτεροι ιεράρχες χορηγούν λυσιποίνους αφέσεις ως συμπλήρωμα της μετάνοιας. Επειδή οι καλές πράξεις των αγίων περισσεύουν , δύναται η αξιομισθία τους να διατεθεί στους χριστιανούς που υστερούν. Ο πάπας έχει απόλυτη εξουσία επί των αφέσεων , οι καρδινάλιοι παρέχουν λυσίποινα/αφέσεις 200 ημερών , οι μητροπολίτες 100 ημερών και οι επίσκοποι 50 ημερών. Με τα λυσίποινα μειώνεται η χρονική διάρκεια ή καταργούνται εντελώς οι ποινές των ζώντων , αλλά και όσων βρίσκονται στο καθαρτήριο. Κάπως έτσι προέκυψαν και τα συγχωροχάρτια.
ΙΑ)
Βάπτισμα
Οι Ορθόδοξοι χρησιμοποιούν τις 3 καταδύσεις και αναδύσεις που συμβολίζουν την μετοχή του βαπτιζομένου στον θάνατο , την τριήμερη ταφή και την ανάσταση του Χριστού. Ραντισμό και αεροβάπτισμα έχουμε μόνο για τους ετοιμοθάνατους. Αν ο αεροβαπτισθείς επιζήσει , το βάπτισμα ανάγκης συμπληρώνεται.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί χρησιμοποιούν την επίχυση ύδατος ή το ράντισμα. Ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας δεν λέει "Βαπτίζεται ο δούλος του Θεού" , αλλά "Εγώ βαπτίζω εσένα" ( Ego baptizo te ).
ΙΒ)
Χρίσμα
Οι Ρωμαιοκαθολικοί δίνουν το χρίσμα στο 14ο έτος της ηλικίας. Μόνο ο επίσκοπος έχει δικαίωμα να χρίη.
Αντίθετα οι Ορθόδοξοι το δίνουν στο βαπτιζόμενο νήπιο , γιατί αλλιώς θεωρούν πως δεν μπορεί να κοινωνήσει.
ΙΓ)
Άζυμος Άρτος
Οι Ρωμαιοκαθολικοί χρησιμοποιούν στην Ευχαριστία άζυμο άρτο ( όπως οι Αρμένιοι μονοφυσίτες και παλαιότερα οι αιρετικοί Εβιωναίοι και οι Απολλιναριστές ).
Οι Ορθόδοξοι θεωρούν πως ο Χριστός χρησιμοποίησε στον Μυστικό Δείπνο ένζυμο άρτο , γιατί δεν ήταν ακόμη ο καιρός των αζύμων κατά τον εβραϊκό νόμο. Έτσι οι Ορθόδοξοι χρησιμοποιούν ένζυμο άρτο στην Ευχαριστία.
ΙΔ)
Επίκληση του Αγίου Πνεύματος στην Θεία Ευχαριστία
Αυτό κάνουν οι Ορθόδοξοι :
Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογικὴν ταύτην καὶ ἀναίμακτον λατρείαν, καὶ παρακαλοῦμέν σε καὶ δεόμεθα καὶ ἱκετεύομεν· κατάπεμψον τὸ Πνεῦμά σου τὸ Ἅγιον ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ προκείμενα δῶρα ταῦτα. Καὶ ποίησον τὸν μὲν ἄρτον τοῦτον τίμιον σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου. Ἀμήν· τὸ δὲ ἐν τῷ ποτηρίῳ τούτῳ τίμιον αἷμα τοῦ Χριστοῦ σου. Ἀμήν· μεταβαλὼν τῷ Πνεύματί σου τῷ Ἁγίῳ. Ἀμήν, ἀμήν, ἀμήν.
Ὥστε γενέσθαι τοῖς μεταλαμβάνουσιν εἰς νῆψιν ψυχῆς, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, εἰς κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου σου Πνεύματος, εἰς βασιλείας οὐρανῶν πλήρωμα, εἰς παρρησίαν τὴν πρὸς σέ, μὴ εἰς κρῖμα ἢ εἰς κατάκριμα. Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογικὴν ταύτην λατρείαν ὑπὲρ τῶν ἐν πίστει ἀναπαυσαμένων προπατόρων, πατέρων, πατριαρχῶν, προφητῶν, ἀποστόλων, κηρύκων, εὐαγγελιστῶν, μαρτύρων, ὁμολογητῶν, ἐγκρατευτῶν καὶ παντὸς πνεύματος δικαίου ἐν πίστει τετελειωμένου.
Νεοελληνική απόδοση
Σοῦ προσφέρομε ἀκόμα αὐτὴ τὴ λογικὴ καὶ ἀναίμακτη λατρεία καὶ σὲ παρακαλοῦμε καὶ δεόμαστε καὶ ἱκετεύομε· στεῖλε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σου ἐπάνω σ᾿ ἐμᾶς κι ἐπάνω σ᾿ αὐτὰ ἐδῶ τὰ δῶρα. Καὶ κάμε αὐτὸν τὸν ἄρτο τίμιο σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου. Ἀμήν. Κι αὐτὸν τὸν οἶνο, ποὺ εἶναι μέσα σὲ τοῦτο τὸ ποτήριο, τίμιο αἷμα τοῦ Χριστοῦ σου. Ἀμήν. Καὶ κάμε τούτη τὴ μεταβολὴ μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σου. Ἀμήν. Ἀμήν. Ἀμήν.
Ὥστε σὲ κείνους ποὺ μεταλαβαίνουν νὰ γίνουν γιὰ νὰ γαληνέψη ἡ ψυχή τους, γιὰ νὰ συγχωρεθοῦν οἱ ἁμαρτίες τους, γιὰ νὰ λάβουν τὶς δωρεὲς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, γιὰ νὰ πάρουν θέση στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, γιὰ νὰ ἔχουν παρρησία ἐνώπιόν σου κι ὄχι γιὰ νὰ ἁμαρτήσουν καὶ νὰ κατακριθοῦν. Ἀκόμα σοῦ προσφέρομε τὴ λογικὴ αὐτὴν ἐδῶ λατρεία γιὰ κείνους ποὺ ἀναπαύθηκαν μὲ πίστη, προπάτορες, πατέρες, πατριάρχες, προφῆτες, ἀπόστόλους, κήρυκες, εὐαγγελιστές, μάρτυρες, ὁμολογητές, ἀσκητές, καὶ γιὰ κάθε δίκαιο ἄνθρωπο ποὺ τελειώθηκε μὲ πίστη.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί δεν επικαλούνται το Άγιο Πνεύμα . Λένε μόνο το
Λάβετε, φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Ἀμήν. Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου, τὸ τῆς καινῆς Διαθήκης, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν καὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Ἀμήν.
ΙΕ)
Θεία Κοινωνία
Στον ρωμαιοκαθολικισμό αποκλείονται απ' το Άγιο Ποτήριο , το Αίμα Χριστού , οι λαϊκοί και οι μη λειτουργοί ιερείς. Η συνήθεια αυτή καθιερώθηκε δογματικά το 1415 με την Σύνοδο της Κωνσταντίας.
Οι Ορθόδοξοι πρεσβεύουν το "πίετε εξ αυτού πάντες".
ΙΣτ)
Άγιο Ευχέλαιο
Οι Ορθόδοξοι το δίνουν σε κάθε περίπτωση ασθένειας.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί το δίνουν μόνο σε όσους βρίσκονται στην επιθανάτια κλίνη. Δογματικά καθιερώθηκε με την Σύνοδο του Τριδέντο ( 1562 ).
ΙΖ)
Θεοτόκος
1) Οι Ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν στο δόγμα της άσπιλης σύλληψης της Θεοτόκου άνευ προπατορικού αμαρτήματος. Τον 8ο αι. η άσπιλος σύλληψις ήταν θεολογούμενο. Δογματικά καθιερώθηκε το 1854 απ' το πάπα Πίο Θ΄ . Η Θεοτόκος γεννήθηκε απαλλαγμένη από κάθε αμαρτία , ακόμη και την προπατορική.
Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν πως το προπατορικό αμάρτημα μεταδόθηκε σε όλο ανεξαιρέτως το ανθρώπινο γένος. Συνεπώς και η Θεοτόκος έφερε το προπατορικό αμάρτημα ως θυγατέρα του Αδάμ , τέκνο Ιωακείμ και Άννης . Μόνο ο Θεάνθρωπος Χριστός είναι τελείως αναμάρτητος και είχε άσπιλον σύλληψιν. Η Θεοτόκος δια της Χάριτος και του προσωπικού της αγώνος δεν αμάρτησε και κράτησε το προπατορικό αμάρτημα ανενέργητο. Η Παναγία χαρακτηρίζεται ως "σχετικώς αναμάρτητη". Η τέλεια κάθαρσις της Παναγίας από σκιώδεις λογισμούς έγινε κατά τον Ευαγγελισμό , όταν με την συγκατάθεσή της την καθάρισε το Άγιο Πνεύμα.
2) Οι Ρωμαιοκαθολικοί , αφού πιστεύουν στην άνευ προπατορικού αμαρτήματος σύλληψη της Θεοτόκου , πιστεύουν πως δεν ήταν δυνατόν και να πεθάνει. Έτσι δεν είχαμε θάνατο της Θεοτόκου , αλλά ενσώματο μετάσταση της στους ουρανούς άνευ θανάτου. Δεν μπορεί να δικαιολογηθεί θάνατος άνευ προπατορικού αμαρτήματος. Αιτία θανάτου είναι η αμαρτία.
Αντίθετα οι Ορθόδοξοι πιστεύουν στην Κοίμηση της Θεοτόκου , δηλαδή η Παναγία πέθανε πραγματικά. Η ψυχή χωρίστηκε απ' το σώμα ( φυσικός θάνατος ). Έγινε η κηδεία της και η ταφή της στην Γεθσημανή , το σώμα της Θεοτόκου έμεινε άφθαρτο στο μνήμα , και μετά από 3 ημέρες αναστήθηκε ( ένωση ψυχής και σώματος ) και αναλήφθηκε στους ουρανούς κοντά στον Υιό της ( μετάσταση της Θεοτόκου ). Δεν μετέστη ζώσα η Θεοτόκος. Κοιμήθηκε , αναστήθηκε και αναλήφθηκε.
3) Κατά τους Ρωμαιοκαθολικούς αφού η Θεοτόκος ήταν αναμάρτητη , είναι και συμμεσίτρια και συλλυτρώτρια , δηλ. ότι Θεοτόκος μπορεί από μόνη της να μεσιτεύσει και να λυτρώσει τον άνθρωπο, όπως ο Χριστός, αλλά και ανεξαρτήτως αυτού.
Οι Ορθόδοξοι όμως πιστεύουν πως η Θεοτόκος είναι "Παναγία" σε σχέση με τους αγίους . Είναι δηλαδή πάνω από όλους τους αγίους. Αλλά δεν είναι αυτόνομη , δεν έχει αυτόνομη Παναγιότητα και δεν είναι από μόνη της θεά. Κατά χάριν εθεώθη , όπως όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη τη χάρη του Χριστού.
ΙΗ)
Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος ( 692 μ.Χ. )
Οι Ρωμαιοκαθολικοί δεν δέχονται τους κανόνες της σε αντίθεση με τους Ορθοδόξους.
ΙΘ)
Εκκοσμίκευσις της Λατρείας
Οι Ρωμαιοκαθολικοί εισήγαγαν τετραφωνία και μουσικά όργανα .
Οι Ορθόδοξοι θεωρούν πως οι λειτουργικές εικόνες στον ρωμαιοκαθολικισμό έχουν καταντήσει διακοσμητικές , ζωγραφιές και πορτραίτα. Ξενίζουν τους Ορθοδόξους και τα αγάλματα.
Κ)
Γενική αγαμία κλήρου
Στην δυτική εκκλησία την επέβαλε τη Σύνοδος της Ελβίρας του 300 μ.Χ. Η Α΄Οικουμενική Σύνοδος ( 325 μ.Χ. ) την απέρριψε , αλλά τον 11ο αι. ο πάπας Γρηγόριος Ζ΄την καθιέρωσε.
ΚΑ)
Σύνοδος του 879/880 μ.Χ.
Πολλοί Ορθόδοξοι ( Θεόδωρος Βαλσαμών , Νείλος Θεσσαλονίκης , Νείλος Ρόδου , Συμεών Θεσσαλονίκης , Μάρκος Εφέσου, Γεννάδιος Σχολάριος, Δοσίθεος Ιεροσλύμων , Κωνσταντίνος Οικονόμος ) θεωρούν αυτή την σύνοδο ως Η΄Οικουμενική Σύνοδο. Συνεκλήθη σπό τον Μέγα Φώτιο και συμμετείχαν σε αυτήν 383 ιεράρχες από Ανατολή και Δύση ( και εκπρόσωποι του πάπα Ιωάννη Η΄). Η Σύνοδος καταδίκασε το Filioque , καταδίκασε το παπικό πρωτείο , αναγνώρισε την Σύνοδο της Νίκαιας του 787 μ.Χ. ως Ζ΄Οικουμενική Σύνοδο και έγινε άρση του σχίσματος του 867 μ.Χ. Ακόμη η Σύνοδος επανέλαβε τους κανόνες των Β΄και Δ΄Οικουμενικών Συνόδων σύμφωνα με τους οποίους ο επίσκοπος ( πατριάρχης ) Κωνσταντινουπόλεως έχει τα ίδια πρεσβεία τιμής με τον επίσκοπο ( πάπα Ρώμης ), επειδή η Κωνσταντινούπολη είναι Νέα Ρώμη.
ΚΒ)
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως 10/6/1341 μ.Χ.
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως 1347 μ.Χ.
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως 27/5/1351 μ.Χ.
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως 1368 μ.Χ.
Τις Συνόδους αυτές θεωρούν πολλοί Ορθόδοξοι ως Θ΄ Οικουμενική Σύνοδο. Με αυτές οι Ορθόδοξοι καταδίκασαν την σχολαστική δυτική θεολογία που θεωρεί κτιστές τις ενέργειες του Θεού. Καταδικάστηκαν ως αιρετικοί αντιησυχαστές ο Βαρλαάμ Καλαβρός ( ο πάπας τον έκανε επίσκοπο Ιέρακος ), ο Γρηγόριος Ακίνδυνος, ο Ιωάννης Καλέκας, ο Νικηφόρος Γρηγοράς και ο Πρόχορος Κυδώνης. Ο Γρηγόριος Παλαμάς ανακηρύχτηκε άγιος .
– ανακοινώθηκε η συμφωνία του Βατικανού με ελβετική εταιρεία προκειμένου να αναλάβει να διεκπεραιώνει εντός των ορίων του κρατιδίου τις συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες και κάρτες ανάληψης.
Ό μάρτυς πρόφθασε να φωνάξει «Ζήτω ή Ορθοδοξία!» 
και έπεσε στο πλακόστρωτο. Ένας από τους φονείς του τον πλησίασε και τον αποτελείωσε με τρεις ριπές, που τίναξαν τα μυαλά του στους τοίχους της φυλακής.
και αφού η ορθοδοξία ήταν νόμιμη στην Αυστροουγγαρία , είχε το δικαίωμα. 