Περί του Ομήρου και της διατήρησης και απομνημόνευσης των επών, αρκεί να σκεφτούμε πόσα τραγούδια θυμόμαστε απ' έξω. Εγώ πραγματικά δεν μπορώ να μετρήσω. Είναι τόσα πολλά ελληνικά και ξένα που χάνω το μέτρημα. Εκείνη δεν την Ιστορία της Δ δέσμης, ένα βιβλίο κάπου 400 σελίδες το είχαμε μάθεi απ' έξω πριν τις πανελλήνιες, παπαγαλία που λέμε.
Βέβαια ποτέ κανείς δεν είδε την αρχική μορφή των επών και το αρχικό περιεχόμενό τους ώστε να διαπιστώσουμε πόσο ίδια παρέμειναν ανά τους αιώνες της πρωτοϊστορίας.
Σχετικά με αρχαία κείμενα που μαρτυρούν ότι τα ομηρικά έπη "πειράζονταν" από διάφορους, ας ξεθάψω μερικά αποσπάσματα από τα αρχεία μου.
...................................................................................
Σ’έναν άλλο δάσκαλο, αντίθετα, μόλις του είπε πως είχε το βιβλίο του Ομήρου, και μάλιστα με δικές του διορθώσεις, ο Αλκιβιάδης απάντησε: «Και κάθεσαι και διδάσκεις τα γράμματα εσύ, που είσαι ικανός να διορθώνεις τον Όμηρο; Εσύ πρέπει να εκπαιδεύσεις τη νεολαία». (Πλούταρχος - Αλκιβιάδης, 7)
Λένε ότι ο Άρατος τον ρώτησε πώς μπορεί να αποκτήσει τα αυθεντικά ποιήματα του Ομήρου και ο Τίμων είπε: «Αν βρεις αρχαία αντίγραφα και όχι αυτά στα οποία έχουν ήδη γίνει διορθώσεις». (Διογένης Λαέρτιος, 9, Τίμων, 113)
Ο Τίμων τον επαινεί λέγοντας: Τον Ξενοφάνη, που δεν ήταν αλαζόνας, τον παραφθορέα του Ομήρου, τον σωφρονιστή. (Διογένης Λαέρτιος, 9, Ξενοφάνης, 18)
Μερικοί μάλιστα λένε ότι στον κατάλογο του Ομήρου μετά το «Ο Αίας από τη Σαλαμίνα οδήγησε δώδεκα καράβια» πρόσθεσε (σ.σ. ο Σόλων): «και τα παρέταξε κοντά στις Αθηναϊκές φάλαγγες»[στῆσε δ᾽ ἄγων ἵν᾽ Ἀθηναίων ἵσταντο φάλαγγες.] (Διογένης Λαέρτιος, Α, Σόλων, 48)
Όρισε με νόμο τα Ομηρικά έπη να απαγγέλονται από γραπτό κείμενο, έτσι ώστε εκεί που σταματάει ο πρώτος από κει να αρχίζει ο επόμενος. Περισσότερο λοιπόν ο Σόλων φώτισε τον Όμηρο παρά ο Πεισίστρατος, όπως λέει ο Διευχίδας στο πέμπτο κεφάλαιο των «Μεγαρικών» και κυρίως τα αποσπάσματα από τον Όμηρο που άρχιζαν «Αυτοί που κατοικούσαν στην Αθήνα» και εξής. (Διογένης Λαέρτιος, Α, Σόλων, 57)
ὅλως δὲ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν οὐδὲν ὁμολογούμενον εὑρίσκεται γράμμα τῆς Ὁμήρου ποιήσεως πρεσβύτερον, οὗτος δὲ καὶ τῶν Τρωϊκῶν ὕστερος φαίνεται γενόμενος, καί φασιν οὐδὲ τοῦτον ἐν γράμμασι τὴν αὐτοῦ ποίησιν καταλιπεῖν, ἀλλὰ διαμνημονευομένην ἐκ τῶν ᾀσμάτων ὕστερον συντεθῆναι καὶ διὰ τοῦτο πολλὰς ἐν αὐτῇ σχεῖν τάς διαφωνίας (Ιώσηπος, Κατ' Απίωνος 1.2)
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/tex ... ection%3D2“Τρίς με τυραννήσαντα ἐξεδίωξεν
δῆμος Ἀθηναίων καὶ τρὶς ἐπηγάγετο,
τὸν μέγαν ἐν βουλῇ Πεισίστρατον, ὃς τὸν Ὅμηρον
ἤροισε, σποράδην τὸ πρὶν ἀειδόμενον
ἡμέτερος γὰρ κεῖνος ὁ χρύσεος ἦν πολιήτης
εἴπερ Ἀθηναῖοι Σμύρναν ἀπῳκίσαμεν”.
(Παλ. Ανθολ. XI, 442)