Ηθική: Μπορεί να υπάρχει χωρίς Θεό;

[OrderAndChaos]

Καταρχάς η ίδια έννοια της ηθικής δεν είναι σκοπός αλλά μέσο. Κανένας δεν γεννήθηκε για να είναι ηθικός αλλά είναι ηθικός για να ζει καλύτερα.

Έξυπνο επιχείρημα κυκλικού στοχασμού.
Το καλό και το κακό είναι ηθικοί όροι. Άρα όταν γράφεις ότι "είναι ηθικός για να ζει καλύτερα" τότε προφανώς γράφεις "είναι ηθικός για να είναι ηθικός".

Το ερώτημα "γιατί επιζητούμε το καλό;" είναι η βασική ουσία του νήματος.

Δεν υπάρχει κανένας κυκλικός στοχασμός. H ηθική είναι ένα μέσο για να ζούμε καλύτερα, μια ανθρώπινη επινόηση που προσαρμόζεται στις ανάγκες. Καμία σχέση με θεούς ή άνωθεν εντολές.

[stavmanr]

Καταρχάς η ίδια έννοια της ηθικής δεν είναι σκοπός αλλά μέσο. Κανένας δεν γεννήθηκε για να είναι ηθικός αλλά είναι ηθικός για να ζει καλύτερα.

Έξυπνο επιχείρημα κυκλικού στοχασμού.
Το καλό και το κακό είναι ηθικοί όροι. Άρα όταν γράφεις ότι "είναι ηθικός για να ζει καλύτερα" τότε προφανώς γράφεις "είναι ηθικός για να είναι ηθικός".

Το ερώτημα "γιατί επιζητούμε το καλό;" είναι η βασική ουσία του νήματος.

(...) H ηθική είναι ένα μέσο για να ζούμε καλύτερα, μια ανθρώπινη επινόηση που προσαρμόζεται στις ανάγκες. (...)

To "καλύτερα" που είναι συγκριτικό του "καλό/καλά" είναι ηθική έννοια.
Επομένως, χρησιμοποιείς μία αιτιατή ηθική έννοια για να περιγράψεις την αιτία ύπαρξης της ηθικής.

[panos291]

Το θεμα ειναι πια ηθικη υπάρχει με θεο.
Για παράδειγμα οι χριστιανοι και οι μουσουλμάνοι δεν διαφωνουν στην υπαρξη του θεου, αλλα στο τι ζηταει απο τους ανθρώπους.

[Jimmy81]

Η ηθική ενδέχεται να έχει βιολογική βάση. Έχουν παρατηρηθεί ενδείξης ηθικής σε ορισμένα ζώα μέσα από σχετικά πειράματα.



https://www.livescience.com/24802-anima ... -book.html

Βέβαια δεν συγκρίνεται με την πιο σύνθετη και αναπτυγμένη ηθική του ανθρώπου ο οποίος όμως έχει και διαφορετικό εγκέφαλο από τα ζώα με ορισμένες ιδιαιτερότητες που κινητοποιούν πιο πολύπλοκη κοινωνική συμπεριφορά.

[ΣΚΕΠΤΙΚΟΣ]

Η ηθική ενδέχεται να έχει βιολογική βάση. Έχουν παρατηρηθεί ενδείξης ηθικής σε ορισμένα ζώα μέσα από σχετικά πειράματα.



https://www.livescience.com/24802-anima ... -book.html

Βέβαια δεν συγκρίνεται με την πιο σύνθετη και αναπτυγμένη ηθική του ανθρώπου ο οποίος όμως έχει και διαφορετικό εγκέφαλο από τα ζώα με ορισμένες ιδιαιτερότητες που κινητοποιούν πιο πολύπλοκη κοινωνική συμπεριφορά.

.
Φίλε

Διαβάζοντας πρόσφατα Ψυχολογία τών ζώων.....

Λένε ότι όλα τά ζώα δέν ξεπερνούν σέ ηλικία τό 2 ετών παιδικό μυαλό.....



.

[Jimmy81]

Και τα δύο ετών παιδιά (ή και ακόμα μικρότερα) ενδέχεται να έχουν πρώιμες μορφές ηθικής συμπεριφοράς.

https://edition.cnn.com/2014/02/12/us/b ... index.html

[Fluffy]

το εσωτερικό και κρίσιμο ζήτημα είναι αν η ηθική είναι ζήτημα μεταφυσικής. Με την αυστηρή έννοια του όρου.

[pussycat]

Αν μπορεί η ηθική να υπάρχει χωρίς θεό; Ε την απάντηση σε αυτό το ερώτημα την έδωσε ο Σοπενχάουερ 200 χρόνια πριν, τι το συζητάμε ακόμα; Η απάντηση είναι πως σαφώς και μπορεί. Για να καταλάβει κανείς πώς γίνεται αυτό, αρκεί να διαβάσει τη φιλοσοφία του.

Εδώ θα ήταν μια καλή αρχή, κι ό,τι κατάλαβε κανείς, κατάλαβε!

https://plato.stanford.edu/entries/schopenhauer/

Όπως τελειώνει το άρθρο:

Schopenhauer’s philosophy has been widely influential, partly because his outlook acknowledges traditional moral values without the need to postulate the existence of God. His view also allows for the possibility of absolute knowledge by means of mystical experience. Schopenhauer also implicitly challenges the hegemony of science and other literalistic modes of expression, substituting in their place, more musical and literary styles of understanding.

Η φιλοσοφία του Schopenhauer έχει μεγάλη επιρροή, εν μέρει επειδή η άποψή του αναγνωρίζει τις παραδοσιακές ηθικές αξίες χωρίς να χρειάζεται να υποθέσει την ύπαρξη του θεού. Η άποψή του επίσης επιτρέπει τη δυνατότητα απόλυτης γνώσης μέσω μυστικιστικής εμπειρίας. Ο Schopenhauer αμφισβητεί επίσης σιωπηρά την ηγεμονία της επιστήμης και άλλων κυριολεκτικών τρόπων έκφρασης, υποκαθιστώντας στη θέση τους, πιο μουσικά και λογοτεχνικά στυλ κατανόησης.

[ΑΛΟΓΟΜΟΥΡΗΣ]

Το θεμα ειναι πια ηθικη υπάρχει με θεο.
Για παράδειγμα οι χριστιανοι και οι μουσουλμάνοι δεν διαφωνουν στην υπαρξη του θεου, αλλα στο τι ζηταει απο τους ανθρώπους.

βασικά το ποια δεν παίζει ρόλο
το ζήτημα είναι αν μπορεί να θεμελιωθεί το οποιοδήποτε σύστημα ηθικής χωρίς την επικύρωση της υπερβατικής έννοιας του Θεού

[Ασέβαστος]

Μα αν πάρουμε ως βάση της ηθικής οποιοδήποτε από τα παραπάνω, αυτομάτως δεχόμαστε πως η ηθική βασίζεται σε σαθρά συνεχώς κινούμενα θεμέλια. Είναι δυνατόν να έχουμε τότε ηθική;

ναι, ειναι.
η ηθικη φυσικα και ειναι συνεχως κινουμενη. ακομη και η εκκλησιαστικη ηθικη, αλλαζει ανα τους αιωνες.

δεν εχει σημασια αν θα ηταν καλυτερα η χειροτερα να υπαρχει ενας θεος που να οριζει την ηθικη, γιατι απλως δεν υπαρχει θεος.

[relativer777]

Μα αν πάρουμε ως βάση της ηθικής οποιοδήποτε από τα παραπάνω, αυτομάτως δεχόμαστε πως η ηθική βασίζεται σε σαθρά συνεχώς κινούμενα θεμέλια. Είναι δυνατόν να έχουμε τότε ηθική;

ναι, ειναι.
η ηθικη φυσικα και ειναι συνεχως κινουμενη. ακομη και η εκκλησιαστικη ηθικη, αλλαζει ανα τους αιωνες.

δεν εχει σημασια αν θα ηταν καλυτερα η χειροτερα να υπαρχει ενας θεος που να οριζει την ηθικη, γιατι απλως δεν υπαρχει θεος.

Ρέ ασέβαστε γράφεις ανακρίβειες.
Αυτοί τον έχουν ανακαλύψει και μιλάνε μαζί του.
Πώς λές εσύ ότι δέν υπάρχει ?
Δημιούργησε και εσύ έναν Θεό, Μπορείς !!!

[stavmanr]

Αν μπορεί η ηθική να υπάρχει χωρίς θεό; Ε την απάντηση σε αυτό το ερώτημα την έδωσε ο Σοπενχάουερ 200 χρόνια πριν, τι το συζητάμε ακόμα; Η απάντηση είναι πως σαφώς και μπορεί. Για να καταλάβει κανείς πώς γίνεται αυτό, αρκεί να διαβάσει τη φιλοσοφία του.

Εδώ θα ήταν μια καλή αρχή, κι ό,τι κατάλαβε κανείς, κατάλαβε!

https://plato.stanford.edu/entries/schopenhauer/

Όπως τελειώνει το άρθρο:

Schopenhauer’s philosophy has been widely influential, partly because his outlook acknowledges traditional moral values without the need to postulate the existence of God. His view also allows for the possibility of absolute knowledge by means of mystical experience. Schopenhauer also implicitly challenges the hegemony of science and other literalistic modes of expression, substituting in their place, more musical and literary styles of understanding.

Η φιλοσοφία του Schopenhauer έχει μεγάλη επιρροή, εν μέρει επειδή η άποψή του αναγνωρίζει τις παραδοσιακές ηθικές αξίες χωρίς να χρειάζεται να υποθέσει την ύπαρξη του θεού. Η άποψή του επίσης επιτρέπει τη δυνατότητα απόλυτης γνώσης μέσω μυστικιστικής εμπειρίας. Ο Schopenhauer αμφισβητεί επίσης σιωπηρά την ηγεμονία της επιστήμης και άλλων κυριολεκτικών τρόπων έκφρασης, υποκαθιστώντας στη θέση τους, πιο μουσικά και λογοτεχνικά στυλ κατανόησης.

Ναι, αλλά αν πίστευες ό,τι σου γράφει ο Σοπενάουερ τώρα θα ήσουν μηδενίστρια.

Πχ.

Στο πρώτο κεφάλαιο ο Σοπενχάουερ στηρίζεται στην φιλοσοφία του Καντ. Κατά αυτόν, ο κόσμος δεν είναι αυτός που μας φαίνεται αλλά αυτός που φανταζόμαστε μέσω των αισθήσεών μας. Για παράδειγμα αν φορούσαμε πράσινα γυαλιά ο κόσμος μας θα ήταν πράσινος, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι πράσινος. Ενώ όμως δεν έχουμε πράσινα γυαλιά εντούτοις οι αισθήσεις μας και η λογική μας δεν αποτυπώνουν ένα προς ένα τον κόσμο όπως είναι, αλλά προσθέτουν ή αφαιρούν (οι αισθήσεις μας) και κάτι από μόνα τους. Για παράδειγμα προσλαμβάνουν τον κόσμο σε χώρο και χρόνο ενώ κάτι τέτοιο συμβαίνει μόνο μέσω των αισθήσεών μας που μπορούν να το δουν μόνο κατά αυτόν τον τρόπο. Συνεπώς ο κόσμος είναι μια εικόνα, ένα αποτύπωμα, μια παράσταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο κόσμος δεν είναι αληθινός, είναι αληθινός αλλά είναι η δικιά μας αλήθεια.

Η πρωτοτυπία του Σοπενχάουερ αποτυπώνεται στο δεύτερο μέρος αυτούς έργου. Στο δεύτερο κεφάλαιο ρωτάει για τον λόγο, για τα αίτια της προσωπικής μας φαντασίας, τι είναι, ρωτάει, ποια είναι η αιτία που γεννάει τη φαντασία μας; Στην αναζήτηση αυτή ενδοστρέφει το βλέμμα του ‘’δες την αλήθεια μέσα σου’’, γράφει, στο μέσα σου τέμνει ο ουρανός την γη. Και αυτό διότι εμείς οι ίδιοι είμαστε με την σειρά μας μια φαντασία την οποία μπορούμε να ερευνήσουμε πιο εύκολα. Εξωτερικά είμαστε ένα σώμα και συνεπώς μέρος του κόσμου που τον αντιλαμβανόμαστε ως φαντασία ταυτόχρονα όμως μπορούμε να δούμε και τι υπάρχει μέσα μας, πίσω από το εξωτερικό περίβλημα του σώματός μας.

¨Όταν βλέπω τον εαυτό μου να καλλιεργεί τον αγρό είναι σαν να βλέπω τα σύννεφα στον ουρανό ή ένα τρένο που περνάει. Ωστόσο για τον εαυτό μου ξέρω ότι σκάβω το χώμα για να σπείρω στην συνέχεια τον σπόρο. Δηλαδή η αιτία της φαντασίας μου -να οργώσω τον αγρό- είναι η θέλησή μου, συνεπώς στον εαυτό μου μπορώ όχι μόνο να αντιληφθώ με τις αισθήσεις μου τον εξωτερικό κόσμο , το περίβλημα, αλλά και τι κρύβεται πίσω από αυτήν φαντασία, τι κρύβεται πίσω από αυτή την παράσταση, μπορώ να διακρίνω την αιτία , το περιεχόμενο πίσω από την εικόνα. Σε σχέση με το υλικό σώμα, το περιεχόμενο είναι η θέληση. Η θέληση είναι το εσωτερικό στοιχείο του ανθρώπου , το σώμα του είναι οι κινήσεις, η εξωτερική πραγμάτωση της θέλησης. Με άλλα λόγια ο άνθρωπος είναι βούληση και παράσταση.

Την σκέψη αυτήν ο Σοπενχάουερ την επεκτείνει τώρα και σε όλα τα άλλα πράγματα του εξωτερικού κόσμου στη φύση. Όχι μόνο τα ζώα και τα φυτά αλλά και τα άψυχα όντα είναι πραγμάτωση μιας εσωτερικής θέλησης , όλος ο κόσμος είναι βούληση και παράσταση. Τη βούληση ο Σοπενχάουερ την ερμηνεύει πλατιά , αναφέρεται σε κάθε κίνηση, σε κάθε παρουσίαση- έκφανση της φύσης. Στα ζώα παρουσιάζεται αυτή η βούληση πιο ξεκάθαρα από ότι στον άνθρωπο, που είναι καλυμμένος με γνώση και η πραγματική του φύση παρουσιάζεται μόνο σπασμωδικά. Στο φυτό δε, η βούληση είναι πιο ατόφια παρουσιάζεται σαν απλή ορμή για ύπαρξη. Χωρίς λόγο και αιτία.

Κατά τον Σοπενχάουερ η βούληση, που είναι η αιτία της παράστασης του κόσμου, δεν είναι αυτό που καταλαβαίνουμε σήμερα ως μια αντανάκλαση καθοδηγούμενη από λογική που στοχεύει κάπου, αλλά είναι μια υπόκωφη, ορμέμφυτη ανάγκη ύπαρξης από μόνη της. Είναι η θέληση για την θέληση, είναι η θέληση για την ζωή. Αυτή είναι η δύναμη που κινεί όλη την φύση και τον άνθρωπο με την μόνη διαφορά ότι στον άνθρωπο η βούληση έχει συνείδηση του εαυτού της και ο άνθρωπος δεν θέλει τίποτε άλλο διαφορετικό από αυτό που θέλουν τα ζώα και τα φυτά, να ζήσει και να επιζήσει.

Από αυτή την θεώρηση αλλάζει και η εικόνα που έχει ο Σοπενχάουερ για τον άνθρωπο, ο άνθρωπος δεν κινείται βάση λογικής αλλά βάση ενστίκτων η πιο βαθιά αιτία που μας χαρακτηρίζει είναι άλογη, ο άνθρωπος έχει λογική αλλά δεν είναι αυτή που κυβερνάει την βούλησή του. Η βούληση απλώς μετέρχεται της λογικής για τους σκοπούς της. Χαρακτηριστικότερη έκφανση αυτής της ορμέμφυτης δύναμης της βούλησης είναι η ορμή για συνουσία που κυριαρχεί πάνω σε όλα τα έμβια όντα . Στον άνθρωπο δεν είναι το μυαλό ή η καρδιά το κέντρο ύπαρξής του αλλά τα γεννητικά του όργανα που αποτελούν τρόπο τινά τον αντίπαλο της σκέψης. Στα γεννητικά όργανα διαφαίνεται η συγγένεια του ανθρώπου με τα λοιπά ζώα.

Η θέληση όμως είναι και η αιτία του πόνου, αυτό προκύπτει ήδη εξ ορισμού, η θέληση θέλει συνεχώς κάτι που λείπει. Η θέληση είναι η πηγή της ανικανοποίησης και δεν μπορεί ποτέ να κορεστεί αφού δεν γνωρίζει όρια. Κάθε εκπλήρωση της θέλησης γεννά μια νέα θέληση με τη σειρά της. Όμως καθώς τα όρια εκπλήρωσης είναι πεπερασμένα δημιουργείται συνεχώς ένα χάσμα μεταξύ θέλησης και εκπλήρωσης που στοιχειοθετεί τον πόνο. Ο πόνος αυτός είναι διάσπαρτος στην φύση που λειτουργεί βάση του κανόνα «ο θάνατός σου η ζωή μου» .

Ο άνθρωπος επιπλέον υποφέρει και από τους ίδιους τους ομογενούς του. Οι άγριοι τρώγονται μεταξύ τους ,οι τιθασευμένοι απιστούν μεταξύ τους , κόσμος είναι μια κόλαση όπου οι άνθρωποι είναι σε αυτήν και τυραννημένες ψυχές και δήμιοι ταυτόχρονα. Ο κόσμος είναι μια κόλαση και αιτία της δυστυχίας είναι η βούληση που υπάρχει στην ίδια την φύση,. Συνέπεια αυτής της θεώρησης είναι η καταφρόνηση της αισιοδοξίας της υπαρξιακής προσέγγισης που σταμπάρεται ως κάτι το επιπόλαιο.

Το έργο τελείωσε το 1818 ωστόσο δεν βρήκε την απήχηση που ευχόταν ο συγγραφέας του. Είκοσι πέντε χρόνια μετά ο Σοπενχάουερ θα επανεκδώσει το έργο του συμπεριλαμβάνοντας τώρα και ένα τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο .

Εδώ ο Σοπενχάουερ προσπαθεί να δώσει απαντήσεις για το αν είναι δυνατόν να αμβλυνθεί ή να παταχθεί ο πόνος του κόσμου. Δυο δρόμοι υπάρχουν κατά τον Σοπενχάουερ σε αυτήν την προσπάθεια. Ο πρώτος είναι δια της τέχνης.

Παρατηρώντας ένα όμορφο έργο τέχνης θαμπωνόμαστε και χαιρόμαστε με την ομορφιά του και αυτό το αίσθημα δεν συνοδεύεται από καμία παρόρμηση όσο παρατηρούμε το έργο τέχνης. Δεν έχουμε την ορμή να το κατακτήσουμε, να το οικειοποιηθούμε. Στην ατένιση ενός έργου τέχνης απελευθερωνόμαστε από τα δεσμά της θέλησης και κατά συνέπεια από τον πόνο που αυτή συνεπιφέρει. Για λίγες μόνο στιγμές αγγίζουμε μια κατάσταση εσωτερικής ηρεμίας και αγαλλίασης.
Ενώ όμως αυτή η απελευθέρωση από τα δεσμά της βούλησης διαρκεί μόνο για λίγο – όσο βρισκόμαστε μπροστά στο έργο τέχνης – θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και έναν δεύτερο δρόμο για να απελευθερωθούμε από τα δεσμά της βούλησης: Αυτόν της ασκητικής. Μόνο σε αυτήν την κατάσταση δεν επιθυμούμε, άρα δεν υποφέρουμε. Εδώ φαίνεται η αρχική επιρροή του Βουδισμού πάνω στην φιλοσοφική σκέψη του Σοπενχάουερ.

Πέρα από την απελευθέρωση του ανθρώπου από τον πόνο σε προσωπικό επίπεδο, η κοσμοαντίληψη του εισάγει και μια ηθική πρόταση: ο άνθρωπος ανακαλύπτει ότι τόσο ο ίδιος όσο και όλη η φύση δεν είναι παρά η φανέρωση της ίδιας της θέλησης. Όλα τα έμβια όντα είναι το αυτό, συνεπώς ο πόνος του ενός , είναι συνάμα και πόνος του άλλου , αφού και τα δύο είναι παράγωγα της ίδιας αιτίας. Ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι η διαφορετικότητα του από τον άλλον είναι απλώς μια παράσταση, μια απατηλή εικόνα, ενώ η θέληση ως αιτία της εικόνας είναι κοινή για όλη την φύση . Η φύση μοιράζεται μια κοινή αιτία επομένως ο πόνος του ενός είναι πόνος του άλλου αφού η φύση είναι ενιαία.
Το να μην φας μια μέρα καθόλου διότι έδωσες στον άπορο διπλανό σου είναι μια πράξη συμπόνοιας και ανθρωπιάς.

Πρόσεξε πχ. ότι για τον "άθεο" Σοπενάουερ η γνώση είναι ένα εξωτερικό κάλυμμα, ένα παραπέτασμα, που απλά κρύβει την πραγματική ουσία του.

[Άφαντος]

Έξυπνο επιχείρημα κυκλικού στοχασμού.
Το καλό και το κακό είναι ηθικοί όροι. Άρα όταν γράφεις ότι "είναι ηθικός για να ζει καλύτερα" τότε προφανώς γράφεις "είναι ηθικός για να είναι ηθικός".

Το ερώτημα "γιατί επιζητούμε το καλό;" είναι η βασική ουσία του νήματος.

(...) H ηθική είναι ένα μέσο για να ζούμε καλύτερα, μια ανθρώπινη επινόηση που προσαρμόζεται στις ανάγκες. (...)

To "καλύτερα" που είναι συγκριτικό του "καλό/καλά" είναι ηθική έννοια.
Επομένως, χρησιμοποιείς μία αιτιατή ηθική έννοια για να περιγράψεις την αιτία ύπαρξης της ηθικής.

Ναι. Το "καλό..ή το καλύτερα" εμπεριέχει μέσα του την έννοια της ηθικής. Άρα η πρόταση "Η ηθική είναι ένα μέσο για να ζούμε καλύτερα, μια ανθρώπινη επινόηση που προσαρμόζεται στις ανάγκες" είναι όντως κυκλικός στοχασμός και λήψη του ζητουμένου.
Για τον ένθεο ηθική χωρίς σέβας θεών δεν έχει νόημα. Χωρίς σέβας Θεών το ήθος και η ηθική γίνεται μεθερμηνευόμενο λάστιχο ανά τόπο
και ανά χρόνο, ανά συγκυρία και περιβάλλον και τότε η ηθική χάνει το νόημά της.
Αν δεν υπάρχει ήθος και ηθική που έχει αναφορά το Απόλυτο…τότε δεν υπάρχει η έννοια ηθική.
Αυτό που σήμερα είναι ηθικό αύριο θα είναι ανήθικο και το αντίστροφο.
Αυτό που κάπου θεωρείται καλό κάπου αλλού θεωρείται κακό.
Η ηθική δεν είναι παράγωγο της νόησης η οποία κατά πως λένε είναι παράγωγο της ύλης.
Η ηθική (ή καλύτερα το ήθος) είναι απρόσιτη από τέτοιου είδους εξισώσεις και συνεπαγωγές.
Η νόηση έχει να κάνει με την φυσική εξέλιξη των ζωικών ειδών.
Η ηθική κατά την γνώμη μου είναι άλλου είδους κατηγορία, ή καλύτερα άλλου είδους συστατικό ύπαρξης και ίσως να είναι και αντιθετική της εξέλιξης της νόησης.
Η ηθική δεν έχει να κάνει απλά με το να βρούμε έναν τρόπο ειρηνικής συνύπαρξης και αλληλεγγύης για να περνάμε καλύτερα...
Άλλο οι νόμοι της κοινωνικής συμπεριφοράς για την ευστάθεια, την ευταξία και πιο ομαλή λειτουργία της κοινωνικής ομάδος και άλλο το ήθος και η ηθική
Και στο κάτω κάτω τι σημαίνει καλύτερα και ποιος το ορίζει το καλύτερα; Αυτό που για κάποιον είναι καλό και ηθικό γιατί πρέπει να είναι και για τον άλλον; Ποιος το ορίζει και πως ορίζεται αυτό;
Όπως αν δεν κάνω λάθος είπε και ο Σάτρ " η ζωή δεν έχει κανένα νόημα. Το νόημα της το δίνουμε εμείς"
Άρα αυτομάτως (αν είναι έτσι) η ζωή αποκτά μερικά δισεκατομμύρια νοήματα και "ηθικές" όσοι και οι άνθρωποι.
.

[Sothan]

Αν δεν υπάρχει κρίση, που βασίζεται σε λογικά θεμέλια, όταν πεθαίνουμε, αλλά και όσο ζούμε, για ποιά ηθική μπορούμε να κάνουμε λόγο;

(If God is dead everything is permissible).

[Fluffy]

Πως δεν μπορεί, μορφή κοινωνικής συνείδησης είναι αφου.

pylothess