ΚΟΙΤΑΞΤΕ ΠΟΙΟΙ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ …

[ΜπλεΜπουμπυς]

Ο ΣΑΜΑΡΑΣ, Η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ, Ο ΚΥΡΚΟΣ ΚΙ ... Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ!

Ενα γερο ξεσκόνισμα s στους όψιμους Μακεδονομάχους

ΜΙΛΑΕΙ Ο ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΙ Ο ΚΟΥΛΗΣ ...

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι γιός του Κωσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος από το βήμα της Βουλής το 1993, αποκάλυψε ότι ο Αντώνης Σαμαράς σαν υπουργός εξωτερικών, στην κυβέρνησή του, όχι μόνο δεν κατάφερε να διεκδικήσει λύση στο όνομα των Σκοπίων σε αντάλλαγμα για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας που ήθελαν οι Γερμανοί κι οι άλλοι, αλλά ήταν εκείνος που "στις 2 Δεκεμβρίου, στο ίδιο το συμβούλιο των υπουργών εξωτερικών, είχε δεχθεί κατά την συζήτηση του κανονισμού να αναφερθεί η δημοκρατία αυτή με σκέτο το όνομα Μακεδονία ! Κι είχε απλώς διατυπώσει επιφύλαξη, αλλά είχε δεχθεί να μπει στο κείμενο!".
Ήταν λοιπόν ο πρώτος που δέχτηκε την ονομασία "Μακεδονία" σκέτο, για το νέο τότε κράτος των Σκοπίων. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι αυτός που το ξεκίνησε. Αλλά σήμερα ο Σαμαράς παριστάνει τον πιό μεγάλο Μακεδονομάχο, μαζί με τον Κυριάκο.

Δείτε τα δύο βίντεο που υπάρχουν στο παρακάτω άρθρο :
http://www.candiadoc.gr/…/i-apokalypsi- ... itsotaki-o…/



Είναι τότε που όταν μιλούσε ο μπαμπάς του Κυριάκου σε πολιτικές συγκεντρώσεις, εκείνος μάλλον φώναζε με τους υπόλοιπους από κάτω "αλήτη, προδότη, Σαμαρά".

ΜΙΛΑΝΕ ΟΙ ΧΡΥΣΑΥΓΗΤΕΣ ΚΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ...

Υπήρξε εποχή που η Μακεδονία ήταν «μόνο μία», αλλά ήταν ... Βουλγάρικη. Ήταν τότε που οι πολιτικοί πρόγονοι της Χρυσής Αυγής και του Άδωνι, οι ταγματασφαλίτες κι οι κατοχικές κυβερνήσεις, συνεργάζονταν με τον Γερμανό, τον Ιταλό και τον Βούλγαρο κατακτητή, όταν παραδόθηκε η Μακεδονία στους Βούλγαρους, όταν πολεμούσαν ντυμένοι με βουλγαρικές στολές ενάντια στον ΕΛΑΣ που πάλευε να ελευθερώσει την Ελλάδα, όταν έκαναν τη σφαγή της Δράμας και του Δοξάτου, όταν αυτοί μαζί με το Γερμανικό στρατό σκότωσαν 23 Έλληνες πατριώτες στην Αθήνα, στη διαδήλωση του ΕΑΜ κι όλου του λαού ενάντια στη Βουλγαρική κατοχή.
Ήταν τότε που οι Βούλγαροι φασίστες κυριάρχησαν στη Μακεδονία, με συνεργάτες τους φασίστες προγόνους αυτών των φασιστικών μιασμάτων που σήμερα ουρλιάζουν ότι «η Μακεδονία είναι μόνο μία και Ελληνική» ! Οι καλύτεροι μαθητές του Γκαίπμελς μιλάνε για … διαστρέβλωση και παραχάραξη.

ΜΙΛΑΝΕ ΚΙ ΟΙ ΣΥΡΙΖΑΙΟΙ ...

Ήταν το 1992, όταν άρχισαν τα εθνικιστικά παπαδοσυλλαλητήρια για τη "Μακεδονία", που ο Λεωνίδας Κύρκος (παρών σε εκείνο το συλλαλητήριο), έλεγε : «Επρόκειτο για μια τεράστια λαϊκή εκδήλωση που τη χαρακτήριζε η έντονη ευαισθησία απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια αμφισβήτησης των συνόρων της ελληνικής Μακεδονίας, πλαστογράφησης της ιστορίας και υφαρπαγής της ιστορικής κληρονομίας» (Αυγή 15/2/1992).
Κι αυτά τα έλεγε για τη «λαοσύναξη» όπου κυριάρχησε το σύνθημα «φωτιά, φωτιά στα Σκοπιανά σκυλιά». Αλλά εκείνος δεν είδε «τίποτα επιθετικό ή εξτρεμιστικό» όπως ο ίδιος είπε. Η δε ΑΥΓΗ στο ίδιο φύλο έγραφε : «Εντυπωσιακό το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης. ΠΑΛΜΟΣ ΜΕ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ». Και συνέχιζε : «Με ωριμότητα, που έπεισε και τους πλέον δύσπιστους, αλλά και πατριωτικό παλμό, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες από όλη τη Μακεδονία εξέφρασαν χτες σε μια συγκέντρωση με ιδιαίτερη μαζικότητα και ενωτικό χαρακτήρα την εθνική ευαισθησία τους και την αποφασιστικότητά τους να προασπίσουν την ακεραιότητα, την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά του ελληνισμού...» («Αυγή», 15/2/1992).
Κι εγκαλούσε μάλιστα το ΚΚΕ ο Κύρκος, γιατί σ’ αυτή την «εθνική προσπάθεια» πήραν μέρος όλοι τους, εκτός του ΚΚΕ. "Πλην Λακεδαιμονίων" έλεγε υποτιμητικά και επιτιμητικά.
Μιλάνε λοιπόν τώρα αυτοί οι «μεντεσέδες», που οι θέσεις τους είναι ακριβής μετάφραση των εντολών του ΝΑΤΟ και του ΤΡΑΜΠ (βλέπε ολοκληρωμένη έκθεση ΥΠΕΞ ΗΠΑ πιό κάτω), χωρίς να λογαριάζουν τους κινδύνους για το λαό και τη χώρα.
Κι είναι σήμερα οι πολιτικοί αυτοί απόγονοί του Κύρκου, που επιχειρούν να εγκαλέσουν πάλι το ΚΚΕ, γιατί δήθεν συμμετέχει στα συλλαλητήρια των εθνικιστών. Και για να πείσουν, δεν διστάζουν με εργολαβίες τύπου Γκαίμπελς, να κατασκευάσουν υποτιθέμενα γεγονότα. Όπως κι ο ίδιος ο δάσκαλός τους ο Γκαίμπελς έλεγε : «αν πάνω σ’ ένα λευκό ύφασμα (λαϊκές συνειδήσεις) πέσει μελάνι (Γκαιμπελοσυριζαίικα ψέματα), όσο και να το καθαρίσεις μετά, μια σκιά θα μείνει». Κι αυτό φιλοδοξούν.

ΜΙΛΑΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΠΑΔΑΡΙΟ ...

Μιλάνε για τη Μακεδονία και την Αρχαία Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Μιλάνε οι πνευματικοί απόγονοι του Θεοδόσιου, του Ιουστινιανού και των «τριών Ιεραρχών». Των Χριστιανών που έλεγαν (και το χειρότερο : τα έπρατταν κιόλας) :
«Διατάσσουμε όλα τα ιερά και οι ναοί των Ελλήνων, όσα βρίσκονται ακόμα άθικτα, να καταστραφούν με διαταγή των τοπικών αρχών και να εξαγνιστούν με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Αν με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον ικανού δικαστή εμφανιστεί κάποιος που έχει παραβλέψει αυτόν τον νόμο, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου». (Αυτοκράτορας Θεοδόσιος).
«Να κλείσουν όλοι οι ναοί σε όλες τις πόλεις και σε όλους τους τόπους της οικουμένης. Αν κάποιος με οποιαδήποτε δύναμη παραβεί (αυτόν τον νόμο) θα τιμωρηθεί με αποκεφαλισμό» … «Τέτοιου είδους πράξεις (λατρεία των Ελλήνων θεών) αν εξακολουθούν να συμβαίνουν (η καταγγελθεί ότι συμβαίνουν) ακόμα και σε κάποιο λιβάδι ή σπίτι, το λιβάδι ή το σπίτι αυτό θα προσαρτηθεί στο ταμείο των ιεροτάτων ανδρών (δηλαδή των Ιερέων της Χριστιανικής Εκκλησίας) ενώ ο ιδιοκτήτης τους, που έδωσε τη συγκατάθεσή του να μιανθεί ο τόπος, θα αποπεμφθεί από το (οποιοδήποτε) αξίωμά του, θα χάσει την περιουσία του και αφού υποστεί βασανισμό με μεταλλικά όργανα, θα οδηγηθεί σε διαρκή εξορία». (Ιουστινιάνειος Κώδικας. 534 μ.Χ.).
Αυτοί λοιπόν έρχονται σήμερα να υπερασπιστούν την αρχαία Μακεδονία, την αρχαία Ελλάδα και την ιστορία της. Αυτοί που σε λίγες εβδομάδες θα βυσσοδομούν πάλι εναντίον της αρχαίας Ελλάδας στη λειτουργία των "τριών ιεραρχών", των διωκτών του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού (ο Αθανάσιος τους έλεγε «μιαρούς» Έλληνες, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός έλεγε «κίβδηλον ποίησιν» τα συγγράμματα των αρχαίων Ελλήνων και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος θεωρούσε πως Χριστιανισμός και Ελληνισμός είναι ασυμβίβαστοι). Και λίγο αργότερα θα παρακολουθήσουν με ευλάβεια τα ανθελληνικά αναθέματα της "Κυριακής της Ορθοδοξίας".

ΜΙΛΑΝΕ ΟΛΟΙ ΟΣΟΙ ΔΕΝ ΤΟΛΜΟΥΝ ΝΑ ΠΟΥΝ «ΤΟΝ ΞΕΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΝΟΧΟ ΚΙ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΗ Η ΑΙΤΙΑ» …

Αυτοί που μιλάνε ώρες, αλλά δεν τολμούν να πουν τη λέξη ΝΑΤΟ. Όλοι αυτοί που ξέρουν την αιτία του προβλήματος, ξέρουν τα συμφέροντα που παίζονται, βλέπουν τις «εντολές», τις διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό, τις προετοιμασίες, τις κινήσεις στρατευμάτων … Που ξέρουν όλα αυτά που το ΝΑΤΟ δεν κρύβει, αλλά αντίθετα φροντίζει να προβάλλει ολοκάθαρα (όπως η πρόσφατη «Ολοκληρωμένη Έκθεση («Integrated Country Strategy») του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών για την Ελλάδα»
https://www.rizospastis.gr/page.do…
https://www.imerodromos.gr/ekthesi-stei ... ent-gia-ti…/).
Αλλά δεν τολμούν να το ψελλίσουν, γιατί τότε θα κατέρρεε όλο το αφήγημά τους. Λες και μιλάνε και λένε τόσα πολλά, για να κρύψουν τον φίλο τους τον ένοχο : το ΝΑΤΟ.

Αντί λοιπόν να τους ακούς, έλα να μιλήσεις εσύ. Σήμερα Πέμπτη 24/1, στις 6:30 μ.μ. στο πάρκο ελευθερίας. Και να φωνάξεις όπως παλιά «ΝΑΤΟ ΝΑΤΟ ΠΑΝΑΘΕΜΑ ΤΟ».

[ΜπλεΜπουμπυς]

Τέτοιους " αντιπάλους" ούτε παραγγελία να τους έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ.

[argouen]

Έδώ έχουν μούτρα και μιλάνε οι "σχέδιο Λίμνες" για Μακεδονία, άσε μας ρε Μπουμπη

[Ζαποτέκος]

ΜΙΛΑΝΕ ΟΙ ΧΡΥΣΑΥΓΗΤΕΣ ΚΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ...

Υπήρξε εποχή που η Μακεδονία ήταν «μόνο μία», αλλά ήταν ... Βουλγάρικη. Ήταν τότε που οι πολιτικοί πρόγονοι της Χρυσής Αυγής και του Άδωνι, οι ταγματασφαλίτες κι οι κατοχικές κυβερνήσεις, συνεργάζονταν με τον Γερμανό, τον Ιταλό και τον Βούλγαρο κατακτητή, όταν παραδόθηκε η Μακεδονία στους Βούλγαρους, όταν πολεμούσαν ντυμένοι με βουλγαρικές στολές ενάντια στον ΕΛΑΣ που πάλευε να ελευθερώσει την Ελλάδα, όταν έκαναν τη σφαγή της Δράμας και του Δοξάτου, όταν αυτοί μαζί με το Γερμανικό στρατό σκότωσαν 23 Έλληνες πατριώτες στην Αθήνα, στη διαδήλωση του ΕΑΜ κι όλου του λαού ενάντια στη Βουλγαρική κατοχή.
Ήταν τότε που οι Βούλγαροι φασίστες κυριάρχησαν στη Μακεδονία, με συνεργάτες τους φασίστες προγόνους αυτών των φασιστικών μιασμάτων που σήμερα ουρλιάζουν ότι «η Μακεδονία είναι μόνο μία και Ελληνική» ! Οι καλύτεροι μαθητές του Γκαίπμελς μιλάνε για … διαστρέβλωση και παραχάραξη.

Οι κατοχικές κυβερνήσεις έκαναν την πρώτη αντίσταση κατά των Βουλγάρων με τις διαμαρτυρίες Τσολάκογλου , τον σύλλογο Αριστοτέλη κ.λπ. για την προσπάθεια εκβουλγαρισμού της Ανατολικής Μακεδονίας και την προσπάθεια επέκτασης των Βουλγάρων στην Δυτική Μακεδονία.
Ποιοι πολεμούσαν με βουλγαρικές στολές ; Αν ήθελα να ξεπεράσω το γραφικόμετρο θα σου έβαζα αυτό :
με λεζάντα "ΕΛΑΣίτης με βουλγαρική στολή και γερμανικό όπλο". Αλλά να ποια είναι η αλήθεια : Διμοιρίτης του Αρχηγείο Σινιάτσικου του ΕΛΑΣ. Γεννήθηκε στα Μούζενα του Πόντου το 1923. Πρόσφυγας έπειτα στα Λιβερά Κοζάνης. Έλαβε ηρωικά μέρος κατά την, αποτυχούσα, πρώτη απόπειρα των ανταρτών να καταλάβουν μόνοι τους την Κοζάνη τέλη Σεπτεμβρίου 1944. Φυλακίστηκε μεταπολεμικά. Τη στρατιωτική του θητεία, 1948- 1950, την εκπλήρωσε αρχικά στη Μακρόνησο κι έπειτα στην Καστοριά. Εικονίζεται με τη μητέρα του φορώντας στολή, ληφθείσα από Βούλγαρο αιχμάλωτο, που οι Νοτιοσέρβοι είχαν αποστείλει στη Φλώρινα. Κρατά γερμανικό αυτόματο στάγιερ.
Την σφαγή στο Δοξάτο την έκαναν οι Βούλγαροι.
Ο Μπουμπούκος τι σχέση έχει με τους ΧΑτες ; Τον έχει κουτουλήσει ο Κασιδιάρης . Τι σχέση έχει με τα ΤΑ αφού τα έχει καταδικάσει στην Βουλή ;

ΜΙΛΑΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΠΑΔΑΡΙΟ ...

Μιλάνε για τη Μακεδονία και την Αρχαία Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Μιλάνε οι πνευματικοί απόγονοι του Θεοδόσιου, του Ιουστινιανού και των «τριών Ιεραρχών». Των Χριστιανών που έλεγαν (και το χειρότερο : τα έπρατταν κιόλας) :
«Διατάσσουμε όλα τα ιερά και οι ναοί των Ελλήνων, όσα βρίσκονται ακόμα άθικτα, να καταστραφούν με διαταγή των τοπικών αρχών και να εξαγνιστούν με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Αν με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον ικανού δικαστή εμφανιστεί κάποιος που έχει παραβλέψει αυτόν τον νόμο, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου». (Αυτοκράτορας Θεοδόσιος).
«Να κλείσουν όλοι οι ναοί σε όλες τις πόλεις και σε όλους τους τόπους της οικουμένης. Αν κάποιος με οποιαδήποτε δύναμη παραβεί (αυτόν τον νόμο) θα τιμωρηθεί με αποκεφαλισμό» … «Τέτοιου είδους πράξεις (λατρεία των Ελλήνων θεών) αν εξακολουθούν να συμβαίνουν (η καταγγελθεί ότι συμβαίνουν) ακόμα και σε κάποιο λιβάδι ή σπίτι, το λιβάδι ή το σπίτι αυτό θα προσαρτηθεί στο ταμείο των ιεροτάτων ανδρών (δηλαδή των Ιερέων της Χριστιανικής Εκκλησίας) ενώ ο ιδιοκτήτης τους, που έδωσε τη συγκατάθεσή του να μιανθεί ο τόπος, θα αποπεμφθεί από το (οποιοδήποτε) αξίωμά του, θα χάσει την περιουσία του και αφού υποστεί βασανισμό με μεταλλικά όργανα, θα οδηγηθεί σε διαρκή εξορία». (Ιουστινιάνειος Κώδικας. 534 μ.Χ.).
Αυτοί λοιπόν έρχονται σήμερα να υπερασπιστούν την αρχαία Μακεδονία, την αρχαία Ελλάδα και την ιστορία της. Αυτοί που σε λίγες εβδομάδες θα βυσσοδομούν πάλι εναντίον της αρχαίας Ελλάδας στη λειτουργία των "τριών ιεραρχών", των διωκτών του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού (ο Αθανάσιος τους έλεγε «μιαρούς» Έλληνες, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός έλεγε «κίβδηλον ποίησιν» τα συγγράμματα των αρχαίων Ελλήνων και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος θεωρούσε πως Χριστιανισμός και Ελληνισμός είναι ασυμβίβαστοι). Και λίγο αργότερα θα παρακολουθήσουν με ευλάβεια τα ανθελληνικά αναθέματα της "Κυριακής της Ορθοδοξίας".

Μια αραμαθιά ανοησίες .
Ο εθνικός Λιβάνιος προς τον Μέγα Θεοδόσιο : Ἐσὺ βέβαια οὔτε ἔβγαλες διαταγὴ νὰ μένουν κλειστὰ τὰ ἱερὰ οὔτε νὰ μὴ συχνάζη κανένας σ’ αὐτὰ οὔτε ἀπαγόρεψες τὴ φωτιὰ καὶ τὸ λιβάνι οὔτε τὶς τιμὲς ἀπὸ τὰ κάθε λογῆς θυμιατίσματα.


Για ανθελληνισμό κατηγορείται ο άνθρωπος που τιμάται σήμερα η μνήμη του όταν έγραφε τέτοια :

Τοιαῦτ᾿ Ἀθῆναι, καὶ πόνοι κοινοὶ λόγων,
ὁμόστεγός τε καὶ συνέστιος βίος,
Νοῦς εἷς ἐν ἀμφοῖν οὐ δύο, θαῦμ᾿ Ἑλλάδος.

( Έτσι ζούσαμε στην Αθήνα, κοπιάζοντας μαζί για μόρφωση,
κάτω απ την ίδια στέγη και στο ίδιο τραπέζι,
και μια ήταν η έγνοια μας, όχι δύο, το θαύμα της Ελλάδας. )

[ΜπλεΜπουμπυς]

Για τους νεότερους:
όταν το 1981 αποποινικοποιήθηκε η μοιχεία, η Εκκλησία είχε κηρύξει 3ήμερο εθνικό πένθος για τη «δολοφονία της οικογένειας».
Υπομονή λοιπόν στην Ημαθία και κυρίως στους εκεί Σλαβομακεδόνες. Υπήρξαν και χειρότερα.

[Chainis]

Μονο το ΚΚΕ δικαιουται να μιλαει για την Μακεδονία γιατί μόνο αυτό την τίμησε με την πολιτική του χρόνια τώρα.
Μπροσταρηδες σε όλους τους εθνικούς αγώνες οι ΚΚΕδες και ειδικά σε όσους αφορούσαν την Μακεδονία.

Α ρε σουγελα.

[ΓΑΛΗ]

Μονο το ΚΚΕ δικαιουται να μιλαει για την Μακεδονία γιατί μόνο αυτό την τίμησε με την πολιτική του χρόνια τώρα.
Μπροσταρηδες σε όλους τους εθνικούς αγώνες οι ΚΚΕδες και ειδικά σε όσους αφορούσαν την Μακεδονία.

Α ρε σουγελα.

Καλά, αυτοί έχουν των ΗΠΑ τον χαβά.

Για το οτιδήποτε κάνουν μια πορεία στην πρεσβεία και καθαρίζουν.

[wooded glade]

Οι χρυσαυγίτες πρόδωσαν υπό την έννοια ότι έλεγαν "ότι πει το ράϊχ".
Όπλα κατά της Μακεδονίας σήκωσαν μόνο τα κουμούνια.

[ΜπλεΜπουμπυς]

Aφού τους τάισαν "μην παραχαράσσετε την ιστορία η Μακεδονία είναι μία" και "ο Κυριάκος θα την ανατρέψει/αλλάξει" τώρα αρχίζουν το "όπα παιδιά ήρεμα κινδυνεύει η Ελλάς, αν συνεχίσουμε να γκρινιάζουμε, μην ζητάτε περίεργα από τον Κυριάκο" λολ


https://www.liberal.gr/arthro/238102/ep ... spon-.html

[nostromos]

εσυ μπουμπη τι μιλας ...? δεν δικαιουσαι να μιλας

Είναι σαφές ότι αυτή η θέση( του ΚΚΕ) αναγνωρίζει στους σλαβομακεδόνες το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, μέχρι και αυτού του αποχωρισμού

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=3630694

[ΜπλεΜπουμπυς]

Οχι που δε θα προχωρουσε

[Bandit59]

Μιλάνε αυτοί που έπνιξαν την Ελλάδα στο αίμα, αυτοί που ορματίστηκαν μια ανεξάρτητη Μακεδονία..... ΕΛΕΟΣ!!

[ΜπλεΜπουμπυς]

Στα σχόλια του τουί, όλο το δράμα του εθνικοψεκασμένου κατσαπλιά, που δήλωνει φιλελεύθερος και φιλοευρωπαίος γιατί ακουγόταν πιο ωραία από το θρησκόληπτη δεξιά θείτσα

[Ζαποτέκος]

Χαρίλαος Τρικούπης

Ο Χ. Τρικούπης δήλωσε σχετικά σε συνέντευξή του στην αγγλική εφημερίδα «Pal Mall Gazette»:

«Η Ελλάς ενδιαφέρεται τετραχώς κατά την ενεστώσαν κρίσιν: Η πρώτη αυτής ασχολία πρέπει να είναι η περί του ελληνικού πληθυσμού της Ανατολικής Ρωμυλίας, όστις θα απορροφηθεί υπό των Βουλγάρων εάν οι Δυνάμεις αναγνωρίσωσι τη μετά της βουλγαρικής ηγεμονίας ένωσιν της Ρωμυλίας. Κατά δεύτερον λόγον η Ελλάς ενδιαφέρεται διά τη Μακεδονίαν, ήτις δύναται να διαιρεθεί εις τρία τμήματα: Τη μεσημβρινήν ήτις είναι και θα είναι ελληνική, οτιδήποτε και αν συμβεί, την κεντρικήν την περιλαμβάνουσαν ελληνικούς πληθυσμούς και την αρκτικήν τη μη οικούμενην υφ' Ελλήνων. Την Ελλάδα απασχολεί η Κεντρική Μακεδονία ης οι κάτοικοι αναγνωρίζουσι τον Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως και ουχί τη βουλγαρικήν εξαρχίαν, αλλ' επειδή ενταύθα ο ελληνικός πληθυσμός δεν αποτελεί συναφή πληθυσμόν, είναι σχεδόν βέβαιον ότι, εάν η χώρα περιέλθει υπό τη σερβικήν κυριαρχίαν ή τη βουλγάρικην, οι κάτοικοι θα εκσλαβισθώσιν, ενώ εάν υπό την Ελλάδα θα εξελληνισθώσιν ολοσχερώς.» ( Κορδάτος Γ. «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας», τόμος ΧΙΙ, σελ. 478-479. )

Σε μια άλλη συνέντευξή του, δήλωσε επίσης σχετικά:

«Ο Τούρκος εκλείπει και πολύ ταχέως. Οταν έλθει ο μέγας πόλεμος, ως αφεύκτως θα συμβεί μετά τρία, πέντε, οκτώ έτη, η Μακεδονία θα γίνει Ελληνική ή Βουλγάρικη κατά τον νικήσαντα. Αν τη λάβωσιν οι Βούλγαροι, δεν αμφιβάλλω ότι εντός ολίγων ετών θα είναι ικανοί να εκσλαβίσωσι τον πληθυσμόν μέχρι των Θεσσαλικών συνόρων. Αν ημείς τη λάβωμεν, θα τους κάμωμεν όλους Ελληνας μέχρι της Ανατολικής Ρωμυλίας.» ( «Μαγχεστριανός Φύλακας», 6 Ιουλίου 1889, ό.π. σελ. 499 )

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=4456452

( Το δεύτερο απόσπασμα παραπάνω είχε ξεσηκώσει σούσουρο στο βιβλίο της Ρεπούση της ΣΤ΄ Δημοτικού. )

Ο Ροΐδης αναφέρει χαρακτηριστικά το 1875 επισημαίνοντας ότι η νομή της τουρκικής κληρονομιάς θα ήταν δυσχερής :

Καθ' ην ώραν οι πλείστοι των κατοίκων της χερσονήσου κηρύσσονται έτοιμοι να υποστώσι πάσαν καταστροφήν και εξόντωσιν μάλλον ή να υπομείνωσι την στέρησιν του αλβανισμού, βουλγαρισμού ή ρουμανισμού αυτών, τα δε παρέχοντα το πολύτιμον τούτο προνόμιον γεωγραφικά όρια ουδαμού είνε ευχάρακτα και πολλαχού ουδέ καν ορατά, ουδέ λόγος δύναται να γίνη περί αδελφικής συμβιώσεως εθνών βλεπόντων καθ' ύπνους μεγάλην Βουλγαρίαν, αρχαίαν Σερβίαν, αλβανικόν κράτος, Ρουμανίαν μέχρι Πίνδου και Ελλάδα μέχρι του Αίμου, ήτοι την ανέφικτον ανάγκην ν' αλληλοσφαγώσιν, αφού δεν υπάρχει επί του χάρτου τόπος ικανός να συνυπάρξωσι τα όνειρα ταύτα.

( σελ. 43 )
https://repo.lib.duth.gr/jspui/bitstrea ... V_2019.pdf

[Ζαποτέκος]

Λεωνίδας Βούλγαρης

Πολιτικός , επαναστάτης και αγωνιστής. Αντιοθωνικός αρχικά . Φιλορώσος και φιλοσλάβος. Πέθανε το 1896. Υπέρμαχος της σύμπραξης των χριστιανών ( Ελλήνων , Σλάβων, Αρμενίων κ.α. ) κατά των Οθωμανών. Υποστηρικτής της συνεργασίας Ελλήνων και Σλάβων. Γιος του αγωνιστή του '21 Αναστασίου Βούλγαρη.

Ο πατέρας του Αναστάσιος καταγόταν από το Πιάνετς της Βουλγαρίας ή το Μάλες της ΠΓΔΜ
Μάλλον είναι λάθος αυτό που λέει ο Κωστόπουλος πως η μάνα του ήταν απ' την Σπάρτη. Απ' τα Καλάβρυτα ήταν .

Ο Λεωνίδας Βούλγαρης παρουσιαζόταν ως «εξ Αλβανίας έλκον το γένος και μητρός Πελοποννησίας, εκ της επιφανούς εν Πελοποννήσω οικογενείας των Θεοχαροπούλων καταγομένης...». Για την καταγωγή του υπήρξαν κάποιες αμφισβητήσεις από αλβανικούς κύκλους της πρωτεύουσας: κατ’ αυτούς, ήταν Βούλγαρος που μετέβαλε την κατάληξη του επιθέτου του σε -ης για να μη γίνονται οι αντίστοιχοι συνειρμοί, υπηρέτησε τον σλαβισμό και παρασημοφορήθηκε για τις υπηρεσίες που πρόσφερε υπέρ του. Συνεπώς, δεν είχε καμία σχέση μαζί τους. Φυσικά, μια τέτοια μομφή στο πρόσωπό του δεν θα μπορούσε να μην τον «ερεθίσει». Σε άρθρο με τίτλο Δικαία Συνηγορία που δημοσιεύτηκε στον Τύπο της εποχής, αποκαθιστούσε την αλήθεια κάνοντας μία ιστορική αναδρομή της πορείας των προγόνων του. Σύμφωνα με αυτήν, ο παππούς του ήταν ο εξ Αλβανίας χριστιανός Δημήτριος Ντελησόμος, ο οποίος είχε εκδιωχθεί από τον Αλή πασά και είχε καταφύγει μαζί με συγγενείς του στο Βελιγράδι. Πολλά μέλη της οικογένειάς του παρέμειναν εκεί, αναλαμβάνοντας υψηλές δημόσιες θέσεις ενώ άλλα προχώρησαν προς την Αχρίδα και το Μεγάροβο. Ο πατέρας του υπήρξε στρατιώτης του Ιερού Λόχου στη Ρουμανία και πολέμησε μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Μάλιστα, μετά την καταστολή του κινήματος κατέβηκε στην Πελοπόννησο, λαμβάνοντας μέρος στον αγώνα της ανεξαρτησίας ως διοικητής στρατιωτικού σώματος. Για τις εθνικές του υπηρεσίες τιμήθηκε από τον φρούραρχο κι άρχοντα των Καλαβρύτων Σωτήριο Θεοχαρόπουλο, ο οποίος εντυπωσιασμένος, προφανώς, από τις ικανότητες και τον χαρακτήρα του, αποφάσισε να τον παντρέψει με την ανιψιά του Ειρήνη . Το γενεαλογικό συνεπώς δέντρο του Βούλγαρη αποδείκνυε περίτρανα τις ελληνικές, αλβανικές και μακεδονικές του ρίζες.

Όντας γιος αγωνιστή του 1821 μυήθηκε, λοιπόν, στον επαναστατικό βίο από νωρίς. Η δημόσια δράση του ξεκίνησε όταν προσπάθησε να ανατρέψει τον Όθωνα, εγκαθιδρύοντας άλλο συνταγματικό πολίτευμα. Το 1854 μετείχε στον Κριμαϊκό πόλεμο, λαμβάνοντας το βαθμό του αξιωματικού στην σχηματισθείσα Ελληνική Λεγεώνα, που έδρασε στην περιοχή του Ίστρου (Δούναβη) και τη Σεβαστούπολη. Η συνεισφορά του αναγνωρίστηκε με τη βράβευσή του από τη ρωσική πλευρά. Η διαμάχη του, όμως, με την τελευταία σχετικά με την πολιτική που εφάρμοζε στην Ανατολή, τον οδήγησε στην απόφαση να επιστρέψει τα παράσημά του. Αλλά και η απειθαρχία του κατά τη διάρκεια των μαχών με τον τουρκικό στρατό, μιας και τοποθετούσε την ελληνική σημαία αντί της ρωσικής στα εδάφη που καταλαμβάνονταν, τον έφεραν σε ευθεία σύγκρουση με τους ανωτέρους του, οι οποίοι τον απείλησαν ακόμη και με τουφεκισμό . Το 1859-1860 μετέβη στην Αιτωλοακαρνανία για να υποκινήσει εξέγερση στα σύνορα. Τα σχέδιά του, όμως, απέτυχαν, εξαιτίας κυβερνητικής παρέμβασης. Το 1861-1862 πολέμησε ως εθελοντής με την Ελληνική Λεγεώνα στο πλευρό του Γαριβάλδη. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα συμμετείχε στον πολιτικό σύλλογο Ρήγας Φεραίος για την περιφρούρηση της επανάστασης και την αναδιοργάνωση των πολιτικών θεσμών μετά την έξωση του Όθωνα. Το 1863 ως ιδρυτής του συλλόγου Ιερός Αγών προώθησε την ένωση των Επτανήσων με το ελληνικό βασίλειο, διοργανώνοντας διαδηλώσεις με στόχο να γίνουν οι Επτανήσιοι πληρεξούσιοι δεκτοί από τη Βουλή. Το ίδιο διάστημα βρισκόταν σε συνεννοήσεις με Ιταλούς και Σέρβους επαναστάτες. Το 1866 επικοινωνούσε με οπλαρχηγούς υπόδουλων περιοχών για να ενεργήσουν από κοινού εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η επανάσταση θα άρχιζε από τη Χαλκιδική, όπου κι έφτασε στα τέλη Απριλίου με σαράντα περίπου άνδρες. Η κυβέρνηση ‒κατά την άποψή του ο υπουργός των Εξωτερικών Σπυρίδων Βαλαωρίτης‒ πληροφορήθηκε τις κινήσεις του, αποκήρυξε τη δράση του κι ενημέρωσε τις τουρκικές αρχές. Το αποτέλεσμα ήταν να συλληφθεί με τους οπαδούς του και να οδηγηθούν όλοι μαζί στην Κωνσταντινούπολη. Χάρη στην παρέμβαση του Ρώσου πρεσβευτή Ιγνάτιεφ αφέθηκαν ελεύθεροι κι ο ίδιος επέστρεψε στην Αθήνα. Δεν κάμφθηκε, όμως, από όσα πέρασε κι άμεσα προχώρησε στην αποστολή τριών αποσπασμάτων στη Θεσσαλία προς βοήθεια των καταδυναστευομένων. Η πολιτική ηγεσία αντέδρασε και πάλι, εκδίδοντας διαταγή για τη δίωξή του, διάλυση των σωμάτων και κατάσχεση των πολεμοφοδίων του. Δεν αποθαρρύνθηκε ούτε από το γεγονός αυτό κι αναχώρησε για την Κρήτη (1868). Κατά τις επαφές του με την προσωρινή κρητική κυβέρνηση του ζητήθηκε να συγκεντρώσει εθελοντές στις ακτές της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, δίνοντας το σύνθημα του ξεσηκωμού. Αλλά η κίνηση δεν ευοδώθηκε, εξαιτίας ορισμένων δυσχερειών. Για ένα διάστημα παρέμεινε μακριά από επαναστατικές ενέργειες, στραφείς στην καταδίωξη της ληστείας ως οδηγός της εθνοφυλακής. Η τελευταία του συλλογική δράση, πριν το 1876-1878, ήταν η ίδρυση της Επιτροπής υπέρ της απελευθερώσεως των υποδεδουλωμένων λαών της Ανατολής, που λειτουργούσε μυστικά και σε συνεργασία με τους Βαλκάνιους (1870) .

(...)

Ο Βούλγαρης, ως άνθρωπος της ενέργειας, δεν μπορούσε να αποδεχτεί την κωλυσιεργία, την ουδετερότητα και την αδράνεια των πολιτικών, που λειτουργούσαν πάντα με βάση τη διπλωματία. Αρκετά συχνά αναγκάστηκε να παίξει με «τακτική» με την εκτελεστική εξουσία. Ο ίδιος να προωθεί, δηλαδή, τα σχέδιά του, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τις κοινοβουλευτικές απαιτήσεις, εκείνη δε να τον απειλεί με σύλληψη, φυλάκιση και κατάσχεση του πολεμικού υλικού του. Αυτή τη μορφή αψιμαχιών μαζί του επέλεξαν ο Δεληγεώργης κι ο Ζυμβρακάκης. Αν και συνεργάστηκε με τον πρώτο κατά την κρητική επανάσταση του 1866-1869, εν τούτοις αργότερα φάνηκε ιδιαίτερα εχθρικός απέναντί του. Συγκεκριμένα, ο Δεληγεώργης ως πρωθυπουργός αρνούνταν με διάφορες προφάσεις να τον συναντήσει για να συζητήσουν τα εθνικά θέματα. Παράλληλα, είχε θέσει υπό αστυνομική παρακολούθηση την οικία του ενώ στη συνέχεια τον εκδίωξε η δικαστική αρχή Λαμίας, προφανώς με δική του παρέμβαση, για τον καταρτισμό κι εξοπλισμό αποσπασμάτων . Μόνο όταν παραιτήθηκε η κυβέρνηση (Μάιος 1877), ήρθη η καταδίωξή του . Επί Οικουμενικής, ο Δεληγεώργης κι ο Ζυμβρακάκης προσπάθησαν να σταματήσουν τη σύσταση ανταρτικών ομάδων, θέτοντας τον οπλισμό του Βούλγαρη υπό φρούρηση στον Άγιο Γεώργιο Σαλαμίνας, γιατί η πράξη αυτή ερχόταν σε αντίθεση με τις αποφάσεις που είχε λάβει το υπουργικό συμβούλιο. Έστειλαν, μάλιστα, έναν λόχο πεζικού για να διαλύσει το καταρτισθέν επαναστατικό σώμα του και να κατάσχει τα πολεμοφόδιά του . Η διαμάχη του με τον Δηλιγιάννη επήλθε λίγο πριν το τέλος των κινημάτων (Οκτώβριος 1878), όταν ο τελευταίος αποδέχτηκε στη Βουλή τον χαρακτηρισμό «επονείδιστη» για τη στρατολογία εθελοντών με ξένα χρήματα, που απέδωσε ο Άγγλος επιτετραμμένος Wyndham . Γι’ αυτόν το λόγο συνέγραψε ο Βούλγαρης το Αποκαλυφθήτω: για να παρουσιάσει σε όλους τους κατηγόρους του την επωφελή για το βασίλειο δράση του, καταρρίπτοντας τα επιχειρήματά τους περί ανθελληνισμού κι αντιπατριωτισμού του. Το περίεργο ‒αλλά τυπικά συνηθισμένο σε μία εποχή με έντονες πολιτικές αλλαγές και διαμάχες‒ είναι ότι παρά την κριτική που του άσκησαν τα συγκεκριμένα πρόσωπα, δεν δίστασαν να του απευθύνουν έκκληση για βοήθεια, όταν οι οικίες τους βρέθηκαν να πολιορκούνται-λιθοβολούνται από το λαό με την είδηση ότι ο ρωσοτουρκικός πόλεμος έβαινε προς τη λήξη του . Ο Βούλγαρης έστειλε οπλισμένους άνδρες να διαφυλάξουν τις οικίες των Κουμουνδούρου, Τρικούπη, Δηλιγιάννη, καθώς και δημόσια κτίρια ή υπηρεσίες, λόγου χάρη το Βρεφοκομείο και την Εθνική Τράπεζα . Το ότι έσπευσε προς σωτηρία τους έγινε γιατί κατανόησε ότι η πολιτική ανωμαλία θα απέβαινε σε βάρος του επαναστατικού κινήματος, κάτι που ο ίδιος απευχόταν. Σε αυτόν πάλι στράφηκαν, προκειμένου να αυξηθεί ο εξοπλισμός του ελληνικού στρατού πριν την έξοδο στα σύνορα.

Το διάστημα 1875-1878 ο Βούλγαρης προχώρησε ουκ ολίγες φορές στη σύσταση επαναστατικών σωμάτων ‒μερικά εξ αυτών αποτυχημένα, καθώς δεν έφταναν καν στον προορισμό τους‒ είτε με δικές του προσωπικές δαπάνες είτε με χρήματα που λάμβανε από ξένους ακτιβιστές. Τα ποσά αυτά και η ιδεολογία του περί βαλκανικής συνεργασίας υπήρξαν οι αιτίες να κατηγορηθεί ως όργανο σλαβικών συμφερόντων . Ο Βούλγαρης, κατά τη Στοά, βρισκόταν σε συνεννόηση με τα σερβικά και βουλγαρικά κομιτάτα.

Ήταν ο «αρχηγός» τέτοιων ενεργειών. Το γεγονός, μάλιστα, ότι το 1877 εκγύμναζε στη Σαλαμίνα εξήντα «τσούσηδες», υπό τις διαταγές Πολωνού αξιωματικού και με παραγγέλματα στη βουλγαρική γλώσσα, αποδείκνυε τον ανθελληνισμό του, σύμφωνα με την Παλιγγενεσία. Αν κι αντέκρουε τις συκοφαντίες με επιστολές που δημοσίευε στον αθηναϊκό Τύπο, δηλώνοντας ότι έπραττε με μοναδικό «οδηγόν την εύκλειαν της Ελλάδος, ήτις είνε και έσεται το πρώτον και έσχατον όνειρον της ζωής μου», ωστόσο η αρθρογραφία δεν έπαυσε να ασχολείται μαζί του μέχρι τη στιγμή που ανακοινώθηκε ο θάνατός του . Ήταν ένας «σταυροφορικός πόλεμος», κατά την άποψή του, αυτός που εγέρθηκε εναντίον του . Επειδή τα όσα γράφονταν ήταν πολύ επικριτικά, έφτανε στο σημείο να υπερασπίζεται τη φήμη του με το ίδιο σκληρό κι επιθετικό ύφος, κριτικάροντας ακόμη και τις δημοσιογραφικές μεθόδους, που έδιναν αφορμή στην Υψηλή Πύλη για παρεμβάσεις στην εσωτερική πολιτική του βασιλείου. Στη Στοά, συγκεκριμένα, παρέδωσε μαθήματα δεοντολογίας:

επιτρέψατέ μοι λοιπόν να σας είπω, ότι εάν υμείς νομίζητε, ότι ούτως πράττοντες, πράγματι υπηρετείτε τα ελληνικά συμφέροντα, μάθετε προηγουμένως, ότι ως Έλλην δημοσιογράφος, δεν αρμόζει ποσώς εν τη αποστολή σας, και μάλιστα κατ’ αυτάς τας κρισίμους περιστάσεις, το να ενοχοποιήτε διά την κατ’ εμού οργήν σας, αυτήν την Κυβέρνησιν∙ διότι, είτε καλώς είτε κακώς πληροφορηθείς περί των όσων κατ’ εμού εγράψατε, ουδέν άλλο ποιείτε ειμή ότι παρέχετε εύλογον λαβήν και εις αυτόν ακόμη τον πρέσβυν της Τουρκίας διά να ζητήση εξηγήσεις εκ της Κυβερνήσεως περί των παρ’ υμών δημοσιευθέντων. Και αν ακόμη ούτε υπό και του τελευταίου Έλληνος πατριωτικού αισθήματος νομίζητε ότι δεν εμφορούμαι και γίνομαι ούτως, είτε εκουσίως είτε ακουσίως αίτιος του να βλάπτωνται τα συμφέροντα της πατρίδος μας, και τότε οφείλετε κύριε, υμείς κάλλιστα να προλάβητε το κακόν, γνωστοποιούντες ταύτα ιδιαιτέρως εις την Κυβέρνησιν, και τοσούτο μάλλον καθόσον παρ’ Αυτή ευτυχώς ουδεμίαν δυσκολίαν ευρίσκετε εις το να ζητήσητε τας δεούσας εξηγήσεις...


Η Στοά αμύνθηκε των δημοσιογραφικών μεθόδων της, καταρρίπτοντας το επιχείρημα του Βούλγαρη ότι γνωστοποίησε με τη στάση της γεγονότα και δράσεις στην οθωμανική πλευρά. Οποιοδήποτε κίνημα στερούνταν την αναγκαία εθνική ομοψυχία ήταν, κατά τους αρθρογράφους, καταστρεπτικό για τη χώρα. Όφειλε, συνεπώς, η ίδια να ενημερώσει την κοινή γνώμη περί αυτού. Θεωρούσε ότι η συνεργασία μεταξύ κυβέρνησης και Βούλγαρη δεν υφίστατο κι ότι κι αν ακόμα ίσχυε, τότε έπρεπε να καταγγελθεί ως αντεθνική, καθώς αντιστρατευόταν τη λαϊκή επιθυμία για αποχή από επαναστάσεις : «...η κυβέρνησις ανέχεται, εάν μη υποβοηθή, εκτόπους τινάς ενεργείας ενταύθα ... δεν δυνάμεθα να βεβαιώσωμεν τα λεγόμενα, ότι δηλαδή ο κύριος ούτος έχει εις την διάθεσίν του τον τηλέγραφον, ότι έχει και την υλικήν έτι υποστήριξιν της Κυβερνήσεως. Αλλά και αν ταύτα δεν είναι αληθή, και πιστεύομεν ότι δεν είναι, πάλιν η Κυβέρνησις είναι ένοχος απέναντι του τόπου, ανεχομένη αυτόν να ενεργή ακωλύτως υπό τας όψεις αυτής. Διότι και να παραδεχθώμεν, ότι η Κυβέρνησις, εν τη γνώσει ήν έχει των περιστάσεων, φρονεί συντελεστικά κινήματα τοιαύτα υπέρ του Έθνους, πάλιν ο ενεργών δεν είναι ο καταλληλότερος....».

Για τον Βούλγαρη, το να τον κατηγορήσουν οι αντίπαλοί του για ανθελληνισμό ήταν βλάσφημο και η ηθική του δεν του επέτρεπε να σιωπά στη λάσπη που εκτοξευόταν εναντίον του ότι οικειοποιούνταν τα χρήματα για προσωπικές του ανάγκες ή για να υποδουλώσει τις τουρκοκρατούμενες επαρχίες σε νέο δυνάστη. Τα περιστατικά αυτά, όμως, δεν ήταν αρκετά για να κάμψουν την πατριωτική του θέληση. Συνέχισε να δρα έτσι όπως ο ίδιος γνώριζε, μυστικά και με τη στρατολόγηση μόνο προσώπων που εμπιστευόταν, αν και πολλοί κατά καιρούς τον προσέγγισαν με την αιτιολογία ότι ήθελαν να βοηθήσουν το βασίλειο, αλλά με απώτερο στόχο να καταχραστούν τα χρήματά του . Η μακροχρόνια επαναστατική δράση του αποτελούσε ένα ισχυρό πλεονέκτημα για να αποφεύγει τις κακοτοπιές αυτές. Ήταν σε θέση να γνωρίζει πώς έπρεπε να λειτουργεί, σε ποιούς έπρεπε να βασίζεται, πού να απευθύνεται και πώς να διεξάγει τον αγώνα, ακόμα κι όταν η πολιτική ηγεσία του έθετε σοβαρά προσκόμματα.

Για να προωθήσει τις επαναστάσεις, λοιπόν, βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις με βαλκάνιους ακτιβιστές . Πίστευε ότι μόνο μέσω της βαλκανικής σύμπραξης θα επιλύονταν τα προβλήματα της Ανατολής. Αυτή ήταν η βάση των πολεμικών του αρχών κι ενεργειών: «εάν σήμερον συμπράξη η ανατολή μετά της ανατολής, τουτέστιν εάν το Μαυροβούνιο, η Σερβία, η Βοσνία, η Ερζεγοβίνη, η Μακεδονία, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Θράκη, η Βουλγαρία, η Κρήτη κλπ. συμπράξωσιν ως είς βραχίων, έχουσιν εξάπαντος το τρόπαιον της νίκης υπέρ αυτών...»

Είναι χαρακτηριστικό ότι συνέδεε τη χριστιανική ιδεολογία του, την έννοια δηλαδή της αδελφοποίησης, με την εθνική:

και εγώ ... πρώτος όστις δίδω την χείρα εις τον Μουσουλμάνον, τον ανατολίτην αυτόν, διά μίαν μεγάλην ιδέαν, της ενώσεως των λαών, και την οποίαν μόνος ο χρόνος θα φέρη. Η αδελφοποίησις των λαών είναι εύκολος, αλλ’ οι δυνάσται της γης ποτέ δεν αδελφοποιούν, οι δυνάσται χωρίζουν τους λαούς, χωρίζουν τα έθνη διά να ήναι δυνάσται...


Με πίκρα δήλωνε ότι αντί για σύμπραξη «βλέπομεν το εναντίον διαιρέσεως και επιθέσεως δι’ ύβρεων κατ’ αδελφών μας σφαζομένων ... σήμερον κρυφά σπείρεται μίσος κατ’ αυτών ... πόσοι δεν έπεσαν μετά των πατέρων μας Βούλγαροι υπέρ της ελευθερίας ημών; Τοιαύτη η ανταμοιβή προς τους συστρατιώτας των ελευθερωσάντων ημάς;» διερωτόταν μεταξύ άλλων. Ο ίδιος σεβόταν τη ζωή των Οθωμανών ακόμη κι όταν συγκρουόταν με τις αρχές τους στα υπόδουλα εδάφη. Τους έθετε, συνεπώς, στο ίδιο αξιακό επίπεδο με τους χριστιανούς. Όμως, η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέμενε δυνάστης, από τον οποίο όφειλαν οι λαοί της Βαλκανικής να απαγκιστρωθούν.

Κατά την αλληλογραφία του, ήδη από το 1875, με Σέρβους και Ρώσους αξιωματούχους, αποζητούσε μία ελληνοσερβική συμμαχία-αναβίωση της παλαιότερης προσπάθειας του 1867- που θα κήρυττε τον πόλεμο στον Οθωμανό δεσπότη . Για τις ενέργειές του τηρούσε ενήμερο τον πρωθυπουργό Κουμουνδούρο, ο οποίος ανεπίσημα τον ενθάρρυνε, αφήνοντας όμως δημόσια να εννοηθεί ότι το ελληνικό κράτος δεν αναλάμβανε καμία δέσμευση απέναντι στους Σέρβους. Στο μεταξύ, ο Βούλγαρης, ανταποκρινόμενος στις σερβικές παροτρύνσεις, προχώρησε το 1876 στη σύσταση μίας Εθνικής Επιτροπής , που θα δρούσε ανεξάρτητα από την ελληνική κυβέρνηση, θα αποτελούνταν από όλες τις πολιτικές αποχρώσεις και θα συνεργαζόταν με την αντίστοιχη σερβική για να δρομολογήσουν από κοινού εξελίξεις στα ανατολικά πράγματα.

Η Επιτροπή με πολλές παλινδρομήσεις, αρνήσεις και διαφωνίες ‒με παρέμβαση των ανακτόρων, όπως ισχυριζόταν ο ίδιος‒ διαλύθηκε άμεσα, αφού προηγουμένως δημοσίευσε προκήρυξη υπέρ του αγώνα των Ερζεγοβινίων. Δεν υπήρξε, όμως, άλλου είδους ενθάρρυνση των επαναστατών, καθώς οι περισσότεροι υποπτεύονταν ότι πίσω από τα κινήματα αυτά κρύβονταν πανσλαβιστικές μηχανορραφίες, που στόχευαν στην ανασύσταση του παλαιού σερβικού κράτους σε βάρος των ελληνικών επιδιώξεων. Το μόνο που κατάφερε από τις συζητήσεις και συναντήσεις του με τους βαλκάνιους αξιωματούχους ήταν να λάβει χρήματα αρκετά για να εξοπλίσει ένοπλα σώματα. Η επικοινωνία του λόγου χάρη με τον Ρώσο πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη Ιγνάτιεφ ‒που τον είχε βοηθήσει σε πρότερη φάση της ζωής του‒ του εξασφάλισε υλικά κέρδη. Συγχρόνως, όμως, προκάλεσε την έξαψη των πνευμάτων στον μακεδονικό κύκλο της Αθήνας. Γιατί μπορεί ο ίδιος να προθυμοποιήθηκε να συνεργαστεί μαζί του για μία αυτόνομη δράση στις υπόδουλες επαρχίες, ωστόσο το να κινητοποιήσει μερικούς Βούλγαρους κτίστες να διαδηλώσουν υπέρ του διπλωμάτη δεν ήταν γεγονός εύκολα αποδεκτό στην ελληνική πρωτεύουσα. Αντιδιαδηλώσεις, έγγραφες διαμαρτυρίες, πατριωτικά άσματα περί του «βουλγαρισμού τη ψώρα» χρωμάτισαν εκείνες τις μέρες της άφιξης του Ιγνάτιεφ στο ελληνικό βασίλειο. Σε καμία περίπτωση, πάντως, δεν στάθηκαν αφορμή για να καμφθεί το φρόνημα του Βούλγαρη, που συνέχισε απτόητος να σχεδιάζει την έκρηξη επαναστατικών κινημάτων με τις ευλογίες του χρηματοδότη του .

Πενήντα Βούλγαροι «πλανηθέντες εκ πανσλαυιστικής ενεργείας», κατά τον Ρήγα, συναθροίσθηκαν έξω από το ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει ο Ιγνάτιεφ για να διαδηλώσουν υπέρ του: «ηύχοντο, ως λέγεται, υπέρ της προσαρτήσεως της Μακεδονίας εις την Βουλγαρίαν». Την επομένη υπήρξε αντισυγκέντρωση διακοσίων Ελλήνων Μακεδόνων της πρωτεύουσας (1877). Η εφημερίδα Φώς παρουσίασε σκωπτικά και χιουμοριστικά το περιστατικό αυτό: «…αλλ’ αίφνης εις το άκουσμα των Βουλγαρικών ζήτω εφάνησαν εξ ορμώντα και διά της οδού Ερμού ανερχόμενα άλλα ζήτω, Μακεδονικά, διαμαρτυρόμενα κατά των Βουλγαρικών και ως σημαίαν φέροντα κυματίζουσαν τα ονόματα της Ελλάδος και Μακεδονίας εις των οποίων την εμφάνισιν διεσκορπίσθησαν τα Βουλγαρικά ζήτω και εγένοντο άφαντα! Ο στρατηγός Ιγνάτιεφ ίστατο επί του εξώστου και τα έβλεπε σταυροκοπούμενος – Σ’ το καλό στρατηγέ μου, ‘ς το καλό! Να μας συγχωρής, εάν δεν σου εφωνάξαμεν οι Έλληνες ζήτω, ως οι Βούλγαροι, κι αν οι Μακεδόνες δεν άφησαν ούτε αυτούς τους ψευδοβουλγάρους να σε προπέμψωσι με τα ζήτω αναχωρούντα, αλλά μόνον ο Λεωνίδας Βούλγαρης ήλθε και σε αποχαιρέτισε κρύφα εν τω ατμοπλοίω, διότι ενομίζαμεν ότι θα μείνης και τας ημέρας των Αποκρέω ενταύθα, διά να κάμωμεν το χρέος μας. Αλλά και πάλιν δεν θα σας λησμονήσωμεν. Να μας αγαπάτε, παρακαλούμεν…».

Αξίζει να αναφερθεί ακόμη μια περίεργη κίνηση με βαλκανικά χαρακτηριστικά που εξελισσόταν στον μακεδονικό χώρο, μετά το πέρας των κινημάτων του 1878 (συνέβη ακριβώς το 1880). Ο ιστορικός Ευάγγελος Κωφός μελετώντας προσεκτικά τις πληροφορίες, την απέδωσε στον Λεωνίδα Βούλγαρη. Η ταχυδρόμηση προς τους ευρωπαίους προξένους της Θεσσαλονίκης και τις τουρκικές αρχές της πόλης διαφόρων προκηρύξεων στην ελληνική γλώσσα από κάποια άγνωστη οργάνωση με την επωνυμία Προσωρινή Κυβέρνηση της Μακεδονίας με τη σφραγίδα Κεντρική Επιτροπή για την απελευθέρωση, είχε προξενήσει διάφορες απορίες σχετικά με τους συντελεστές της. Το γεγονός ότι έφεραν την υπογραφή αντιπροσώπων από το ελληνικό, σλαβικό κι αλβανικό στοιχείο, εκλεγμένων μάλιστα προσωρινά από τον λαό της Μακεδονίας με σκοπό να εξεταστεί από κοινού η πολιτική στην υπόδουλη αυτή επαρχία, προκάλεσε εντύπωση. Ήταν οι συνθήκες τέτοιες ‒η ανυπαρξία δημόσιας ασφάλειας εξαιτίας των ληστρικών επιδρομών Βασιβουζούκων, Κιρκασίων και Γκέκηδων, όπως και οι αποφάσεις του Συνεδρίου του Βερολίνου‒ που ανάγκασαν μερικούς πατριώτες να ενεργήσουν, υποβάλλοντας συγκεκριμένα αιτήματα στην Πύλη, επειδή η τελευταία αδυνατούσε να παραχωρήσει αυτόνομο καθεστώς στη Μακεδονία. Σύμφωνα με αυτά, λοιπόν, ζητούσαν την εφαρμογή του 23ου άρθρου της Βερολινείου Συνθήκης, που προέβλεπε τη χορήγηση οργανικού νόμου στο οθωμανοκρατούμενο έδαφος, την ενημέρωση των διπλωματικών αρχών και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, ώστε να πιεστεί η Πύλη να συγκατανεύσει στην παραπάνω έκκληση, καθώς και τη σύσταση Προσωρινής Κυβέρνησης της Μακεδονίας για την υλοποίηση των αποφάσεων του 1878. Συνάμα, θα προχωρούσαν στην εκλογή στρατιωτικών αρχηγών για ένα κίνημα που θα ξεσπούσε σε περίπτωση κωλυσιεργίας από την πλευρά της Αυτοκρατορίας. Προφανώς, ήταν μία ενέργεια που δεν είχε μεγάλη απήχηση δεδομένου ότι, σύμφωνα με τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Καλλίνικο, οι περισσότεροι Έλληνες της μακεδονικής ενδοχώρας αγνοούσαν την ύπαρξή της. Ο λόγος, όμως, που γέννησε αυτήν την πρωτοβουλία, κατά τον ερευνητή, αφορούσε στην πεποίθηση του Βούλγαρη ότι η κυβερνητική προσήλωση στο θεσσαλικό ζήτημα εγκυμονούσε κινδύνους, οι οποίοι έπρεπε να αποσοβηθούν για να επιβιώσει η Μακεδονία από κάθε νέα κατάκτηση.


Πιστός σε αυτήν την ιδέα της βαλκανικής συνεργασίας και σύμπραξης ‒αν και δεν υπήρξε ποτέ εταίρος του Ρήγα, με τον οποίο ήρθε σε σύγκρουση εξαιτίας της προσπάθειάς του να εμφανιστεί στο εξωτερικό όχι ως απλός εταίρος του συλλόγου αλλά ως καθοδηγητής κι επικεφαλής του εντύπου του * ‒ προχώρησε το 1884 στην ίδρυση της Ανατολικής Ομοσπονδίας .

*

SpoilerShow

. Ο Ρήγας, μόλις πληροφορήθηκε ότι ο Λεωνίδας Βούλγαρης οικειοποιήθηκε, κατά τις επαφές του με Σέρβους ομοϊδεάτες, την εφημερίδα του συλλόγου ως «ίδιον αυτού όργανον, διατιθέμενον κατά τας ορέξεις αυτού, μέλλον δε να εξυπηρετήση πανσλαβιστικά σχέδια και πόθους», αντέδρασε άμεσα, εκφράζοντας τον οίκτο του προς «την πρωτοφανή μονομανίαν του ανθρώπου τούτου, όστις κερδοσκοπεί επί αλλοτρίου αγρού».

Η συνεργασία του με Βούλγαρους ακτιβιστές που εποφθαλμιούσαν τον μεσαίο και νότιο χώρο της Μακεδονίας, αποτέλεσε ακόμη μία αφορμή για να του αποδοθούν κατηγορίες περί ανθελληνισμού. Η καταστροφή που σημειώθηκε στο βουλγαρικό καφενείο της Νεάπολης στην Αθήνα μετά την προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Βουλγαρία προκάλεσε, σύμφωνα με την Ακρόπολη, την αντίδραση του Λεωνίδα Βούλγαρη, ο οποίος ζήτησε από τον Ρώσο πρόξενο να διαλευκανθεί η υπόθεση και να καταδικαστούν οι ένοχοι. Το γεγονός αυτό, κατά την εφημερίδα, αποδείκνυε την προδοτική του συμπεριφορά σε μία κρίσιμη, για τον ελληνισμό, στιγμή. Ο ίδιος, βέβαια, έσπευσε με επιστολές του να αρνηθεί το περιστατικό, σημειώνοντας ότι ουδέποτε παραβρέθηκε στο χώρο εκείνον ούτε συνομίλησε με τον ιδιοκτήτη του. Ακολούθησαν ανακρίσεις από την αστυνομία κι αντεγκλήσεις από τον Τύπο σχετικά με το επεισόδιο, αποδεικνύοντας πόσο τεταμένο κι εύθραυστο ήταν το κλίμα των ημερών στην ελληνική πρωτεύουσα, λόγω των βουλγαρικών ενεργειών.

Ίσως και γι’ αυτό δεν εξελέγη βουλευτής το 1886, παρά την υποψηφιότητά του . Κατά την πραξικοπηματική κατάληψη της Ανατολικής Ρωμυλίας κι ενώ το κλίμα στην ελληνική πρωτεύουσα ήταν συγκεχυμένο, υπήρξαν υπόνοιες περί πρόκλησης επαναστάσεων, όμοιων με εκείνες του 1878 υπό την αρχηγία του Λεωνίδα Βούλγαρη. Ο πρωθυπουργός Δηλιγιάννης, του οποίου η θέση ήταν δυσχερής, έσπευσε να τις αντικρούσει, διαχωρίζοντας τα κυβερνητικά σχέδια από την τακτική των επαναστατικών κινημάτων κι αρνούμενος οποιαδήποτε επικοινωνία ή επαφή με το συγκεκριμένο πρόσωπο .

Ο Βούλγαρης, πράγματι, ανέπτυξε συνεργασία με Αλβανούς ‒κι Αρμενίους ‒ στο πλαίσιο του συλλόγου του, γιατί θεώρησε ότι η σύμπραξή τους θα μπορούσε να αποβεί θετική για τις υπόδουλες χώρες και, μάλιστα, εργάστηκε για τη συγκρότηση ενός Αλβανικού κομιτάτου στην Αθήνα . «Μάθετε όθεν, αλβανομακεδονικόν κράτος ουδέν άλλο είναι παρ’ αυτή η ένωσις αυτού μετά της Μητρός Ελλάδος», απαντούσε στους επικριτές του στην πρωτεύουσα. Η γνώμη του ήταν ότι η Ελλάδα, κερδίζοντας με το μέρος της τους Αλβανούς, δημιουργούσε ένα ισχυρό ανάχωμα στη σλαβική διείσδυση στη Μακεδονία . Η πρότασή του δεν λειτουργούσε, συνεπώς, εις βάρος των εθνικών δικαίων αλλά προς υπεράσπιση κι ενίσχυσή τους. Σύμφωνα μ’ αυτόν, η ιδέα της αυτονόμησης της Μακεδονίας ήταν ο μόνος τρόπος για να καμφθούν οι αντιδράσεις. Φυσικά, κάτι τέτοιο μεγέθυνε και σε καμία περίπτωση δεν μείωσε τις αντιρρήσεις που είχαν εκφραστεί για τις προθέσεις του. Αλβανικοί κύκλοι της πρωτεύουσας, λόγου χάρη, εξέδωσαν ανακοίνωση το 1892 στην Εφημερίδα, με την οποία τον αποκήρυτταν κι απαγόρευαν «να μιάνη την κοιτίδα του ηρωισμού, άλλως θα έχει κακά ξεμπλέγματα». Όχι μόνο απειλούσαν τον «εκμεταλλευτή» της ιδιαίτερης πατρίδας τους, αλλά απαιτούσαν από τον αστυνομικό διευθυντή να τον συλλάβει ως ταραχοποιό και να τον εγκλείσει στο Δρομοκαΐτειο. Ποια, όμως, ήταν η αιτία γι’ αυτή την επίθεση; Κατά τους ίδιους, το να εμφανιστεί σε εκδήλωση υποδοχής του Λεωνίδα Μελετόπουλου με την αλβανική σημαία, να παρουσιάζει δημόσια τις αλβανικές του ρίζες ‒όντας Βούλγαρος‒ και να προσπαθεί υπέρ της «μωροτάτης και βλακωδεστάτης ιδέας της Ανατολικής Ομοσπονδίας» να εμπλέξει και την Αλβανία, αποτελούσαν κατάχρηση του ονόματός τους .

Συμπερασματικά, ο Βούλγαρης ήταν ένα πρόσωπο επαναστατικό, αντισυμβατικό, αντικυβερνητικό-αντικοινοβουλευτικό . Παλιότερα υπήρξε κι αντιδυναστικός, καθώς σχεδίαζε την κατάργηση του συνταγματικού πολιτεύματος. Το αποτέλεσμα ήταν να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης και να παραπεμφθεί σε δίκη με τις κατηγορίες της εξύβρισης του νόμου, πλαστογράφησης της βασιλικής υπογραφής και διατάραξης της κοινής ειρήνης. Χρόνια αργότερα κι αφού ο Όθωνας είχε εκθρονιστεί, ο Βούλγαρης μεταμεληθείς γι’ αυτήν την ενέργεια, «μυριάκις εμέμφθην εαυτόν», ζήτησε ως βουλευτής (1873) την ανέγερση ανδριάντος «εις μνήμην του μεγαθύμου εκείνου ανδρός». Οι πληροφορίες που έλαβε, κατά τις επαφές του με Ιταλούς και Σέρβους επαναστάτες, για τις προσπάθειες του βασιλιά υπέρ μίας κοινής βαλκανικής ή ιταλο-ελληνικής συνεργασίας με στόχο τον ξεσηκωμό ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, τον έκαναν να κατανοήσει την κοινή ιδεολογία που τους ένωνε. Ένιωσε μεγάλη ντροπή, «δάκρυσα διαλογιζόμενος μετάνοια» , που συνωμότησε για να τον «ρίξει». Απέρριπτε, όμως, την αποκλειστικότητα των ευθυνών: «εγώ αυτός τυφλόν όργανον της Αγγλικής επιτηδειότητος γενόμενον».

Ο Βούλγαρης, κατά τον Μελετόπουλο, αποβλήθηκε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, εξαιτίας της συνωμοσίας στην οποία μετείχε, με στόχο την ανατροπή του Όθωνα και την εγκαθίδρυση ενός νέου συνταγματικού καθεστώτος. Ήταν «ούτως ειπείν ο πρόδρομος της Επαναστάσεως του 1862...».

Κατ’ άλλους, τυχοδιώκτης, συνωμότης, οραματιστής, πράκτορας κι όργανο ξένων συμφερόντων. Ο βίος και η δράση του ήταν συνδεδεμένα με τις έννοιες της παρανομίας, της προδοσίας, της καχυποψίας, της συκοφαντίας, της ανταρσίας και της απείθειας. Ο ίδιος δικαιολογούσε τη στάση του ως φιλοπολεμική: «διότι αδυνατώ να πεισθώ ότι Έθνος καχεκτικόν διά μόνης της ειρηνικής πολιτικής να προαχθή και να επεκταθή δεν δύναται, πλανωμένους δε θεωρώ τους πιστεύοντας εις την σημερινήν πολιτικήν της ειρήνης...» κι ότι «ο χρόνος δεν απήτει διδασκαλίας κατηχητικάς, ουδέ πατριωτικάς και εμβολίσματα λόγων, αλλά πράγματα δίδοντα φανεράν ζωήν και θέλησιν εις τους ελπιούντας» . Σαφέστατα, η ιδεολογία του ήταν απόρροια της «πατρικής κληρονομιάς». Ως απόγονος αγωνιστή του 1821 «έζησε» από κοντά την επανάσταση, τον ανορθόδοξο τρόπο διεξαγωγής της και τα θετικά αποτελέσματά της στην ανακήρυξη ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. «Επλάσθη υπό της φύσεως και εδιδάχθη υπό των γονέων να οργά προς τα γενναία, τα υψηλά, τα εθνικά», θα υποστηρίξει ο Μελετόπουλος στον επικήδειο λόγο που εκφώνησε προς τιμήν του Βούλγαρη . Υπηρετώντας ο τελευταίος ως αξιωματικός στον στρατό , αφενός ενίσχυσε ακόμη περισσότερο το φιλοπατριωτικό κι επαναστατικό του αίσθημα, αφετέρου διδάχθηκε την πειθαρχία και τον σεβασμό που οφείλει να επιδεικνύει το σώμα στον διοικητή, έννοιες σημαντικές για τον «έλεγχο» των αποσπασμάτων.

Πραγματικά, ο ίδιος κατάφερνε ως επικεφαλής ομάδων να διατηρεί τη συνοχή, τάξη και ευπείθεια και να αποτρέπει τη διάσπασή τους, όταν το ηθικό των ανδρών του, εξαιτίας των εξελίξεων και των συνθηκών, δεν ήταν ακμαίο . Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η προσπάθειά του να εκστρατεύσει στη Μακεδονία το 1878. Εξαιτίας ισχυρών θαλασσοταραχών αναγκάστηκε να αγκυροβολήσει στις Σποράδες, όπου «το σώμα Βούλγαρη τήρησε παραδειγματικήν τάξιν και ησυχίαν, ουδ’ ελαχίστου παραπόνου εκ μέρους των κατοίκων εγερθέντος. Τούτο οφείλεται εις την μεγάλην πειθαρχίαν του σώματος και εις την αδιάκοπον επαγρύπνισιν του αρχηγού», σύμφωνα με την εφημερίδα Εύβοια. Ωστόσο, η καταλληλότητα και η ικανότητά του ήταν υπό έντονη αμφισβήτηση. Ήταν ο «άφρονας πατριώτης άξιος περιορισμού» των ενεργειών του. Ένας αιθεροβάμων, ένας πατριδοκάπηλος, εκμεταλλευτής της εθνικής ιδέας ή μεγαλοΐδεάτης όπως τον ονόμαζαν, ένας «τριωβολιμαίος άνθρωπος», προδότης, κατάσκοπος, αλλοπρόσαλλος και «πεπονηρευμένος τυχοδιώκτης γνωστός για τη σλαβοφροσύνη του προπαγανδιστής» , ένας «Γιάννης Αγιάννης» των Βουλγάρων ή «αρχηγός των παμβουλγαριστών»235, κακοήθης και δόλιος .

Παραλληλιζόταν-παρομοιαζόταν με τον «Δον Κιχώτη» του Θερβάντες, εξαιτίας της επαναστατικής φύσης, του ρομαντισμού του για ιδεώδη, του αθεράπευτου κι ανέλεγκτου πατριωτισμού του. Ήταν ο «εξ επαγγέλματος επαναστάτης», που θα ωφελούνταν «εάν το επιχειρηματικόν πνεύμα του κατώκει εν άλλω σώματι», άπληστος, φιλόδοξος, φαντασιόπληκτος που σχημάτιζε ένοπλα σώματα για να αντιμετωπίσει «ιδανικούς» εχθρούς, καθότι οι πραγματικοί ήταν πολύ πιο επικίνδυνοι: «πλάττει αψιμαχίας και μάχας κατά του πολεμικωτέρου γένους ... των φυτών, ήτοι κατά τον αρειμάνιον εχόντων την στάσιν ασφοδέλων» . Ήταν ένας καταχραστής που «διατελεί αεννάως εις αλληλογραφίαν με επαναστατικά κομιτάτα, και επειδή, ως επόμενον, δεν έλαβεν καιρόν να σπουδάση ξένας γλώσσας, αναγκάζεται να διατηρεί υπαλλήλους, εις ους χορηγεί ελάχιστον μέρος των κερδών των εμπορικών τούτων επιχειρήσεων. Τα λοιπά καταβροχθίζει μόνος του» . Ήταν ένας απατεώνας και πλαστογράφος που ξεγελούσε τους συμπολίτες του . Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό με τον οπλαρχηγό Θεόδωρο Ζιάκα, ο οποίος κατηγόρησε τον Βούλγαρη για πλαστογράφηση της υπογραφής του ή για υφαρπαγή της με δόλιο κι έμμεσο τρόπο, προκειμένου να πειστούν οι αντάρτες της Θεσσαλίας ότι όφειλαν να υπαχθούν στα κελεύσματά του.

Ένας «αυτόφωτος προφήτης» που χρησιμοποιούσε χρησμούς για να πείθει περί της πραγματοποίησης σπουδαίων πολεμικών σχεδίων. «Λαθρεμπορευόταν», στην ουσία, την έννοια της ελευθερίας με μοναδικό σκοπό τον πλουτισμό του. Γιατί τα κινήματά του και η αγορά οπλικών
συστημάτων από το εξωτερικό έγιναν, σύμφωνα με τους διαβολείς του, με τρόπο παράνομο, που εξέθετε τη χώρα σε κινδύνους και συμφορές, ανήθικο, αντιοφελιμιστικό και, προσωπικά για τον ίδιον, άκρως κερδοσκοπικό.

Η είδηση του θανάτου του «εξ αποπληξίας» (5 Μαρτίου 1896) φάνηκε να μετριάζει όλα όσα είχαν ακουσθεί και γραφτεί γι’ αυτόν στο παρελθόν. Ο επαναστατικός του βίος χαρακτηριζόταν τώρα ως γενναίος κι ενθουσιώδης . Προβλήθηκε μόνο η συμμετοχή του κατά τη διάρκεια της κρητικής επανάστασης το 1866, όταν εισήλθε με σώμα πενήντα ανδρών στη Μακεδονία, και του 1878 στη Θεσσαλία. Ήταν πλέον ο «αληθινός πατριώτης, ο πρωτοστάτης της Μεγάλης Ιδέας, ο αρωγός των δούλων χριστιανών» που μαχόταν τους Οθωμανούς. Ένας άνθρωπος που είχε ως μοναδικό σκοπό την πλήρη αποκατάσταση του Γένους, για την οποία εργάστηκε μέσα από εθνικά κέντρα και συλλόγους, συνωμοσίες κι επαναστάσεις, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του . Προφανώς, είχαν λησμονηθεί ή συγχωρεθεί τα «αντεθνικά» του αμαρτήματα, στα οποία ουκ ολίγες φορές είχε αναφερθεί ο Τύπος με εκτενή δημοσιεύματα. Η κηδεία του τελέσθηκε δημοσία δαπάνη. Δεν γνωρίζουμε αν αυτό οφειλόταν στο σεβασμό και την αποδοχή των όσων είχε πράξει εθνικά ή στη μεγάλη του φτώχεια. Αν λάβουμε, όμως, υπόψη το Άστυ, τότε τείνουμε να συμπεράνουμε ότι πρέπει να ίσχυσαν και οι δύο εκδοχές: «αι Ελληνικαί Κυβερνήσεις θάπτουν τουλάχιστον εκείνους, τους οποίους λησμονούν ζώντας, έστω και αν προσέφεραν τας μεγίστας των υπηρεσιών εις τον βωμόν της πατρίδος και αν αποθνήσκουν της πείνης!» . Αυτό σήμαινε ότι παρά τις καταγγελίες περί χρηματοδότησης των προσωπικών του φιλοδοξιών που κατά καιρούς ακούστηκαν με ιδιαίτερη ένταση, ο βίος του υπήρξε λιτός και, μάλιστα, «ετελεύτησε πενέστατος» . Ο Βούλγαρης, κατά τον Μελετόπουλο, στερούνταν ακόμη και τον άρτο: «δεν κατεδέχετο παρ’ ουδενός να ζητήση έλεος, διά τούτο δε και δεν ευρέθη καμία ελληνική Κυβέρνησις να παράσχη εις αυτόν τουλάχιστον διά την εν Θεσσαλία επανάστασιν τα προς το ζην διά τινος θέσεως ή μικράς συντάξεως...» . Το κράτος, συνεπώς, φάνηκε αγνώμον προς αυτόν, ακόμη κι αν ο ίδιος δεν επιζήτησε τιμές και χάρες. Δεν του προτάθηκε καμία κυβερνητική θέση ή κρατικό αξίωμα, αν εξαιρέσουμε τη θητεία του στο ελληνικό κοινοβούλιο το 1873. Οι φίλοι και συνεργάτες του, όμως, αναγνώριζαν τις αρχές του . Τον θεωρούσαν φιλότιμο, υπερήφανο, ανδρείο, ευγενή μέχρι αυτοθυσίας, πιστό, ανυπότακτο και παράτολμο, σεμνό, ευσεβή χριστιανό, ενθουσιώδη πατριώτη κι εργάτη της εθνικής ιδέας .

Ήταν μία προσωπικότητα, επομένως, που συγκέντρωσε γύρω της όσο καμία άλλη τόσους πολλούς πολεμίους κι οπαδούς. Γεγονός, πάντως, είναι ότι δεν έγινε αποδεκτός από τον μακεδονικό κύκλο της πρωτεύουσας, δηλαδή από εκείνους τους ετερόχθονες που χάρη στο κύρος ή τη θέση που κατείχαν, προωθούσαν την εθνική δράση. Συνεργάστηκε, κυρίως, με τους Μακεδόνες που μετέρχονταν τον ανταρτικό ή ληστρικό βίο και διαβιούσαν στις υπόδουλες επαρχίες ή σε μακεδονικούς συνοικισμούς του βασιλείου. Οι αντιλήψεις τους γενικά για το ποιόν του ήταν αλληλοσυγκρουόμενες αλλά συγχρόνως τεμνόμενες σε μία κοινή έννοια, το έθνος. Γύρω από αυτήν κινήθηκε η ζωή του κι επεξηγήθηκαν οι ενέργειές του.

http://ikee.lib.auth.gr/record/316949/f ... -26975.pdf

https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager. ... bottom=147
https://www.efsyn.gr/themata/fantasma-t ... -makedonia
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE ... E%B7%CF%82
https://www.pontosnews.gr/393489/ellada ... -ekdilosi/