Η σκοτεινή πλευρά του εκχριστιανισμού της Αμερικής

[Jimmy81]

Στο νήμα αυτό θα παρουσιάσω τις (συζητήσιμες) αρνητικές πτυχές της εξάπλωσης του χριστιανισμού σε ολόκληρη την Αμερικάνικη ήπειρο. Εξιστορώ την βίαιη πλευρά της χριστιανικής επικράτησης, αναδεικνύω την σύγκρουση των θρησκειών και των πολιτισμών των Ευρωπαίων αποίκων και των αυτόχθονων καθώς και την επιθετική στάση των χριστιανών της Αμερικής απέναντι σε ποικίλα ακόμα θρησκευτικά ή πνευματικά ρεύματα.

Προσπαθώ να τεκμηριώσω την πνευματική επιβολή εις βάρος κάθε θρησκευτικού και πολιτιστικού στοιχείου μη αρεστού στην χριστιανική εξουσία και ελίτ κάθε περιοχής. Προσεγγίσω το θέμα από την θρησκευτική-πολιτιστική πλευρά όσο γίνεται, αναδεικνύοντας περιπτώσεις που μπορούν να συνδεθούν με τη θρησκεία και τις σχετικές με αυτήν διαμάχες.

Κατά μία έννοια υποδύομαι τον «Βλάση Ρασσιά» των Ινδιάνων και λοιπών ομάδων της αμερικάνικης ηπείρου που στοχοποιήθηκαν από τον χριστιανικό παράγοντα. Προσπαθώ να μην στέκομαι σε ιστορικά γεγονότα που στερούνται εντελώς το θρησκευτικό στοιχείο. Αναγκαστικά αναφέρονται και κάποια στρατιωτικά στοιχεία έχοντας όμως έναν περισσότερο επεξηγηματικό ρόλο στη συνολική παρουσίαση του κύριου θέματος.

Θα παραθέσω λοιπόν μια σειρά από κείμενα που έφτιαξα μετά από μελέτη πολλών διαφορετικών πηγών του διαδικτύου κυρίως αλλά και μέσα από κάποια βιβλία. Επειδή πολλά κείμενα βγαίνουν μεγάλα και περιέχουν αρκετούς συνδέσμους, όπου δεν είναι εφικτό να δοθούν στο τέλος οι πηγές θα τις δίνω σε επόμενο post. Ευπρόσδεκτες οποιεσδήποτε προσθήκες, διορθώσεις, απόψεις κλπ. Για πάμε!

[Jimmy81]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Η ιστορία ξεκινάει πολύ νωρίς, από την εποχή που ο Χριστόφορος Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική (1492) και τη γνωστοποίηση της ανακάλυψης στην Ευρώπη. Ο Κολόμβος πριν ξεκινήσει το ταξίδι του που θα ήταν η απαρχή της Ισπανοαμερικανικής αυτοκρατορίας, σύναψε συμφωνία το 1492 με τον βασιλιά Φερδινάνδο και τη βασίλισσα Ισαβέλλα της Καστίλης με βάση την οποία θα ανακηρυσσόταν κυβερνήτης σε όλα τα μέρη που θα ανακάλυπτε και θα έπαιρνε το 10% από όλα τα πλούτη που θα έβρισκε. Σε ένα γράμμα του προς την Ισαβέλλα και τον Φερδινάνδο ο Κολόμβος αναδείκνυε την απίστευτη γενναιοδωρία και καλοσύνη των Ινδιάνων της Ισπανιόλα που συνάντησε στην αρχή της ανακάλυψης της νέας ηπείρου.

Αυτά σαγήνευσαν τους Ισπανούς κονκισταδόρες που ξεκίνησαν για το Νέο Κόσμο. Όλοι αυτοί επιθυμούσαν να υπηρετήσουν τον Θεό και την πατρίδα και ταυτόχρονα να διεκδικήσουν εδάφη για λογαριασμό της Ισπανίας. Ωστόσο επιθυμούσαν και προσωπικά κέρδη από τον ορυκτό πλούτο, το χρυσάφι, τα λάφυρα και τα εξωτικά προϊόντα στις νέες κτήσεις.

Με την παπική βούλα του 1493 και την Συνθήκη της Τορδεσίγιας του 1494 καθορίστηκαν μέσω μιας κάθετης νοητής γραμμής οι νεοανακαλυφθείσες περιοχές που θα έλεγχαν οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι.

Επιπλέον, εκείνη την περίοδο η Καθολική Εκκλησία ξεκίνησε να κάνει περισσότερες παραχωρήσεις στους κοσμικούς μονάρχες σχετικά με ζητήματα όπως ο διορισμός ιερέων και η διαχείριση των πόρων της Εκκλησίας. Ένας από τους λόγους που ο Πάπας διεύρυνε τη δικαιοδοσία των βασιλιάδων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας σε εκκλησιαστικά ζητήματα ήταν η διευκόλυνση των μοναρχών στην οργάνωση ιεραποστολών για τη διάδοση της χριστιανικής πίστης στο Νέο Κόσμο.

Ας επιστρέψουμε όμως στον Κολόμβο.

Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι ενώ οι Ινδιάνοι Τάινο διέσωσαν τον Κολόμβο, τους συντρόφους του και το φορτίο τους με τα μονόξυλά τους όταν η ναυαρχίδα Santa Maria εξόκειλε στην Ισπανιόλα και διαλύθηκε, το μέλλον θα διαγραφόταν σκοτεινό για τους διασώστες ιθαγενείς. Οι άντρες του Κολόμβου τους κακοποιούσαν, τους σκότωναν σε σαδιστικά παιχνίδια κυνηγιού, τάιζαν τα σκυλιά τους με τα πτώματα των ιθαγενών, βίαζαν τις γυναίκες τους, τους υποχρέωναν να τους δίνουν υπέρογκο φόρο υποτέλειας ενώ ο ίδιος ο Κολόμβος ως κυβερνήτης της Ισπανιόλα επωφελήθηκε τα μέγιστα αρπάζοντας από τους Τάινο τα πλούτη του νησιού. Το 1496 έστειλε 500 Ινδιάνους στην Ισπανία από τους οποίους οι 300 πουλήθηκαν ως σκλάβοι στη Σεβίλλη (οι υπόλοιποι πέθαναν νωρίτερα), πράξη που παραβίαζε σχετικό διάταγμα της βασίλισσας Ισαβέλλας.



Εκτός όμως απ’ αυτά, όπως φαίνεται από ένα γράμμα του Κολόμβου στην Ισαβέλλα και τον Φερδινάνδο, μεταξύ των επιδιώξεών του ήταν και ο εκχριστιανισμός των ινδιάνων. Ο διάδοχος του Κολόμβου θέσπισε ένα σύστημα, γνωστό ως ενκομιέντα. Επρόκειτο για μια παραχώρηση που έδινε το δικαίωμα στους αποίκους να απαιτούν αγαθά και δουλειά από τους Ινδιάνους, υποβιβάζοντας έτσι τους τελευταίους σε δουλοπάροικους.

Ήταν τόσο μεγάλης έκτασης η εκμετάλλευση και η κακοποίηση των Ινδιάνων της Καραϊβικής που ένας συγκλονισμένος καθολικός ιεραπόστολος της περιοχής ονόματι Bartolome de Las Casas ξεκίνησε μια κοπιαστική προσπάθεια για αποτροπή των βαρβαροτήτων. Ο αγώνας του είχε ως αποτέλεσμα τη θέσπιση κάποιων νόμων που περιόριζαν την εκμετάλλευση. Ωστόσο ήταν ήδη αργά καθώς οι περισσότεροι ιθαγενείς της Καραϊβικής είχαν αποδεκατιστεί από την κακομεταχείριση των κατακτητών και τις ασθένειες που μετέφεραν.

Τα κοιτάσματα χρυσού της Καραϊβικής εξαντλήθηκαν γρήγορα και οι άποικοι έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στη συγκομιδή ζαχαροκάλαμου και άλλων καλλιεργειών για να συντηρήσουν το εμπόριο. Για τη δουλειά στα χωράφια έφεραν Αφρικανούς σκλάβους (αφού οι ινδιάνοι σχεδόν αφανίστηκαν) αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Παρά τις προσπάθειες ορισμένων τολμηρών ατόμων όπως ο Bartolome de Las Casas και τους νόμους προστασίας των ιθαγενών, η εκμετάλλευση θα συνεχιζόταν στην ενδοχώρα της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής όπου οι Ισπανοί αποικιοκράτες ανακάλυψαν άφθονο ορυκτό πλούτο.


ΡΕΚΟΥΕΡΙΜΙΕΝΤΟ: Η ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΥΠΟΤΑΓΗ ΣΤΟΥΣ «ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΣ» ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΘΕΟΥ. ΜΙΑ ΦΑΡΣΟΚΩΜΩΔΙΑ ΓΙΑ ΓΕΛΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΚΛΑΜΑΤΑ

Πρόκειται για τη διακήρυξη του Ισπανικού Στέμματος που έδινε το θεϊκό(!) δικαίωμα στην Ισπανία να κατακτήσει εδάφη του Νέου Κόσμου, να υποτάξει και να εκμεταλλευτεί τους αυτόχθονες, ακόμα και να τους πολεμήσει όπου κρίνεται απαραίτητο. Τη συγκεκριμένη διακήρυξη έπρεπε να διαβάζουν οι κονκισταδόρες στους Ινδιάνους προτού προβούν σε επιθετικές ενέργειες. Αν ήταν δυνατό κάποιος διερμηνέας μετέφραζε το κείμενο στους ντόπιους και δεν έλειψαν περιπτώσεις που οι ινδιάνοι δεν καταλάβαιναν τι τους διαβάζουν λόγω απουσίας διερμηνέα! Σε άλλες κωμικοτραγικές περιπτώσεις οι Ισπανοί διάβαζαν το κείμενο σε…άδειες παραλίες ή εγκαταλελειμμένα από τους κατοίκους χωριά, από το πλοίο τους προτού φτάσουν στην ακτή και σε ινδιάνους μετά την αιχμαλωσία τους! Άλλες φορές το διάβαζαν σε μια μικρή ομάδα ιθαγενών θεωρώντας δεδομένο ότι το γνωρίζουν πλέον όλοι οι ιθαγενείς της περιοχής!

Ας δούμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το περιβόητο «Ρεκουεριμιέντο» του 1513:

«Αναγνωρίστε την εκκλησία ως την αρχή και την υπέρτατη δύναμη όλου του κόσμου, καθώς και τον αρχιερέα της που καλείται πάπας και το βασιλιά και τη βασίλισσα. Αν όμως δεν το κάνετε αυτό ή αν με μοχθηρία καθυστερήσετε να το κάνετε, σας γνωστοποιώ ότι με τη βοήθεια του Θεού θα εισβάλλουμε δυναμικά στη χώρα σας και θα σας πολεμήσουμε με όλους του τρόπους και με τα μέσα που διαθέτουμε και θα σας υποτάξουμε στο ζυγό και στην εξουσία της εκκλησίας και των υψηλοτήτων τους».

Με λίγα λόγια οι Ισπανοί πίστευαν ότι όσοι ινδιάνοι αντιστέκονται, αψηφούν ταυτόχρονα το λόγο του Θεού και κατά αυτόν τον τρόπο δικαιολογούσαν τις κατακτήσεις τους, με όρους καθολικής θεολογίας δηλαδή. Για τη λογική των Ευρωπαίων κατακτητών οι περιοχές των Ινδιάνων δεν ανήκαν σε κανέναν, επομένως είχαν το κατοχυρωμένο δικαίωμα από τον Θεό και το Κράτος να τις κατακτήσουν. Οι μεγάλες θρησκευτικές και πολιτισμικές διαφορές των «πολιτισμένων» χριστιανών με τους τους Αζτέκους και τους Μάγια των αιμοβόρων θεών, καλλιέργησαν την ιδέα ότι οι ισπανικές επιθετικές πρωτοβουλίες δεν συνιστούν πόλεμο μεταξύ δύο κρατών αλλά αποτελούν τη νόμιμη κυριαρχία μιας πολιτισμένης κοινωνίας έναντι ενός άγριου και βάρβαρου εχθρού.

Στο όνομα λοιπόν του Θεού και του θρόνου οι Ισπανοί -όπως και άλλοι Ευρωπαίοι αργότερα- είχαν το δικαίωμα και την υποχρέωση να κατακτήσουν τη νέα γη ακόμα και με τη βία όπου χρειαζόταν. Ήταν υποχρέωση των αυτόχθονων να αποδεχτούν την ανωτερότητα της Καθολικής Εκκλησίας. Οι ιερείς είχαν ένα επιπλέον κίνητρο για τη μετάδοση του χριστιανισμού: διακατεχόμενοι από χιλιαστικές αντιλήψεις πίστευαν ότι η σωτηρία των ψυχών των ινδιάνων ήταν πρωταρχικό καθήκον! Όσες περισσότερες ψυχές σωθούν, τόσο το καλύτερο! Έτρεξαν λοιπόν να διαδώσουν το λόγο του Θεού δραστήρια τάγματα της Καθολικής Εκκλησίας όπως Φραγκισκανοί, Δομινικανοί, Ιησουίτες, Αυγουστινιανοί κ.α. Μαζί όμως με τον προσηλυτισμό είχαν την ευκαιρία να οργανώσουν επωφελείς μπίζνες και να εκδηλώσουν τις σαδιστικές ορέξεις τους όπως θα δούμε στη συνέχεια…


Πηγές:
Επίτομο Χρονικό-Παγκόσμια Ιστορία (National Geographic)
https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_R ... nt_of_1513
https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Tordesillas
https://en.wikipedia.org/wiki/Inter_caetera
https://en.wikipedia.org/wiki/Patronato_real
http://americanindiansource.com/columbusday.html

[Jimmy81]

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ

Η ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΩΝ ΤΩΝ ΑΖΤΕΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΝΚΑ. ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΝΑΩΝ, ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΕΙΔΩΛΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΙ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΙ



Με επικεφαλής τον Ερνάν Κορτέζ οι κονκισταδόρες κατέκτησαν την Κοιλάδα του Μεξικού συντρίβοντας οριστικά το 1521 την πανίσχυρη Αυτοκρατορία των Αζτέκων που δέσποζε στην περιοχή από το 1428. Πρόκειται για μια βίαιη εκστρατεία κατά την οποία μεγαλοπρεπείς πόλεις όπως η Cholula παραδόθηκαν στις φλόγες των κατακτητών, χιλιάδες αυτόχθονες άμαχοι σφαγιάστηκαν και ιερά κτίσματα των ντόπιων καταστράφηκαν. Οι σκλαβωμένοι κάτοικοι της πρωτεύουσας των Αζτέκων Τενοχτιτλάν υποχρεώθηκαν από τους κατακτητές να καθαρίσουν τα συντρίμμια και να ξεκινήσουν την οικοδόμηση της νέας πόλης του Μεξικού χρησιμοποιώντας υλικά από τους κατεστραμμένους ναούς και τις πυραμίδες τους. Οι Αζτέκοι δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να ασπαστούν τον χριστιανισμό. Μάλιστα ο Κορτέζ που κυβέρνησε αρχικά το Μεξικό καλούσε το Ισπανικό Στέμμα να στείλει κατά προτίμηση μοναχούς και όχι κοσμικούς ιερείς διότι οι γνωστές «χυδαιότητες» των δεύτερων θα διακινδύνευαν την εικόνα της πίστης στα μάτια των κατακτημένων ειδωλολατρών.

Ογκώδεις εκκλησίες (conventos) χτίστηκαν στις κοινότητες των ινδιάνων και στα προαύλια τους πραγματοποιούνταν κηρύγματα στα πλήθη και μαζικοί προσηλυτισμοί. Μετά την κατάκτηση του Μεξικού οι χριστιανοί ιεραπόστολοι ξεκίνησαν τη δική τους εκστρατεία κατά της ειδωλολατρίας. Απαγόρευσαν τις ιεροπραξίες των Αζτέκων και συνέχισαν να καταστρέφουν ειδωλολατρικά αντικείμενα όπως τελετουργικές μάσκες, εμβλήματα, χειρόγραφα, κειμήλια κ.α. Πολλά από τα ειδωλολατρικά αντικείμενα ρίχνονταν στις φλόγες από τους ιερείς μπροστά στα μάτια των αυτόχθονων σε δημόσιες τελετές προκαλώντας τους θλίψη και τρόμο.

Ο πρώτος επίσκοπος του Μεξικού, από την άφιξή του το 1528 και μέσα στα επόμενα 3 χρόνια επέβλεψε την κατεδάφιση 500 ναών των Αζτέκων και την καταστροφή πάνω από 20.000 ειδώλων! Ακόμα και πονήματα που συνέγραψαν χριστιανοί ιεραπόστολοι για τον πολιτισμό των Αζτέκων δεν εξαιρέθηκαν από την πνευματική καταστροφή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Κώδικας της Φλωρεντίας που συντάχθηκε από τον Φραγκισκανό Αδερφό Bernardino de Sahagún ο οποίος μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τον πολιτισμό των Αζτέκων. Ωστόσο, η τελική μορφή του Κώδικα που έφτασε σε εμάς σήμερα είναι μια κουτσουρεμένη, λογοκριμένη εκδοχή αφού τα αρχικά χειρόγραφα κατασχέθηκαν από τις Ισπανικές αρχές και προφανώς καταστράφηκαν αφού κανείς δεν τα έχει δει από τότε.

Την ίδια καταστροφική μανία συναντάμε και στην περίπτωση των Ίνκα. Ο Φρανσίσκο Πιζάρο και ο στρατός του μέσα σε λιγότερο από 4 χρόνια υπέταξαν την κάποτε ισχυρή στην περιοχή των Άνδεων αυτοκρατορία των Ίνκα (1438-1533). Η μανία για την απόκτηση λαφύρων και χρυσού από τους κονκισταδόρες ήταν τόσο μεγάλη που δεν έδειξαν κανένα σεβασμό για τα έθιμα και τη ζωή των ντόπιων. Συνεργός στο έγκλημα η Καθολική Εκκλησία η οποία επέμενε στον αναγκαστικό εκχριστιανισμό των αυτόχθονων. Καθολικοί ιερείς κατέστρεψαν τα είδωλα, τους βωμούς και τους λατρευτικούς χώρους των Ίνκα. Πάνω από κατεστραμμένους παγανιστικούς ναούς χτίστηκαν χριστιανικές εκκλησίες. Οι ιερείς αντικατέστησαν τα φορητά «είδωλα» με καθολικά ροζάρια. Οι Ισπανοί κατακτητές απαγόρευσαν τα παγανιστικά έθιμα και αντικατέστησαν τις ντόπιες τελετές για τη σπορά και τη σοδειά με τις εορταστικές ημέρες των αγίων της χριστιανοσύνης.

Οι ιερείς βάφτισαν τους Ίνκα χριστιανούς ανεξάρτητα από την θέληση των δεύτερων με αποτέλεσμα σήμερα 9 στους 10 κατοίκους των χωρών όπου βρισκόταν η αυτοκρατορία των Ίνκα να δηλώνουν καθολικοί στο θρήσκευμα. Οι Ίνκα επίσης υποχρεώθηκαν να μάθουν ισπανικά. Βέβαια, όπως συμβαίνει σχεδόν παντού μετά την επικράτηση μιας θρησκείας, κάποιες εκφράσεις της παλιάς πίστης επιβίωσαν. Ορισμένοι τολμηροί Ίνκα τηρούσαν κρυφά μερικά από τα θρησκευτικά τους έθιμα. Οι παλιές προφορικές ιστορίες της μυθολογικής τους παράδοσης έγιναν «ψίθυροι μέσα στη νύχτα»...

.......................................................................................................

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΕΡΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ ΤΩΝ ΑΥΤΟΧΘΟΝΩΝ

Τόσο στην περίπτωση των Αζτέκων όσο και σε αυτή των Ίνκα πάγια τακτική των χριστιανών κατακτητών ήταν η οικοδόμηση των εκκλησιών τους πάνω από ναούς και περιοχές που οι αυτόχθονες θεωρούσαν ιερές. Οι λόγοι ήταν συμβολικής αλλά και πρακτικής φύσεως. Αρχικά σηματοδοτούσαν την κυριαρχία των κατακτητών και κατ’ επέκταση τον θρίαμβο του χριστιανισμού εναντίον της ειδωλολατρίας. Επιπλέον θεωρήθηκε ότι θα διευκολυνόταν η μετάβαση των εκχριστιανισμένων ινδιάνων στους χριστιανικούς ναούς μέσω της ιστορικής γνώσης της ιερότητας των τόπων αυτών από παλιά. Το προσκύνημα των ντόπιων θα συνεχιζόταν στον ίδιο τόπο αλλά για τον νέο, «αληθινό» Θεό που νίκησε τους ψεύτικους θεούς των προγόνων τους. Ας δούμε μερικά παραδείγματα...

Πολύ γνωστή είναι η περίπτωση του Καθεδρικού Ναού της Πόλης του Μεξικού, που είναι και η έδρα της Καθολικής Επισκοπής του Μεξικού. Ο ναός είναι χτισμένος πάνω στην ιερή περιφέρεια της πρωτεύουσας των Αζτέκων Τενοχτιτλάν όπου βρισκόταν και ο Templo Mayor ο σημαντικότερος ναός της αζτεκικής πόλης. Εύκολα μπορούμε να δούμε τα ερείπια της ιερής πόλης να ξεπροβάλλουν κάτω από τα χριστιανικά κτίσματα.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mexico_Ci ... _Cathedral


http://www.bbc.com/travel/story/2019100 ... ound-world

Πολύ γνωστή στον πολιτισμό των Αζτέκων είναι και η περίπτωση της βαθμιδωτής πυραμίδας-ναού της πόλης Cholula που ήταν αφιερωμένη στο μεγάλο θεό Κετζαλκοάτλ. Στην κορυφή της πυραμίδας -που πλέον έχει καλυφθεί από βλάστηση και μοιάζει με λόφο- έχει χτιστεί από τους Ισπανούς τον 16ο αιώνα η καθολική εκκλησία Iglesia de Nuestra Señora de los Remedios. Φαίνεται στη photo πάνω δεξιά.


Άλλο γνωστό παράδειγμα είναι ο «Χρυσός Ναός» των Ίνκα (Coricancha) από το Κούσκο του Περού (την ιστορική πρωτεύουσα του κράτους των Ίνκα) όπου στα ερείπια του ναού οι Ισπανοί έχτισαν το μοναστήρι του Santo Domingo. Οι Ισπανοί κατέστρεψαν το παγανιστικό ιερό και αξιοποίησαν τα γερά θεμέλιά του για το χτίσιμο του μοναστηριού. Μάλιστα ενώ από τους σεισμούς το μοναστήρι έχει υποστεί σοβαρές υλικές ζημιές, οι καλοδουλεμένες πέτρες του τείχους των Ίνκα από το ίδιο σημείο στέκονται ακόμα χωρίς φθορές. Εύκολα λοιπόν ξεχωρίζουμε την τειχοποιία και τις πέτρες του προγενέστερου ναού των Ίνκα από το νεότερο μοναστήρι.


https://en.wikipedia.org/wiki/Coricancha
Ο Χρυσός Ναός είναι μία από τις πολλές περιπτώσεις που οι Ισπανοί χρησιμοποίησαν την υπάρχουσα λιθοδομή των Ίνκα στην οικοδόμηση αποικιακών κτιρίων.

Ο Καθεδρικός Ναός του Κούσκο στο Περού είναι μία ακόμα τρανταχτή περίπτωση που οι Ισπανοί κατέστρεψαν τα προηγούμενα κτίρια για να αναγείρουν χριστιανικό ναό. Στην περιοχή υπήρχε ο Ναός Kiswarkancha που ήταν αφιερωμένος στον θεό-δημιουργό Βιρακότσα. Δίπλα υπήρχε ένα οπλοστάσιο της βασιλικής οικογένειας των Ίνκα. Μεγάλες πέτρες από το ιερό οχυρό Sacsayhuamán των Ίνκα που βρίσκεται στους κοντινούς λόφους χρησιμοποιήθηκαν επίσης στο νέο ναό. Μάλιστα η καθολική παράδοση έχει διανθιστεί με μυθοπλασίες για την κατάκτηση της περιοχής από τους Ισπανούς. Κάποια στιγμή οι Ισπανοί τα είχαν βρει σκούρα στη μάχη με τους Ίνκα. Τότε κατέβηκε η Παναγία από τον ουρανό δίνοντας θάρρος και εξυπνάδα στους επίδοξους κατακτητές. Ύστερα εμφανίστηκε και ο Απόστολος Ιάκωβος πάνω στο άλογό του και άρχισε να εξολοθρεύει τους Ίνκα. Γι’ αυτό άλλωστε μία από τις δύο εκκλησίες του συγκροτήματος λέγεται και «Εκκλησία του Θριάμβου». Υπονοεί τον θρίαμβο των Ισπανών απέναντι στους Ίνκα.
http://www.qosqo.com/catedral.shtml

[Jimmy81]

Πρόσθετες πηγές για το προηγούμενο κείμενο

https://www.thedailybeast.com/a-bloody- ... t-catholic
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_b ... thorities)
https://en.wikipedia.org/wiki/Hern%C3%A ... _of_Mexico
https://en.wikipedia.org/wiki/Cusco_Cathedral
https://www.khanacademy.org/humanities/ ... -new-spain
Ted Byfield - A Century of Giants, A.D. 1500 to 1600: In an Age of Spiritual Genius
Barbara A. Somervill - Francisco Pizarro: Conqueror of the Incas

[Jimmy81]

ΟΙ ΜΑΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΚΛΗΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΦΡΑΓΚΙΣΚΑΝΩΝ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

Όταν οι Ισπανοί ήρθαν σε επαφή με τους Μάγια ο πολιτισμός τους είχε χάσει την παλιά αίγλη και ισχύ του παρελθόντος. Παρόλα αυτά η κατάκτηση των περιοχών τους ήταν μια κοπιαστική προσπάθεια που χρειάστηκε πολλές εκστρατείες μέχρι την οριστική επικράτηση των Ισπανών στην τελευταία πόλη-κράτος των Μάγια το 1697. Αυτοί που ανέλαβαν το μεγαλύτερο βάρος της μετάδοσης της χριστιανικής πίστης στα εδάφη των Μάγια ήταν οι Φραγκισκανοί ιεραπόστολοι. Δεδομένου ότι δεν είχαν ανταγωνισμό στην περιοχή από άλλα δραστήρια καθολικά τάγμα όπως οι Ιησουίτες και οι Δομινικανοί, είχαν όλη την ευχέρεια να αναπτύξουν την δική τους μεθοδολογία. Παράλληλα με τον εκχριστιανισμό υπήρχαν και άλλοι στόχοι όπως η αστικοποίηση των ινδιάνων και η απομάκρυνσή τους από την απλή αγροτική και νομαδική ζώη. Αυτό οι ιεραπόστολοι το κατάφερναν μέσω «δώρων, πειθούς και...ασφάλεια από εχθρούς», αφού θεωρητικά ο εκπολιτισμός τους μέσω αστικοποίησης και εκχριστιανισμού θα συρρίκνωνε τις διαμάχες με τον ισπανικό στρατό.

Ο «Λόγος και το Παράδειγμα» ήταν μια βασική και απλή μέθοδος προσηλυτισμού των Μάγια . Ένα παράδειγμα εφαρμογής της μεθόδου ήταν αυτό του Φραγκισκανού Αδερφού Martín de Valencia. Όταν έφτασε στην επικράτειά του, γονάτισε μπροστά από μια ομάδα ιθαγενών και άρχισε να εξιστορεί τις αμαρτίες του. Στη συνέχεια άρχισε να αυτομαστιγώνεται μπροστά σε όλους!
Μια άλλη, αρκετά πετυχημένη μέθοδος αρχικά, ήταν η χριστιανική διαπαιδαγώγηση των νεαρών Μάγια. Οι ιεραπόστολοι έπαιρναν τους γιους των Μάγια από την τάξη των ευγενών, τους έκλειναν σε μοναστηριακά σχολεία, τους δίδασκαν τον χριστιανισμό και όταν έκριναν ότι έχουν γίνει καλοί χριστιανοί τους άφηναν να επιστρέψουν στα χωριά τους ως «άριστοι μαθητές» για να παρακινήσουν κι άλλα μέλη της κοινότητάς τους να δεχθούν το Ευαγγέλιο.

Δυστυχώς για τους Φραγκισκανούς, η επιτυχία των προσηλυτισμών ήταν βραχύβια. Από νωρίς φάνηκε ότι οι σχετικά ήπιες αυτές μέθοδοι δεν απέδωσαν τους αναμενόμενους καρπούς αφού πολλοί Μάγια δεν συγκινήθηκαν από το Ευαγγέλιο. Έτσι μετά από συμφωνία των τριών κύριων θρησκευτικών ταγμάτων του Μεξικού και του Φραγκισκανού Αρχιεπισκόπου Juan de Zumárraga, αποφασίστηκε ότι οι ιεραπόστολοι θα μπορούσαν να εφαρμόζουν «ελαφριές ποινές» στους Μάγια. Ωστόσο, οι «ελαφριές τιμωρίες» σύντομα εξελίχτηκαν σε περιστατικά βαρβαρότητας! Όπως αποκάλυψε ο αρχιεπίσκοπος της επαρχίας Michoacán, Vasco de Quiroga αλλά και άλλοι καθολικοί εκπρόσωποι, «τα θρησκευτικά τάγματα κακομεταχειρίζονται τους Ινδιάνους με υπεροψία και σκληρότητα όταν οι δεύτεροι δεν τους υπακούνε. Βρίζουν και χτυπούν τους Ινδιάνους, τους ξεριζώνουν τα μαλλιά, τους γδύνουν και τους μαστιγώνουν με κτηνωδία, και κατόπιν τους πετούν στη φυλακή βάναυσα αλυσοδεμένους».
Η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο και οι Μάγια ορισμένων επαρχιών επαναστάτησαν επιδεικνύοντας μεγάλη σκληρότητα απέναντι στους Ισπανούς, Έκαψαν ζωντανούς τους αποίκους και κρέμασαν τις γυναίκες και τα παιδιά. Φυσικά οι Ισπανοί ανταπάντησαν με ανάλογη βαρβαρότητα. Σύμφωνα λοιπόν με τις διαθέσιμες περιγραφές «οι Ισπανοί κάλμαραν τους Ινδιάνους...κόβοντας τις μύτες, τα χέρια και τα πόδια τους, πετσοκόβοντας τα στήθη των γυναικών τους. Έριχναν τους Ινδιάνους σε βαθιές λίμνες δένοντας νεροκολοκύθες στα πόδια τους (σας θυμίζει Μαφία;). Μαχαίρωναν τα μικρά παιδιά επειδή δεν έτρεχαν τόσο γρήγορα όσο οι μανάδες τους».
Εντωμεταξύ, παρότι σκοτώθηκαν πολλοί και από τις δύο πλευρές, οι Φραγκισκανοί ιεραπόστολοι που σκοτώθηκαν θεωρήθηκαν «μάρτυρες»...(όχι παίζουμε)
https://en.wikipedia.org/wiki/Francisca ... o_the_Maya


DIEGO DE LANDA: ΕΝΑΣ ΣΑΔΙΣΤΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ



Από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στην εξάπλωση του χριστιανισμού στους Μάγια ήταν ο ιεροεξεταστής Αδερφός Diego De Landa (1524-1579) που έγινε επίσκοπος του Γιουκατάν το 1573. Στις δίκες που οργάνωνε πολλοί Μάγια βρήκαν το θάνατο επειδή αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν την πίστη τους. Από τις πιο αποτρόπαιες πράξεις του Landa ήταν η υποκίνηση του περίφημου auto da fe το 1562 στην πόλη Μάνι όπου τουλάχιστον 27 κώδικες των Μάγια, περίπου 5000 λατρευτικά είδωλα, 13 βωμοί και 197 κεραμικά δοχεία παραδόθηκαν στις φλόγες και καταστράφηκαν. Σ’ αυτή την δημόσια τελετή (το όνομά της σημαίνει «πράξη πίστης») που ήδη εφαρμοζόταν από την ισπανική και πορτογαλική ιερά εξέταση για τιμωρία αιρετικών στην Ευρώπη, χιλιάδες Μάγια βασανίστηκαν σκληρά ως ύποπτοι ειδωλολατρίας και πολλοί από τους ευγενείς τους φυλακίστηκαν αναμένοντας περαιτέρω ανάκριση.



Η σκληρότητα των μεθόδων του Landa σόκαρε ακόμα και εκπροσώπους της Εκκλησίας και είχε ως αποτέλεσμα την φυγή μεγάλου αριθμού Μάγια στα δάση για να γλιτώσουν από τα φρικτά βασανιστήρια. Μια από τις πιο φρικτές μορφές βασανιστηρίων που εφάρμοζε ήταν το κρέμασμα του θύματος σε ψηλούς πασσάλους με τα χέρια δεμένα πίσω και πάνω και ταυτόχρονα κρέμαγε βαριά αντικείμενα στα πόδια του. Άλλους τους μαστίγωνε μέχρι να ματώσουν πάνω στον τροχό, άλλους τους έκαιγε με καυτό λίπος.


Οι μέθοδοι του Landa ξεπερνούσαν τα επίσημα όρια αλλά η επιμονή του στη βία ήταν ανυποχώρητη παρότι οι ντόπιοι Μάγια είχαν απαλλαχτεί με βασιλικό διάταγμα από την δικαιοδοσία της Ιεράς Εξέτασης αφού η κατανόηση του χριστιανισμού εκ μέρους τους ήταν «παιδαριώδης», συνεπώς δεν υπήρχε νόημα να κατηγορούνται ως «αιρετικοί». Όταν μάλιστα διατάχθηκε από τον αντιβασιλέα της Νέας Ισπανίας μέσω του Κυβερνήτη του Γιουκατάν να σταματήσει τις πράξεις τους, εξαπέλυσε προς τον ίδιο τον κυβερνήτη κατηγορίες περί βασανισμού των Μάγια, περί έλλειψης ηθικής και χριστιανικής πίστης καθώς και κατηγορίες για μοιχεία. Ακολούθησε διαμάχη μεταξύ εκκλησιαστικής και πολιτικής εξουσίας του Γιουκατάν στην οποία ο Landa αφόρισε τον Κυβερνήτη ο οποίος τελικά αντικαταστάθηκε το 1577.

Ένα από τα κίνητρα για τις βάρβαρες πρακτικές του Landa ήταν οι φαντασιώσεις του για την ύπαρξη εκτεταμένης συνωμοσίας που εξυφαινόταν υπογείως από εκτοπισμένους παγανιστές ιερείς των Μάγια οι οποίοι λόγω του φθόνου τους για την δύναμη της Εκκλησίας σκόπευαν να αντεπιτεθούν και να επανακτήσουν οι ίδιοι αυτή τη δύναμη. Ο Landa λοιπόν θεωρούσε χρέος του να αποτρέψει αυτή τη συνωμοσία αποκαλύπτοντας και σταματώντας τις δυνάμεις του κακού προτού επαναφέρουν τον ντόπιο πληθυσμό στην ειδωλολατρία. Άλλο κίνητρο ήταν η απέχθειά του για τη μαγεία και ο εντοπισμός περιπτώσεων ανθρωποθυσιών στα έθιμα των ντόπιων. Για τον Landa το περιεχόμενο των κωδίκων των Μάγια ήταν απόδειξη διαβολικών πρακτικών. Σχετικά με αυτούς τους κώδικες αφηγείται ο ίδιος: «Βρήκαμε ένα μεγάλο αριθμό βιβλίων μ’ αυτούς τους χαρακτήρες και αφού δεν περιέχουν τίποτα που να μη μπορεί να χαρακτηριστεί δεισιδαιμονία και ψέματα του διαβόλου, τα κάψαμε όλα και αυτό τους δυσαρέστησε σε μεγάλο βαθμό (σ.σ.τους Μάγια) προκαλώντας τους μεγάλη θλίψη».
Όπως και οι άλλοι φραγκισκανοί μοναχοί, έτσι και ο Landa διακατεχόταν από εσχατολογικές αντιλήψεις που απαιτούσαν τη βάφτιση όσων περισσότερων ψυχών είναι δυνατό πριν από το τέλος του αιώνα. Πίστευε ότι εξαλείφοντας τις παγανιστικές και σατανικές πρακτικές θα εγκαινιαζόταν η Δευτέρα Παρουσία συντομότερα. Σε κάθε περίπτωση ο Landa θεωρούσε απόλυτα δικαιολογημένες τις βίαιες μεθόδους του. Ο υπερβάλλων ζήλος του τον έφερε κάποια στιγμή αντιμέτωπο με τις ισπανικές αρχές. O Landa μετέβη στην Ισπανία και αντιμετώπισε τις προβλεπόμενες κατηγορίες. Τελικά αθωώθηκε το 1569 και επέστρεψε στους Μάγια ως...επίσκοπος, συνεχίζοντας τις προσπάθειες κατάπνιξης της ειδωλολατρίας.

Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι κυρίως χάρη στον Landa οφείλουμε την πρώιμη κατανόηση της γραφής των Μάγια και πολλών στοιχείων της θρησκείας, της ιστορίας και του πολιτισμού τους. Μπορεί να έκαψε τους περισσότερους κώδικες των Μάγια αλλά αργότερα μέσα από το σύγγραμμά του «Relacion de las cosas de Yucatan» (Εξιστόρηση των Πραγμάτων του Γιουκατάν) που έγραψε γύρω στο 1566, έδωσε το κλειδί για την κατανόηση όσων είχαν απομείνει. Ο Landa μέσα από εκτεταμένες συνομιλίες με τους ντόπιους και φωνητικές συγκρίσεις έμαθε την φωνητική αξία κάποιων συμβόλων της γραφής των Μάγια καταγράφοντας τις γνώσεις του στο έργο του. Παρότι αυτό περιείχε και πολλές ανακρίβειες στις καταγραφές των αξιών, το νεότερο επιστημονικό κατόρθωμα της αποκρυπτογράφησης των ιερογλυφικών των Μάγια πάτησε σε βάσεις που τέθηκαν από την προσπάθεια του ασχημομούρη ιεραπόστολου...

Πηγές:
https://www.thoughtco.com/diego-de-land ... tan-171622
https://en.wikipedia.org/wiki/Diego_de_Landa
https://bicycleyucatan.wordpress.com/ta ... -de-landa/
Richard Luxton, The Mystery of the Mayan Hieroglyphs: The Vision of an Ancient Tradition
Karl Taube: Μύθοι των Μάγια και των Αζτέκων, εκδ. Παπαδήμας.
Andrew Robinson: Ιστορία της Γραφής, εκδ. Polaris

[Jimmy81]

REDUCTIONS: «ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ» ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ, ΠΡΟΣΗΛΥΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Όσο υπερβολικός κι αν φαίνεται σε μια πρώτη ανάγνωση ο ανωτέρω τίτλος, τα ιστορικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι είναι δικαιολογημένος για το διαβολικά ευρηματικό σχέδιο των Ισπανών να ελέγξουν, να εκμεταλλευτούν και να εκχριστιανίσουν τους ινδιάνους. Οι reducciones ή congregaciones όπως είναι οι ισπανικοί όροι, ήταν εγκαταστάσεις με πρότυπο μικρά χωριά ή αγροτικές πόλεις της Ισπανίας στις οποίες οι Ισπανοί αποικιοκράτες μετέφεραν με τη βία πολλές φορές τους Ινδιάνους.

Η πολιτική των reductions ξεκίνησε πολύ νωρίς και ήδη συναντάμε αυτές τις εγκαταστάσεις στα νησιά της Καραϊβικής το 1503. Με τις κατακτήσεις της αμερικάνικης ενδοχώρας ιδρύθηκαν εκατοντάδες τέτοιες εγκαταστάσεις στις Ισπανικές Αντιβασιλείες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής αλλά και στις νότιες ΗΠΑ όπου είχαν διεισδύσει οι Ισπανοί από τον 16ο αιώνα. Οι reductions ιδρύονταν αφού πρώτα οι Ισπανοί κατέστρεφαν τα χωριά των ινδιάνων! Η δομή των reductions ήταν παρόμοια για όλες τις σχετικές εγκαταστάσεις: γύρω από μια κεντρική πλατεία χτίζονταν τα βασικά κτίρια όπως η εκκλησία, η φυλακή, κέντρο επισκεπτών, ιατρείο και παραπέρα τα υπόλοιπά κτίρια, οι αποθήκες και οι φάρμες.

Στόχος των Ισπανών ήταν να ελέγχουν ευκολότερα τους πληθυσμούς των ινδιάνων, να λαμβάνουν τους φόρους υποτέλειας, να εκμεταλλεύονται την εργασία των αυτόχθονων, να διευκολύνουν την διάδοση της χριστιανικής πίστης και να καταστρέψουν κάθε εθνοτικό, φυλετικό και συγγενικό δεσμό διαμορφώνοντας μια ομοιόμορφη μάζα ινδιάνων. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι αρκετοί ινδιάνοι έμπαιναν με τη θέλησή τους στα reductions για να αποφύγουν την αγριότητα των Ισπανών στρατιωτών ή την εκμετάλλευσή τους από Ισπανούς ιδιοκτήτες γης υπό το δουλoκτητικό σύστημα encomedia. Ωστόσο δεν ήταν σίγουρο ότι θα βρουν ασφάλεια καθώς η συγκέντρωση μεγάλου αριθμού ινδιάνων σε περιορισμένους χώρους ευνοούσε τη μετάδοση επικίνδυνων ασθενειών στις οποίες οι ινδιάνοι δεν είχαν άμυνες, ενώ και ορισμένοι ιερείς ήταν καταπιεστικοί στο ιεραποστολικό τους έργο.

Το μεγαλύτερο δράμα φαίνεται ότι παίχτηκε στις reductions των Άνδεων και συγκεκριμένα των περιοχών που σήμερα εντάσσονται στη Βολιβία και στο Περού. Ο αντιβασιλέας του Περού Fransisco de Toledo μετέφερε με τη βία 1.400.000 ινδιάνους σε περίπου 840 reductions. Το αποτέλεσμα ήταν να διαλυθούν μακραίωνοι οικογενειακοί δεσμοί μεταξύ των ινδιάνων, το αποδοτικό αγροτικό σύστημα προσαρμοσμένο στα μικροκλίματα της κάθετης γεωγραφίας των Άνδεων να καταρρεύσει και οι ασθένειες στις νέες και συχνά παρακμιακές εγκαταστάσεις να θερίζουν.

Πάντως οι ιεραπόστολοι ευνοήθηκαν οικονομικά από το όλο σύστημα αφού τα προϊόντα που παρήγαγαν με την σκληρή εργασία τους οι ιθαγενείς τα πουλούσαν στα εσωτερικά εμπορικά δίκτυα της Αμερικής. Μαζί με φόρους και δωρεές που εισέπρατταν, οι ιεραπόστολοι -και ειδικά το τάγμα των Φραγκισκανών- απέκτησαν μεγάλες περιουσίες και έγιναν μεγαλοϊδιοκτήτες εκτάσεων γης. Οι όρκοι περί φτώχειας που είχαν δώσει κάποτε, ξεχάστηκαν εύκολα μπροστά στην εύκολη συγκέντρωση πλούτου! Κήρυγμα του Ευαγγελίου και προσοδοφόρες μπίζνες πήγαιναν πακέτο εκείνη την περίοδο! Με τον ιδρώτα των υποταγμένων αμνών του Θεού φυσικά…


ΟΙ ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΣΤΙΣ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΕΣ ΗΠΑ

Μέχρι το 1540 οι Ισπανοί προσπαθούσαν να καταστείλουν εξεγέρσεις των ινδιάνων στις αποικίες τους οι οποίοι υπέφεραν από το καθεστώς σκλαβιάς και βίας των κατακτητών τους. Παρότι ο Πάπας Παύλος ΙΙΙ με σχετική βούλα το 1537 είχε καταδικάσει την υποδούλωση των Ινδιάνων θεωρώντας τους λογικά όντα με δικαίωμα στην περιουσία και ικανά να κατανοήσουν τον λόγο του Θεού, οι Ισπανοί δεν μάσαγαν. Ενίσχυαν το σύστημα καταναγκαστικής εργασίας encomienda και ετοιμάζονταν για νέες κατακτήσεις.

Συνεπαρμένοι από τις φήμες για πόλεις από χρυσό, οι φαντασιόπληκτοι Ισπανοί στα έτη 1540-1541 προχώρησαν βόρεια του Μεξικού προς τις νοτιοδυτικές ΗΠΑ σπέρνοντας τον όλεθρο στους Ινδιάνους Πουέμπλο (κατά την προσφιλή τους συνήθεια). Όπως ήταν αναμενόμενο οι πρώτες ανοργάνωτες αποστολές των Ισπανών στην περιοχή αντί για χρυσές πόλεις, βρήκαν μόνο βούβαλους και σκόρπια χωριά ινδιάνων. Η προώθηση των Ισπανών στις ΗΠΑ συναντούσε κι άλλα εμπόδια όμως πέρα από την αντίσταση των ινδιάνων. Γάλλοι και Άγγλοι επεκτείνονταν από τα ανατολικά και τα βόρεια απειλώντας τους Ισπανούς ενώ δεν έλλειψαν και ευθείες επιθέσεις στα ισπανικά λιμάνια και καράβια από πειρατές που εξαπέλυσε η Αγγλία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι Ισπανοί να αποικίσουν και να οχυρώσουν μια τεράστια περιοχή από τη Φλόριντα μέχρι την Καλιφόρνια. Φυσικά σε όλα αυτά τα εδάφη οργανώθηκαν δεκάδες ιεραποστολές με σκοπό να εκχριστιανίσουν τους άτακτους Ινδιάνους. Κάποιες αποικίες μάλιστα όπως το Τέξας και η Καλιφόρνια ιδρύθηκαν κυρίως από ιεραποστολές για ινδιάνους.

Ας δούμε τώρα ποιο ήταν το καθεστώς σε αυτές τις ιεραποστολές. Η σχέση μεταξύ ινδιάνων και ιεραπόστολων ήταν περίπλοκη. Στην mainstream βιβλιογραφία λέγεται ότι οι περισσότεροι Ινδιάνοι της περιοχής ήταν πρόθυμοι να αλλαξοπιστήσουν βλέποντας τη φαντασμαγορία και την υψηλή τέχνη της καθολικής εκκλησίας ενώ και το κίνητρο της ασφάλειας έπαιζε το ρόλο του. Αναρωτιέται κανείς όμως πώς μπορεί να διαπιστωθεί αυτή η προθυμία όταν κάποιος υπάγεται στους κατακτημένους έχοντας πάνω από το κεφάλι του έναν αυστηρό δυνάστη όπως η Ισπανοαμερικανική αυτοκρατορία.

Εν πάση περιπτώσει, υπολογίζεται ότι πολλές χιλιάδες ινδιάνοι προσηλυτίστηκαν στον χριστιανισμό από το δραστήριο έργο των Φραγκισκανών στην τεράστια περιοχή των νοτιοδυτικών ΗΠΑ. Οι ιεραποστολές, οι φάρμες και τα αγροκτήματα που δημιουργήθηκαν κοντά στους Ινδιάνους, τους πρόσφεραν ασφάλεια σε μια εποχή που τα δικά τους μέσα βιοπορισμού απειλούνταν από τις επιδρομές των αποίκων. Από την άλλη όμως ο συνωστισμός των ιθαγενών στις ιεραποστολές ήταν συχνά επικίνδυνος λόγω των επιδημιών.

Βέβαια υπήρχαν και φυγάδες από τα ιεραποστολικά κέντρα. Στην Καλιφόρνια τα ισπανικά στρατεύματα καταδίωκαν τους φυγάδες και κάποιες φορές έστελναν τους μη βαπτισμένους ινδιάνους στις ιεραποστολές με τη βία. Πολλοί ιεραπόστολοι επέτρεπαν στους ινδιάνους να ασκούν παραδοσιακά τους έθιμα όπως οι χοροί, κάποιοι όμως ήταν αυστηροί τυπολάτρες και ξεσπούσαν βίαια. Υπήρχαν ήρεμες περίοδοι όπου οι ινδιάνοι ζούσαν αρμονικά με τους χριστιανούς στις ιεραποστολές καλλιεργώντας τη γη και ανταλλάσσοντας γνώσεις σχετικά με διάφορες τέχνες αλλά υπήρχαν και περίοδοι με διαμάχες και έξαψη ασθενειών που διατάρασσαν την επιτυχία της ιεραποστολής.

Οι Ινδιάνοι Πουέμπλο του New Mexico εναντιώθηκαν στη δουλεία που τους επιβαλλόταν, στα ποσοστά της σοδειάς τους που έπρεπε να δίνουν στους αποίκους αλλά και στις προσπάθειες των ιεραπόστολων να τους προσηλυτίσουν. Εξεγέρθηκαν το 1680, σκότωσαν πολλούς αποίκους και ιερείς και οι επιζώντες Ισπανοί εγκατέλειψαν την περιοχή για πάνω από μια δεκαετία. Οι Ισπανοί όμως επανήλθαν και συνέχισαν να ιδρύουν αποικίες και ιεραποστολές μέχρι και τον 18ο αιώνα. Ιεραποστολές στο San Antonio προσπάθησαν να εκχριστιανίσουν τους Απάτσι αλλά με τραγικά αποτελέσματα καθώς οι ιεραπόστολοι διαπίστωναν ότι σε πολλές περιπτώσεις ο προσηλυτισμός ήταν εικονικός και οι ινδιάνοι διατηρούσαν τις παλιές παραδόσεις τους.


Και κάπου εδώ τελειώνει η περιπέτεια των ισπανικών ιεραποστολών στις ΗΠΑ. Από τα τέλη του 18ου αιώνα η Αντιβασιλεία της Νέας Ισπανίας παρακμάζει ύστερα από τη συνεχή προώθηση των Αγγλοαμερικανών από τα ανατολικά και την έλλειψη Ισπανών αποίκων ως αντιστάθμισμα. Με την ανεξαρτησία του Μεξικού το 1821 έπαψε να υφίσταται και ως κρατική οντότητα στην περιοχή.

Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Reductions
https://en.wikipedia.org/wiki/Indian_re ... _the_Andes
https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_m ... New_Mexico
https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_m ... sh_economy
https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_m ... California
https://en.wikipedia.org/wiki/Sublimis_Deus
https://www.arcgis.com/apps/MapJournal/ ... df1ae0533b
Επίτομο Χρονικό-Παγκόσμια Ιστορία (National Geographic)

[Jimmy81]

Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΚΟΣΜΟ

Στο άκουσμα του όρου «Ιερά Εξέταση» το μυαλό των περισσότερων πάει στο κάψιμο χιλιάδων ανθρώπων στη δυτική και βόρεια Ευρώπη από τον απάνθρωπο αυτό θεσμό της Καθολικής Εκκλησίας. Παρότι η εν λόγω ταύτιση είναι σωστή και δικαιολογημένη, τείνει να παραβλέπει την αξιοπρόσεκτη δραστηριότητα του θεσμού στην Αμερικάνικη ήπειρο και συγκεκριμένα στις Ισπανικές Αντιβασιλείες του Νέου Κόσμου. Έχει ενδιαφέρον λοιπόν να παρακολουθήσουμε την επέκταση του θεσμού στις υπερπόντιες αποικίες των Ισπανών.

Οπωσδήποτε η δράση της ισπανικής Ιεράς Εξέτασης στο Νέο Κόσμο δεν ήταν τόσο έντονη από άποψη αριθμού θυμάτων σε σχέση με την Ευρώπη όπου πολλές χιλιάδες άνθρωποι καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν. Δεν ήταν όμως και αμελητέα. Ένα από τα βασικά αίτια επέκτασης του θεσμού στην ισπανική Αμερική θεωρείται η δυναμική της ανακατάληψης της Ιβηρικής χερσονήσου από τα χριστιανικά στρατεύματα που νίκησαν τους Άραβες (Reconquista) και η επιθυμία των Ισπανών ηγεμόνων να καταστήσουν τον χριστιανισμό κυρίαρχη θρησκεία στις κτήσεις τους προσηλυτίζοντας τους αλλόθρησκους.

Ευρηματικές ήταν όπως πάντα οι μέθοδοι της Ιεράς Εξέτασης για να εντοπίσει τα υποψήφια θύματά της στο Νέο Κόσμο. Μία μέθοδος ήταν να αναρτάται ένα χαρτί στις πόρτες των εκκλησιών με αναφορά στις ιεροπραξίες του Ιουδαϊσμού, του Ισλάμ και του Προτεσταντισμού παρακινώντας τους ανθρώπους να καταδώσουν τους συνανθρώπους τους στους ιεροεξεταστές. Για την απόσπαση ομολογιών από συλληφθέντες καθώς και για το ρουφιάνεμα συμπολιτών τους χρησιμοποιήθηκαν ποικίλα βασανιστήρια όπως το δέσιμο των άκρων του θύματος στον τροχό και η έγχυση μεγάλης ποσότητας νερού στο καλυμμένο από ύφασμα στόμα του θύματος.

Τα κύρια θέατρα των επιχειρήσεων για τα οποία υπάρχουν περισσότερες πηγές είναι το Μεξικό, η Κολομβία και το Περού. Στο Μεξικό η Ιερά Εξέταση ιδρύθηκε επίσημα το 1571. Νωρίτερα υπήρχαν κάποιες περιπτώσεις τιμωρίας Ινδιάνων ηγεμόνων από ιεροεξεταστές για «επιστροφή στην ειδωλολατρία», αλλά γενικά οι προγενέστερες και μεταγενέστερες προσπάθειες των ιεροεξεταστών δεν ασχολήθηκαν τόσο πολύ με την τιμωρία ινδιάνων καθώς δεν έβαζαν στο ίδιο τσουβάλι τον «αφελή» παγανισμό τους με τις απειλητικές «αιρέσεις» και ισχυρές μονοθεϊστικές θρησκείες όπως ο Ιουδαϊσμός και το Ισλάμ που καταπολεμούσαν οι Ισπανοί ιεροεξεταστές στην Ιβηρική.

Η Μεξικάνικη Ιερά Εξέταση λοιπόν ασχολήθηκε κυρίως με περιπτώσεις μαγείας, βλασφημίας, αιρέσεων και ειδικότερα με την πάταξη των Κρυπτο-Εβραίων ή Νέων Χριστιανών όπως λέγονταν, δηλαδή Εβραίων που είχαν εκχριστιανιστεί αλλά υπήρχαν υποψίες ότι επέστρεψαν στην παλιά ιουδαϊκή πίστη. Πράγματι οι Εβραίοι που ήρθαν στις ισπανικές αποικίες αναζητώντας οικονομικές ευκαιρίες έγιναν ο κύριος στόχος της Ιεράς Εξέτασης του Μεξικού.

Όπως και στην Ευρώπη έτσι και στις ισπανικές αποικίες της Αμερικής η Ιερά εξέταση διοργάνωνε τις μεγαλοπρεπείς δημόσιες τελετές γνωστές ως auto-da-fe (πράξη πίστης) που παρακολουθούσε η θρησκευτική και πολιτική ηγεσία της περιοχής. Κατά τη διάρκειά τους οι κατηγορούμενοι παρουσιάζονταν στο κοινό με ειδική ενδυμασία (sanbenito) που περιελάβανε ένα μακρύ κωνικό καπέλο, ανακοινώνονταν τα εγκλήματά τους, διεξάγονταν βασανιστήρια για την απόσπαση ομολογιών και ανακοινώνονταν οι ετυμηγορίες οι οποίες ήταν καταδικαστικές για κάποιους και αθωωτικές για άλλους. Όσοι δεν καταδικάζονταν σε θάνατο στην πυρά αλλά αθωώνονταν δηλώνοντας μετάνοια, λάμβαναν πιο ελαφριές ποινές όπως κατάσχεση της περιουσίας τους, πνευματικές τιμωρίες (νηστεία, μέτρημα των χαντρών του ροζαρίου κ.α.), αναγκαστική υπηρεσία ως κωπηλάτες στα ισπανικά πλοία που διέπλεαν τους ωκεανούς, υπηρέτες σε μοναστήρια, δακτυλοδεικτούμενη ενδυμασία και μαστίγωμα.

Δεν υπάρχουν πλήρη ντοκουμέντα για τον συνολικό αριθμό των εκτελεσθέντων στο Μεξικό. Η σημερινή έρευνα επιβεβαιώνει 51 εκτελεσθέντες. Από αυτούς 29 ήταν «Ιουδαΐζοντες» που εκτελέστηκαν λόγω άσκησης της εβραϊκής πίστης μεταξύ 1571 και 1700 από έναν αριθμό 329 συλληφθέντων. Ας δούμε μερικές από τις πιο γνωστές περιπτώσεις.

-Το 1642 συνελήφθησαν από τις καθολικές αρχές 152 Κρυπτο-Εβραίοι και ξεκίνησε μια σειρά από δίκες. Το 1649, 12 από τους κατηγορούμενους κάηκαν στον πάσσαλο αφού πρώτα στραγγαλίστηκαν ενώ ένας από τους κατηγορούμενους κάηκε ζωντανός επειδή αρνήθηκε να αποκηρύξει την εβραϊκή πίστη του. Το δικαστήριο της Ιεράς Εξέτασης καταδίκασε στην πυρά στο ίδιο auto-da-fe τους Εβραίους που πέθαναν κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους. Ξέθαψαν λοιπόν τα οστά τους και τα έκαψαν στο πλαίσιο «εικονικής» τελετής.

-Πολύ γνωστή περίπτωση είναι η καταδίκη του επιφανούς Εβραίου επιχειρηματία και κυβερνήτη της επαρχίας Nuevo Leon, Luis de Carabajal y Cueva. Ο Carabajal και η πολυμελής οικογένειά του συγκέντρωσαν υποψίες για διάπραξη ιουδαϊκών τελετών. Ο ίδιος καταδικάστηκε σε εξαετή εξορία από το Μεξικό αλλά πέθανε πριν την ολοκλήρωση της ποινής. Τα μέλη της οικογένειάς του αρχικά φυλακίστηκαν και τελικά τα περισσότερα καταδικάστηκαν σε θάνατο στην πυρά αφού πρώτα βασανίστηκαν. Ένας ανιψιός του προσπάθησε να γλιτώσει το μαρτύριο πηδώντας από ένα παράθυρο αλλά τελικά επέζησε της πτώσης και τον έκαψαν κι αυτόν μαζί με τους άλλους – 9 άτομα συνολικά το 1596.



-Το 1658 οι αρχές συνέλαβαν 128 ανθρώπους με την υποψία της ομοφυλοφιλίας. Από αυτούς 99 άτομα κατάφεραν να το σκάσουν. Τελικά το δικαστήριο αποφάσισε την δημόσια θανάτωσή 14 συλληφθέντων στην πυρά το ίδιο έτος με βάση έναν παλιότερο νόμο της βασίλισσας Ισαβέλλας του 1497.

-Κάποια περίοδο στόχος της Ιεράς Εξέτασης ήταν η επιστημονική γνώση, οι ακαδημαϊκοί και τα επιστημονικά έργα τους. Το 1647 με έδικτο της Ιερής Υπηρεσίας της Ιεράς Εξέτασης επιβλήθηκε λογοκρισία στα επιστημονικά βιβλία του μαθηματικού και αστρονόμου Diego Rodriguez και των συνεργατών του. Οι εκδοτικοί οίκοι της Πόλης του Μεξικού υποχρεώθηκαν να παραδώσουν τις λίστες με τα βιβλία τους στους ιεροεξεταστές για «έγκριση» υπό την απειλή προστίμου και αφορισμού.

Η Ιερά Εξέταση του Μεξικού καταργήθηκε το 1820.

................................................................................

Ένα από τα διασημότερα αξιοθέατα της πόλης Cartagena της Κολομβίας είναι το Παλάτι της Ιεράς Εξέτασης. Το εν λόγω κτίσμα ξεκίνησε να χτίζεται το 1610 ύστερα από διάταγμα του βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππου ΙΙΙ και λειτούργησε ως έδρα της Ιερής Υπηρεσίας της Ιεράς Εξέτασης από εκείνη την ημερομηνία μέχρι το 1819. Σε αυτό το διάστημα περίπου 800 άνθρωποι εκτελέστηκαν σε περίπου 54 τελετές auto-da-fe. Μεταξύ των θυμάτων ήταν και πολλοί Εβραίοι χωρίς να είναι γνωστός ο ακριβής αριθμός τους σε σχέση με τα υπόλοιπα μη-καθολικά θύματα.

Η Ιερά Εξέταση της Cartagena είχε υπό την δικαιοδοσία της περιπτώσεις και από άλλα μέρη της Ισπανοαμερικανικής αυτοκρατορίας ακόμα και έξω από τα όρια της σημερινής Κολομβίας όπως η Βενεζουέλα, η Κούβα, το Εκουαδόρ και ο Παναμάς. Πριν την ίδρυση της το 1610 οι ύποπτες περιπτώσεις στέλνονταν στην Ιερά Εξέταση του Περού για εκδίκαση.

Σήμερα το κτίριο έχει μετατραπεί σε μουσείο όπου εκτίθενται τα τρομερά όργανα βασανιστηρίων της Ιεράς Εξέτασης. Το 2015 τα εκθέματα προσωρινά αποσύρθηκαν από την κοινή θέα λόγω της επίσκεψης του Πάπα Φραγκίσκου που επισκέφτηκε την Κολομβία τότε. Τι κι αν οι πνευματικοί πρόγονοι του Πάπα αδιαφόρησαν για τις ζωές των αλλόθρησκων…
.................................................................................

Ίσως το πιο βίαιο επεισόδιο της ιστορίας της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης στο Νέο Κόσμο είναι αυτό που διαδραματίστηκε στο Περού. Σύμφωνα με μια πρόχειρη εκτίμηση πάνω από 1000 άτομα καταδικάστηκαν από την Ιερά Εξέταση της Λίμα.

Το τμήμα της Ιεράς Εξέτασης του Περού ιδρύθηκε με έδρα τη Λίμα το 1570. Όπως και οι συνάδελφοί τους του Μεξικού, έτσι και οι ιεροεξεταστές του Περού έβαλαν ως κύριο στόχο τους Κρυπτο-Εβραίους. Μέχρι το 1595 δεν υπήρχαν πολλές περιπτώσεις καταδικασμένων Εβραίων.

Το 1595 δικάστηκαν 10 «Ιουδαΐζοντες» από τους οποίους 4 εκτελέστηκαν στην πυρά. Τον Δεκέμβριο του 1600, 14 «Ιουδαΐζοντες» τιμωρήθηκαν και δύο κάηκαν στην πυρά. Άλλοι 28 συνελήφθησαν το 1605 και 3 από αυτούς κάηκαν στην πυρά. Το 1639 διοργανώθηκε ένα από τα μεγαλύτερα auto-da-fe στην ιστορία του Περού με 63 Κρυπτο-Εβραίους να αντιμετωπίζουν κατηγορίες. Είχε προηγηθεί μια μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση των Ισπανών από το 1635 στους οποίους δεν άρεσε η συνεργασία των Εβραίων με τους Ολλανδούς οι οποίοι παρενοχλούσαν τις Ισπανικές αποικίες της Καραϊβικής και της βοερειοανατολικής Νότιας Αμερικής εκείνη την περίοδο. Επίσης οι Εβραίοι θεωρούνταν ύποπτοι για μελλοντική απόπειρα απόσχισης του Περού από την ισπανική αυτοκρατορία. Στο auto-da-fe του 1639 λοιπόν 11 Εβραίοι κάηκαν στην πυρά και δύο γυναίκες, μια μάνα με την κόρη της τιμωρήθηκαν με 100 βουρδουλιές αφού περπάτησαν γυμνές από τη μέση και πάνω στους δρόμους της Λίμα.

Ως επακόλουθο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων των Ισπανών και τον εκτελέσεων στην πυρά που ακολούθησαν ο αριθμός των Εβραίων στο Περού μειώθηκε δραματικά και το εμπόριο στο οποίο οι Εβραίοι πρωταγωνιστούσαν δέχθηκε ισχυρό πλήγμα για πολλά χρόνια. Από το 1880 θα άρχιζε πάλι να αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των Εβραίων στη χώρα με νέες μεταναστεύσεις.

Εκτός από τους Εβραίους η Ιερά Εξέταση του Περού στοχοποίησε άτομα Αφρικάνικης καταγωγής, άτομα μικτής καταγωγής, γυναίκες, προτεστάντες, αιρετικούς και όσους ασκούσαν μαγεία. Το 1813 σταμάτησε τη λειτουργία της αλλά επανήλθε το 1815 για να καταδιώξει αυτή τη φορά ένα τελείως διαφορετικό αντίπαλο: τις ιδέες των Γάλλων Εγκυκλοπαιδιστών και παρεμφερή κείμενα. Η ποινή βέβαια ήταν πολύ ελαφρύτερη και οι «ένοχοι» τίθεντο απλώς υπό επιτήρηση. Το 1820 η Ιερά Εξέταση καταργήθηκε οριστικά στο Περού. Οποιοσδήποτε όμως επισκεφτεί το Μουσείο της Ιεράς Εξέτασης του Περού μπορεί να πάρει μια γεύση του τρόμου των βασανιστηρίων που εφάρμοσαν οι ιεροεξεταστές της Λίμα.




Η ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΗ ΙΕΡΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΤΗΣ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ

Οι Εβραίοι άρχισαν να φτάνουν πολύ νωρίς στη νέα αποικία των Πορτογάλων, ήδη από το 1500. Τα περισσότερα κύματα έφτασαν κατά τη διάρκεια της προσωρινής ένωσης των βασιλείων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, δηλαδή μεταξύ 1580 και 1640. Με την πάροδο του χρόνου οι «Νέοι Χριστιανοί» -όπως αποκαλούνταν οι εκχριστιανισμένοι Εβραίοι από το Πορτογαλικό Στέμμα- βρήκαν ελκυστική την επιλογή μετανάστευσης στη Βραζιλία καθώς η Ιερά Εξέταση δεν είχε εγκαταστήσει κάποιο παρακλάδι της ή δικαστήριο εκεί. Παράλληλα οι Κρυπτο-Εβραίοι επιδίωκαν να αξιοποιήσουν τις μεγάλες επαγγελματικές ευκαιρίες που αναδύονταν από τη βιομηχανία ζάχαρης της Βραζιλίας.

Όμως η έλλειψη παραρτήματος της Ιεράς Εξέτασης δεν συνεπαγόταν ανυπαρξία διωγμών. Αυτοί έγιναν μέσω επισκέψεων ιεροεξεταστών σε συγκεκριμένες περιόδους από το 1591 ως το 1769. Πολύ επικίνδυνη ήταν η περίοδος μετά το 1695 όταν και ανακαλύφθηκαν αποθέματα χρυσού στη Βραζιλία τα οποία ο Πορτογάλος βασιλιάς Joao V επιχείρησε να αποσπάσει για το πορτογαλικό θησαυροφυλάκιο. Όσοι κρίνονταν ως «αιρετικοί» ή «ιουδαΐζοντες» στέλνονταν στην Πορτογαλία για να δικαστούν και να τιμωρηθούν.

Υπολογίζεται ότι περίπου 400 «Ιουδαΐζοντες» συνελήφθησαν από την Πορτογαλική Ιερά Εξέταση. Από αυτούς οι περισσότεροι φυλακίστηκαν στα μπουντρούμια της Λισαβόνας και 18 καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ανάμεσά στους νεκρούς ήταν και ο διάσημος θεατρικός συγγραφέας António José da Silva, γνωστός με το παρατσούκλι «ο Εβραίος». Πρώτα τον στραγγάλισαν και κατόπιν τον έκαψαν σε auto-da-fe το 1739.

Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Mexican_Inquisition
https://en.wikipedia.org/wiki/Francisca ... _Carabajal
https://www.history.com/topics/religion/inquisition
https://en.wikipedia.org/wiki/Peruvian_Inquisition
http://sefarad.org/lm/037/6.html

[Jimmy81]

Πρόσθετες πηγές για το προηγούμενο κείμενο

http://www.executedtoday.com/2017/01/23 ... lima-peru/
https://www.thetrumpet.com/10541-a-brie ... in-america
https://www.encyclopedia.com/environmen ... -new-world
http://everintransit.com/inquisition-museum-lima/
http://www.jewishencyclopedia.com/artic ... erica#3211
https://www.jewishvirtuallibrary.org/lima-peru
https://en.wikipedia.org/wiki/History_o ... ws_in_Peru
https://en.wikipedia.org/wiki/Palace_of_Inquisition
https://en.wikipedia.org/wiki/History_o ... tisemitism
A Companion to Heresy Inquisitions

[Jimmy81]

Χέσε μας ρε Jimmy με τους ιθαγενείς και τους σπανιόλους.

Νόμιζα ότι σου αρέσουν θέματα κριτικής στην εκκλησία και στη θρησκεία

[Jimmy81]

Ο ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΙΗΣΟΥΙΤΩΝ ΣΤΟΝ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ: ΜΠΙΖΝΕΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ



Η Βραζιλία είναι σήμερα η πιο «Καθολική» χώρα στον κόσμο με αριθμητικά κριτήρια αφού πάνω από 128.000.000 κάτοικοί της δηλώνουν καθολικοί στο θρήσκευμα, σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2010. Πώς όμως έφτασε ο χριστιανισμός στη Βραζιλία και με ποιες διαδικασίες επικράτησε; Τα ιστορικά αρχεία επιβεβαιώνουν ότι τον σπουδαιότερο ρόλο στην εξάπλωση του χριστιανισμού έπαιξαν τα τάγματα των Ιησουιτών ιεραπόστολων που δραστηριοποιήθηκαν στην αχανή περιοχή.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Οι Πορτογάλοι ξεκίνησαν τον αποικισμό της ανατολικής Βραζιλίας τις πρώτες δεκαετίες του 16ου αιώνα. Ο βασιλιάς της Πορτογαλίας João III (1521-1557) χώρισε αρχικά τη νέα αποικία σε 15 τεμάχια γης μοιράζοντάς τα μεταξύ διοικητών. Ωστόσο, το σύστημα δεν δούλεψε καλά και η προσέλκυση αποίκων ήταν φτωχή. Οι Ινδιάνοι που συνάντησαν οι Πορτογάλοι στη Βραζιλία ανήκαν στα εθνογλωσσικά γκρουπ των Tupi-Guarani έχοντας όμως διασπαστεί σε ξεχωριστές ομάδες. Επίσης οι σχέσεις των αποίκων με τους Ινδιάνους της περιοχής δεν ήταν πάντα καλές.



Παρά τις αρχικές δυσκολίες, η κατάσταση άλλαξε τις δεκαετίες 1530-1540 με την εισαγωγή ζάχαρης από τον Παλιό Κόσμο. Σύντομα η Βραζιλία εξελίχτηκε στην πιο σημαντική οικονομικά αποικία της Πορτογαλικής αυτοκρατορίας κυρίως λόγω της παραγωγής ζάχαρης. Οι Ιησουίτες έχοντας την υποστήριξη της μοναρχίας έφτασαν στη Βραζιλία το 1549. Το αρχικό τους κέντρο ήταν στο Salvador της επαρχίας Bahia στα βορειοανατολικά. Μέσα σε 50 χρόνια ίδρυσαν και άλλα ιεραποστολικά κέντρα στις πόλεις Rio de Janeiro, Olinda, São Paulo και Vitória.

Οι φυλές Tupi λοιπόν ήταν ο νούμερο ένα στόχος των ιεραπόστολων. Οι Ιησουίτες ενεργώντας έξυπνα έμαθαν κάποιες ντόπιες γλώσσες Tupi και ξεχώρισαν τις πιο σημαντικές πτυχές της δυσδιάκριτης θρησκείας τους. Πάνω στα πιο κοντινά στον χριστιανισμό έθιμα θα ξεκινούσαν τις προσηλυτιστικές προσπάθειες. Ωστόσο, υπήρχαν και μεγάλες πολιτισμικές διαφορές που δυσκόλευαν το ιεραποστολικό έργο όπως ο κανιβαλισμός, η σεξουαλική ελευθερία, η μέθη, η νομαδική ζωή και η κουλτούρα του πολέμου και της εκδίκησης που χαρακτήριζαν τις κοινότητες των Tupi.

Βασική μέθοδος εκχριστιανισμού ήταν οι aldeias. Πρόκειται για ειδικές εγκαταστάσεις παρόμοιες με τις ισπανικές reductions, όπου οι ιεραπόστολοι έκλειναν τους Ινδιάνους και προσπαθούσαν να τους εκχριστιανίσουν. Κύριος στόχος τα παιδιά των Ινδιάνων. Ο Ιησουίτης José de Anchieta στα γράμματά του αναφέρει ότι μεταξύ 1549 και 1585 είχαν προσηλυτιστεί πάνω από 100.000 ιθαγενείς. Επισήμανε ωστόσο και την αρνητική πλευρά που ήταν η φυγή των Ινδιάνων από τις aldeias λόγω της υποδούλωσης, της εκμετάλλευσης και των ασθενειών. Πράγματι λόγω της σκληρής εργασίας στα aldeias πολλοί Ινδιάνοι δραπέτευαν για την βραζιλιάνικη ύπαιθρο.

Η μελέτη των ιησουιτικών ιεραποστολών γίνεται μέσα από δύο κύριες σχολές σκέψεις. Η μία επικεντρώνεται στη «φιλοξενία» των Ινδιάνων από τους Ιησουίτες οι οποίοι υποτίθεται προσπαθούσαν να διασώσουν τους Tupi από την υποδούλωση και την εκμετάλλευση των Πορτογάλων αποίκων, και την πιο επικριτική σχολή που αναδεικνύει την βία, την υποδούλωση και την εκμετάλλευση των Ινδιάνων από τους ίδιους τους Ιησουίτες. Αναφορικά με την πρώτη σχολή αξίζει να σημειώσουμε ορισμένα σημαντικά γεγονότα.

Είναι αλήθεια ότι σε θεωρητικό επίπεδο μερικοί Ιησουίτες αποκήρυτταν την δουλεία και τις αδικίες εις βάρος των Tupi από τους Πορτογάλους ιδιοκτήτες γαιών. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που οι άποικοι και οι μεγαλοτσιφλικάδες ήρθαν σε σύγκρουσης με τους Ιησουίτες. Άλλη μορφή διαμάχης ήταν οι bandeiras δηλαδή ένοπλες ομάδες αποτελούμενες από αποίκους και ινδιάνους που συλλάμβαναν άλλους ινδιάνους με σκοπό να τους χρησιμοποιήσουν ως δούλους στις φυτείες ζάχαρης. Από τις επιθέσεις των bandeiras -που παράλληλα αναζητούσαν και νέα πλούτη στη βραζιλιάνικη ενδοχώρα- δεν γλίτωσαν ούτε κάποιες εγκαταστάσεις Ιησουιτών. Ένα τρίτος πυλώνας διαμάχης ήταν η κατοχή μεγάλου αριθμού βοοειδών από τους Ιησουίτες και η εξάπλωση των κτημάτων τους στο εσωτερικό της Βραζιλίας. Οι ιδιοκτήτες ράντσων δεν έβλεπαν με καλό μάτι αυτές τις κινήσεις.

Όπως κι αν αξιολογηθούν οι παραπάνω συγκρούσεις, η χρήση Ινδιάνων αλλά και Αφρικανών σκλάβων από τους Ιησουίτες για την τέλεση των εργασιών στις aldeias παραμένει γεγονός όπως και η ενθάρρυνση αυτής της πρακτικής. Τα ιστορικά ντοκουμέντα υποδεικνύουν ότι οι Ιησουίτες εκμεταλλεύονταν την εργασία των ιθαγενών για να συντηρήσουν τις προσοδοφόρες επιχειρήσεις τους. Π.χ. από έναν κατάλογο αποθεμάτων των Ιησουιτών του 1572 από την επαρχία Santana προέκυψε ότι μόνο ένα 8,1 των σκλάβων ήταν Αφρικάνικης προέλευσης. Το υπόλοιπο αποτελούταν από Ινδιάνους. Επιπλέον ο ιστορικός Rafael Ruiz παραθέτει στοιχεία ότι τον 17ο αιώνα οι Ιησουίτες ανέθεσαν σε τοπικούς αρχηγούς την συγκέντρωση Ινδιάνων γύρω από ορυχεία του Sao Paolo. Χρειάζονταν εργατικά χέρια…

Άλλο ιστορικό ντοκουμέντο είναι το γράμμα του Πορτογάλου κυβερνήτη της επαρχίας Maranhão προς τον βασιλιά της Πορτογαλίας João IV (1640–1656). Στο εν λόγω γράμμα ο κυβερνήτης περιγράφει τον βίαιο ξεσηκωμό των ινδιάνων σκλάβων εναντίον των Ιησουιτών που οφειλόταν στην κακομεταχείρισή των πρώτων από τους δεύτερους. Ο διάσημος Ιησουίτης José de Anchieta κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του από Ινδιάνους παραδέχεται ότι ο προσηλυτισμός απαιτεί σποραδική χρήση βίας. Ο ίδιος όπως ομολογεί εμπνεόταν από την προτροπή του Ιησού στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, 14.23(ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκος μου.). Οι μεγάλες κοινότητες φυγάδων σκλάβων γνωστές ως Quilombos, μαρτυρούν τις βάρβαρες συνθήκες που επικρατούσαν στη Βραζιλία από τους φυσικούς και πνευματικούς δυνάστες τους.

Ένας άλλος γνωστός Ιησουίτης, ο Manuel da Nóbrega σημειώνει στο έργο του Diálogo da conversão do gentio (1557) ότι ο μόνος τρόπος να προσηλυτιστούν οι Ινδιάνοι είναι η επιβολή μιας μετριοπαθούς υποταγής. Αλλά και τα ίδια τα νούμερα συνηγορούν υπέρ της εκμετάλλευσης των ντόπιων από τους ιεραπόστολούς. Οι Ιησουίτες είχαν συγκεντρώσει τεράστιες περιουσίες από τις φυτείες ζάχαρης και όχι μόνο, κάτι που δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς εκτεταμένη εργασία δούλων. Ο Ιησουίτης και λάτρης των οικονομικών André João Antonil εξέδωσε ένα βιβλίο το 1711 στο οποίο παρουσιάζει τις τέσσερις βασικές επιχειρήσεις της αποικίας της Βραζιλίας: ζάχαρη, καπνός, χρυσό και βοοειδή. Μπίζνες λοιπόν, όχι αστεία…

Μπορεί ο Πάπας και το Πορτογαλικό Στέμμα να απαγόρευαν τον αναγκαστικό προσηλυτισμό, επέτρεπαν, ωστόσο, την υποταγή των ντόπιων πάνω στην οποία δικαιολογήθηκαν οι εκχριστιανισμοί. Ο Πάπας μπορούσε να παραβλέψει τα δικαιώματα σε ιδιοκτησία των ιθαγενών με το πρόσχημα της ανάγκης για την σωτηρία της ψυχής τους. Επιπλέον οι Ιησουίτες όντας εκπαιδευμένοι στην Ευρώπη όπου επικρατούσε η αριστοτέλεια σκέψη της «εκ φύσεως δουλείας» και της δυνατότητας κάποιων να εξουσιάζουν κάποιους άλλους δεν υπάκουαν σε άνωθεν υποδείξεις για τη μη χρήση δούλων. Πίστευαν ότι υλοποιούν ένα δύσκολο έργο που κανείς δεν μπορούσε να φέρεις εις πέρας. Άλλωστε ποτέ δεν κατέθεσαν ενστάσεις στις δεκάδες χιλιάδες δούλους που στέλνονταν στην Βραζιλία από την Αφρική.

Οι ιστορικοί Dauril Alden και Schwartz με τις έρευνές τους έχουν δείξει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για ευνοϊκότερη μεταχείριση των Ινδιάνων από τους Ιησουίτες σε σχέση με τους κοσμικούς ιδιοκτήτες φυτειών. Τέλος να αναφέρουμε ότι οι Ιησουίτες μερίμνησαν και για την επανένταξη στην «αγκαλιά της Καθολικής Εκκλησίας» όσον ιθαγενών είχαν βρεθεί κάτω από την προσωρινή διοίκηση των προτεσταντών Ολλανδών οι οποίοι κατείχαν για μια περίοδο τη Βραζιλία (1630-1654). Καμία ψυχή χωρίς σωτηρία λοιπόν. Ειδικά αν μπορεί να σου φέρει φράγκα…

Πηγές:
https://referenceworks.brillonline.com/ ... COM_209645
https://www.travel-brazil-selection.com ... /religion/

[Jimmy81]

Η ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ MAPUCHE ΑΠΟ ΤΗ ΧΙΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

«Κατά την λεγόμενη Ειρηνοποίηση της Αραουκανίας o στρατός της Χιλής με τη συνέργεια της Καθολικής Εκκλησίας εισέβαλε στα εδάφη μας, έκαψαν τα σπίτια μας, σκότωσαν τους ανθρώπους μας και έπνιξαν παιδιά στα ποτάμια».

«Ακόμα και σήμερα είμαστε όμηροι δύο κρατών που δεν αναγνωρίζουν την εθνική μας ταυτότητα. Και τα δύο κράτη έχουν διαπράξει γενοκτονία και βασανιστήρια με θύματα τους αυτόχθονες πληθυσμούς».

Δηλώσεις όπως οι παραπάνω από την εκπρόσωπο των Ινδιάνων Mapuche στη Χάγη Lonko Juana Calfunao αποτελούν κοινές πεποιθήσεις στη συγκεκριμένη εθνότητα και αντανακλούν το βίαιο παρελθόν με κύριους δράστες τη Χιλή και την Αργεντινή. Σήμερα 1.745.000 Mapuche ζουν στη Χιλή και 205.000 στην Αργεντινή (χονδρικά). Η φτώχεια, η εξαθλίωση, η αρπαγή προγονικής γης, η προκατάληψη εκ μέρους των άλλων πολιτών και η κρατική καταστολή και βία εναντίον τους είναι συνώνυμα της νεότερης ιστορίας και καθημερινότητάς των Mapuche. Οι οργανώσεις αντίστασης που δημιούργησαν χαρακτηρίστηκαν συχνά τρομοκρατικές. Πάμε να δούμε όμως την ιστορία της σύγκρουσης των Ισπανών αποίκων της Χιλής και της Αργεντινής με τους Mapuche και τι έγινε στο θρησκευτικό-πολιτιστικό κομμάτι όπου επικεντρώνεται το θέμα μας.

Οι λαοί Mapuche ζούσαν στην περιοχή των Άνδεων ήδη από τα προχριστιανικά χρόνια (500-600 π.Χ.). Με το πέρασμα του χρόνου εξαπλώθηκαν νοτιότερα στη Χιλή και ανατολικά στην Αργεντινή. Στο παρελθόν επέδειξαν ηρωική αντίσταση αρχικά στην αυτοκρατορία των Ινκα και αργότερα στους Ισπανούς τους οποίους νίκησαν σε πολλές μάχες. Μέχρι τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα κατάφεραν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους στην περιοχή της Αραουκανίας ανάμεσα στο ανεξάρτητο πλέον Χιλιανό κράτος που εξαπλωνόταν από το βορρά και το νότο φέρνοντας συνεχώς νέους αποίκους διαφορετικών εθνικοτήτων από την Ευρώπη.



Οι πρώτοι που προσπάθησαν να εκχριστιανίσουν τους Mapuche ήταν οι Ιησουίτες. Έφτασαν στη Χιλή το 1593. Οι ιεραπόστολοι σκόπευαν να καταργήσουν τις ιερές τελετές των Mapuche. Προσπάθησαν επίσης να διαλύσουν το έθιμο της πολυγαμίας που ακολουθούσαν οι Ινδιάνοι. Τα πράγματα όμως δεν πήγαν όπως τα περίμεναν. Όταν οι Ιησουίτες απομάκρυναν δύο από τις συζύγους ενός ισχυρού πολέμαρχου των Mapuche, αυτός στράφηκε εναντίον τους και σκότωσε 3 Ιησουίτες. Αυτό δεν έκαμψε την προσπάθεια των ιεραπόστολων οι οποίοι συνέχισαν το προσηλυτιστικό έργο με πολύ μικρή επιτυχία όμως μέχρι την αποπομπή τους από την Χιλή το 1767.

Η κατάσταση άλλαξε στα μέσα του 19ου αιώνα. Η επίθεση και λεηλασία των Mapuche σε ένα Χιλιανό ναυάγιο το 1849, οι ξεσηκωμοί των Mapuche στην διείσδυση Γερμανών αποίκων από το νότο και η σύμπραξή τους με φιλελεύθερους επαναστάτες εναντίον της Κυβέρνησης της Χιλής το 1851 ήταν μερικές από τις αιτίες που το κράτος αποφάσισε την κατάληψη της Αραουκανίας.

Ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα όμως ήταν η ανάγκη για αύξηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων στην οποία βρισκόταν η Χιλή. Τέτοιες εκτάσεις διέθετε η Αραουκανία και μάλιστα είχαν ήδη εξαγοράσει μερικοί Χιλιανοί από τους Mapuche με απάτες και...με τη βοήθεια ένοπλων ομάδων. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις που υπέταξαν οριστικά τους Mapuche της Αραουκανίας έμειναν στην ιστορία ως «Κατάκτηση της Αραουκανίας» ή πιο ευφημιστικά «Ειρηνοποίηση της Αραουκανίας» και πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα 1861-1883.

Κάπου εδώ μπαίνει και μια θρησκευτική-πολιτισμική διάσταση. Στην οργάνωση της εκστρατείας και του μελλοντικού αποικισμού της Αραουκανίας διάφοροι αξιωματούχοι της Χιλής προέβησαν σε «βαρυσήμαντες» δηλώσεις πνευματικού περιεχομένου. Ο υπουργός Antonio Varas σε μια αναφορά του προς το Κογκρέσο έγραφε ότι «τελική αποστολή είναι ο βίαιος εκπολιτισμός των αυτόχθονων πληθυσμών αλλάζοντας τα στάνταρ ζωής τους σύμφωνα με τα δυτικά στάνταρ και η ανύψωση του πνεύματός τους στις ηθικές και θρησκευτικές αλήθειες» (της χριστιανοσύνης προφανώς!).

Ένας άλλος, ο συνταγματάρχης Cornelio Saavedra Rodríguez που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στις επιχειρήσεις, κατά την παρουσίαση του πλάνου του σε 4 κύρια μέρη δήλωνε χαρακτηριστικά στο τελευταίο μέρος: «Οι ιθαγενείς πληθυσμοί πρέπει να μπουν σε reductions και στον πολιτισμό».

Τα επακόλουθα της αιματηρής εκστρατείας των Χιλιανών ήταν συγκλονιστικά. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ward Churchill ο πληθυσμός των Mapuche της Αραουκανίας από μισό εκατομμύριο έπεσε σε 25.000 μέσα σε μια γενιά ως αποτέλεσμα της κατάληψης και των περαιτέρω συνεπειών της όπως η πείνα και οι ασθένειες. Πολλοί Mapuche περιφέρονταν στην ύπαιθρο αναζητώντας τροφή και στέγη. Οι επιζώντες κλείστηκαν σε 3000 εγκαταστάσεις-reductions. Οι γιοι των φύλαρχων των Mapuche στάλθηκαν υποχρεωτικά σε κρατικά σχολεία για να λάβουν κρατική εκπαίδευση, μια διαδικασία που είχε καταστροφικά αποτελέσματα για την παραδοσιακή τους κουλτούρα.



Από το 1896 μέχρι το 1915 οργανώθηκαν ιεραποστολές από το Τάγμα των Καπουτσίνων της Βαυαρίας με κύριο σκοπό να εκχριστιανίσουν τους νεαρούς άρρενες Mapuche. Οι Καπουτσίνοι ίδρυσαν θρησκευτικά σχολεία στα οποία στέλνονταν οι Mapuche όπου εκτός από τον προσηλυτισμό που δέχονταν, οι ιεραπόστολοι τους μάθαιναν διάφορα επαγγέλματα ώστε να γίνουν «χρήσιμοι πολίτες» και να επωφεληθούν από την αγροτική οικονομία της περιοχής. Σε κάποιες περιπτώσεις ο ρόλος του σχολείου υπήρξε αμφιλεγόμενος αφού οι Mapuche παράλληλα με τις δεξιότητες που μάθαιναν χρησιμοποιούνταν και ως εργάτες που συντηρούν την ιεραποστολή.

Επιπλέον, στα πλαίσια της προσπάθειας να καταργήσουν το έθιμο της πολυγαμίας οι Καπουτσίνοι συνεργάστηκαν με γυναικεία τάγματα καλογριών που εκπαίδευαν τα κορίτσια Mapuche σε «χρήσιμες δουλειές» του σπιτιού για να μάθουν να διαχειρίζονται ένα τυπικό χριστιανικό νοικοκυριό αλλά και να εργαστούν μελλοντικά ως υπηρέτριες...

Οι Mapuche υπέφεραν μέχρι και την πιο πρόσφατη περίοδο. Ειδικά στο διάστημα της δικτατορίας του Πινοσέτ (1973-1990), οι Mapuche αρχηγοί που είχαν υποστηρίξει τον προηγούμενο αριστερό πρόεδρο εκτελέστηκαν και δεκάδες άλλοι δολοφονήθηκαν και ρίχτηκαν σε μαζικούς τάφους. Το καθεστώς Πινοσέτ τους απαγόρευε να τηρούν τα παραδοσιακά τους έθιμα και τη θρησκεία τους. Τους απαγόρευσε να μιλούν στη γλώσσα τους σε δημόσιο χώρο καθώς και να διδάσκεται στα παιδιά τους η γλώσσα και ο πολιτισμός του λαού τους. Στη δεκαετία του 80, το καθεστώς τους χαρακτήρισε τρομοκράτες. Επίσης τους απέσπασε μεγάλες εκτάσεις γης για να τις παραχωρήσει σε δασοκομικές και ξυλουργικές εταιρίες με αποτέλεσμα από τα 10 εκατομμύρια εκτάρια οι Mapuche να περιοριστούν στα 400.000. Η καταβύθιση των Mapuche στη φτώχεια δεν έχει παύσει μέχρι σήμερα…

................................................................................

Παρόμοια ήταν η εικόνα και στη γειτονική Αργεντινή. Οι Ισπανοί από την ίδρυση του Μπουένος Άιρες στις ακτές του Rio de la Plata τον 16ο αιώνα έρχονταν αντιμέτωποι με ντόπιες φυλές. Αγοράζοντας την ενδοχώρα του Μπουένος Άιρες από τους τοπικούς ινδιάνους ξεκίνησαν μια αδηφάγο αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή που βαθμιαία ξεπερνούσε τα αρχικά όρια της συμφωνίας. Οι Ισπανοί διείσδυαν ακόμα βαθύτερα στερώντας ζώα και πόρους από τους Ινδιάνους προκαλώντας τους σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης. Οι Ινδιάνοι λοιπόν ανταπαντούσαν με επιθέσεις στις πόλεις των Ισπανών αποίκων, ενώ άλλοι υποτάχτηκαν και αναγκάζονταν να δουλεύουν στις φάρμες τους.

Με την ανεξαρτησία της Αργεντινής το 1816, το νέο κράτος στόχευε στην περαιτέρω αύξηση της αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής και στην προσέλκυση περισσότερων αποίκων. Οι Αργεντίνοι στρατιωτικοί οργάνωναν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στα ενδότερα εξολοθρεύοντας Ινδιάνους που αντιστέκονταν στην προώθησή τους . Με πρόσχημα τις συνεχόμενες επιθέσεις των Mapuche στις φάρμες των αποίκων όπου οι Ινδιάνοι έκλεβαν βόδια από τους αγρότες σκοτώνοντας μερικούς από αυτούς στις αψιμαχίες αλλά και για να προλάβει την επιτυχή προώθηση της Χιλής στην περιοχή της Παταγονίας, το αργεντίνικο κράτος εξαπέλυσε μια διαρκή επιθετική επιχείρηση μεταξύ 1875 και 1885 προς το νότο στην Παταγονία που έμεινε γνωστή ως «Κατάκτηση της Ερήμου».

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας πάνω από 1000 Mapuche σκοτώθηκαν. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες οι Αργεντίνοι στρατιώτες σκότωναν ακόμα και αιχμαλώτους και διέπραξαν μαζικές εκτελέσεις. Από τους επιζώντες 15.000 Mapuche διώχτηκαν από τους εστίες τους, πολλοί φυλακίστηκαν, άλλοι έγιναν υπηρέτες και σε όλους δεν επιτρεπόταν να κάνουν παιδιά.


Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν κάποιοι που δικαιολογούν την αιματηρή εκστρατεία χαρακτηρίζοντάς την «εκπολιτιστική». Άλλοι καταφεύγουν σε άθλια, υποτιμητικά σχόλια για τους Mapuche όπως ο πρώην διευθυντής τους Εθνικού Ιστορικού Μουσείου της Αργεντινής ο οποίος χαρακτήρισε τους Ινδιάνους «βίαια παράσιτα που επιτίθονταν σε φάρμες και άρπαζαν γυναίκες».

Όσον αφορά τα αμιγώς θρησκευτικά δρώμενα...το Σύνταγμα της Αργεντινής από το 1853 εξουσιοδοτούσε το Κογκρέσο να ενθαρρύνει τον προσηλυτισμό των Ινδιάνων στον Καθολικισμό! Η οπισθοδρομική αυτή διάταξη αυτή καταργήθηκε σχετικά πρόσφατα, το 1994, μαζί με μια άλλη διάταξη από το τότε Σύνταγμα που όριζε ότι ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Αργεντινής έπρεπε να είναι καθολικοί χριστιανοί...

Πηγές:
https://www.critic.co.nz/features/artic ... heir-strug
https://en.wikipedia.org/wiki/Mapuche_h ... t_activity
https://en.wikipedia.org/wiki/Occupatio ... can%C3%ADa
https://en.wikipedia.org/wiki/Conquest_of_the_Desert
https://www.theguardian.com/world/2019/ ... l-genocide
https://books.google.gr/books?id=u9Lq_8 ... &q&f=false
https://books.google.gr/books?id=8LVRDQ ... sm&f=false
Romina Green: Useful citizens for the working nation: Mapuche Children, Catholic Mission Schools, and Methods of Assimilation in Rural Araucanía, Chile (1896-1915)

[Jimmy81]

Κάπου εδώ τελειώσαμε με την Κεντρική και Νότια Αμερική. Ας περάσουμε σιγά σιγά στη Βόρεια Αμερική όπου κι εκεί θα συναντήσουμε πολλά ενδιαφέροντα πραγματάκια...

[Jimmy81]

ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ - ΗΠΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

«Μέχρι να κόψουμε τους λαιμούς των Ινδιάνων ιερέων και γηραιότερων, δεν υπάρχει ελπίδα να τους προσηλυτίσουμε» (Αιδεσιμότατος Jonas Stockham, 17oς αιώνας)

«Θα είναι υπηρεσία υψίστης σημασίας στην Εκκλησία να φέρουμε το Ευαγγέλιο σε αυτά τα μέρη του κόσμου, να αντιμετωπίσουμε τους ειδωλολάτρες και να υψώσουμε τείχος στο βασίλειο του Αντίχριστου…» (John Winthrop, Κυβερνήτης της Μασαχουσέτης, 17ος αιώνας)

«Σκοπός της ιεραποστολής μας είναι να επεκτείνουμε τον πολιτισμό και την καθοδήγηση στην αδαή φυλή του Ινδιάνου αρχηγού και να τους δείξουμε το δρόμο για τον παράδεισο.» (Ιεραπόστολος Andrew White, 1634)

«Πέρα από τους οικισμούς των αποίκων, υπάρχει μόνο άγρια ερημιά, που δεν κατοικείται από κανέναν παρά μόνο από διαβολικά κτήνη και ζωώδεις ανθρώπους που λατρεύουν τον Διάβολο» (Michael Wigglesworth, Πουριτανός ιερέας, 1662)

Μεγάλη και ταραχώδης είναι η ιστορία της επέκτασης του χριστιανισμού στις ΗΠΑ. Από τους πρώτους Άγγλους αποίκους που έφτασαν στις βορειοανατολικές ΗΠΑ στις αρχές του 17ου αιώνα ήταν οι πουριτανοί, δηλαδή προτεστάντες που είχαν έρθει σε ρήξη με την Εκκλησία της Αγγλίας. Τα πρώτα κύματα πουριτανών μεταναστών αποκαλούσαν τους εαυτούς τους «προσκυνητές» και έφτασαν το 1629 στο Πλίμουθ όπου συνάντησαν τους Ινδιάνους της περιοχής. Οι άποικοι έμαθαν από τους Ινδιάνους να καλλιεργούν καλαμπόκι και σύμφωνα με την παράδοση τους προσκάλεσαν να γιορτάσουν μαζί τη συγκομιδή του 1621. Η εν λόγω εορταστική συνάντηση Ευρωπαίων και Ινδιάνων θα είναι και η πρώτη «γιορτή των Ευχαριστιών» (Thanksgiving Day). Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι παρά την ανυπολόγιστη βοήθεια των Ινδιάνων στους πρώτους αποίκους, οι δεύτεροι στο μέλλον δεν θα δείξουν κανέναν σεβασμό στη γη, στον πολιτισμό, στην θρησκεία και στην ίδια τη ζωή των Ινδιάνων. Ακολούθησε μαζικός αποικισμός πουριτανών στον Κόλπο της Μασαχουσέτης το 1630 οι οποίοι ίδρυσαν τη Βοστόνη και τις κοντινές αποικίες. Ταυτόχρονα έφταναν κι άλλοι Ευρωπαίοι άποικοι όχι μόνο από την Αγγλία, αλλά και από τη Γαλλία, την Ολλανδία, τη Γερμανία κ.α. Τα αφεντικά όμως θα ήταν οι Άγγλοι που ήλεγχαν το δουλεμπόριο μαύρων σκλάβων και επέκτειναν τις αποικίες τους στο νότο και δυτικά αποκτώντας (ή ορθότερα αρπάζοντας) περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις εις βάρος των Ινδιάνων.


Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι άποικοι δεν θεωρούσαν την αμερικάνικη ενδοχώρα «κατοικημένο έδαφος» αλλά έναν απέραντο ερημότοπο που κατοικείτο από βάρβαρους ειδωλολάτρες. Πίστευαν ότι ήρθαν σε μια παρθένα γη όπου ο πολιτισμός δεν είχε ακόμα εγκατασταθεί. Επηρεασμένοι από το αγγλικό οικονομικό σύστημα απόκτησης γης και παρακινημένοι από το πρόσταγμα της Βίβλου «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς» (Γένεσις, 1.28) οι άποικοι έχτιζαν τους οικισμούς τους και αύξαναν τις φυτείες τους απωθώντας προοδευτικά όλο και περισσότερους ινδιάνικους πληθυσμούς. Οι Ευρωπαίοι, ακόμα κι αυτοί που έβλεπαν με πιο ανθρώπινο μάτι τους αυτόχθονες της Αμερικής, δεν αναγνώριζαν τις ινδιάνικες θρησκείες ως «φυσιολογικές» παραδόσεις με αποτέλεσμα να εξαιρεθούν από τις διατάξεις περί θρησκευτικής ελευθερίας του αμερικάνικου συντάγματος μέχρι το 1978! Οι ιεραπόστολοι συνόδευαν πάντα τους αποίκους και ήταν προσηλωμένοι στο δικό τους ξεχωριστό έργο: να σώσουν πλανεμένες ψυχές που δεν είχαν λάβει γνώση του Ευαγγελίου. Οι άποικοι επιδοκίμαζαν τον εκχριστιανισμό των Ινδιάνων καθώς τον θεωρούσαν συνώνυμο του πολιτισμού και πίστευαν ότι με την θρησκευτική μεταστροφή των αυτόχθονων θα επιτυγχανόταν η ειρηνική συνύπαρξη. Βέβαια οι Ινδιάνοι πολύ συχνά δεν έδειχναν πρόθυμοι να εγκαταλείψουν τις θρησκείες τους, ειδικά όταν οι προπαγανδιστές της νέας πίστης τους έκλεβαν τη γη, τα υπάρχοντα και την τροφή τους με αποτέλεσμα οι σχέσεις των δύο κόσμων να είναι συγκρουσιακές. Ας δούμε λοιπόν μερικές από τις κύριες διαδικασίες της επεισοδιακής χριστιανικής εξάπλωσης και της προσπάθειας περιορισμού των ινδιάνικων θρησκειών στις ΗΠΑ.

Πηγές:
https://pluralism.org/first-encounters- ... christians
https://salemcc.instructure.com/courses ... gland-1629
Alan Taylor, American Colonies: The Settling of North America

[Jimmy81]

ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ - ΗΠΑ

ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΚΑΙ ΣΦΑΓΕΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Ένας τρόπος με τον οποίο εξαπλωνόταν ο χριστιανισμός στις ΗΠΑ ήταν η φυσική εξόντωση των εκπροσώπων των παλαιών θρησκειών. Αν και γενικά οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των αποίκων και των Ινδιάνων κινητοποιούνταν από τη δίψα για νέες εκτάσεις γης και για απόκτηση νέων πλουτοπαραγωγικών πόρων υπήρχαν ορισμένες περιπτώσεις που η θρησκευτική συνθηματολογία και η δικαιολόγηση σφαγών μέσω της Βίβλου προκαλεί αίσθηση. Επίσης η πρακτική αρπαγής γυναικών των λευκών από Ινδιάνους επιδρομείς όπως η κλασική περίπτωση της απαγωγής της Mary Campbell από τους Ινδιάνους του Delaware το 1758, η διαφορετικότητα της εμφάνισης, της γλώσσας, του πολιτισμού και των θρησκευτικών πρακτικών των Ινδιάνων εδραίωσε μεταξύ των λευκών πληθυσμών τη γενικότερη αντίληψη ότι «οι Ινδιάνοι είναι άγριοι παγανιστές που πρέπει να θανατωθούν στο όνομα του πολιτισμού και του χριστιανισμού».

Μια γνωστή περίπτωση εμπλοκής του θρησκευτικού παράγοντα στις πολεμικές επιχειρήσεις είναι η Σφαγή του Sand Creek στο ανατολικό Κολοράντο. Επικεφαλής του στρατιωτικού σώματος 700 λευκών ήταν ο πρώην Μεθοδιστής ιερέας και ιεραπόστολος John Chivington. Παρά τη σχέση του με την Εκκλησία το μήνυμα μίσους που πέρασε στους στρατιώτες του πριν την επιδρομή ήταν ξεκάθαρο: «Κατάρα σε όποιον άνδρα βλέπει με φιλικό μάτι τους Ινδιάνους! Ήρθα εδώ για να σκοτώσω Ινδιάνους και πιστεύω ότι είναι σωστό και τίμιο να χρησιμοποιήσω κάθε μέσο υπό τον παράδεισο του Θεού για να σκοτώσω Ινδιάνους». Το αιματηρό πρωινό της 29ης Νοεμβρίου 1864 οι λευκοί επιτέθηκαν σε 200 Ινδιάνους Cheyennes και Arapahos στον καταυλισμό τους με αποτέλεσμα να σφαχτούν 160 Ινδιάνοι, οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά. Παρότι οι Ινδιάνοι είχαν τοποθετήσει αμερικάνικη σημαία στον καταυλισμό τους όπως τους είχε υποδειχθεί για να δείξουν το ειρηνικό τους status, δεν γλίτωσαν την εξολόθρευση…Κανένα έλεος από έναν «άνθρωπο του Θεού» που οργάνωσε την άνανδρη αιματοβαμμένη επίθεση.

Άλλη γνωστή περίπτωση με έντονη θρησκευτική χροιά είναι η μαζική σφαγή των Ινδιάνων Pequot στο οχυρό τους από τους στρατιώτες των λοχαγών John Underhill και John Mason και τους Ινδιάνους συμμάχους τους στο Connecticut το Μάιο του 1637. Οι λευκοί έβαλαν φωτιά στο οχυρό των Pequot όπου βρίσκονταν μέσα 500-700 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων ηλικιωμένοι, γυναικόπαιδα και άτομα με αναπηρίες. Όσοι Ινδιάνοι προσπαθούσαν να βγουν από το φλεγόμενο μέρος εκτελούνταν χωρίς οίκτο από τους εχθρούς τους. Η σφαγή ήταν τόσο άγρια -μόλις 14 άτομα επέζησαν- που σόκαρε και τους Ινδιάνους συμμάχους των λευκών αποίκων. Ενδιαφέρον όμως έχει να δούμε πώς είδαν ή δικαιολόγησαν το μακελειό οι λευκοί. Ο λοχαγός John Mason περηφανεύτηκε ότι η σφαγή «ήταν μια πράξη Θεού ο οποίος γελά περιφρονητικά στους εχθρούς του και στους εχθρούς του λαού του. Το οχυρό μετετράπη σε πύρινο κλίβανο, καθώς με αυτόν τον τρόπο ο Κύριος καταδικάζει τους ειδωλολάτρες». Ο έτερος λοχαγός John Underhill δικαιολόγησε τη θανάτωση γυναικόπαιδων, ηλικιωμένων και ασθενών με την εξής φράση: «μερικές φορές η Αγία Γραφή δηλώνει ότι οι γυναίκες και τα παιδιά πρέπει να πεθάνουν με τους γονείς τους. Είχαμε αρκετό φως από το Λόγο του Θεού για τους χειρισμούς μας». Οι άποικοι του Connecticut είδαν τι νίκη τους απέναντι στη φυλή των Pequot ως θεϊκή πράξη: «Ας γεμίσει όλη η γη με αυτή τη δόξα! Έτσι ο Κύριος ευχαριστήθηκε με το να συντρίψει τους εχθρούς μας σε αυτά τα καθυστερημένα μέρη και να μας δώσει της γη τους σαν κληρονομιά». [Mason, John (1736). Paul Royster (ed.). "A Brief History of the Pequot War"]



Άλλη μια γνωστή αιματοχυσία με θρησκευτικό υπόβαθρο ήταν η Σφαγή του Wounded Knee στη Νότια Ντακότα το 1890. Εκείνη την περίοδο είχε διαδοθεί σε πολλές φυλές Ινδιάνων από 16 πολιτείες μια νέα θρησκευτική τάση εσχατολογικής φύσεως γνωστή ως «Χορός των Φαντασμάτων» (Ghost Dance). Ιδρυτής του πνευματικού αυτού κινήματος ήταν ένας Ινδιάνος ψευδοπροφήτης, η διδασκαλία του οποίου εξηγούσε ότι οι Ινδιάνοι είχαν ηττηθεί και κλειστεί στους καταυλισμούς επειδή παράτησαν τα παραδοσιακά τους έθιμα. Υιοθετώντας τον συγκεκριμένο χορό τα πνεύματα των νεκρών προγόνων θα αναστηθούν, οι λευκοί θα διωχθούν από την ινδιάνικη γη και οι Ινδιάνοι θα ζήσουν σε αρμονία δια παντός με τους προγόνους τους. Η νέα θρησκευτική τάση ανησύχησε την αμερικάνικη κυβέρνηση και τρόμαζε τους στρατιώτες που επόπτευαν τους ινδιάνικους καταυλισμούς. Διάφοροι στρατιώτες μιλούσαν για μια απόκοσμη αύρα που συνόδευε τον χορό και τον θεωρούσαν πρελούδιο ινδιάνικης επίθεσης! Τα δυσάρεστα δεν άργησαν να συμβούν. Η Ινδιάνικη Αστυνομία του Καταυλισμού των Lakota στη Νότια Ντακότα προσήγαγε τον αρχηγό των Lakota, «Καθιστό Ταύρο» θεωρώντας τον υποκινητή του «Χορού των Φαντασμάτων». Στην αναμπουμπούλα ο «Καθιστός Ταύρος» πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε. Λίγες μέρες αργότερα οι Αμερικανοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια μιας παράδοσης όπλων έσφαξαν περίπου 200 Ινδιάνους Lakota που είχαν υιοθετήσει τον «Χορό των Φαντασμάτων» εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν γυναικόπαιδα! Για την επαίσχυντη αυτή σφαγή ο Πρόεδρος Benjamin Harrison μοίρασε παράσημα στους στρατιώτες τα οποία παρά την γενική κατακραυγή δεν έχουν ανακληθεί μέχρι σήμερα…

(Μαζικός τάφος των δολοφονημένων Lakota)



ΟΙ ΙΝΔΙΑΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΕΥΧΩΝ ΤΟΥ JOHN ELIOT

Μετά την επικράτηση κατά των Pequot στο Connecticut και την σταθεροποίηση της πουριτανικής αποικίας της Μασαχουσέτης (που περιλάμβανε και ένα τμήμα του σημερινού Connecticut) διαμορφώθηκαν ευνοϊκές συνθήκες για τον εκχριστιανισμό των Ινδιάνων της περιοχής. Την σπουδαία αποστολή ανέλαβε ο αιδεσιμότατος John Eliot, ο οποίος έμεινε γνωστός και ως «Απόστολος των Ινδιάνων». Αρχικά ο Eliot έμαθε την ντόπια αλγκονκική γλώσσα και μετέφρασε ολόκληρη τη Βίβλο σε αυτήν. Η πρώτη του ιεραποστολική προσπάθεια ήταν παταγώδης αποτυχία. Δεν το έβαλε κάτω όμως. Ζήτησε την βοήθεια των Αρχών της Αποικίας για να καταστεί η βλασφημία θανάσιμο αδίκημα καθώς και να απαγορευτούν οι παγανιστικές ιεροπραξίες των Ινδιάνων, οι παραδοσιακοί τους χοροί και οι παραδοσιακές συγκεντρώσεις. Εμπνευσμένος πιθανόν από τις ισπανικές reductions ο Eliot θέσπισε το σύστημα των «ινδιάνικων θρησκευτικών πόλεων», εγκαταστάσεων δηλαδή όπου οι Ινδιάνοι θα συγκεντρώνονταν και θα διαβιούσαν σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά, χριστιανικά πρότυπα συντηρώντας την πόλη.

Πολλοί Ινδιάνοι επιθυμούσαν να εγκατασταθούν σε αυτές τις πόλεις (παρότι έθεταν τους εαυτούς τους κάτω από την ολοκληρωτική εξουσία της Εκκλησίας) καθώς τους παρείχαν τροφή, στέγη και ασφάλεια από λευκούς τυχοδιώκτες και εκμεταλλευτές. Μάλιστα τους δινόταν η δυνατότητα να αποκτήσουν γη εάν αποκήρυτταν την παραδοσιακή τους θρησκεία και ασπάζονταν τον χριστιανισμό, αν έπαυαν να μιλούν τη γλώσσα τους και υιοθετούσαν την αγγλική γλώσσα και εάν εγκατέλειπαν τις παραδοσιακές τους ενδυμασίες (εκχριστιανισμός με ανταλλάγματα δηλαδή!). Από την άλλοι οι λευκοί άποικοι επιθυμούσαν τη δημιουργία τέτοιων πόλεων καθώς θα λειτουργούσαν ως «τείχος προστασίας» από άλλους Ινδιάνους στα ενδότερα που δεν είχαν υποταχθεί. Από το 1646 μέχρι το 1675 όπου εγκαταλείφθηκε το εγχείρημα, ιδρύθηκαν περίπου 17 ινδιάνικες πόλεις όπου εγκαταστάθηκαν περίπου 4300 Ινδιάνοι. Αξίζει όμως να ειπωθεί ότι παρά τον χριστιανικό χαρακτήρα οι πόλεις αυτές αποσκοπούσαν γενικά στην πολιτιστική γενοκτονία και την περιθωριοποίηση των Ινδιάνων. Με το που εισερχόταν ο Ινδιάνος στην πόλη οι αρχές τον κούρευαν και τον έντυναν με «αποδεκτά» ρούχα. Απαγορεύονταν τα ινδιάνικα θρησκευτικά έθιμα και ονόματα και η πολυγαμία. Γενικά σε όλες αυτές τις πόλεις ο John Eliot θέσπισε μια σειρά αυστηρών κανόνων που οι κάτοικοι έπρεπε να τηρούν. Οι κανόνες αυτοί ήταν:
-Εάν κάποιος παραμείνει άεργος για μια βδομάδα ή το πολύ δύο βδομάδες θα τιμωρηθεί με πρόστιμα 5 σελίνια.
-Εάν ένας ανύπαντρος άντρας συνευρεθεί με ανύπαντρη γυναίκα θα πληρώσει πρόστιμο 5 σελίνια.
-Εάν κάποιος χτυπήσει τη σύζυγό του θα του δεθούν τα χέρια πίσω από την πλάτη και θα οδηγηθεί στη δικαιοσύνη όπου θα τιμωρηθεί αυστηρά.
-Κάθε νεαρός ανύπαντρος άνδρας, που δεν είναι υπηρέτης κάποιου, υποχρεούται να στήσει την καλύβα του και να εγκατασταθεί σε αυτήν και όχι να τριγυρνάει σε άλλες καλύβες.
-Εάν μια γυναίκα δεν έχει δεμένα τα μαλλιά της αλλά τα αφήνει ελεύθερα ή τα κουρέψει κοντά όπως του άντρα θα πληρώσει 5 σελίνια.
-Εάν μια γυναίκα κυκλοφορεί με γυμνό στήθος θα πληρώσει 2 σελίνια.
-Όλοι οι άνδρες που φορούν μακριές τούφες θα πληρώσουν 5 σελίνια.
-Εάν κάποιος σπάσει ψείρα στα δόντια του θα πληρώσει 5 σελίνια.

Παρότι το project των ινδιάνικων πόλεων έλαβε τέλος το 1675, είχε μεγαλύτερη επιτυχία από τις αρχικές προσπάθειες του John Eliot.


ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΙΕΡΩΝ ΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΙΝΔΙΑΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ-ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΩΝ ΔΑΚΡΥΩΝ

Μία διαφορετική πρακτική χτυπήματος των ινδιάνικων εθίμων είναι η απομάκρυνσή των Ινδιάνων από τους ιερούς τόπους λατρείας τους. Όπως είναι γνωστό, για τους Ινδιάνους της βόρειας Αμερικής πολλά στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος είναι ιερά, όπως π.χ. είναι ιερός ο ποταμός Γάγγης για τους Ινδούς. Ένας ποταμός, μια λίμνη, φαράγγια, διάφοροι λόφοι ή βουνά και άλλα σημεία της αμερικάνικης φύσης διαθέτουν ιερότητα. Μπορεί να συνδέονται με ιστορίες καταγωγής φυλών, ιστορίες για απόκτηση ιατρικών γνώσεων από τα πνεύματα της περιοχής, ιστορίες μιας σημαντικής θυσίας προς παροχή γνώσεων στους ανθρώπους κ.α. Η ινδιάνικη θρησκευτικότητα εκδηλώνεται σε τέτοια ιερά μέρη με τελετές τιμής προς τους προγόνους, με σοφούς γέροντες της φυλής που ερμηνεύουν τα πετρογλυφικά πάνω στους ιερούς βράχους, με τελετές σύνδεσης του ατόμου με το ιερό πνεύμα της περιοχής και παρόμοιες ιεροπραξίες. Άλλοι τόποι αποτελούν νεκροταφεία προγόνων και είναι κι αυτοί ιεροί.

Όπως είναι ευνόητο λοιπόν, αν οι φυλές για κάποιο λόγο απομακρυνθούν από τους ιερούς τόπους δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν τις ιεροπραξίες σ’ αυτούς με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η θρησκευτική και πολιτιστική τους παράδοση. Μια μεγάλη απομάκρυνση ινδιάνικων φυλών από τους αρχικούς τόπους εγκατάστασής τους συνέβη την εικοσαετία 1830-1850. Λόγω της επιθυμίας των λευκών Αμερικανών να αποκτήσουν νέες εκτάσεις γης, ο πρόεδρος Andrew Jackson υπέγραψε νόμο το 1830 σύμφωνα με τον οποίο οι Ινδιάνοι των «Πέντε Πολιτισμένων Φυλών» (όπως τους αποκαλούσαν οι λευκοί), δηλαδή οι Cherokee, Creek, Seminole, Chickasaw, και Choctaw που κατοικούσαν στις νοτιοανατολικές ΗΠΑ υποχρεώνονταν να μετακινηθούν πεζοί σε εκτάσεις γης δυτικά του ποταμού Μισισιπή. Την διαδικασία επόπτευε η αμερικάνικη πολιτοφυλακή. Σε αυτό το βασανιστικό ταξίδι των άνω των 8000 χιλιομέτρων που έμεινε γνωστό στην ιστορία ως «Μονοπάτι των Δακρύων»(Trail of Tears) αλλά και λίγο μετά απ’ αυτό, υπολογίζεται ότι πέθαναν πάνω από 12.000 Ινδιάνοι λόγω ασθενειών, πείνας και έκθεσης στα στοιχεία της φύσης.


Με άλλο νόμο που πέρασε το Κογκρέσο το 1851 οι Ινδιάνοι των ΗΠΑ θα μεταφέρονταν οριστικά σε καταυλισμούς από τους οποίους δεν επιτρεπόταν να φύγουν. Εκεί υποχρεώνονταν να ντύνονται όπως οι Ευρωπαίοι, να μαθαίνουν την αγγλική γλώσσα, να ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το πολιτιστικό πλήγμα για τους περιορισμένους στους καταυλισμούς ήταν η αδυναμία να επισκεφθούν τους ιερούς τόπους έξω από τα όρια του καταυλισμού και να ασκήσουν τα λατρευτικά τους καθήκοντα. Παράλληλα οι χριστιανοί ιεραπόστολοι βρήκαν την ευκαιρία να προπαγανδίζουν του Ευαγγέλιο εντός καταυλισμών με το έργο τους να είναι πιο εύκολο τώρα που οι Ινδιάνοι βρίσκονταν πολλοί μαζί σε ένα μέρος.

Οι καταστροφές και η βεβήλωση ιερών φυσικών τόπων των Ινδιάνων συνιστά ένα ακόμα πλήγμα στην ιερή τους παράδοση. Από την ίδρυση των ΗΠΑ μέχρι και σήμερα το αμερικάνικο κράτος και οι ιδιώτες έχουν προβεί σε αυθαίρετες καταπατήσεις εδαφών. Πολλοί ιεροί τόποι καταστράφηκαν από χτίσιμο δρόμων, κατοικιών, εργοστασίων, ξενοδοχείων, καζίνο, κέντρων αναψυχής κ.α. Από το 1934 όπου η αμερικάνικη κυβέρνηση άρχισε να παραχωρεί περισσότερα δικαιώματα και τεμάχια γης στους Ινδιάνους η κατάσταση έχει βελτιωθεί κάπως και αρκετοί ιεροί τόποι προστατεύονται. Συχνά όμως διακρίνεται η αδυναμία του κράτους να προστατέψει αποτελεσματικά κάποιους τόπους μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα...ιερά πετρογλυφικά στην Καλιφόρνια να καταστρέφονται και να αποσπώνται από επιτήδειους και ινδιάνικα νεκροταφεία να ανατινάζονται για να χτιστεί το τείχος του Τραμπ στα σύνορα με το Μεξικό...


ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΩΝ ΙΝΔΙΑΝΩΝ-ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΣ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ, ΒΑΝΑΥΣΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ



«Ένας σπουδαίος στρατηγός είχε πει ότι ο μόνος καλός Ινδιάνος είναι ο νεκρός Ινδιάνος. Συμφωνώ κατά μία έννοια αλλά με την εξής διαφορά: όλοι οι Ινδιάνοι που υπάρχουν στη φυλή πρέπει να πεθάνουν. Σκότωσε τον Ινδιάνο μέσα του, σώσε τον άνθρωπο». (1896, Richard Henry Pratt, υπολοχαγός και ιδρυτής του οικοτροφείου της Carlisle)

Μία από τις πιο επιτυχημένες αλλά ταυτόχρονα βάρβαρες μεθόδους εκχριστιανισμού των Ινδιάνων ήταν η δημιουργία χριστιανικών οικοτροφείων στην επικράτεια των ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα του νόμου του 1819 (Civilization Fund Act) που αποσκοπούσε στην επιτάχυνση του «εκπολιτισμού» των Ινδιάνων ιδρύθηκαν από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι και το 1978 γύρω στα 357 οικοτροφεία προορισμένα να «φιλοξενήσουν» τα παιδιά των Ινδιάνων των καταυλισμών. Τα οικοτροφεία αυτά διευθύνονταν από τις εκκλησίες των διάφορων χριστιανικών δογμάτων (Μεθοδιστές, Καθολικοί, Λουθηρανοί, Βαπτιστές κ.α.) που ανθούσαν στις ΗΠΑ. Στελεχώνονταν από ιερείς, στρατιωτικούς και «άτομα με καλή θέληση» οι οποίοι αναλάμβαναν να εκπαιδεύσουν τα παιδιά των Ινδιάνων σύμφωνα με τα ευρω-αμερικάνικα, χριστιανικά πρότυπα. Μέχρι το 1926 δεκάδες χιλιάδες παιδιά «μαθήτευσαν» στα χριστιανικά οικοτροφεία, σχεδόν το 83% του παιδικού πληθυσμού των ινδιάνικων καταυλισμών.
Παρότι η εισαγωγή σε τέτοια εκπαιδευτικά ιδρύματα εκ πρώτης όψεως ακούγεται ως θετική διαδικασία, στην πραγματικότητα υπήρξε καταστροφική για τους Ινδιάνους και τον πολιτισμό τους. Το πρώτο αρνητικό της υπόθεσης είναι ότι τα παιδιά εξαναγκάζονταν από τις αρχές να φοιτήσουν στα οικοτροφεία. Κρατικοί υπάλληλοι τα άρπαζαν από τις οικογένειές τους με τη βία και τα έστελναν για «εκπαίδευση» σε ιδρύματα που μπορεί και να βρίσκονταν πολλά χιλιόμετρα μακριά από τον καταυλισμό τους ώστε να περιορισθεί η δυνατότητα των παιδιών να επισκέπτονται τους γονείς τους τα σαββατοκύριακα.

Η εισαγωγή στο οικοτροφείο ισοδυναμούσε αρχικά με πολιτιστικό θάνατο. Από τη στιγμή που το παιδί περνούσε τις πύλες του οικοτροφείου «δεν μπορούσε να είναι Ινδιάνος με κανέναν τρόπο»! Οι υπάλληλοι κούρευαν τα παιδιά με μακριά μαλλιά, τους στερούσαν τα παραδοσιακά ρούχα και τους απαγόρευαν να τα ξαναβάλουν. Τα έντυναν σύμφωνα με το «αποδεκτό» ευρω-αμερικάνικο στιλ, τους αποσπούσαν οποιαδήποτε αντικείμενα που συνδέονταν με τις πολιτιστικές τους παραδόσεις υποβιβάζοντάς αυτά τα αντικείμενα ως «απολίτιστα» και «βάρβαρα». Ανάγκαζαν τα παιδιά να αποκηρύξουν την παγανιστική θρησκεία τους και να αποδεχθούν το χριστιανισμό βαφτίζοντάς τα με νέα χριστιανικά ονόματα (τα παλιά ονόματα απαγορεύονταν). Τα εξανάγκαζαν να μάθουν την αγγλική γλώσσα και τους απαγόρευαν να μιλούν στις ντόπιες γλώσσες τους. Τα παιδιά που προέβαιναν σε παραβιάσεις των κανονισμών τιμωρούνταν με προφορική παρατήρηση, ξυλοδαρμό, εγκλεισμό σε κελιά και στέρηση μερίδων φαγητού. Σε ορισμένες περιπτώσεις η τιμωρία για ομιλία στην ινδιάνικη γλώσσα ήταν το πλύσιμο του στόματος με σαπούνι από αλισίβα! Η σεξουαλική κακοποίηση και οι βιασμοί των μαθητών ήταν μια οδυνηρή εμπειρία που περιγράφεται λεπτομερώς στα απομνημονεύματα κοριτσιών που επέζησαν από τον εφιάλτη των χριστιανικών οικοτροφείων.

(Νεαρός Ινδιάνος πριν και μετά την είσοδο σε χριστιανικό οικοτροφείο)


Μια άλλη σκοτεινή πλευρά των οικοτροφείων ήταν η εξάπλωση ασθενειών που αποδεκάτιζε τους μαθητές. Σε περιβάλλον υπερπληθυσμού και με κακές συνθήκες υγιεινής τα παιδιά υπέκυπταν σε ασθένειες όπως τράχωμα, φυματίωση, ιλαρά και γρίπη. Οι γονείς των παιδιών δεν ειδοποιούνταν όταν τα παιδιά τους αδιαθετούσαν. Οι θάνατοι από ασθένειες ήταν συχνοί και οι αρχές ορισμένων οικοτροφείων προσπαθούσαν να αποκρύψουν τα πραγματικά νούμερα των θανάτων. Σε μια έρευνα του 1928 για τα συγκεκριμένα οικοτροφεία βρέθηκε ότι ο ρυθμός θανάτου των Ινδιάνων μαθητών ήταν 6,5 φορές μεγαλύτερος από κάθε άλλη εθνική ομάδα. Μια άλλη έρευνα του 1899 για το οικοτροφείο του Phoenix αποκάλυψε ότι σε μια περίοδο 10 ημερών καταγράφηκαν 325 περιπτώσεις ιλαράς, 60 περιπτώσεις πνευμονίας και 9 θάνατοι! Δραματική ήταν και η κατάσταση στο οικοτροφείο της πόλης Carlisle, στην Πενσυλβάνια το οποίο περιγράφτηκε και ως «στρατόπεδο εργασίας». Γύρω στα 500 παιδιά πέθαναν από ασθένειες και υποσιτισμό στο διάστημα λειτουργίας του ιδρύματος από το 1879 μέχρι το 1918.

Ελάχιστοι μαθητές αποφοίτησαν επιτυχώς από τα χριστιανικά οικοτροφεία ακολουθώντας κάποιο αναγνωρισμένο επάγγελμα (πχ. δικηγόρος). Πολλοί από αυτούς που επέζησαν και επέστρεψαν στις οικογένειές τους δεν ήταν πλέον οι ίδιοι. Παρατηρήθηκαν έντονες ψυχικές διαταραχές, αποξένωση από το οικογενειακό τους περιβάλλον αλλά και απόρριψη κάθε φορά που οι μαθητές προσπαθούσαν να εισαγάγουν ένα ευρωαμερικάνικο έθιμο ή τρόπο συμπεριφοράς στην φυλή τους. Έχοντας λοιπόν αποτύχει να γίνουν αποδεκτοί στο παραδοσιακό περιβάλλον τους αναγκάζονταν να επιστρέψουν στα χριστιανικά οικοτροφεία. Ο υπολοχαγός και διευθυντής του οικοτροφείου της Carlisle στην Πενσυλβάνια, Richard Henry Pratt παρατηρώντας την κατάσταση δήλωσε χαρακτηριστικά: «Για να εκπολιτίσεις τον Ινδιάνο, φέρ’ τον στον πολιτισμό. Για να τον κρατήσεις πολιτισμένο, άσ’ τον να παραμείνει εκεί». Η μεγάλη καταστροφή του ινδιάνικου πνεύματος είχε πια ολοκληρωθεί...




ΝΟΜΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Η νομοθεσία υπήρξε από πολύ παλιά πάγια τακτική των χριστιανικών κρατών για τον περιορισμό των ειδωλολατρικών θρησκειών. Από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία της ύστερης αρχαιότητας και τα μεσαιωνικά χριστιανικά κράτη της Ευρώπης, οι αντιπαγανιστικές διατάξεις πέρασαν και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μαζί με τους αποίκους της νεότερης εποχής. Στις ΗΠΑ πριν την ψήφιση του νόμου παροχής θρησκευτικής ελευθερίας του 1978 οι περισσότερες εκδηλώσεις της ινδιάνικης λατρείας και οι ινδιάνικες ιεροπραξίες απαγορεύονταν!

Για παράδειγμα, από τα αρχεία της Αποικίας του Κόλπου της Μασαχουσέτης του 1648 διαβάζουμε μια διάταξη που απαγορεύει μεταξύ άλλων την ειδωλολατρία, τις αιρέσεις, τη βλασφημία, τις διεφθαρμένες και επικίνδυνες απόψεις!

Μια πολύ γνωστή περίπτωση επιβολής δια νόμου είναι ο φημισμένος «Κώδικας των Ινδιάνικων Παραπτωμάτων». Καθιερώθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ το 1883 για τους Ινδιάνους των καταυλισμών. Σύμφωνα με αυτόν απαγορεύονταν οι πρακτικές των παραδοσιακών θεραπευτών, οι ινδιάνικοι παραδοσιακοί χοροί, τα γαμήλια δώρα, οι παραδοσιακές συγκεντρώσεις ανταλλαγής δώρων, η πολυγαμία και διάφορα ακόμα ινδιάνικά έθιμα. Εντύπωση προκαλεί η συνηθισμένη ποινή για τους παραβάτες που ήταν η στέρηση των μερίδων φαγητού στους καταυλισμούς για πολλές μέρες ανάλογα με το παράπτωμα. Με άλλα λόγια το κράτος έδινε σαφή εντολή στους Ινδιάνους: εγκαταλείψτε τον παραδοσιακό πολιτισμό σας αλλιώς θα λιμοκτονήσετε! Χριστιανική αγάπη με τα όλα της...

Ο «Κώδικας των Ινδιάνικων Παραπτωμάτων» κατά μία έννοια ήταν συνέχεια παλιότερων διατάξεων του 1880, γνωστών ως «Κανονισμοί Πολιτισμού» που απαγόρευαν μεταξύ άλλων την έξοδο των Ινδιάνων από τους καταυλισμούς καθώς και την τέλεση ιεροπραξιών σε ιερούς τόπους.

Σχετικά με την απαγόρευση των παραδοσιακών θρησκειών αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση της Χαβάης. Αν και τα νησιά του αρχιπελάγους της Χαβάης εντάχθηκαν στο αμερικάνικο κράτος το 1898, οι αμερικάνικες ιεραποστολές στα νησιά είχαν ξεκινήσει τη δράση τους από το 1820. Η απαγόρευση της χαβανέζικης παγανιστικής πίστης και η επιβολή του χριστιανισμού έγινε από μια ντόπια βασίλισσα υπό την επιρροή των χριστιανών ιεραπόστολων. Συγκεκριμένα η βασίλισσα Kaʻahumanu θέσπισε νόμο το 1830 ο οποίος έλεγε τα εξής: Απαγορεύεται η λατρεία των ειδώλων όπως ξύλα, πέτρες, καρχαρίες, οστά νεκρών, αρχαίοι θεοί και όλοι οι ψεύτικοι θεοί. Υπάρχει μόνο ένας Θεός, ο Ιεχωβά. Είναι ο Θεός που πρέπει να λατρεύεται. Ο παραδοσιακός χορός hula, η επωδός olioli, το τραγούδι της ευχαρίστησης (mele), ο αισχρός λόγος και το πλύσιμο από γυναίκες σε δημόσιο χώρο απαγορεύονται. Το φύτεμα του παραδοσιακού φυτού awa απαγορεύεται. Ούτε οι αρχηγοί ούτε οι απλοί άνθρωποι επιτρέπεται να καταναλώνουν το φυτό awa.

Επηρεασμένοι από τα χριστιανικά ιδεώδη, πολλοί χριστιανοί της Χαβάης μέχρι το 1874 θεωρούσαν τον παραδοσιακό χορό hula ανήθικο!

Κι ενώ οι προχριστιανικές θρησκείες στην επικράτεια των ΗΠΑ τίθεντο εκτός νόμου, αφθονούσαν οι νόμοι υποστήριξης και προστασίας της χριστιανικής θρησκείας. Πριν αλλά και κατά την ίδρυσή του αμερικάνικου κράτους συναντάμε πολλούς τέτοιους νόμους στις διάφορες αποικίες και μετέπειτα πολιτείες. Ας δούμε μερικούς.

-Αν κάποιος βλαστημήσει το όνομα του Θεού, του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος με άμεση, ρητή, απρεπή ή αυθαίρετη βλασφημία ή καταραστεί το Θεό με παρόμοιο τρόπο, θα θανατωθεί. (Αποικία Μασαχουσέτης, 1641 & Connecticut, 1650)

-Οι φύλακες των εκκλησιών πρέπει να αναφέρουν δύο φορές το χρόνο όλα τα παραπτώματα όπως χυδαιολογίες, βλασφημίες, τη μη τήρηση της ανάπαυσης του Σαββάτου, τη μέθη, τη συνουσία εκτός γάμου, τη μοιχεία και παρόμοιες απεχθείς αμαρτίες (Αποικία Νέας Υόρκης, 1665).

-Όποιος βλαστημά ηθελημένα το ιερό όνομα του Θεού, μέσω άρνησης, κατάρας ή περιφρονητικής αποδοκιμασίας του Θεού, της δημιουργίας του, της εξουσίας του ή της τελικής κρίσης του, ή καταριέται με προσβλητικό τρόπο ή αποδοκιμάζει τον Ιησού Χριστό ή το Άγιο Πνεύμα ή καταριέται, αμφισβητεί και γελοιοποιεί τον ιερό λόγο του Θεού που περιλαμβάνεται στις Ιερές Γραφές θα τιμωρείται με φυλάκιση για λιγότερο από έναν χρόνο ή με πρόστιμο όχι παραπάνω από 300 δολάρια και θα πρέπει να δεσμευτεί για καλή συμπεριφορά. (Μασαχουσέτη, 1917, ισχύει μέχρι σήμερα!).

-Είναι δικαίωμα και καθήκον όλων των ανθρώπων της κοινωνίας να λατρεύουν δημόσια και σε καθιερωμένα διαστήματα το Ανώτερο Ον, τον μεγάλο Δημιουργό και τον Συντηρητή του Σύμπαντος (Μασαχουσέτη, 1780)

-Κάθε χριστιανικό δόγμα βρίσκεται υπό την προστασία του νόμου...(New Hampshire, 1776)

-Όποιος αρνηθεί δημόσια την ύπαρξη του Θεού ή του Ανώτερου Όντος ή αποδοκιμάσει περιφρονητικά τη Θεία Πρόνοια και την εξουσία Του, θα θεωρηθεί ότι διαταράσσει την ειρήνη και τη γαλήνη του κράτους, ότι προσβάλλει τις ηθικές αξίες της κοινωνίας και θα τιμωρείται με πρόστιμο. (Vermont, 1797)

-Όλα τα μέλη του Νομοθετικού Σώματος θα πρέπει να είναι προτεστάντες στο θρήσκευμα. Οι αντιπρόσωποι θα επιλέγονται από τους κατοίκους κάθε κομητείας και θα πρέπει να είναι προτεστάντες. (Georgia, 1788)

-Είναι καθήκον κάθε ανθρώπου να λατρεύει τον Θεό με τον πιο αποδεκτό γι’ αυτόν τρόπο. Όσοι ασκούν την χριστιανική θρησκεία ως επάγγελμα δικαιούνται προστασία της θρησκευτικής τους ελευθερίας...[...]...Το Νομοθετικό Σώμα έχει τη διακριτική ευχέρεια να καθιερώσει γενικό και δίκαιο φόρο για την προστασία της χριστιανικής θρησκείας. (Maryland, 1776)

-Κανένας προτεστάντης κάτοικος αυτής της αποικίας δεν θα στερηθεί την χαρά των πολιτικών δικαιωμάτων του λόγω των θρησκευτικών του αρχών. Όσοι δηλώνουν πίστη σε οποιαδήποτε προτεσταντική σέχτα και υποτάσσονται ειρηνικά στην κυβέρνηση, μπορούν να διατηρούν γραφείο οικονομικής δραστηριότητας. (New Jersey, 1776).

-Όποιος αρνείται την ύπαρξη του Θεού, την αλήθεια της προτεσταντικής θρησκείας ή την θεϊκή εξουσία της Παλαιάς ή της Καινής Διαθήκης, ή πιστεύει σε θρησκευτικές αξίες ασύμβατες με την ελευθερία και την ασφάλεια του κράτους δεν επιτρέπεται να κατέχει δημόσια θέση εντός του κράτους. (North Carolina, 1776)

-Όποιος εκλεγεί μέλος του κοινοβουλίου ή τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε δημόσια θέση πρέπει να προβεί στην εξής δήλωση: Πιστεύω στο Θεό Πατέρα και στον μοναδικό υιό του Ιησού Χριστό, και στο Άγιο Πνεύμα και αναγνωρίζω την θεοπνευστία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. (Delaware, 1776)

-Κάθε μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων προτού πάρει τη θέση του πρέπει να προσυπογράψει την εξής δήλωση: Πιστεύω σε έναν Θεό, τον δημιουργό και κυβερνήτη του σύμπαντος, που επιβραβεύει το καλό και τιμωρεί το κακό. Και αναγνωρίζω τη θεοπνευστία της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. (Pennsylvania, 1776)


ΠΗΓΕΣ
https://www.arcgis.com/apps/MapJournal/ ... df1ae0533b
https://rationalwiki.org/wiki/Native_Am ... ristianity
https://sojo.net/articles/time-acknowle ... estruction
https://en.wikipedia.org/wiki/American_ ... ng_schools

[Jimmy81]

Πρόσθετες πηγές για το προηγούμενο κείμενο
http://nativeamericannetroots.net/diary/1624
https://rclinton.wordpress.com/2008/02/ ... -offenses/
https://en.wikipedia.org/wiki/Ghost_Dance
https://www.nlm.nih.gov/nativevoices/timeline/364.html
https://www.history.com/topics/native-a ... servations
https://en.wikipedia.org/wiki/Trail_of_Tears
https://www.penn.museum/sites/expeditio ... ed-places/
https://www.theatlantic.com/education/a ... ls/584293/
https://en.wikipedia.org/wiki/American_ ... reedom_Act
https://books.google.gr/books?id=7Flr42 ... nt&f=false