Α : ΚΑΒΑΦΗΣ : Το Ποιημα των Ποιηματων...

[Ζαποτέκος]

Απιστία

Πολλά άρα Ομήρου επαινούντες, αλλά τούτο
ουκ επαινεσόμεθα... ουδέ Αισχύλου, όταν φη η
Θέτις τον Απόλλω εν τοις αυτής γάμοις άδοντα

«ενδατείσθαι τας εάς ευπαιδίας,
νόσων τ' απείρους και μακραίωνας βίους.
Ξύμπαντά τ' ειπών θεοφιλείς εμάς τύχας
παιών' επευφήμησεν, ευθυμών εμέ.
Καγώ το Φοίβου θείον αψευδές στόμα
ήλπιζον είναι, μαντική βρύον τέχνη:
Ο δ', αυτός υμνών,...
... αυτός εστιν ο κτανών
τον παίδα τον εμόν».

Πλάτων, Πολιτείας, II*

Σαν πάντρευαν την Θέτιδα με τον Πηλέα
σηκώθηκε ο Απόλλων στο λαμπρό τραπέζι
του γάμου, και μακάρισε τους νεονύμφους
για τον βλαστό που θα ’βγαινε απ’ την ένωσί των.
Είπε· Ποτέ αυτόν αρρώστια δεν θ ’αγγίξει
και θα ’χει μακρινή ζωή. — Αυτά σαν είπε,
η Θέτις χάρηκε πολύ, γιατί τα λόγια
του Απόλλωνος που γνώριζε από προφητείες
την φάνηκαν εγγύησις για το παιδί της.
Κι όταν μεγάλωνεν ο Αχιλλεύς, και ήταν
της Θεσσαλίας έπαινος η εμορφιά του,
η Θέτις του θεού τα λόγια ενθυμούνταν.
Αλλά μια μέρα ήλθαν γέροι με ειδήσεις,
κι είπαν τον σκοτωμό του Αχιλλέως στην Τροία.
Κι η Θέτις ξέσχιζε τα πορφυρά της ρούχα,
κι έβγαζεν από πάνω της και ξεπετούσε
στο χώμα τα βραχιόλια και τα δαχτυλίδια.
Και μες στον οδυρμό της τα παλιά θυμήθη·
και ρώτησε τί έκαμνε ο σοφός Απόλλων,
πού γύριζεν ο ποιητής που στα τραπέζια
έξοχα ομιλεί, πού γύριζε ο προφήτης
όταν τον υιό της σκότωναν στα πρώτα νιάτα.
Κι οι γέροι την απήντησαν πως ο Απόλλων
αυτός ο ίδιος εκατέβηκε στην Τροία,
και με τους Τρώας σκότωσε τον Αχιλλέα.

Κ. Καβάφης

* Αν και πολλά άλλα επαινούμε του Ομήρου, αυτό όμως δε θα του το επαινέσομε, για το όνειρο που έστειλε τάχα ο Δίας στον Αγαμέμνονα· ούτε και του Αισχύλου εκεί που λέγει η Θέτις , πως της έψαλε ο Απόλλων στους γάμους της:

μάνα παιδιών ευτυχισμένη,
που αρρώστια δε θα δουν και χρόνια πολλά θα ᾽χουν.
Η αγάπη των θεών θα μου χαρίζει πάντα
μοίρα, μου ᾽πε, χρυσή· κι έκρουξε τον παιάνα
και γιόμισε χαρά κι ελπίδες την ψυχή μου,
γιατί δεν πίστευα ποτέ πως θά ᾽βγει ψέμα
από το στόμα του θεού της μαντοσύνης·
μα αυτός ο ίδιος πὄψαλλε, αυτός ο ίδιος
πού ητανε στο τραπέζι, αυτός που τα ᾽πε ο ίδιος
αυτός είναι που σκότωσε το γιο μου…

όταν κανείς μάς λέγει τέτοια για τους θεούς, θα του γυρίσομε τις πλάτες και δε θα του δώσομε τα ψαλτικά του, ούτε και στους δασκάλους θα επιτρέψομε να τα μεταχειρίζουνται για την ανατροφή των παιδιών, αν εννοούμε οι φύλακές μας να γίνουν θεοσεβείς και με τους θεούς όμοιοι όσο περισσότερο είναι δυνατό αυτό για άνθρωπο.

http://www.greek-language.gr/digitalRes ... 11&page=30

[Yochanan]

Αρχικώς ναι, είχε εκφραστεί αρνητικά. Αλλά επανεκτίμησε.


...Ήρθα αργά στον Αλεξανδρινό.
O Kαβάφης είναι, νομίζω, ο «δυσκολότερος» ποιητής της σύγχρονης ελληνικής γραμματείας και τον καταλαβαίνουμε πολύ καλύτερα όταν τον διαβάζουμε με το συναίσθημα της παρουσίας του συνολικού του έργου. Aυτή η ενότητα είναι η χάρη του, και μ’ αυτό τον τρόπο θα τον αντικρίσω. Tον Kαβάφη δεν είναι η απουσία της παράδοσης που τον βαραίνει· είναι το αντίθετο: το βάρος μιας παράδοσης χιλιάδων χρόνων, που δεν έκανε τίποτε για να την αποχτήσει, γιατί τη φέρνει μέσα του ― την «ευκλεή», λογία ελληνική παράδοση. Eίναι ο μονήρης άνθρωπος μιας ακραίας εποχής του Eλληνισμού, της εποχής του 20ού αιώνα, όπως στον 5ο αιώνα ο Συνέσιος, επίσκοπος Πτολεμαΐδος, λάτρης του Oμήρου, φίλος της Yπατίας, που έλαβε το βάφτισμα όταν χειροτονήθηκε· όπως στον 12ο αιώνα ο αρχιεπίσκοπος Mιχαήλ Xωνιάτης, που ολοφύρεται για την παλιά δόξα της Aθήνας. Mέσα στην αχανή αυτή χώρα, την περιστοιχισμένη από «μεγάλα κ’ υψηλά τείχη, περπατά πάνω σε «πρόσωπα νεκρών» ― αυτό το ευαίσθητο σώμα. Kαι όλο το ζήτημα είναι αν θα τ’ απομυζήσουν οι τάφοι, ή αν θα ζωντανέψει, με το αίμα του, έστω κι ένα μικρό κλωνί μέσα στο νεκρό περιβόλι· για χίλια τόσα χρόνια κανείς πριν απ’ αυτόν δεν το κατόρθωσε.
Εξω από τα ποιήματά του ο Kαβάφης δεν υπάρχει. Kαι, καθώς πιστεύω, ένα από τα δυο πρέπει να συμβεί: είτε θα εξακολουθούμε να σχολιάζουμε την ιδιωτική ζωή του, συνεχίζοντας τα ευφυολογήματα μιας επαρχιώτικης νοοτροπίας, και φυσικά θα θερίσουμε ό,τι σπείραμε· είτε, ξεκινώντας από το βασικό χαραχτηριστικό του, την ενότητα, θα κοιτάξουμε τι μας λέει το έργο του, όπου καταναλώθηκε σταλαματιά-σταλαματιά, με όλες του τις αισθήσεις. Kαι αφού γίνει αυτό, θα τον τοποθετήσουμε και θα τον νιώσουμε μέσα στην ελληνική παράδοση, ολόκληρη και αδιαίρετη, όχι όπως εκείνοι που βλέπουν ορισμένα φωτεινά της ακρωτήρια μόνο, κάποια λαμπρά κομμάτια, κάποια μεγάλα ονόματα, αλλά όπως εκείνοι που αισθάνουνται τα ψηφιδωτά μιας μικρής βυζαντινής εκκλησιάς, τους Ίωνες φιλοσόφους, τους λαϊκούς στίχους της εποχής των Kομνηνών, τα επιγράμματα της Aνθολογίας, το δημοτικό τραγούδι, τον Aισχύλο, τον Παλαμά, τον Σολωμό, τον Σικελιανό, τον Kάλβο, τον Kαβάφη, τον Παρθενώνα, τον Όμηρο· την ίδια στιγμή που ζουν τη σημερινή Eυρώπη και βλέπουν τα χαλασμένα μας τα σπίτια.

-Γ. Σεφέρης

πολύ όμορφο

[Ζαποτέκος]

.Kαβαφης.Η μάχη της Μαγνησίας
kiriakimat Χωρίς κατηγορία 29 Απριλίου 2019 1 Minute
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΕ ΑΡΓΚΟ

Έχασε τα παλιά αρχίδια του,τα κότσια του
Του γαμημενου κορμίου, του αρρώστου

σχεδόν ,θα το κανονίσουμε.Μπαρμπουτσαλα τα λόγια του και η ζωή του.Αυτα ο Φιλιπος

Τουλάχιστον τεντώνεται.Αποψε ζάρια παίζει
έχει όρεξη να γαμήσει.Στο πουτσο του

Βαλτε πολλά λουλούδια .Τι και αν του τινάχτηκε το σπιτάκι του Αντιοχου.Λενε

Πίπες για παράπλευρες απώλειες
Σαν παπαντζα μου φαίνεται

Γιατί τα ίδια Παντελή τα ίδια παντελάκη μου
Τα αρχίδια μου θέλω μου είναι αρκετά

Ο Φιλιπος τον χαβα του με τις γιορτές
Δεν πα να ναι έτοιμος να ψηφίσει

Τα θύμαται όλα ο πουστης
Ή τουλάχιστον ότι τον συμφέρει

Την ρωξάνη ούτε έναν πηδουλο
Σε και με.Σεμέ

ΥΓ.Χαρτοπαιξία

Κική Ματ..

Η Μάχη της Μαγνησίας

Έχασε την παληά του ορμή, το θάρρος του.
Του κουρασμένου σώματός του, του άρρωστου

σχεδόν, θάχει κυρίως την φροντίδα. Κι ο επίλοιπος
βίος του θα διέλθει αμέριμνος. Αυτά ο Φίλιππος

τουλάχιστον διατείνεται. Απόψι κύβους παίζει·
έχει όρεξη να διασκεδάσει. Στο τραπέζι

βάλτε πολλά τριαντάφυλλα. Τι αν στην Μαγνησία
ο Αντίοχος κατεστράφηκε. Λένε πανωλεθρία

έπεσ' επάνω στου λαμπρού στρατεύματος τα πλήθια.
Μπορεί να τα μεγάλωσαν· όλα δεν θάναι αλήθεια.

Είθε. Γιατί αγκαλά κ' εχθρός, ήσανε μιά φυλή.
Όμως ένα «είθε» είν' αρκετό. Ίσως κιόλας πολύ.

Ο Φίλιππος την εορτή βέβαια δεν θ' αναβάλει.
Όσο και αν στάθηκε του βίου του η κόπωσις μεγάλη,

ένα καλό διατήρησεν η μνήμη διόλου δεν του λείπει.
Θυμάται πόσο στην Συρία θρήνησαν, τι είδος λύπη

είχαν, σαν έγινε σκουπίδι η μάνα των Μακεδονία.-
Ν' αρχίσει το τραπέζι. Δούλοι· τους αυλούς, τη φωταψία.

Σημειώσεις:
Ο Φίλιππος ο Ε' της Μακεδονίας ηττήθηκε το 197 π.Χ. από τους Ρωμαίους στην τοποθεσία «Κυνός Κεφαλαί» χωρίς τη συμπαράσταση του Αντιόχου του Γ' του Μεγάλου. Το ποίημα τοποθετείται 7 χρόνια αργότερα, όταν μετά τη Μάχη της Μαγνησίας, οι Ρωμαίοι εξασφάλισαν την κυριαρχία τους στην Ελληνιστική Ανατολή...

http://cavafis.compupress.gr/kavgr_58.htm
Δηλαδή τα ελληνιστικά βασίλεια πολεμούσαν το ένα το άλλο και δεν ενώθηκαν ποτέ για να αντιμετωπίσουν τους Ρωμαίους.

[ΓΑΛΗ]

Υπέρ της Αχαϊκής Συμπολιτείας πολεμήσαντες

Ανδρείοι σεις που πολεμήσατε και πέσατ' ευκλεώς·
τους πανταχού νικήσαντας μη φοβηθέντες.
Άμωμοι σεις, αν έπταισαν ο Δίαιος και ο Κριτόλαος.
Όταν θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούν,
«Τέτοιους βγάζει το έθνος μας» θα λένε
για σας. Έτσι θαυμάσιος θάναι ο έπαινός σας. --

Εγράφη εν Αλεξανδρεία υπό Αχαιού·
έβδομον έτος Πτολεμαίου, Λαθύρου.

Σημειώσεις:
Η Αχαϊκή Συμπολιτεία (280-146 π.Χ.) ήταν η τελευταία απόπειρα των Ελλήνων να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους' διαλύθηκε όταν οι διεφθαρμένοι στρατηγοί Δίαιος και Κριτόλαος ηττήθηκαν το 146 π.Χ. από το Ρωμαίο στρατηγό Μόμιο. Αυτό το φανταστικό επίγραμμα αποδίδεται από τον ποιητή σ'έναν Αχαιό που ζούσε στην Αλεξάνδρεια κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Πτολεμαίου VIII Λαθύρου, μιας επίσης ταραχώδους περιόδου. Στην πραγματικότητα, το ποίημα γράφτηκε το 1922, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και το διωγμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από την Ιωνία.


http://cavafis.compupress.gr/kavgr_1.htm

Ειδικώς αυτό το ποίημα, ήταν μια από τις αιτίες που έκαναν τον Σεφέρη να δει με άλλο μάτι τον Καβάφη. Αποκωδικοποιώντας τις ημερομηνίες του μπολντ κειμένου, το συνέδεσε με την καταστροφή της Σμύρνης.

Και ακριβώς γι' αυτό τον έλεγε "απατηλό γέροντα", παρομοιάζοντας τον ως τον Πρωτέα που άλλαζε μορφές, χαρακτηρισμό που υιοθέτησε και ο Στρατής Τσίρκας* σε κείμενο του για τον Καβάφη.

*Ρυτιδωμένος από την πείρα, υπολογιστικός, χαριτολόγος κι ερμητικός, αινιγματικός και είρωνας, τυπικικός, ευγενικός ως την υπερβολή -δείγμα κι αυτό της μεγαλοαστικής του υπεροψίας- γλυστρούσε μέσα από τις παγίδες, τα σκώμματα και τις ύβρεις, κολάκευε, υποχωρούσε, συμβιβαζόταν, έκανε το φοβισμένο κι ύστερα γινόταν άγρια θάλασσα, κερδίζοντας τις μέρες, κερδίζοντας τα χρόνια, μ' έναν πια και μοναδικό σκοπό στη ζωή του: να κρατήσει το έργο του, τα Ποιήματά του, πάνω από το τέλμα της μετριότητας, πάνω από τις κινούμενες άμμους της ξεπεσμένης Αλεξάντρειας.

[ΓΑΛΗ]

Μανουήλ Kομνηνός

Ο βασιλεύς κυρ Μανουήλ ο Κομνηνός
μια μέρα μελαγχολική του Σεπτεμβρίου
αισθάνθηκε τον θάνατο κοντά. Οι αστρολόγοι
(οι πληρωμένοι) της αυλής εφλυαρούσαν
που άλλα πολλά χρόνια θα ζήσει ακόμη.
Ενώ όμως έλεγαν αυτοί, εκείνος
παληές συνήθειες ευλαβείς θυμάται,
κι απ’ τα κελλιά των μοναχών προστάζει
ενδύματα εκκλησιαστικά να φέρουν,
και τα φορεί, κ’ ευφραίνεται που δείχνει
όψι σεμνήν ιερέως ή καλογήρου.

Ευτυχισμένοι όλοι που πιστεύουν,
και σαν τον βασιλέα κυρ Μανουήλ τελειώνουν
ντυμένοι μες στην πίστι των σεμνότατα.

Κ. Καβάφης

Συμπληρώνω ότι το "κυρ" στη βυζαντινή περίοδο, δεν υποδήλωνε υποτίμηση αλλά κύρος.

[ΓΑΛΗ]

Πάρθεν

Aυτές τες μέρες διάβαζα δημοτικά τραγούδια,
για τ’ άθλα των κλεφτών και τους πολέμους,
πράγματα συμπαθητικά· δικά μας, Γραικικά.

Διάβαζα και τα πένθιμα για τον χαμό της Πόλης
«Πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την Σαλονίκη».
Και την Φωνή που εκεί που οι δυο εψέλναν,
«ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης»,
ακούσθηκε κ’ είπε να πάψουν πια
«πάψτε παπάδες τα χαρτιά και κλείστε τα βαγγέλια»
πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την Σαλονίκη.

Όμως απ’ τ’ άλλα πιο πολύ με άγγιξε το άσμα
το Τραπεζούντιον με την παράξενή του γλώσσα
και με την λύπη των Γραικών των μακρινών εκείνων
που ίσως όλο πίστευαν που θα σωθούμε ακόμη.

Μα αλίμονον μοιραίον πουλί «απαί την Πόλην έρται»
με στο «φτερούλν’ αθε χαρτίν περιγραμμένον
κι ουδέ στην άμπελον κονεύ’ μηδέ στο περιβόλι
επήγεν και εκόνεψεν στου κυπαρίσ’ την ρίζαν».
Οι αρχιερείς δεν δύνανται (ή δεν θέλουν) να διαβάσουν
«Χέρας υιός Γιανίκας έν» αυτός το παίρνει το χαρτί,
και το διαβάζει κι ολοφύρεται.
«Σίτ’ αναγνώθ’ σίτ’ ανακλαίγ’ σίτ’ ανακρούγ’ την κάρδιαν.
Ν’ αοιλλή εμάς, να βάι εμάς, η Pωμανία πάρθεν.»

Κ. Καβάφης


Ίσως η αρχή του ποιήματος να αναφέρεται στην περίοδο που έγραφε τον πρόλογο για το βιβλίο "Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού" του Νικόλαου Πολίτη.

[ΓΑΛΗ]

Δεν ξέρω αν αυτό είναι καλό ή κακό αλλά την καλύτερη απαγγελία της Ιθάκης την έχω ακούσει από έναν ξένο.

[Planis]

Δεν ξέρω αν είμαι ο μόνος έχων αυτήν την άποψη, αλλά θεωρώ ότι το ποίημα «Ιθάκη» είναι πολύ κατώτερο της δημοσιότητας την οποία έχει λάβει. Για την ακριβεία, πιστεύω ότι είναι ένα από τα μέτρια ποιήματά του το οποίο για κάποιο λόγο ξεπέρασε σε δημοφιλία πολλά κατά πολύ ανώτερα ποιήματα όπως π.χ. το 200 μ.Χ. ή το κλασικό «Αλεξανδρινοί Βασιλείς».

[Kiki mat]

.Kαβαφης.Η μάχη της Μαγνησίας
kiriakimat Χωρίς κατηγορία 29 Απριλίου 2019 1 Minute
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΕ ΑΡΓΚΟ

Έχασε τα παλιά αρχίδια του,τα κότσια του
Του γαμημενου κορμίου, του αρρώστου

σχεδόν ,θα το κανονίσουμε.Μπαρμπουτσαλα τα λόγια του και η ζωή του.Αυτα ο Φιλιπος

Τουλάχιστον τεντώνεται.Αποψε ζάρια παίζει
έχει όρεξη να γαμήσει.Στο πουτσο του

Βαλτε πολλά λουλούδια .Τι και αν του τινάχτηκε το σπιτάκι του Αντιοχου.Λενε

Πίπες για παράπλευρες απώλειες
Σαν παπαντζα μου φαίνεται

Γιατί τα ίδια Παντελή τα ίδια παντελάκη μου
Τα αρχίδια μου θέλω μου είναι αρκετά

Ο Φιλιπος τον χαβα του με τις γιορτές
Δεν πα να ναι έτοιμος να ψηφίσει

Τα θύμαται όλα ο πουστης
Ή τουλάχιστον ότι τον συμφέρει

Την ρωξάνη ούτε έναν πηδουλο
Σε και με.Σεμέ

ΥΓ.Χαρτοπαιξία

Κική Ματ..

Η Μάχη της Μαγνησίας

Έχασε την παληά του ορμή, το θάρρος του.
Του κουρασμένου σώματός του, του άρρωστου

σχεδόν, θάχει κυρίως την φροντίδα. Κι ο επίλοιπος
βίος του θα διέλθει αμέριμνος. Αυτά ο Φίλιππος

τουλάχιστον διατείνεται. Απόψι κύβους παίζει·
έχει όρεξη να διασκεδάσει. Στο τραπέζι

βάλτε πολλά τριαντάφυλλα. Τι αν στην Μαγνησία
ο Αντίοχος κατεστράφηκε. Λένε πανωλεθρία

έπεσ' επάνω στου λαμπρού στρατεύματος τα πλήθια.
Μπορεί να τα μεγάλωσαν· όλα δεν θάναι αλήθεια.

Είθε. Γιατί αγκαλά κ' εχθρός, ήσανε μιά φυλή.
Όμως ένα «είθε» είν' αρκετό. Ίσως κιόλας πολύ.

Ο Φίλιππος την εορτή βέβαια δεν θ' αναβάλει.
Όσο και αν στάθηκε του βίου του η κόπωσις μεγάλη,

ένα καλό διατήρησεν η μνήμη διόλου δεν του λείπει.
Θυμάται πόσο στην Συρία θρήνησαν, τι είδος λύπη

είχαν, σαν έγινε σκουπίδι η μάνα των Μακεδονία.-
Ν' αρχίσει το τραπέζι. Δούλοι· τους αυλούς, τη φωταψία.

Σημειώσεις:
Ο Φίλιππος ο Ε' της Μακεδονίας ηττήθηκε το 197 π.Χ. από τους Ρωμαίους στην τοποθεσία «Κυνός Κεφαλαί» χωρίς τη συμπαράσταση του Αντιόχου του Γ' του Μεγάλου. Το ποίημα τοποθετείται 7 χρόνια αργότερα, όταν μετά τη Μάχη της Μαγνησίας, οι Ρωμαίοι εξασφάλισαν την κυριαρχία τους στην Ελληνιστική Ανατολή...

http://cavafis.compupress.gr/kavgr_58.htm
Δηλαδή τα ελληνιστικά βασίλεια πολεμούσαν το ένα το άλλο και δεν ενώθηκαν ποτέ για να αντιμετωπίσουν τους Ρωμαίους.

Ευχαριστώ ,νομίζω ότι είναι ολοφάνερη η δυσκολία μου.

[ΓΑΛΗ]

Δεν ξέρω αν είμαι ο μόνος έχων αυτήν την άποψη, αλλά θεωρώ ότι το ποίημα «Ιθάκη» είναι πολύ κατώτερο της δημοσιότητας την οποία έχει λάβει. Για την ακριβεία, πιστεύω ότι είναι ένα από τα μέτρια ποιήματά του το οποίο για κάποιο λόγο ξεπέρασε σε δημοφιλία πολλά κατά πολύ ανώτερα ποιήματα όπως π.χ. το 200 μ.Χ. ή το κλασικό «Αλεξανδρινοί Βασιλείς».

Κατά τη γνώμη μου, η Ιθάκη είναι εξαιρετικό -αλλά επίσης εύκολο να αγαπηθεί- ποίημα γιατί μπορεί να γίνει κατανοητό ακόμη και αν δεν υπάρχει γνώση της ιστορίας. Με τα ιστορικά του ποιήματα, όπως οι "Αλεξανδρινοί βασιλείς", δεν συμβαίνει το ίδιο.

Με τον ίδιο τρόπο, μπορεί να εκληφθεί και το "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον", που αναφέρεται στον ιστορικό Μάρκο Αντώνιο αλλά και στον οποιονδήποτε έζησε μια έντονη ζωή. Γενική απήχηση επίσης, μπορεί να έχει η "Πόλις", για όσους ψάχνουν αλλού την ταυτότητα τους.

Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον

Σὰν ἔξαφνα, ὥρα μεσάνυχτ’, ἀκουσθεῖ
ἀόρατος θίασος νὰ περνᾶ
μὲ μουσικὲς ἐξαίσιες, μὲ φωνές—
τὴν τύχη σου ποῦ ἐνδίδει πιά, τὰ ἔργα σου
ποῦ ἀπέτυχαν, τὰ σχέδια τῆς ζωῆς σου
ποῦ βγῆκαν ὅλα πλάνες, μὴ ἀνοφέλετα θρηνήσεις.
Σὰν ἕτοιμος ἀπὸ καιρό, σὰ θαρραλέος,
ἀποχαιρέτα την, τὴν Ἀλεξάνδρεια ποῦ φεύγει.
Πρὸ πάντων νὰ μὴ γελασθεῖς, μὴν πεῖς πῶς ἦταν
ἕνα ὄνειρο, πῶς ἀπατήθηκεν ἡ ἀκοή σου·
μάταιες ἐλπίδες τέτοιες μὴν καταδεχθεῖς.
Σὰν ἕτοιμος ἀπὸ καιρό, σὰ θαρραλέος,
σὰν ποῦ ταιριάζει σε ποῦ ἀξιώθηκες μιὰ τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερὰ πρὸς τὸ παράθυρο,
κι ἄκουσε μὲ συγκίνησιν, ἀλλ’ ὄχι
μὲ τῶν δειλῶν τὰ παρακάλια καὶ παράπονα,
ὡς τελευταία ἀπόλαυσι τοὺς ἤχους,
τὰ ἐξαίσια ὄργανα τοῦ μυστικοῦ θιάσου,
κι ἀποχαιρέτα την, τὴν Ἀλεξάνδρεια ποῦ χάνεις.


Στον τίτλο, χρησιμοποιεί ένα από τα συνηθισμένα του παιχνιδίσματα. Γράφει ο Θεός και όχι οι Θεοί.


Η Πόλις

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.

Κ. Καβάφης

[Planis]

Διόρθωση εκ των υστέρων· το ποίημα είναι «200 π.χ» και όχι μετά Χριστόν όπως λανθασμένα έγραψα

[ΓΑΛΗ]

Η Μάχη της Μαγνησίας

Έχασε την παληά του ορμή, το θάρρος του.
Του κουρασμένου σώματός του, του άρρωστου

σχεδόν, θάχει κυρίως την φροντίδα. Κι ο επίλοιπος
βίος του θα διέλθει αμέριμνος. Αυτά ο Φίλιππος

τουλάχιστον διατείνεται. Απόψι κύβους παίζει·
έχει όρεξη να διασκεδάσει. Στο τραπέζι

βάλτε πολλά τριαντάφυλλα. Τι αν στην Μαγνησία
ο Αντίοχος κατεστράφηκε. Λένε πανωλεθρία

έπεσ' επάνω στου λαμπρού στρατεύματος τα πλήθια.
Μπορεί να τα μεγάλωσαν· όλα δεν θάναι αλήθεια.

Είθε. Γιατί αγκαλά κ' εχθρός, ήσανε μιά φυλή.
Όμως ένα «είθε» είν' αρκετό. Ίσως κιόλας πολύ.

Ο Φίλιππος την εορτή βέβαια δεν θ' αναβάλει.
Όσο και αν στάθηκε του βίου του η κόπωσις μεγάλη,

ένα καλό διατήρησεν η μνήμη διόλου δεν του λείπει.
Θυμάται πόσο στην Συρία θρήνησαν, τι είδος λύπη

είχαν, σαν έγινε σκουπίδι η μάνα των Μακεδονία.-
Ν' αρχίσει το τραπέζι. Δούλοι· τους αυλούς, τη φωταψία.

Σημειώσεις:
Ο Φίλιππος ο Ε' της Μακεδονίας ηττήθηκε το 197 π.Χ. από τους Ρωμαίους στην τοποθεσία «Κυνός Κεφαλαί» χωρίς τη συμπαράσταση του Αντιόχου του Γ' του Μεγάλου. Το ποίημα τοποθετείται 7 χρόνια αργότερα, όταν μετά τη Μάχη της Μαγνησίας, οι Ρωμαίοι εξασφάλισαν την κυριαρχία τους στην Ελληνιστική Ανατολή...

http://cavafis.compupress.gr/kavgr_58.htm
Δηλαδή τα ελληνιστικά βασίλεια πολεμούσαν το ένα το άλλο και δεν ενώθηκαν ποτέ για να αντιμετωπίσουν τους Ρωμαίους.

Ευχαριστώ ,νομίζω ότι είναι ολοφάνερη η δυσκολία μου.

Συμπληρώνω.

Δημητρίου Σωτήρος (162-150 π.Χ.)

Κάθε του προσδοκία βγήκε λανθασμένη!

Φαντάζονταν έργα να κάμει ξακουστά,
να παύσει την ταπείνωσι που απ' τον καιρό της μάχης
της Μαγνησίας την πατρίδα του πιέζει.

Να γίνει πάλι κράτος δυνατό η Συρία,
με τους στρατούς της, με τους στόλους της,
με τα μεγάλα κάστρα, με τα πλούτη.

Υπέφερε, πικραίνονταν στην Ρώμη
σαν ένοιωθε στες ομιλίες των φίλων του,
της νεολαίας των μεγάλων οίκων,
μες σ' όλην την λεπτότητα και την ευγένεια
που έδειχναν σ' αυτόν, του βασιλέως
Σελεύκου Φιλοπάτορος τον υιό -
σαν ένοιωθε που όμως πάντα υπήρχε μια κρυφή
ολιγωρία για τες δυναστείες τες ελληνίζουσες·
που ξέπεσαν, που για τα σοβαρά έργα δεν είναι,
για των λαών την αρχηγία πολύ ακατάλληλες.
Τραβιούνταν μόνος του, κι αγανακτούσε, κι όμνυε
που όπως τα θαρρούν διόλου δεν θάναι·
ιδού που έχει θέλησιν αυτός·
θ' αγωνισθεί, θα κάμει, θ' ανυψώσει.

Αρκεί να βρει έναν τρόπο στην Ανατολή να φθάσει,
να κατορθώσει να ξεφύγει από την Ιταλία -
κι όλην αυτήν την δύναμι που έχει
μες στην ψυχή του, όλην την ορμήν
αυτή θα μεταδώσει στον λαό.

Α στην Συρία μονάχα να βρεθεί!
Έτσι μικρός απ' την πατρίδα έφυγε
που αμυδρώς θυμούνταν την μορφή της.
Μα μες στην σκέψι του την μελετούσε πάντα
σαν κάτι ιερό που προσκυνώντας το πλησιάζεις,
σαν οπτασία τόπου ωραίου, σαν όραμα
ελληνικών πόλεων και λιμένων.-

Και τώρα;
Τώρα απελπισία και καϋμός.
Είχανε δίκιο τα παιδιά στην Ρώμη.
Δεν είναι δυνατόν να βασταχθούν η δυναστείες
που έβγαλε η Κατάκτησις των Μακεδόνων.

Αδιάφορον: επάσχισεν αυτός,
όσο μπορούσεν αγωνίσθηκε.
Και μες στην μαύρη απογοήτευσί του,
ένα μονάχα λογαριάζει πια
με υπερηφάνειαν· που, κ' εν τη αποτυχία του,
την ίδιαν ακατάβλητην ανδρεία στον κόσμο δείχνει.

Τ' άλλα - ήσαν όνειρα και ματαιοπονίες.
Αυτή η Συρία - σχεδόν δεν μοιάζει σαν πατρίς του,
αυτή είν' η χώρα του Ηρακλείδη και του Βάλα.

Κ. Καβάφης

[ΓΑΛΗ]

Τέρμα στην ειρωνία, είναι κι αυτό.


Φιλέλλην

Την χάραξι φρόντισε τεχνικά να γίνει.
Έκφρασις σοβαρή και μεγαλοπρεπής.
Το διάδημα καλύτερα μάλλον στενό·
εκείνα τα φαρδιά των Πάρθων δεν με αρέσουν.
Η επιγραφή, ως σύνηθες, ελληνικά·
όχ’ υπερβολική, όχι πομπώδης —
μην τα παρεξηγήσει ο ανθύπατος
που όλο σκαλίζει και μηνά στην Ρώμη —
αλλ’ όμως βέβαια τιμητική.
Κάτι πολύ εκλεκτό απ’ το άλλο μέρος·
κανένας δισκοβόλος έφηβος ωραίος.
Προπάντων σε συστήνω να κοιτάξεις
(Σιθάσπη, προς θεού, να μη λησμονηθεί)
μετά το Βασιλεύς και το Σωτήρ,
να χαραχθεί με γράμματα κομψά, Φιλέλλην.

Και τώρα μη με αρχίζεις ευφυολογίες,
τα «Πού οι Έλληνες;» και «Πού τα Ελληνικά
πίσω απ’ τον Ζάγρο εδώ, από τα Φράατα πέρα».
Τόσοι και τόσοι βαρβαρότεροί μας άλλοι
αφού το γράφουν, θα το γράψουμε κι εμείς.
Και τέλος μη ξεχνάς που ενίοτε
μας έρχοντ’ από την Συρία σοφισταί,
και στιχοπλόκοι, κι άλλοι ματαιόσπουδοι.
Ώστε ανελλήνιστοι δεν είμεθα, θαρρώ.

Κ. Καβάφης

[Planis]

«Ωστε ανελλήνιστοι δεν είμεθα, θαρρώ»

Στίχος που ηλεκτρίζει. Ο Καβάφης ήταν μέγας μαΐστωρ στο να τελειώνει τα ποιήματά του. Δυστυχώς το να είναι κάποιος Έλληνας σήμερα ανελλήνιστος θεωρείται μέχρι και καμάρι...

Του στίχου βέβαια αυτού προηγούνται τα προηγούμενα:

«Και τέλος μη ξεχνάς που ενίοτε
μας έρχοντ’ από την Συρία σοφισταί,
και στιχοπλόκοι, κι άλλοι ματαιόσπουδοι.»

Πέρα όμως από την πρόδηλη ειρωνεία, εδώ θεωρώ ότι ο Καβάφης έχει συλλάβει και κάτι το βαθύτερο· ακόμα και από τους «στιχοπλόκους» και «ματαιόσπουδους» μπορεί να κρατηθεί άσβεστη η φλόγα του ελληνισμού. Δεν είναι μόνο οι μεγάλοι και τρανοί, είναι και οι ασήμαντοι και ταπεινοί. Τουλάχιστον έτσι το βλέπω εγώ.

[ΓΑΛΗ]

Εμένα μου αρέσει αυτό

Και τώρα μη με αρχίζεις ευφυολογίες,
τα «Πού οι Έλληνες;» και «Πού τα Ελληνικά
πίσω απ’ τον Ζάγρο εδώ, από τα Φράατα πέρα».

ειδικώς όταν το συγκρίνω με αυτό

Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.

Και αμέσως μετά

Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!





Λατρεμένος.