Ζενίθεδρος έγραψε: ↑28 Απρ 2021, 09:59Το να εξελίσσεται μια γλώσσα σημαίνει να μπορεί να αποτυπώνει με λέξεις νεοεμφανισθεισες εννοίες και όρους, οι οποίοι αναπόδραστα προκύπτουν με την παράλληλη εξέλιξη της κοινωνίας, ειτε αυτές οι έννοιες αφορούν αντικείμενα, οπως εξαρτήματα π.χ. ειτε αφορούν μη απτούς με τις πέντε αισθήσεις όρους. Αμα ειναι να να το ρίξουμε στην περιφραστικότητα (είδες;) τότε θα αναλισκόμασταν σε μακριναρια και αντι για κατσαβίδι, θα λέγαμε, το μαραφετι που στρίβει τις βίδες. Υπάρχουν πρακτικοί λογοι οικονομιας σε όλες τις γλώσσες, για τους οποίους επικρατούν οι μονολεκτικές αποδόσεις έναντι των περιφραστικών και οι σύντομες, ολιγοσύλλαβες έναντι των πολυσυλλάβων. Εαν δε, δεν αποδώσεις με αυτόν τον τρόπο την όποια έννοια, για καποιους λόγους γλωσσικής ορθότητας, η καθομιλουμένη θα συμπληρώσει το κενό με δάνεια, νομοτελειακά. Οσο για το παραδειγμα, η νευρικότητα δεν εκδηλώνεται απαραίτητα με εριστικότητα, ούτε απο την αλλη, η εριστικότητα, η διαθεση για πειραγμα δηλαδή, ειναι έκφανση νευρικότητας. Στο άλλο παράδειγμα, το μπάχαλο μπορει να γινει εργαλείο πολιτικής σκοπιμότητας (βλ. Δεκεμβριανά 08 ). Αυτη η πράξη, οταν και αν γίνει, λεγεται εργαλειοποίηση, η εργαλειοποίηση των κοινωνικων ταραχών. Το κατα πόσο μπορεί μια κοινωνική ταραχή να εργαλειοποιηθεί, θα λέγεται βαθμός εργαλειοποιησιμότητας, καθότι ορισμένες από αυτές είναι εργαλειοποιήσιμες. Θα ειναι κάτι διαφορετικό σαν έννοια απο τον βαθμό εργαλειοποίησης, που αφορά τον βαθμό χειραγώγησης-παρέμβασης.sharp έγραψε: ↑28 Απρ 2021, 02:28Ζενίθεδρος έγραψε: ↑28 Απρ 2021, 01:47
Εφόσον θέλεις να εκφράσεις πιο λεπτές έννοιες, θα καταφύγεις στην λεξιπλασία. Η λέξη εργαλειοποιηση δεν υπηρχε, αντ' αυτού χρησιμοποιούνταν το χειραγώγηση, την οποία μπορείς να διαβαθμίσεις με την χειραγωγισιμότητα. Εαν θελήσεις να διαβαθμίσεις την εργαλειοποίηση, αναγκαστικά θα πεις εργαλειοποιησιμότητα. Κατάσταση, κίνηση προς αυτήν την κατάσταση, βαθμός διαθεσης ή καλύτερα τάση ή επιτάχυνση-επιβράδυνση ή βαθμός αδρανειακής συμπεριφοράς ή μη αυτής της κίνησης.
Αυτό είναι μία θεωρητική κατασκευή. Στην πράξη μπορείς να τα πεις περιφραστικά και επιβάλλεται να το κάνεις γιατί αν σε μία παράγραφο εμπλέξεις εργαλείο, εργαλειοποίηση και εργαλειοποιησιμότητα, πιστεύω ότι δεν θα καταφέρεις να μεταφέρεις τη σκέψη σου σωστά στον παραλήπτη. Το εργαλειοποιησιμότητα από μόνο του δεν σημαίνει τίποτε, μπορεί να είναι η δυνατότητα επεξεργασίας των εργαλείων, μπορεί να είναι η επεξεργασία άλλων αντικειμένων με εργαλεία ή ακόμη και η επεξεργασία της εργαλοιοποίησης, η οποία με τη σειρά της δεν καταστά σαφές τι υπονοεί. Οπότε εδώ συνιστάται ο περιφραστικός τρόπος για να υπάρχει σαφήνεια και δεν είναι η μοναδική περίπτωση.
Επίσης το ότι δεν υπάρχει το εριστικότητα, αλλά υπάρχει το νευρικότητα κάποιο λόγο θα έχει. Πιθανόν επειδή η νευρικότητα μπορεί να εκφράσει μία κατάσταση στο χώρο. Λέμε επικρατούσε νευρικότητα, εννοώντας ότι ήταν όλοι ταραγμένοι για κάποιον λόγο, ενώ δεν έχει νόημα να πεις υπάρχει εριστικότητα στο χώρο επειδή κάποιοι τσακώνονται, γιατί δεν είναι εριστικοί εκείνην την στιγμή.
Δεν απαγορεύει κανείς την δημιουργία νέων λέξεων, φτάνει να υπακούουν σε γλωσσική συνέπεια και να εξυπηρετούν συγκεκριμένη ανάγκη. Σχετικά με την εργαλοιοποίηση τέτοια ανάγκη δεν υφίσταται ούτε προέρχεται η λέξη εννοιολογικά από την Ελληνική γλώσσα. Αυτό ισχύει και γενικά για την Ελληνική γλώσσα.
Κατ' αρχάς δεν γνωρίζω την new speak και δεν κατάλαβα γιατί το παραλλήλισες με την χειραγώγηση. Νόμιζα ότι αφορά σε εργαλεία και κατά την γνώμη μου πολύ σωστά και λογικά. Φρόντισα ωστόσο να ενημερωθώ και κατάλαβα ότι πρόκειται για την κατά λέξη μετάφραση του instrumentalization. Το αστείο που λέγαμε κάποτε "θα το πιούμε ξεροσφύρι" και το μεταφράζαμε στα αγγλικά ως "dryhammer" γίνεται πλέον στα σοβαρά.
Η χειραγώγηση βγαίνει από το χείρα + άγω, έχει νόημα στα Ελληνικά, άλλωστε υπάρχει και το υποχείριο. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί η λέξη εκμετάλλευση που έχει παρόμοιο νόημα. Εφ' όσον λοιπόν υπάρχουν λέξεις και μάλιστα ετυμολογικά Ελληνικές ποιος ο λόγος να δημιουργηθεί το εργαλιοποίηση; Πολύ περισσότερο όταν είναι λάθος αφού δεν υπάρχει εργαλειοποιώ (ή να το βάλουμε κι αυτό ώστε να δικαιολογήσουμε τα αδικαιολόγητα). Μόνον κάποιος που δεν ξέρει καλά Ελληνικά, ένας αγγλόφωνος που μαθαίνει και μεταφράζει απ' ευθείας από την γλώσσα του θα το πει έτσι.
Η περιφραστικότητα όπως την έγραψες εδώ υπονοεί τον περιφραστικό λόγο, ωστόσο τίποτε δεν με υποχρεώνει να το διαβάσω έτσι. Για να κερδίσεις μία λέξη, προκάλεσες μία, έστω μικρή, αμφιβολία. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί σημαντικότερη απώλεια από την οικονομία του λόγου. Με το κατσαβίδι δεν υπάρχει πρόβλημα γιατί είναι αντικείμενο και ο καθένας μπορεί να το φανταστεί χωρίς παρεξήγηση.
Η εριστικότητα είναι λάθος να σημαίνει διάθεση για πείραγμα, ο εριστικός είναι προσδιορισμός με αρνητική χροιά, είναι χαρακτήρας επιθετικός που επιδιώκει τον καυγά, η έριδα από την οποία προέρχεται η λέξη είναι συνώνυμο της διχόνοιας.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι οι έννοιες αλλοιώνονται και χάνεται η συνέχεια της γλώσσας. Αυτό σχετίζεται άμεσα με την αδυναμία κατανόησης παλαιότερων κειμένων που συζητήθηκε αλλού, όχι μόνο των αρχαίων, ούτε της καθαρεύουσας, αλλά και βιβλίων που γράφτηκαν μετά το 1980. Μπορεί λεκτικά να μην δείχνουν δύσκολα, όμως γίνονται νοηματικά αντιληπτά ή μήπως στο περίπου;
Μία ακόμη σωστή λέξη είναι η πρόσβαση η οποία έχει παραγκωνισθεί από μία λανθασμένη και άχρηστη την προσβασιμότητα. Θα πει κάποιος ότι η προσβασιμότητα είναι η δυνατότητα να έχεις πρόσβαση. Μα αυτό ακριβώς είναι η πρόσβαση, ετυμολογικά είναι η δυνατότητα να διαβείς. "Το σπίτι μου έχει πρόσβαση στο Ίντερνετ" είναι το σωστό και όχι προσβασιμότητα. Επομένως η προσβασιμότητα θα ήταν ίσως η δυνατότητα να έχεις δυνατότητα για κάτι, φράση που μόνον σαν αστείο μπορεί να ειπωθεί.
Το να μεταφράζεις από τα Αγγλικά και να κάνεις όλα τα -ation και -ize -οίηση ή -ότητα δεν είναι επίτευγμα, δεν είναι καν δικό σου και κυρίως είναι περιττό. Αντικαθιστάς τις ήδη υπάρχουσες λέξεις και έννοιες με άλλες τεχνητές, τις οποίες μπορείς να κατανοήσεις μόνον μέσα από την ξένη γλώσσα, εάν την γνωρίζεις. Ουσιαστικά μιλάς αυτήν την ξένη γλώσσα με διαφορετική γραφή. Στο παράδειγμα της εργαλειοποίησης θα μπορούσες κάλλιστα να γράψεις instrumentalization, ούτως ή άλλως όλοι το κατανοούν από το Αγγλικό .