Φυσικά και στέκεται κριτικά ο Στουραϊτης. Αμφισβητεί ανοιχτά την ύπαρξη μιας σοβαρής (δηλαδή εθνικής) συλλογικής ταυτότητας στο Βυζάντιο (σε αντίθεση με τον Καλδέλλη ας πούμε). Γιατί λέει ότι έλειπαν οι ιδεολογικοί μηχανισμοί που μόνο αυτοί μπορούν να την προωθήσουν. π.χ. δεν υπήρχε οργανωμένο σύστημα παιδείας για όλους. Υπήρχε η εκκλησία, αλλά την ενδιέφερε κυρίως η θρησκευτική ταυτότητα. Ο στρατός, που είναι και αυτός ένας μαζικός μηχανισμός, μεταξύ 7ου-10ου αιώνα (δηλαδή στην καρδιά της βυζαντινής περιόδου) αποτελούνταν από ντόπιους των βυζαντινών θεμάτων και όχι από μισθοφόρους, αλλά οι στρατιώτες (σύμφωνα με τον Στουραϊτη) που νίκησαν και έδιωξαν τους Άραβες πολεμούσαν μόνο για τη σωτηρία των επαρχιών τους και όχι για τη σωτηρία του κράτους της Ρωμανίας (εξέφραζαν δηλαδή έναν τοπικό και όχι εθνικό πατριωτισμό). Σ΄αυτό το σημείο νομίζω ότι ο Στουραϊτης δεν είναι απόλυτα πειστικός.nik_killthemall έγραψε: ↑23 Οκτ 2021, 13:23Περτίνακα, εσύ είσαι αρκετά πιο συζητίσιμος από σμερδα, οπότε να σε ρωτήσω. Η σύλληψη περί ορισμού συλλογικής ταυτότητας είναι κάτι το αναμφισβήτητο ? Ακόμα κι ο Στουραϊτης δεν στέκεται σε κάποια σημεία κριτικά απέναντι σε αυτήν ?
Επίσης από τη στιγμή που μιλάμε για αυτοκρατορίες που ο όρος πόλεμος είναι συνηφασμένος με αυτές, δεν θα έπρεπε σαν χαρακτηριστικό της συλλογικής ταυτότητας να είναι και το στρατιωτικό σώμα της συλλογικής ταυτότητας που εγγυάται την προστασία και την διαιώνισή της ? Μπορεί δηλ. να υπάρξει άρτια έννοια της συλλογικής ταυτότητας του χ χωρίς κανένας από το χ να είναι διατεθιμένος να την υπερασπιστεί ένοπλα ?
Από εκεί και πέρα δέχεται την ύπαρξη πιο χαλαρών συλλογικών ταυτοτήτων, μιας πολιτικής ρωμαϊκής για όλους τους υπήκοους και μιας εθνοτικής ρωμαϊκής για τους ελληνόφωνους (αλλά και αυτή προσπαθεί να την υποβαθμίσει ακόμα περισσότερο με διάφορους τρόπους).