Αφρο-Ασιατικές γλώσσες: Πότε και Πού;

Μελέτη της γλώσσας, γραμματική, συντακτικό, σχολιασμοί και διευκρινίσεις.
Άβαταρ μέλους
Jimmy81
Δημοσιεύσεις: 6238
Εγγραφή: 04 Ιαν 2019, 05:42
Phorum.gr user: Jimmy81
Τοποθεσία: Ουκρανικές στέπες

Αφρο-Ασιατικές γλώσσες: Πότε και Πού;

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Jimmy81 » 09 Ιαν 2019, 08:48

Εικόνα

Εκτός από τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες άλλη μια σημαντική γλωσσική οικογένεια που αξίζει να διερευνηθεί είναι η Αφροασιατική που παλιότερα ήταν γνωστή και ως χαμιτο-σημιτική. Πρόκειται για μια οικογένεια γλωσσών που οι ρίζες της χάνονται στα βάθη της προϊστορίας και θεωρείται πιο παλιά από την Ινδοευρωπαϊκή και άλλες σημαντικές γλωσσικές οικογένειες όπως η Ουραλική ή η Αλταϊκή.

Οι κύριες γλωσσικές υπο-οικογένειες που αναγνωρίζονται είναι:

1) Σημιτική. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πολλές σπουδαίες αρχαίες γλώσσες σημιτικών λαών όπως εβραϊκά, αραβικά, φοινικικά, ουγκαριτικά, αραμαϊκά, ακκαδικά κλπ. Μιλιούνται ή μιλιούνταν κυρίως στη Μέση Ανατολή, στην Αραβική Χερσόνησο και στο Κέρας της Αφρικής (Σομαλία, Αιθιοπία κλπ). Μετά την εξάπλωση των Αράβων επεκτάθηκαν και στη βόρεια Αφρική.

2) Αιγυπτιακή. Είναι η γλώσσα των αρχαίων Αιγυπτίων που μιλιόταν στην αρχαία Αίγυπτο.

3) Κουσιτική. Οι γλώσσες που μιλούνται στο Κέρας της Αφρικής (Σομαλία, Αιθιοπία, Ερυθραία, Τζιμπουτί, Σουδάν κλπ). Συνήθως χωρίζονται σε βόρειες, κεντρικές, ανατολικές και νότιες κουσιτικές.

4) Βερβερική. Είναι οι γλώσσες των βερβερικών λαών (Βερβερική, Τουαρέγκ κ.α.). Ομιλούνται κυρίως σε χώρες της Βόρειας Αφρικής (Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία, Λιβύη) αλλά και νοτιότερα στην Αφρική όπως στον Νίγηρα και τη Μπουρκίνα Φάσο.

5) Χαδική. Περιλαμβάνει γλώσσες που μιλιούνται στη ζώνη του Σαχέλ, νότια της Σαχάρας σε χώρες όπως Νιγηρία, Τσαντ, Νίγηρας και Καμερούν. Μερικές από αυτές είναι οι Hause, Bura, Bade, Tupac και οι γλώσσες Masa.

6) Ομοτική. Συνήθως αυτή η μικρή υπο-οικογένεια περιλαμβάνεται στις Αφρο-Ασιατικές γλώσσες αλλά η ένταξή της αμφισβητείται από μερικούς γλωσσολόγους. Οι γλώσσες αυτές ομιλούνται στη νοτιοδυτική Αιθιοπία.

Τα δύο σημαντικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι πότε και πού μιλήθηκε η Αφροασιατική πρωτογλώσσα?

Πότε;

Δεν έχει προσδιοριστεί με βεβαιότητα η χρονολόγηση της Αφροασιατικής πρωτογλώσσας. Ωστόσο υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των ειδικών ότι είναι παλιότερη από άλλες δημοφιλείς και καλά μελετημένες πρωτογλώσσες όπως η Ινδοευρωπαϊκή ή η Ουραλική. Οι χρονολογίες που έχουν προταθεί είναι το 7500 π.Χ. (η πιο πρόσφατη περίοδος), το 10.000 -11.000 π.Χ. και το 16.000 π.Χ.

Έχουμε κάποια δεδομένα που μπορούν να βοηθήσουν. Για παράδειγμα η αφρο-ασιατική γλώσσα με την παλιότερη καταγραφή είναι η αρχαία Αιγυπτιακή της οποίας τα αρχαιότερα δείγματα φτάνουν στο 3400 π.Χ. και με επιφύλαξη στο 4000 π.Χ. (κρίνοντας από προϊστορικά σύμβολα σε κεραμικά αντικείμενα που ομοιάζουν πολύ με τα μεταγενέστερα ιερογλυφικά). Άρα η Πρωτο-Αφροασιατική γλώσσα είναι παλιότερη από αυτή την ημερομηνία. Η παρατήρηση ότι η Αιγυπτιακή μορφολογικά αποκλίνει αρκετά από τις άλλες αφρο-ασιατικές γλώσσες οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρέπει να πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να προκύψει αυτή η απόκλιση στηρίζοντας έτσι την παλαιότητα της αφρο-ασιατικής.

Επίσης συγκρίνοντας τις βασικές Αφροασιατικές γλωσσικές υπο-οικογένειες διαπιστώνουμε ότι διαφέρουν μεταξύ τους περισσότερο απ’ ό,τι π.χ. οι υπο-οικογένειες της Ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας ή ακόμα και από ολόκληρες γλωσσικές οικογένειες μεταξύ τους όπως η Ινδοευρωπαϊκή και η Αλταϊκή. Αυτό συνηγορεί υπέρ μιας παλιάς χρονολόγησης.

Επιπλέον αν ρίξουμε μια ματιά στο κοινό λεξιλόγιο των αφροασιατικών γλωσσών, δηλαδή στις λέξεις που μπορούν να αποκατασταθούν με σιγουριά στην Αφρο-Ασιατική πρωτογλώσσα παρατηρούμε ότι δεν έχουν ομόρριζες λέξεις για μια σειρά δευτερογενών προϊόντων και εννοιών όπως το μαλλί, το γάλα, το άρμεγμα, το όχημα, τη μεταφορά με όχημα ή τη χρήση ζώων για μεταφορά ή καλλιέργεια γης. Όλες αυτές οι τεχνολογίες και δραστηριότητες (με εξαίρεση τις καλλιέργειες) αναπτύχθηκαν κατά την 4η χιλιετία π.Χ. και εξαπλώθηκαν γρήγορα και στην βόρεια Αφρική. Η αποκατάσταση όρων για τη γεωργία επίσης αμφισβητείται. Από την άλλη υπάρχουν ομόρριζες λέξεις για το τόξο, το βέλος και τον σκύλο. Όλα τα παραπάνω υποδεικνύουν ότι οι ομιλητές της Αφροασιατικής έζησαν πριν την εξάπλωση της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της «επανάστασης των δευτερογενών προϊόντων» με την επιβίωσή τους να εξαρτάται από το κυνήγι και την τροφοσυλλογή. Η ύστερη παλαιολιθική περίοδος ή η μεσολιθική φαίνονται οι πιθανότερες περίοδοι που ομιλήθηκε η Αφροασιατική.
.........................................................................................................................................

Πού;

Το ερώτημα της κοιτίδας των Πρωτο-Αφροασιατών παραμένει αναπάντητο μέχρι σήμερα. Οι περιοχές που έχουν προταθεί είναι Το Κέρας της Αφρικής (Αιθιοπία και Ερυθραία κυρίως), η βόρεια Αφρική, η περιοχή της νότιας Σαχάρας/Ζώνης του Σαχέλ (κυρίως στο Σουδάν) και η περιοχή του Λεβάντε στη Μέση Ανατολή. Κάποια από τα βασικά εργαλεία με τα οποία μπορούμε να δουλέψουμε μαζί με πρόσθετα στοιχεία προς αναζήτηση της πρωτο-αφροασιατικής κοιτίδας παρουσιάζονται στη συνέχεια.

Γλωσσικό «Κέντρο Βαρύτητας»: Είναι συνηθισμένη μέθοδος που χρησιμοποιείται από τους γλωσσολόγους για να βρεθεί η κοιτίδα μιας πρωτογλώσσας. Η βασική ιδέα είναι ότι η περιοχή που απαντούν οι περισσότερες υπο-οικογένειες της πρωτογλώσσας είναι πιθανότερο να είναι η κοιτίδα. Κι αυτό διότι οι ομιλητές της πρωτογλώσσας βρίσκονταν εκεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ώστε η πρωτογλώσσα είχε το χρόνο να διασπαστεί σε πολλές υπο-ομάδες. Γνωρίζουμε π.χ. ότι η κοιτίδα των Ουραλικών γλωσσών ήταν στην ευρύτερη περιοχή των Ουραλίων αφού εκεί συναντάμε τις περισσότερες ουραλικές υπο-οικογένειες. Δεν θα μπορούσε να είναι η Κεντρική Ευρώπη όπου συναντάμε μόνο μια ουραλική γλώσσα, την Ουγγρική. Θα ήταν παράλογο όλες να έφυγαν από την κεντρική Ευρώπη και να βρέθηκαν σκορπισμένες στην περιοχή των Ουραλίων. Το αντίθετο σενάριο -δηλαδή να απομακρύνθηκε η Ουγγρική από εκεί είναι λογικότερο και πράγματι αυτό ξέρουμε ότι έγινε από τις ιστορικές μαρτυρίες με την έλευση των Μαγυάρων στην κεντρική Ευρώπη τον 9ο αιώνα μ.Χ. Αν λοιπόν εφαρμόσουμε την αρχή του γλωσσικού κέντρου βαρύτητας για την Αφροασιατική οικογένεια τότε καταλήγουμε σε μια ευρύτερη περιοχή κάπου στην βοερειοανατολική Αφρική/Ερυθρά Θάλασσα όπως υποδεικνύεται στον ακόλουθο χάρτη μέσα σε μαύρο πλαίσιο.
Εικόνα
Εκεί απαντούν οι κλάδοι της Κουσιτικής, της Σημιτικής, της Αιγυπτιακής, της Ομοτικής. Ειδικότερα στο Κέρας της Αφρικής παρατηρείται μεγάλη γλωσσική ποικιλότητα σε μικρή έκταση κάτι που στηρίζει την υπόθεση για κοιτίδα στην ανατολική Αφρική. Παρότι η αρχή του γλωσσικού κέντρου βαρύτητας δεν έχει το βάρος της απόδειξης περιορίζοντας αναντίρρητα την κοιτίδα σε συγκεκριμένη τοποθεσία, ωστόσο μπορεί να αποκλείσει με ασφάλεια άλλες περιοχές όπως η δυτική και η κεντρική Αφρική.

Σύνδεση της Αφρο-Ασιατικής με άλλες γλωσσικές οικογένειες: Κάποια βοήθεια στον εντοπισμό της κοιτίδας ίσως μπορεί να προσφέρει ο προσδιορισμός των γλωσσικών γειτόνων ή η πιθανή γενετική σχέση μιας πρωτογλώσσας με άλλες πρωτογλώσσες σε ένα πολύ παλαιότερο χρονικά στάδιο. Έχει προταθεί από ορισμένους ερευνητές η ένταξη της Αφρο-Ασιατικής στην Νοστρατική υπεροικογένεια όπου οι γλωσσολόγοι ανάγουν υποθετικά την Ινδοευρωπαϊκή, την Ουραλική, την Καρτβελική και ενίοτε την Αλταϊκή, και τη Δραβιδική σε μια μεγάλη υπεροικογένεια. Δηλαδή σε μια πολύ παλιά εποχή στα βάθη της προϊστορίας υπήρχε μια γλώσσα πρόγονος όλων αυτών. Οι γλωσσολόγοι δεν είναι πολύ θετικοί στην ένταξη της Αφρο-Ασιατικής στη Νοστρατική υπερ-οικογένεια αφού περιπλέκει τα πράγματα περισσότερο με το μεγάλο βαθμό διαφορετικότητάς της. Ακόμα κι αυτοί που την εντάσσουν στην Νοστρατική υπεροικογένεια εκτιμούν ότι αποσχίστηκε πολύ πρώιμα από τις άλλες πρωτογλώσσες. Σχέσεις της Αφρο-Ασιατικής με τις πιο κοντινές της γλώσσες της Αφρική δεν φαίνεται να υπάρχει. Υπάρχουν π.χ. εκατέρωθεν επιρροές μεταξύ των γλωσσών Μπαντού και της Κουσιτικής αλλά δεν έχει παρατηρηθεί κάποια βαθύτερη σχέση της Αφρο-Ασιατικής με αφρικάνικες γλωσσικές οικογένειες όπως η Μπαντού και η Νιλο-Σαχαρική ώστε να «κρατήσει» την αναζήτηση της αφροασιατικής κοιτίδας αποκλειστικά στην Αφρική. Αν μάλιστα η Αφρο-Ασιατική αποτέλεσε μέρος της Νοστρατικής υποθετικής πρωτογλώσσας που τοποθετείται στην Ευρασία (και όχι στην Αφρική) τότε η κοιτίδα των Πρωτο-Αφροσιατών στη Μέση Ανατολή (Λεβάντε) γίνεται πιθανή αφού οι Πρωτο-Αφροασιάτες πρώτα θα αποσχίστηκαν στην Ευρασία και μετά θα μετανάστευσαν στην Αφρική. Σε κάθε περίπτωση πάντως η τεκμηρίωση οποιασδήποτε βαθύτερης σχέσης της Αφρο-Ασιατικής με άλλες οικογένειες παραμένει αδύναμη.

Αποκατεστημένο λεξιλόγιο: Οι ομόρριζες λέξεις των Αφρο-Ασιατικών γλωσσών, δηλαδή αυτές που μπορούν να αποκατασταθούν στην αμάρτυρη Αφρο-Ασιατική δεν μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες για το πού μιλήθηκε η γλώσσα αυτή. Είναι λέξεις γενικότερου περιεχομένου που αφορούν την οικογένεια, το φυσικό περιβάλλον, το ανθρώπινο σώμα, τους αριθμούς κλπ. Δεν έχουμε αποκατάσταση λέξεων με βαρύνουσα σημασία που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως γεωγραφικός δείκτης (π.χ. ένα ζώο που ζούσε αυστηρά σε μια περιορισμένη περιοχή). Οι γλωσσολόγοι που υποστηρίζουν τη δυνατότητα αποκατάστασης γεωργικών όρων έχουν ταυτίσει τους Πρωτο-Αφροασιάτες με τον Νατούφιο πολιτισμό του Λεβάντε στη Μέση Ανατολή που ασκούσε πολύ πρώιμα τη γεωργία. Είχε θεωρηθεί ότι από τους Νατούφιους η γεωργία επεκτάθηκε στην Αφρική. Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι το τόξο, το βέλος και ο σκύλος που αποκαθίστανται στην Αφρο-Ασιατική εισήχθησαν από τη Μέση Ανατολή μετά το 9500 π.Χ. (τα δύο πρώτα) και το 12.500 π.Χ. (ο σκύλος) αφού τα παλαιότερα ευρήματα σκύλου στη Μέση Ανατολή ανάγονται σε αυτή την ημερομηνία ενώ νωρίτερα δεν υπήρχαν στην Αφρική. Ωστόσο αιχμές από προϊστορικά βέλη έχουν εντοπιστεί στη Βόρεια και Ανατολική Αφρική ήδη από το 30.000 π.Χ. (πολιτισμός Aterian). Ο σκύλος θα μπορούσε να υπάρχει στην Αφρική πολύ νωρίτερα από το 12.500 π.Χ. ειδικά αν δεχτούμε νεότερες έρευνες που αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο για μια πρώιμη εξημέρωση του αφρικάνικου σκύλου στη βορειοανατολική Αφρική (Αίγυπτος).
http://www.nbcnews.com/id/32275502/ns/t ... DVSP1wza70

Δεδομένα από τη γενετική: Η ραγδαία πρόοδος της γενετικής έχει βοηθήσει να συνδεθούν απλοομάδες χρωμοσωμάτων με γλώσσες και επεκτάσεις γλωσσών. Πόσο μας βοηθάει στην περίπτωση των Αφρο-Ασιατικών γλωσσών και στον εντοπισμό της κοιτίδας τους; Θα έλεγα ότι οι γενετικές έρευνες υποστηρίζουν περισσότερο μια ανατολικοαφρικάνικη καταγωγή των Αφρο-Ασιατικών γλωσσών. Η απλοομάδα E1b1b του Υ χρωμοσώματος προήλθε από το Κέρας της Αφρικής και βρίσκεται σε υψηλό ποσοστό στους ομιλητές των Αφρο-Ασιατικών γλωσσών με εξαίρεση τον Χαδικό κλάδο (που όμως είναι μειοψηφία). Στους Σημίτες απαντά σε μεγάλο ποσοστό η απλοομάδα J1c3 που προήλθε από τη Μέση Ανατολή. Πιστεύεται όμως ότι η συγκεκριμένη απλοομάδα εξαπλώθηκε στους Σημίτες αργότερα, μετά τη διάσπαση των Αφρο-Ασιατικών γλωσσών. Η μητροπλευρική πλευρά (mtDNA) έχει επίσης υποστηρίξει μια κοιτίδα στην Ανατολική Αφρική. Συγκεκριμένα οι απλοομάδες L1, M1a και U61a έχουν συνδεθεί με την εξάπλωση Αφρο-Ασιατικών γλωσσών από το Κέρας της Αφρικής. Η κατάσταση πάντως περιπλέχτηκε με μία έρευνα του 2014 που εντόπισε γενετικό υλικό ηλικίας 23.000 ετών μη αφρικάνικης προέλευσης που πιθανότατα εισήχθη από πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής που μετακινήθηκαν στην Αφρική μέσω της Χερσονήσου του Σινά κι από εκεί διασκορπίστηκαν νότια προς το Κέρας της Αφρικής και δυτικά. Αυτό συμφωνεί με μια παλιότερη υπόθεση που ήθελε τους ομιλητές της Αφροασιατικής να αποτελούν πληθυσμό που «επανήλθε» στην Αφρική από τη δυτική Ασία κατά την ύστερη παλαιολιθική περίοδο.

https://en.wikipedia.org/wiki/Afroasiatic_languages
https://en.wikipedia.org/wiki/Afroasiatic_Urheimat
Τελευταία επεξεργασία από το μέλος Jimmy81 την 09 Ιαν 2019, 09:06, έχει επεξεργασθεί 4 φορές συνολικά.
Ροζάκης-Κοτζιάς-Δένδιας: Οι 3 σύγχρονοι Τιτάνες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής
Κράτη με Σύνθετη Ονομασία αλλά ιθαγένεια από τη μία λέξη της κρατικής ονομασίας

Άβαταρ μέλους
Jimmy81
Δημοσιεύσεις: 6238
Εγγραφή: 04 Ιαν 2019, 05:42
Phorum.gr user: Jimmy81
Τοποθεσία: Ουκρανικές στέπες

Re: Αφρο-Ασιατικές γλώσσες: Πότε και Πού;

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Jimmy81 » 11 Ιαν 2019, 00:39

Ξαναβάζω τη photo του γλωσσικού κέντρου βαρύτητας διότι για κάποιον λόγο δεν φαίνεται στην αρχική δημοσίευση ενώ αρχικά φαινόταν.

Εικόνα
Ροζάκης-Κοτζιάς-Δένδιας: Οι 3 σύγχρονοι Τιτάνες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής
Κράτη με Σύνθετη Ονομασία αλλά ιθαγένεια από τη μία λέξη της κρατικής ονομασίας

Άβαταρ μέλους
Jimmy81
Δημοσιεύσεις: 6238
Εγγραφή: 04 Ιαν 2019, 05:42
Phorum.gr user: Jimmy81
Τοποθεσία: Ουκρανικές στέπες

Re: Αφρο-Ασιατικές γλώσσες: Πότε και Πού;

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Jimmy81 » 13 Ιαν 2019, 03:48

Εικόνα
Ροζάκης-Κοτζιάς-Δένδιας: Οι 3 σύγχρονοι Τιτάνες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής
Κράτη με Σύνθετη Ονομασία αλλά ιθαγένεια από τη μία λέξη της κρατικής ονομασίας

Άβαταρ μέλους
Skelgos
Δημοσιεύσεις: 148
Εγγραφή: 12 Μάιος 2018, 22:17
Phorum.gr user: Skelgos

Re: Αφρο-Ασιατικές γλώσσες: Πότε και Πού;

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Skelgos » 14 Οκτ 2019, 03:59

🤛😊

Απάντηση


  • Παραπλήσια Θέματα
    Απαντήσεις
    Προβολές
    Τελευταία δημοσίευση

Επιστροφή στο “Γλωσσολογία”

Phorum.com.gr : Αποποίηση Ευθυνών