Η Κύπρος κείται μακράν - β'

[wooded glade]

Το ρητό "η Κύπρος κείται μακράν" αποδίδεται στον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Αλλά στην πραγματικότητα ελέχθησαν δύο "η Κύπρος κείται μακράν". Το πρώτο από τους Μπο-νάνο, Αραπάκη στον Αττίλα Ι και το δεύτερο από τον Καραμανλή στον ΙΙ.
Ο καθένας μπορεί να τα κρίνει όπως θέλει.

Ήταν δικαιολογημένα και τα δύο ;
Ήταν δικαιολογημένο μόνο το ένα ;
Δεν ήταν δικαιολογημένα και τα δύο και φοβηθήκαμε ;
Δεν ήταν δικαιολογημένο μόνο το πρώτο και φοβήθηκαν οι Μπο-νάνο, Αραπάκη ;

Σίγουρα το "κείται μακράν" του Καραμανλή ήταν περισσότερο δικαιολογημένο από το "κείται μακράν" των Μπο-νάνου, Αραπάκη. Διότι τον Αύγουστο του 1974 με τον Αττίλα ΙΙ, οι Τούρκοι ήταν ήδη εγκατεστημένοι στην Κύπρο, είχαν δημιουργήσει ασπίδα από πλοία στα δυτικά της Κύπρου και -λέγεται ότι- ο Χένρυ διεμήνυσε στον Καραμανλή "μην επιχειρήσεις τίποτα γιατί θα σου κάνω electronic warfare".

Τα χούντια (νυν συριζοχούντια) λένε μόνο Καραμανλή όμως.
Ενώ τα χούντια θα ήταν εις θέσιν να αρθρώσουν έναν εξαιρετικά δομημένο και δυναμικό πολιτικό λόγο, επιλέγουν πάντα να λέγουν ανοησίας.

Πως θα μπορούσε να σωθεί η Κύπρος, ψάχνονται πολλοί.
Όταν όμως λέμε "πως θα μπορούσε να σωθεί η Κύπρος", αναγκαστικά και έκοντες-άκοντες παίρνουμε το μέρος του πραξικοπήματος αοράτου.
Αλλοιώς από τι να σωθεί η Κύπρος ;
Παίρνουμε λοιπόν σαν δεδομένο το πραξικόπημα αοράτου και ψαχνόμαστε πως θα μπορούσε να είχε σωθεί η Κύπρος από τον Αττίλα.
Θα μπορούσε να είχε σωθεί (μάλλον) στα σίγουρα αν είχε στείλει ο αόρατος την μεραρχία στην Κύπρο.

- Θα μπορούσε να το είχε κάνει πριν από το πραξικόπημα.
- Θα μπορούσε να είχε τα οπλιταγωγά υπ' ατμόν την ώρα της έκρηξης του πραξικοπήματος (για να μην το πάρουν χαμπάρι οι Μακαριακοί).
- Θα μπορούσε το τετραήμερο 15-19 Ιουλίου όταν είδε ότι ο Ετσεβίτ δεν αναγνωρίζει και αντιθέτως αρχίζει τις απειλές.

Τίποτα από αυτά δεν έκανε, πιστεύοντας στους Αμερικάνους.
Ο Ιωαννίδης όμως δεν ήταν ένοχος προδοσίας για τον Αττίλα. Ήταν ένοχος βλακείας, Μπορεί να ήταν ένοχος προδοσίας για τα δύο πραξικοπήματα, Απριλίου 1967 και Σαμψών 1974, αλλά για τον Αττίλα όχι - ήταν ένοχος βλακείας.
Έπρεπε κατ' αρχήν να καταλάβει ότι το καθεστώς του δεν ήταν πλέον και τόσο ανεκτό στους κόλπους της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Ήταν η εποχή του "Πορτογαλικού ανέμου", δεν ήταν το 1967 με τον επικίνδυνο (ή και "επικίνδυνο") Άντριους Παπάντριους. Ενώ το 1967 έλεγαν εναντίον της χούντας μόνον οι αριστεριστές των διαδρόμων της Οξφόρδης, το 1974 έλεγαν όλοι.
Έπρεπε επίσης να καταλάβει ότι ο Σίσκο δεν του ήταν αρκετός. Ο Κίσσινγκερ δεν αναγνώριζε (όπως δεν αναγνώριζε και ο Ετσεβίτ), στις ΗΠΑ υπήρχε ακυβερνησία μετά την παραίτηση Νίξον.
Αν έστελνε τη μεραρχία τώρα τι θα γινόταν ;
Οι Τούρκοι θα φώναζαν και είχαν πει ότι είναι και "κάζους μπέλι". Δεν θα τόλμαγαν όμως να κάνουν τίποτα και θα είχει (ο αόρατος) την δικαιολογία ότι στέλνει την μεραρχία για τα Μακαριακά, να επιβάλει την τάξη. Επίσης θα έλεγε ότι δεν υπαναχωρεί από τη συμφωνία του Νοεμβρίου 1967 για την απόσυρση της μεραρχίας και ότι θα την απέσυρε μόλις η Τουρκία ανεγνώριζε.
Θα το ρισκάριζε αν η Τουρκία ανεγνώριζε. Πάλι θα υπήρχε κίνδυνος να αναγνωρίσει η Τουρκία και μετά να μας εξαπατήσει και να κάνει εισβολή, αλλά θα ήταν ένα εξαιρετικά γκραν-γκινιόλ σενάριο αυτό.
Πιάστηκε όμως κορόϊδο.
Με Σίσκο τώρα τι έγινε ; Οι Τούρκοι τον έγραψαν κανονικά και έκαναν την εισβολή είναι η επίσημη εκδοχή. Η ανεπίσημη είναι ότι ο Σίσκο ήταν μαριονέτα και ο Κίσσινγκερ από πίσω έλεγε στους Τούρκους "κάντε την εισβολή". Αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ, αν πράγματι έγινε έτσι - ίσως μετά από 150 χρόνια.

Όλα αυτά έχουν λεχθεί και αναμασηθεί κατ' επανάληψιν.
Και αν δεν έχουν αναμασηθεί, τα έχω γράψει εγώ πολλές φορές στο πχόρουμ.

Αλλά θα έρθω τώρα και στην ταμπακέρα.
Η ταμπακέρα είναι ότι τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά το πραξικόπημα ο Μακάριος αφού διέφυγε έφτασε στο Λονδίνο και έκανε μία δημόσια εμφάνιση στο Claridge's hotel, όπου κατεκεραύνωσε την χούντα.
Εκείνες τις ώρες κυκλοφόρησε ότι θα γινόταν Αγγλική επέμβαση στην Κύπρο, για να ρίξουν τον Σαμψών και επαρκείς δυνάμεις γι αυτό υπήρχαν στις Αγγλικές βάσεις.
Αυτό γιατί ματαιώθηκε και έγινε ο Αττίλας ;
Με μία Αγγλική επέμβαση οι εξελίξεις θα ήταν οι εξής:

- επιστροφή Μακαρίου
- πιθανή κατάρρευση της χούντας των Αθηνών
- σε καμία των περιπτώσεων δεν θα προέκυπτε κάποιο πλεονέκτημα για τη Μόσχα - κομμουνιστικό μπλοκ
- το οποιοδήποτε Τουρκικό σχέδιο Αττίλα ματαιωνόταν
- καμία αλλαγή στο στάτους κβο, θα συνέχιζαν να ισχύουν οι συνθήκες της Ζυρίχης και του Λονδίνου

και

- αν ο Μακάριος είχε τίποτα ... Κουβικές ιδέες στο παρελθόν, θα τις εγκατέλειπε

Στην Αγγλία ήταν κυβέρνηση οι Εργατικοί (Ουϊλσων) - όχι τίποτα τέρμα φιλότουρκα τόρια.
Επίσης η Αγγλία δεν ανεγνώριζε Σαμψών, που αν ανεγνώριζε όπως ανεγνώριζε τους Πινοσέτ-Χόρχε Βιδέλα, θα λέγαμε ότι ανεγνώριζε.
Κανένας δεν έχει εξήγηση και είναι κατά τη γνώμη μου το στοιχείο που ... πιάνει τον Χένρυ η αστυνομία (μεταφορικώς ομιλούντες).

Μετά τα γεγονότα, ο τότε αρχηγός των φιλελευθέρων της Αγγλίας Τζέρεμυ Θορπ το είπε αυτό ίσαμε εκατό φορές (γιατί δεν έγινε Αγγλική επέμβαση για Σαμψών). Ο ίδιος βέβαια δεν είχε καμία αρμοδιότητα και μίλαγε εκ του ασφαλούς, αλλά το είπε εκατό φορές.

Για να προλάβω τέλος τα χούντια που λένε ότι ο Μακάριος ήταν υπέρ της Τουρκικής εισβολής Αττίλας Ι, είναι κάτι που δεν το ξέρω.
Η αλήθεια είναι ότι πολλοί ήθελαν διακαώς να πέσει η χούντα και ότι τις πρώτες μέρες του Αττίλα Ι ήλπιζαν ότι οι ενέργειες των Τούρκων δεν θα κατέληγαν σε κατοχή, αλλά είναι εξ ίσου αλήθεια ότι κανένας δεν είδε με καλό μάτι την Τουρκική εισβολή.
Όμως το κλου της υποθέσεως είναι τι συνέβη στην Αγγλία εκείνες τις μέρες.

Ξέρουμε βέβαια και για τον Κάλλαχαν στον Αττίλα ΙΙ. Ο Τζέϊμς Κάλλαχαν, υπουργός εξωτερικών του Ουϊλσων, ήταν στις διαπραγματεύσεις τις Γενεύης και μόλις η Τούρκοι ξεκίνησαν τον Αττίλα ΙΙ απεχώρησε από τις διαπραγματεύσεις και δήλωσε στο αεροδρόμιο ότι "η Τουρκία θα το πληρώσει αυτό". Όμως στο άλλο αεροδρόμιο, το Εγγλέζικο που προσγειώθηκε, όταν τον ρώτησαν είπε "εννοούσα ότι η Τουρκία θα το πληρώσει επειδή ... αιχμαλωτίστηκε στην Κύπρο".
Anticlimax εφάμιλλο του "λεφτά υπάρχουν" ήταν αυτό, αλλά τι μεσολάβησε ;
Πολύ πιό εξωφρενική όμως ήταν η στάση της Αγγλίας στον Αττίλα Ι, παρά σ' αυτό με τον Κάλλαχαν.

[wooded glade]

Απ' όλα αυτά η Αμερική -και η Αγγλία- δεν φαίνεται να κέρδισαν τίποτα.
Αν βρισκόμαστε σε εποχή μπρέξι θα λέγαμε "ναι - ίσως - για να τη σπάσουν στους Europeans", αλλά δεν βρισκόμαστε.

Δεν προέκυψε επίλυσις του Κυπριακού ζητήματος, ώστε να τερματισθεί ο ανταγωνισμός Ελλάδος-Τουρκίας.
Αντίθετα αποσταθεροποιήθηκε το ΝΑΤΟ και αν δεν το εκμεταλλεύθηκε αυτό η USSR φταίνε τα δικά τους προβλήματα, του ανατολικού μπλοκ.

Ένα gigantic blunder ή τι άλλο ;

[wooded glade]

Πρέπει να το δούμε και από την πλευρά της Τουρκίας το θέμα.
Οι Τούρκοι σκέφτηκαν ως εξής:

1ον) Είναι εύκολη υπόθεση αφού οι Ελληνικές δυνάμεις στην Κύπρο είναι ανίσχυρες ενώ σε άλλα μέτωπα είμαστε, περίπου, ισοδύναμοι.
2ον) Ο Ελληνικός στρατός δεν έχει ηθικό λόγω αντιχουντικού πληθυσμού της Ελλάδος.
3ον) Κάτω από τις δεδομένες συνθήκες (χούντα, αόρατος) θα μας πούνε και μπράβο που κάναμε απόβαση.
4ον) Μετά την απόβαση θα δούμε πως θα αντιδράσουν οι Νάτο-πούντο και λοιποί. Αλλά τρίχες κατσαρές θα αντιδράσουν - δεν μας κουνάει κανένας.

και

5ον) Ο διαπραγματευτής Σίσκο είναι προσκοπάκι.

Όλα αυτά όπως είδατε θα μπορούσε να τα αποτρέψει μόνο το Λονδίνο, χωρίς μάλιστα να χρειάζεται να τεθεί η Αγγλία αντιμέτωπη με την Τουρκία, αλλά δεν το έκανε.

[wooded glade]

Μία εξήγηση της πολιτικής των Άγγλων είναι ο παραδοσιακός ανθελληνισμός τους, ο παραδοσιακός αννθελληνοκυπριασμός τους μάλλον.
Σήμερα η πολιτική της Αγγλίας στο Κυπριακό είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Αλλά και όλες οι κυβερνήσεις της από το 1974 και μετά μονό σε φιλολογικό επίπεδο ακουμπούσαν το θέμα - ειρήνη υμίν έλεγαν.
Στην επίμαχη όμως χρονική περίοδο, 1962 μέχρι και 19 Ιουλίου του 1974 (παραμονή Αττίλα Ι) ήταν υπέρ των Τούρκων. Οι τουρκοκύπριοι έχουν δίκιο έλεγαν και βασανίζονται. Αυτό το υποστήριζαν τόσο οι Τόρυς, όσο και οι εργατικοί. Μάλιστα οι σχέσεις Γεωργίου Παπανδρέου - Χάρολντ Γουϊλσον το 1964 που εξελέγησαν και οι δύο δεν ήταν καθόλου καλές, παρ' όλο που ήταν υποτίθεται αδελφά κόμματα, της "ανανεωτικής προόδου".

Στη συνέχεια η Αγγλία ήταν εναντίον της χούντας. Περισσότερο οι εργατικοί και λιγώτερο οι Τόρυς που είχαν στις τάξεις τους και μερικά αβγά που υποστήριζαν. Γενικώς εναντίον (όχι όμως και σε βαθμό να πάρουν δραστικά μέτρα όπως εμπάργκο, διακοπή διπλωματικών σχέσεων).
Στη μεταπολίτευση η εοκική τότε Αγγλία μας έβαλε στην ΕΟΚ, που είχαν εκφράσει αντιρρήσεις οι Ιταλοί και μιά μερίδα Γερμανών συντηρητικών.
Έλεγαν και εναντίον του Ντενκτάς, ότι είναι κατοχικός γκαουλάϊτερ. Αλλά μέχρι το πραξικόπημα Σαμψών μάλλον τουρκοκυπριόφρονες ήταν.

Προκύπτει λοιπόν ότι κάθε άλλο παρά εξυπηρέτησε τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Αγγλίας και του ΝΑΤΟ η αδράνεια των ημερών του πραξικοπήματος της Κύπρου και εδώ που τα λέμε ούτε τα μεσο-μακροπρόθεσμα συμφέροντα των ΗΠΑ βλέπω πως εξυπηρέτησε ο Αττίλας.
Όταν συζητιώνται αυτά πολλοί -οι περισσότεροι- βάζουν και τον Αττίλα Ι μέσα και τον Αττίλα ΙΙ. Εγώ όχι. Το θεωρώ απαράδεκτο που έγιναν ανεκτοί ο Αττίλας Ι και ο Αττίλας ΙΙ, αλλά μέσα στη νατοϊκή λογική των χρόνων εκείνων θα γινόντουσαν ανεκτοί. Η ζημιά έγινε στις τέσσερεις μέρες του πραξικοπήματος και πριν τον Αττίλα Ι, ίσως από βλακεία. Η χούντα των Αθηνών ήταν ξωφλημένη, η εποχή της είχε περάσει, ένα "φου" ήθελε.

Δεν είναι ικανοί για ηλιθιότητες η CIA και η ιντέλλιτζενς ;
Κάθε άλλο. Έχουν διαπράξει το Σουέζ, το bay of pigs αλλά και την Ουκρανία πρόσφατα (άφησαν τον Πούτιν να κάνει εισβολή).


Υπάρχει και μία άλλη εκδοχή, που θα αρέσει πολύ στους φίλους μας τα κουμούνια.
Ο Μακάριος το 1974 ήταν έτοιμος να εγκαθιδρύσει κομμουνιστικό καθεστώς και να φέρει τον Σοβιετικό στόλο.
Έπρεπε να γίνει ή πραξικόπημα Σαμψών ή Αττίλας.
Στην πορεία η περίπτωση που προέκυψε να αναλάβει τη λύση του προβλήματος η Αγγλία δεν εκτιμήθηκε σωστά, ίσως και λόγω της χρονικής πίεσης. Προσθέτουμε σ' αυτά και τη συμπάθεια που είχαν στην αρχή προς τον Ετσεβίτ (σ.σ.ποιητής - διανοούμενος) και έγινε όπως έγινε.