Έτσι ακριβώς Γιόχαν.Yochanan έγραψε: ↑09 Φεβ 2019, 20:19Αυτο που θελω να πω εγω (σαν νεορωμιος) και ίσως δεν το εξηγησα καλα - ειναι οτι ναι μεν μπορει να ηταν οι περισσοτεροι απο αυτους τους ρωμαιους βιολογικα και γλωσσικα απογονες ελληνων αλλα δεν το ειχαν αυτο καπου καταγεγραμενο σε πολυ περιοπτη θεση. Η γλωσσα τους την ελεγαν ρωμαιικη οχι ελληνικη. και τον εαυτο τους τους ελεγαν ρωμαιους οχι ελληνες. εχει τη σημασια του αυτο.
τωρα οτι αυτη η λεξη "ρωμαιος" δε σημαινε για αυτους αυτο που σημαινει για μας σημερα (δλδ τους ρωμαιους του αστεριξ) 100% ετσι ειναι. σημαινε τον εαυτο τους, το εθνος τους. και εγω δεν αρνουμαι οτι ειχαν και καποια επιγνωση των ελληνων αλλα απο εκει μεχρι να πας στο οτι τους εβλεπαν οπως εμεις σημερα ειναι μεγαλη αποσταση
Η διάκριση Ελλήνων(αρχαίων)-Ρωμιών και ελληνικής(αρχαίας)-ρωμαίικης είναι από μόνη της πολύ σημαντική για να την αγνοήσουμε ή να την υποτιμήσουμε. Θυμάμαι λ.χ. που διαφωνούσαμε με τον Αρχικλέφταρο στο παλιό phorum για την ταυτότητα του Καταρτζή και έλεγα ότι η έννοια της καταγωγής δεν πρέπει να συγχέεται πάντα με την έννοια της εθνοτικής ταύτισης. Οι περισσότεροι από τους συνομιλητές είτε δεν κατάλαβαν αυτό που είπα είτε το αντιμετώπισαν περιπαιχτικά.
Συνήθως ο Καταρτζής θεωρείται ως ένας πρώιμος Παπαρρηγόπουλος, με βάση την παρακάτω διάσημη φράση του:
«Ἀφ' οὗ ἕνας Ρωμηός συλλογιστή μιά φορά πώς κατάγεται ἀπό τόν Περικλέα, Θεμιστοκλέα καί ἄλλους παρόμοιους Ἕ λληνες, ἤ ἀπτούς συγγενεῖς τοῦ Θεοδόσιου, τοῦ Βελισάριου, τοῦ Ναρσῆ, τοῦ Βουλγαροκτόνου, τοῦ Τζιμισκῆ κ' ἄλλων τόσων μεγάλων Ρωμαίων, ἤ ἔλκει τό γένος του ἀπό κανέναν άγιο, ἤ ἀπό κανέναν του συγγενή, πῶς νά μήν ἀγαπᾶ τούς ἀπογόνους ἐκείνων κ' αὐτωνῶν τῶν μεγάλων ἀνθρώπων;»
Οι παρακάτω φράσεις του, που ξεκαθαρίζουν πώς έβλεπε τη ρωμαίικη ταυτότητά του σε σχέση με την ελληνική, φυσικά έχουν αγνοηθεί:
«ειδέ και το πάρουμε [το όνομα Έλληνες] απλώς στην πρώτη του σημασία όνομα εθνικό, για τούτο κ΄όποιος διαβάση ελληνικά δεν γένεται Έλληνας, καθώς μήτ’ όποιος μάθ’ άλλη γλώσσα, δεν παρονομάζεται απ’ εκείνηνα. Το αυτό είναι και στην [ελληνική] παιδεία [πρέπει να την διαβάζουμε] για να καλλιεργήσουμε και να πλουτύνουμε τη γλώσσα μας τη ρωμαίκια, που νά ‘χουμε κ’ εμείς γλώσσα δική μας, και ναντιστρέφη [=αντιστοιχεί] το όνομα του έθνους [Ρωμηοί] με τη γλώσσα του [ρωμαίκια]...»
«δύο έθνη, ελληνικό και ρωμαίκο, που διέχουν δυό χιλιάδες και περισσότερα χρόνι’ αναμεταξύ τους, τα έχει [ο κάθε αρχαιολάτρης λόγιος] για ένα, το ελληνικό, γιατί μόνε το μεταγενέστερο κατάγεται απτό προγενέστερο˙ αυτά όμως διαφέρουν έν’ απτό άλλο και στην τύχη και στο πολίτευμα και στη θρησκεία και στα ήθη και στη γλώσσα και στη διαγωγή, ως και στα ρούχα και οικηματικά σκεύη τους»