Εκφράσεις των ρωμιών από τη βυζαντινή παράδοσή τους.
«Βγήκα ασπροπρόσωπος» είναι μια έκφραση που χρησιμοποιείται συχνά από τους ρωμιούς. Σημαίνει αθωώθηκα, είμαι καθαρός, δεν έχω κανένα πρόβλημα.
Αυτή η έκφραση ξεκίνησε από τη βυζαντινή Δικαιοσύνη. Τότε, οι ποινές ήταν άμεσα εκτελεστές. Δεν περιλάμβαναν τόσο πολύ φυλάκιση όσο μια σωματική τιμωρία.
Σαν πρώτο στάδιο αυτής της τιμωρίας ήταν το λέρωμα του προσώπου του κατάδικου
με κόκκινη μπογιά ή στάχτη ή με οποιαδήποτε βρωμιά.
Όποιος υπόδικος αθωωνόταν, έλεγε ότι βγήκε ασπροπρόσωπος, ότι είναι δηλαδή αθώος.
Η τιμωρία κατά τη βυζαντινοκρατία έπαιρνε τη μορφή μιας ολόκληρης πομπής ή —όπως την έλεγαν— άτιμο θρίαμβο, γιατί διαπόμπευαν τον κατάδικο συνήθως καβάλα ανάποδα σε ένα γάιδαρο ή καμιά φορά και σε καμήλα, ενόσω του πετούσαν διάφορα αντικείμενα και τον κορόιδευαν. Έτσι έμεινε η φράση «για τον γάιδαρο καβάλα».
Συχνά κατά τη διάρκεια της πομπής κρέμαγαν στον κατάδικο κουδούνια, οπότε βγήκε η έκφραση «μου κρέμασαν κουδούνια».
Πολλές φορές χτύπαγε η καμπάνα του ναού της περιοχής, για να μαζευτεί ο κόσμος, να λάβει μέρος στη διαπόμπευση, οπότε βγήκε η έκφραση «για ποιον κτυπάει η καμπάνα;» ή «έφαγα καμπάνα», έκφραση που συνηθίζεται σήμερα στο Στρατό.
Άλλες φορές έβγαινε τελάλης, που διαλαλούσε το έγκλημα, με σκοπό να παραδειγματίζεται ο κόσμος και να απέχει από παραβατικές συμπεριφορές.
Οι τελάληδες χρησιμοποιούσαν βούκινο (σάλπιγγα από κέρατο), γεγονός
στο οποίο παραπέμπει και η σημερινή φράση «έγινε βούκινο».
Συχνά, έκοβαν τη μύτη των καταδίκων ή τους την τρύπαγαν, οπότε βγήκε η έκφραση «θα μου τρυπήσεις τη μύτη».
Η απεικόνιση της τύφλωσης του Λέοντα Φωκά του Πρεσβύτερου μετά την αποτυχημένη εξέγερσή του κατά του Ρωμανού Α΄ Λεκαπηνού. (Χρονικό Σκυλίτζη).
Η διαπόμπευση δεν περιοριζόταν μόνο σε εγκληματίες, αλλά ήταν και ένα είδος πολιτικής ποινής σε περίπτωση εμφύλιων συγκρούσεων ή πολιτικών διαμαχών. Η χαμένη μερίδα υφίστατο διαπόμπευση.
Υπήρχε και η στρατιωτική ποινή. Ο παραβάτης στρατιώτης υφίστατο κι αυτός διαπόμπευση μέσα στο στρατόπεδο.
Κι έφταναν στο σημείο μερικές φορές να διαπομπεύουν και νεκρούς, όπως έγινε με τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο.
https://www.freeinquiry.gr/articles/gen ... /4563.html
)
