Ήταν το Βυζάντιο Ελληνικό;

[Αρίστος]

εμείς, εκ των υστέρων τα βλέπουμε έτσι, αλλά την εποχή τους θα ήταν αδιανόητο
ένας χριστιανός εικονολάτρης να πει ότι στηρίζει εικόνες, τελετές και μυστήρια
με το επιχείρημα ότι απεικονίσεις και παρόμοια θρησκεία είχαν και οι αρχαίοι μας πρόγονοι...

Το λεγαν οι αντιπαλοι τους, οι Εικονομαχοι, οτι το προσκυνημα των εικονων ηταν ειδωλολατρεια (και ειχαν δικιο).

Απο την αλλη οι Εικονοφιλοι αποκατεστησαν χωρις να το συνειδητοποιουν μια πνευματικη διασταση της ειδωλολατρειας που δεν μπορουσε να κατανοησει ο Ιουδαισμος.

Οπως και να εχει η νικη των Εικονοφιλων χαιρετιζεται απο νεοτερους ιστορικους σαν νικη του ελληνικου πνευματος απεναντι στο ασιατικο.

.

[Αρίστος]

Θα μπορουσαμε να πουμε εντελως χοντρικα και μπακαλιστικα πως ο Χριστιανισμος ειναι μια συνθεση:

40% (Νεο) πλατωνισμου + 30% αρχαιας ελληνικης ΛΑΪΚΗΣ λατρειας + 30% Ιουδαϊσμόυ, οχι ομως ορθόδοξου αλλα πιο κοντα στο πνευμα της αιρεσης των Εσσαιων.

.

[Αρίστος]

Ακομη και ολη η μυσταγωγια της Μεγαλης Εβδομαδας με τη μεταφορα του Επιταφιου, (κατι αδιανοητο για 500 πλευρες του Ιουδαισμου), πιο πολυ θυμιζει διονυσιακο δρωμενο.

Κατι που το επεσημανε και ο Αγγελος Σικελιανος.

΄

[Ζαποτέκος]

πιο πολυ θυμιζει διονυσιακο δρωμενο.

Δεν είμαστε καλά μου φαίνεται. Βλέπεις πουθενά Σειληνούς με υπερμεγέθεις φαλλούς και Βάκχες να κορυβαντούν ;

[MelidonisM]

Το Ρωμαίος όντως ήταν το κύριο εθνωνύμιο , αφού οι εμφανίσεις του είναι συντριπτικά περισσότερες στις πηγές.

Δεν δίσταζαν όμως οι ελληνόφωνοι να χρησιμοποιήσουν το Έλληνας για την ταυτότητά τους

τώρα συμφωνούμε, η μόνη διαφορά είναι ότι όταν ένας βυζαντινός ονομάζεται ρωμαίος
ξέρουμε τι εννοεί, ενώ όταν χρησιμοποιεί το έλληνας πρέπει να ερευνήσουμε το συγκείμενο

[MelidonisM]

εμείς, εκ των υστέρων τα βλέπουμε έτσι, αλλά την εποχή τους θα ήταν αδιανόητο
ένας χριστιανός εικονολάτρης να πει ότι στηρίζει εικόνες, τελετές και μυστήρια
με το επιχείρημα ότι απεικονίσεις και παρόμοια θρησκεία είχαν και οι αρχαίοι μας πρόγονοι...

Το λεγαν οι αντιπαλοι τους, οι Εικονομαχοι, οτι το προσκυνημα των εικονων ηταν ειδωλολατρεια (και ειχαν δικιο).

Απο την αλλη οι Εικονοφιλοι αποκατεστησαν χωρις να το συνειδητοποιουν μια πνευματικη διασταση της ειδωλολατρειας που δεν μπορουσε να κατανοησει ο Ιουδαισμος.

Οπως και να εχει η νικη των Εικονοφιλων χαιρετιζεται απο νεοτερους ιστορικους σαν νικη του ελληνικου πνευματος απεναντι στο ασιατικο.

.

δίχως όμως τους εικονομάχους η Μικρασία θα είχε γίνει νωρίτερα ισλαμική

[Ζαποτέκος]

Το Ρωμαίος όντως ήταν το κύριο εθνωνύμιο , αφού οι εμφανίσεις του είναι συντριπτικά περισσότερες στις πηγές.

Δεν δίσταζαν όμως οι ελληνόφωνοι να χρησιμοποιήσουν το Έλληνας για την ταυτότητά τους

τώρα συμφωνούμε, η μόνη διαφορά είναι ότι όταν ένας βυζαντινός ονομάζεται ρωμαίος
ξέρουμε τι εννοεί, ενώ όταν χρησιμοποιεί το έλληνας πρέπει να ερευνήσουμε το συγκείμενο

Για τον Νεοέλληνα έχει τις εξής σημασίες :

α) Έλληνας
β) Κάτοικος της Πόλης
γ) Χριστιανός ορθόδοξος
δ) υποτιμητική έννοια

[Αἰακίδης Αἰχμητὴς]

ἰδίως κατὰ τοὺς πρώτους αἰῶνες τοῦ Βυζαντίου, χρησιμοποιοῦσαν ἄνετα καὶ συχνὰ τὸ ἐθνωνύμιό τους; Διότι ἐγὼ ἔχω ἄλλη ἐντύπωση.

Θα σε παραπέμψω καλύτερα στις πρωτογενείς πηγές ώστε να βγάλεις τα δικά σου συμπεράσματα.

Τι εννοείς άνετα και συχνά ; Υπάρχουν συγγραφείς στους οποίους το Έλληνας αναφέρεται με εθνοτική σημασία.

Ας πούμε ο Ψευδο-Δαμασκηνός ( 7ος αι. ) που αντλεί απ' τον Φιλοστόργιο. Διακρίνονται ξεκάθαρα εθνοτικά οι Ρωμαίοι από τους Έλληνες. Μιλάει ο Ιουλιανός :

Ταῦτα τοῦ μάρτυρος φιλοσοφήσαντος, ὁ παράνομος καὶ ἀποστάτης ἔφη Ἰουλιανός· Ὁρᾶτε, ἄνδρες Ῥωμαῖοι καὶ Ἕλληνες, τουτονὶ τὸν παλαμναῖον καὶ ἀλιτήριον, πόσον ἐκ τῶν Ἑλληνικῶν μαθημάτων κατὰ τῆς ἡμετέρας ἐσχεδίασεν ὕθλον; Μὰ τὸν ἐμοὶ προσφιλέστατον ἥλιον τὸν χρυσαυγῆ καὶ παγκόσμιον, οὐκέτι ἀνέξομαι τοῖς Ἑλλήνων μαθήμασι τὸ Χριστιανῶν ἀθεώτατον ἐκπαιδεύεσθαι γένος· ἰδοὺ γὰρ τῆς ἱερᾶς τῶν λόγων παιδείας καὶ οὗτος ὁ κύων μεταλαβὼν, κἂν οὐκ ἐπ' εὐθείας καὶ ὁμαλοῦ, ἀλλ' ὅμως πολλήν τινα καὶ ἀτερπῆ περὶ τὴν ἱστορίαν μωρολογίαν κατέχεεν τῶν ἱερῶν ἐκείνων καὶ φιλοσόφων ἀνδρῶν.

Επίσης σημασία δεν έχει μόνο το όνομα . Οι αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν το ίδιο εθνοτικό όνομα με τους ομηρικούς ήρωες ( Αχαιούς , Αργείους και Δναναούς - Έλληνες ήταν ένα υποφύλο στην επικράτεια του Αχιλλέα ). Κι όμως δήλωναν απόγονοί τους. Το ίδιο και οι Βυζαντινοί.

Η Αθηναϊς - Ευδοκία ( 5ος αι. ) ήταν Ρωμαία αυτοκράτειρα, αλλά όταν πέρασε από την Αντιόχεια πηγαίνοντας να προσκυνήσει στην Ιερουσαλήμ ανέφερε τους Αντιοχείς ως συμπατριώτες της εξαιτίας της κοινής τους αθηναϊκής καταγωγής. «Ὑμετέρης γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι», τὰς ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα σταλείσας ἀποικίας αἰνιττομένη. ( Ευάγριος ).

Σκόρπιες ἀναφορὲς δὲν μοῦ λένε τίποτα, ἰδίως ἂν λάβεις ὑπόψη σου τὶς σύγχρονες, πολυπληθεῖς, ἔξαλλες ἀνθελληνικὲς κορῶνες τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Διότι ἡ χριστιανικὴ θρησκεία ἐπιβλήθηκε ἄνωθεν διὰ τῆς βίας ἀπὸ τὴ ρωμαϊκὴ ἐξουσία μὲ τὴ σύμπραξη τοῦ κλήρου. Ἡ εἰκόνα ποὺ ἐγὼ ἔχω εἶναι ὅτι τὸ Ἕλλην καὶ τὰ παράγωγά του σήμαιναν τὸν μιαρὸ ἐθνικὸ, ἀλλὰ καὶ τὸν ἀλλόθρησκο εὐρύτερα, καθότι ὑπάρχουν ἀναφορὲς γιὰ... Ἕλληνες Σαρακηνοὺς καὶ Ρώσους.

Μετὰ τὴν πρώτη ἅλωση τοῦ 1204, μὲ τὴν ἵδρυση τῶν ἐπὶ μέρους ρωμαίικων ἡγεμονιῶν, ἀρχίζουν κάποιοι ἄρχοντες καὶ λόγιοι νὰ κάνουν λόγο γιὰ Ἕλληνες καὶ τὰ σχετικά. Ὅλους αὐτοὺς τοὺς αἰῶνες ὑπάρχουν ἀναθέματα καὶ καταδίκες τῶν ἑλληνικῶν ἰδεῶν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ ἑλληνίζουσα κίνηση φτάνει στὸ ἀπόγειό της κατὰ τὰ μέσα τοῦ 15ου αἰώνα μὲ τὸν πλατωνιστὴ Γεώργιο Πλήθωνα Γεμιστό. Ὁ πατριάρχης Σχολάριος ἔκαψε τὸ χειρόγραφο τῶν Νόμων τοῦ Πλήθωνος, διέταξε τὴν ἐξόντωση τῶν ἑλληνιστῶν καὶ δήλωνε ὅτι εἶναι χριστιανὸς καὶ ὄχι Ἕλλην, παρόλο ποὺ μιλοῦσε ἑλληνικά.

[Αρίστος]

εμείς, εκ των υστέρων τα βλέπουμε έτσι, αλλά την εποχή τους θα ήταν αδιανόητο
ένας χριστιανός εικονολάτρης να πει ότι στηρίζει εικόνες, τελετές και μυστήρια
με το επιχείρημα ότι απεικονίσεις και παρόμοια θρησκεία είχαν και οι αρχαίοι μας πρόγονοι...

Το λεγαν οι αντιπαλοι τους, οι Εικονομαχοι, οτι το προσκυνημα των εικονων ηταν ειδωλολατρεια (και ειχαν δικιο).

Απο την αλλη οι Εικονοφιλοι αποκατεστησαν χωρις να το συνειδητοποιουν μια πνευματικη διασταση της ειδωλολατρειας που δεν μπορουσε να κατανοησει ο Ιουδαισμος.

Οπως και να εχει η νικη των Εικονοφιλων χαιρετιζεται απο νεοτερους ιστορικους σαν νικη του ελληνικου πνευματος απεναντι στο ασιατικο.

.

δίχως όμως τους εικονομάχους η Μικρασία θα είχε γίνει νωρίτερα ισλαμική

Kαι αυτο δειχνει οτι το ελληνικο στοιχειο που συνυπηρχε στο Χριστιανισμο ειχε μεγαλυτερη δυναμικη απο τον γεωπολιτικο ρεαλισμο των Εικονομαχων αυτοκρατορων.

.

[Ζαποτέκος]

ἰδίως κατὰ τοὺς πρώτους αἰῶνες τοῦ Βυζαντίου, χρησιμοποιοῦσαν ἄνετα καὶ συχνὰ τὸ ἐθνωνύμιό τους; Διότι ἐγὼ ἔχω ἄλλη ἐντύπωση.

Θα σε παραπέμψω καλύτερα στις πρωτογενείς πηγές ώστε να βγάλεις τα δικά σου συμπεράσματα.

Τι εννοείς άνετα και συχνά ; Υπάρχουν συγγραφείς στους οποίους το Έλληνας αναφέρεται με εθνοτική σημασία.

Ας πούμε ο Ψευδο-Δαμασκηνός ( 7ος αι. ) που αντλεί απ' τον Φιλοστόργιο. Διακρίνονται ξεκάθαρα εθνοτικά οι Ρωμαίοι από τους Έλληνες. Μιλάει ο Ιουλιανός :

Ταῦτα τοῦ μάρτυρος φιλοσοφήσαντος, ὁ παράνομος καὶ ἀποστάτης ἔφη Ἰουλιανός· Ὁρᾶτε, ἄνδρες Ῥωμαῖοι καὶ Ἕλληνες, τουτονὶ τὸν παλαμναῖον καὶ ἀλιτήριον, πόσον ἐκ τῶν Ἑλληνικῶν μαθημάτων κατὰ τῆς ἡμετέρας ἐσχεδίασεν ὕθλον; Μὰ τὸν ἐμοὶ προσφιλέστατον ἥλιον τὸν χρυσαυγῆ καὶ παγκόσμιον, οὐκέτι ἀνέξομαι τοῖς Ἑλλήνων μαθήμασι τὸ Χριστιανῶν ἀθεώτατον ἐκπαιδεύεσθαι γένος· ἰδοὺ γὰρ τῆς ἱερᾶς τῶν λόγων παιδείας καὶ οὗτος ὁ κύων μεταλαβὼν, κἂν οὐκ ἐπ' εὐθείας καὶ ὁμαλοῦ, ἀλλ' ὅμως πολλήν τινα καὶ ἀτερπῆ περὶ τὴν ἱστορίαν μωρολογίαν κατέχεεν τῶν ἱερῶν ἐκείνων καὶ φιλοσόφων ἀνδρῶν.

Επίσης σημασία δεν έχει μόνο το όνομα . Οι αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν το ίδιο εθνοτικό όνομα με τους ομηρικούς ήρωες ( Αχαιούς , Αργείους και Δναναούς - Έλληνες ήταν ένα υποφύλο στην επικράτεια του Αχιλλέα ). Κι όμως δήλωναν απόγονοί τους. Το ίδιο και οι Βυζαντινοί.

Η Αθηναϊς - Ευδοκία ( 5ος αι. ) ήταν Ρωμαία αυτοκράτειρα, αλλά όταν πέρασε από την Αντιόχεια πηγαίνοντας να προσκυνήσει στην Ιερουσαλήμ ανέφερε τους Αντιοχείς ως συμπατριώτες της εξαιτίας της κοινής τους αθηναϊκής καταγωγής. «Ὑμετέρης γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι», τὰς ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα σταλείσας ἀποικίας αἰνιττομένη. ( Ευάγριος ).

Σκόρπιες ἀναφορὲς δὲν μοῦ λένε τίποτα, ἰδίως ἂν λάβεις ὑπόψη σου τὶς σύγχρονες, πολυπληθεῖς, ἔξαλλες ἀνθελληνικὲς κορῶνες τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Διότι ἡ χριστιανικὴ θρησκεία ἐπιβλήθηκε ἄνωθεν διὰ τῆς βίας ἀπὸ τὴ ρωμαϊκὴ ἐξουσία μὲ τὴ σύμπραξη τοῦ κλήρου. Ἡ εἰκόνα ποὺ ἐγὼ ἔχω εἶναι ὅτι τὸ Ἕλλην καὶ τὰ παράγωγά του σήμαιναν τὸν μιαρὸ ἐθνικὸ, ἀλλὰ καὶ τὸν ἀλλόθρησκο εὐρύτερα, καθότι ὑπάρχουν ἀναφορὲς γιὰ... Ἕλληνες Σαρακηνοὺς καὶ Ρώσους.

Μετὰ τὴν πρώτη ἅλωση τοῦ 1204, μὲ τὴν ἵδρυση τῶν ἐπὶ μέρους ρωμαίικων ἡγεμονιῶν, ἀρχίζουν κάποιοι ἄρχοντες καὶ λόγιοι νὰ κάνουν λόγο γιὰ Ἕλληνες καὶ τὰ σχετικά. Ὅλους αὐτοὺς τοὺς αἰῶνες ὑπάρχουν ἀναθέματα καὶ καταδίκες τῶν ἑλληνικῶν ἰδεῶν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ ἑλληνίζουσα κίνηση φτάνει στὸ ἀπόγειό της κατὰ τὰ μέσα τοῦ 15ου αἰώνα μὲ τὸν πλατωνιστὴ Γεώργιο Πλήθωνα Γεμιστό. Ὁ πατριάρχης Σχολάριος ἔκαψε τὸ χειρόγραφο τῶν Νόμων τοῦ Πλήθωνος, διέταξε τὴν ἐξόντωση τῶν ἑλληνιστῶν καὶ δήλωνε ὅτι εἶναι χριστιανὸς καὶ ὄχι Ἕλλην, παρόλο ποὺ μιλοῦσε ἑλληνικά.

H ρωμαϊκή εξουσία κυνηγούσε τον χριστιανισμό. Δεν τον επέβαλε. Οι πατέρες της Εκκλησίας στρέφονται κατά της αρχαίας θρησκείας ( ελληνισμός ) και όχι κατά της ελληνικής εθνότητας απ' την οποία και πολλοί κατάγονται.

Κανείς δεν το αρνείται πως η κύρια σημασία του Έλληνος ήταν θρησκευτική . Είχε όμως δευτερευόντως και τοπική και εθνοτική ταυτότητα. Δες τις Νεαρές. Το θρησκευτικό Έλλην αποδίδεται στα λατινικά ως παγανιστής, ενώ το γλωσσικό Έλλην ως Γραικός. Αφού μπορούσαν να τα ξεχωρίσουν οι λατινόφωνοι του 6ου αι. , γιατί όχι και εμείς ;

Ο πρώτος λόγιος που χρησιμοποιεί το Έλλην για την εθνοτική του ταυτότητα είναι ο Ιωάννης Τζέτζης πολύ πριν απ' την Άλωση. Οι αρχαίες θρησκείες είχαν απορριφθεί απ' τον χριστιανισμό. Όχι όμως και οι αρχαίες ιδέες σύνολό τους .

Ας δούμε παραδείγματα.

Σε ένα ποίημά του ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ( ένας απ' τους Τρεις Ιεράρχες ) , συγκρίνοντας την άσημη επισκοπή που του έλαχε στην Καππαδοκία, συγκριτικά με την επισκοπή Καισάρειας που έλαχε στον συμφοιτητή του στην Αθήνα Μέγα Βασίλειο , λέει :

Έτσι ζούσαμε στην Αθήνα, κοπιάζοντας μαζί για μόρφωση,
κάτω απ την ίδια στέγη και στο ίδιο τραπέζι,
και μια ήταν η έγνοια μας, όχι δύο, το θαύμα της Ελλάδας.
...............
Όλα σκορπίστηκαν, ρίχτηκαν στη γη,
Αύρες φέρνουν τις παλιές ελπίδες.
Πού να πάει κανείς; Θα με δεχτούν τ᾿ αγρίμια,
που, καθώς νομίζω, τα πιο πολλά έχουν πίστη;

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tribut ... /index.htm

Απ' όσο ξέρω είναι ο μοναδικός πατέρας της Εκκλησίας που τολμά να ταυτίσει σχεδόν τον χριστιανισμό με τον ελληνισμό. Λέει σε μια επιστολή του :

Οὐ βάρβαρον τὸ ἐπίταγμα τῆς ἀμιμήτου σου καλοκἀγαθίας, ἀλλ' ἑλληνικόν, μᾶλλον δὲ χριστιανικόν. Ὁ δὲ Ἀρμένιος, ἐφ' ᾧ πάνυ φιλοτιμῇ, βάρβαρος ἄντικρυς καὶ πόρρωθεν τῆς ἡμετέρας φιλοτιμίας.

Οι χριστιανοί πατέρες κράτησαν ό,τι οφέλιμο βρήκαν στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Κυρίαρχο ήταν αυτό που έκανε ο πατριάρχης Ιωάννης Ξιφλίνος όπως μαρτυρεί ο Ψελλός :

( της δε ελληνικής φιλοσοφίας ) … το μεν φαρμακώδες απέρριψε, το δε τρόφιμον εισεδέξατο.

Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς λέει πως η αρχαία ελληνική φιλοσοφία ήταν για τους Έλληνες ότι η Πεντάτευχος ( ο Νόμος ) για τους Εβραίους. Προετοίμαζε τον χριστιανισμό :

( η ελληνική ) φιλοσοφία …επαιδαγώγει το ελληνικόν , ως ο νόμος τους Εβραίους εις Χριστόν … (και) προς σοφίας κτήσιν συνεργεί

O Σωκράτης ο Σχολαστικός λέει πως η ελληνική παιδεία δεν θεωρήθηκε θεόπνευστη απ' τον Χριστό και τους αποστόλους , αλλά δεν απορρίφθηκε και ως επιβλαβής. Κι αυτό γιατί πολλοί Έλληνες φιλόσοφοι δεν βρέθηκαν και πολύ μακριά απ' την αλήθεια του Θεού :

Ἡ ἑλληνική παίδευσις οὔτε παρά τοῦ Χριστοῦ, οὔτε παρὰ τῶν αὑτοῦ μαθητῶν, ἢ ὡς θεόπνευστος ἐδέχθη, ἢ ὡς ἐπιβλαβὴς ἐξεβλήθη. Καὶ τοῦτο ὡς ἡγοῦμαι, οὐκ ἀπρονοήτως ἐποίησαν· πολλοὶ γὰρ τῶν παρ᾽ Ἕλλησιν φιλοσοφησάντων οὐ μακρὰν τοῦ γνῶναι Θεὸν ἐγένοντο...τὸ γὰρ καλόν, ἔνθα ἂν ᾖ, ἴδιον τῆς ἀληθείας ἐστίν.

O (Ψευδο- ) Ιουστίνος λέει πως πολλοί αρχαίοι Έλληνες σαν τον Σωκράτη και τον Ηράκλειτο που έζησαν ενάρετα ήταν χριστιανοί κι ας ενομίσθησαν άθεοι. Όμοιοί τους απ' τους βαρβάρους ήταν ο Αβραάμ , ο προφήτης Ηλίας κ.α.

τὸν Χριστὸν πρωτότοκον τοῦ θεοῦ εἶναι ἐδιδάχθημεν καὶ προεμηνύσαμεν λόγον ὄντα, οὗ πᾶν γένος ἀνθρώπων μετέσχε. καὶ οἱ μετὰ λόγου βιώσαντες Χριστιανοί εἰσι, κἂν ἄθεοι ἐνομίσθησαν, οἷον ἐν Ἕλλησι μὲν Σωκράτης καὶ Ἡράκλειτος καὶ οἱ ὅμοιοι αὐτοῖς, ἐν βαρβάροις δὲ Ἀβραὰμ καὶ Ἀνανίας καὶ Ἀζαρίας καὶ Μισαὴλ καὶ Ἠλίας καὶ ἄλλοι πολλοί, ὧν τὰς πράξεις ἢ τὰ ὀνόματα καταλέγειν μακρὸν εἶναι ἐπιστάμενοι τανῦν παραιτούμεθα.

Ο άγιος Ιωάννης ο Μαυρόπους παρακαλάει τον Χριστό να σώσει τον Πλάτωνα και τον Πλούταρχο :

Αν θέλεις κάποιον απ' τους άλλους
να εξαιρέσεις από τον χαμό Χριστέ μου,
να μου εξαιρέσεις τον Πλάτωνα και τον Πλούταρχο.
Γιατί ήταν και οι δύο στον λόγο και στον τρόπο
κοντά στους νόμους σου .
Και αν αγνοούσαν ότι εσύ είσαι ο Θεός των όλων,
τότε τους πρέπει η καλοσύνη σου
με την οποία δωρίζεις σε όλους την σωτηρία.

SpoilerShow

πρωτότυπο κείμενο :

εἴπερ τινός βούλοιο τῶν ἀλλοτρίων
τῆς σῆς ἀπειλῆς ἐξελέσθαι, Χριστέ μου,
Πλάτωνα καί Πλούταρχον ἐξέλοιό μοι,
ἄμφω γάρ εἰσι καί λόγον καί τόν τρόπον
τοῖς σοῖς νόμοις ἔγγιστα προσπεφυκότες,
εἰ δ’ ἠγνόησαν ὡς Θεός εἶ τῶν ὅλων,
ἐνταῦθα τῆς σῆς χρηστότητος δεῖ μόνον
δι’ ἥν ἅπαντας δωρεάν σῲζειν θέλεις.

Στον βίο του αγίου Αναστασίου του Σιναϊτη ( 7ος αι. ) αναφέρεται το εξής περιστατικό. Ήταν ένας "σχολαστικός" χριστιανός που έβριζε συνέχεια τον Πλάτωνα. Τότε ένα βράδι του εμφανίστηκε ο Πλάτωνας στο όνειρό του και του είπε :

- Πάψε επιτέλους ανθρωπέ μου να με βλαστημάς. Την ψυχή σου βλάπτεις. Γιατί απ' όταν ο Χριστός κατέβηκε στον Άδη και κήρυξε, κανείς άλλος απ' τους νεκρούς δεν πίστεψε πριν από εμένα !

[Αἰακίδης Αἰχμητὴς]

Θα σε παραπέμψω καλύτερα στις πρωτογενείς πηγές ώστε να βγάλεις τα δικά σου συμπεράσματα.

Τι εννοείς άνετα και συχνά ; Υπάρχουν συγγραφείς στους οποίους το Έλληνας αναφέρεται με εθνοτική σημασία.

Ας πούμε ο Ψευδο-Δαμασκηνός ( 7ος αι. ) που αντλεί απ' τον Φιλοστόργιο. Διακρίνονται ξεκάθαρα εθνοτικά οι Ρωμαίοι από τους Έλληνες. Μιλάει ο Ιουλιανός :

Ταῦτα τοῦ μάρτυρος φιλοσοφήσαντος, ὁ παράνομος καὶ ἀποστάτης ἔφη Ἰουλιανός· Ὁρᾶτε, ἄνδρες Ῥωμαῖοι καὶ Ἕλληνες, τουτονὶ τὸν παλαμναῖον καὶ ἀλιτήριον, πόσον ἐκ τῶν Ἑλληνικῶν μαθημάτων κατὰ τῆς ἡμετέρας ἐσχεδίασεν ὕθλον; Μὰ τὸν ἐμοὶ προσφιλέστατον ἥλιον τὸν χρυσαυγῆ καὶ παγκόσμιον, οὐκέτι ἀνέξομαι τοῖς Ἑλλήνων μαθήμασι τὸ Χριστιανῶν ἀθεώτατον ἐκπαιδεύεσθαι γένος· ἰδοὺ γὰρ τῆς ἱερᾶς τῶν λόγων παιδείας καὶ οὗτος ὁ κύων μεταλαβὼν, κἂν οὐκ ἐπ' εὐθείας καὶ ὁμαλοῦ, ἀλλ' ὅμως πολλήν τινα καὶ ἀτερπῆ περὶ τὴν ἱστορίαν μωρολογίαν κατέχεεν τῶν ἱερῶν ἐκείνων καὶ φιλοσόφων ἀνδρῶν.

Επίσης σημασία δεν έχει μόνο το όνομα . Οι αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν το ίδιο εθνοτικό όνομα με τους ομηρικούς ήρωες ( Αχαιούς , Αργείους και Δναναούς - Έλληνες ήταν ένα υποφύλο στην επικράτεια του Αχιλλέα ). Κι όμως δήλωναν απόγονοί τους. Το ίδιο και οι Βυζαντινοί.

Η Αθηναϊς - Ευδοκία ( 5ος αι. ) ήταν Ρωμαία αυτοκράτειρα, αλλά όταν πέρασε από την Αντιόχεια πηγαίνοντας να προσκυνήσει στην Ιερουσαλήμ ανέφερε τους Αντιοχείς ως συμπατριώτες της εξαιτίας της κοινής τους αθηναϊκής καταγωγής. «Ὑμετέρης γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι», τὰς ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα σταλείσας ἀποικίας αἰνιττομένη. ( Ευάγριος ).

Σκόρπιες ἀναφορὲς δὲν μοῦ λένε τίποτα, ἰδίως ἂν λάβεις ὑπόψη σου τὶς σύγχρονες, πολυπληθεῖς, ἔξαλλες ἀνθελληνικὲς κορῶνες τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Διότι ἡ χριστιανικὴ θρησκεία ἐπιβλήθηκε ἄνωθεν διὰ τῆς βίας ἀπὸ τὴ ρωμαϊκὴ ἐξουσία μὲ τὴ σύμπραξη τοῦ κλήρου. Ἡ εἰκόνα ποὺ ἐγὼ ἔχω εἶναι ὅτι τὸ Ἕλλην καὶ τὰ παράγωγά του σήμαιναν τὸν μιαρὸ ἐθνικὸ, ἀλλὰ καὶ τὸν ἀλλόθρησκο εὐρύτερα, καθότι ὑπάρχουν ἀναφορὲς γιὰ... Ἕλληνες Σαρακηνοὺς καὶ Ρώσους.

Μετὰ τὴν πρώτη ἅλωση τοῦ 1204, μὲ τὴν ἵδρυση τῶν ἐπὶ μέρους ρωμαίικων ἡγεμονιῶν, ἀρχίζουν κάποιοι ἄρχοντες καὶ λόγιοι νὰ κάνουν λόγο γιὰ Ἕλληνες καὶ τὰ σχετικά. Ὅλους αὐτοὺς τοὺς αἰῶνες ὑπάρχουν ἀναθέματα καὶ καταδίκες τῶν ἑλληνικῶν ἰδεῶν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ ἑλληνίζουσα κίνηση φτάνει στὸ ἀπόγειό της κατὰ τὰ μέσα τοῦ 15ου αἰώνα μὲ τὸν πλατωνιστὴ Γεώργιο Πλήθωνα Γεμιστό. Ὁ πατριάρχης Σχολάριος ἔκαψε τὸ χειρόγραφο τῶν Νόμων τοῦ Πλήθωνος, διέταξε τὴν ἐξόντωση τῶν ἑλληνιστῶν καὶ δήλωνε ὅτι εἶναι χριστιανὸς καὶ ὄχι Ἕλλην, παρόλο ποὺ μιλοῦσε ἑλληνικά.

H ρωμαϊκή εξουσία κυνηγούσε τον χριστιανισμό. Δεν τον επέβαλε. Οι πατέρες της Εκκλησίας στρέφονται κατά της αρχαίας θρησκείας ( ελληνισμός ) και όχι κατά της ελληνικής εθνότητας απ' την οποία και πολλοί κατάγονται.

Κανείς δεν το αρνείται πως η κύρια σημασία του Έλληνος ήταν θρησκευτική . Είχε όμως δευτερευόντως και τοπική και εθνοτική ταυτότητα. Δες τις Νεαρές. Το θρησκευτικό Έλλην αποδίδεται στα λατινικά ως παγανιστής, ενώ το γλωσσικό Έλλην ως Γραικός. Αφού μπορούσαν να τα ξεχωρίσουν οι λατινόφωνοι του 6ου αι. , γιατί όχι και εμείς ;

Ο πρώτος λόγιος που χρησιμοποιεί το Έλλην για την εθνοτική του ταυτότητα είναι ο Ιωάννης Τζέτζης πολύ πριν απ' την Άλωση. Οι αρχαίες θρησκείες είχαν απορριφθεί απ' τον χριστιανισμό. Όχι όμως και οι αρχαίες ιδέες σύνολό τους .

Ας δούμε παραδείγματα.

Σε ένα ποίημά του ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ( ένας απ' τους Τρεις Ιεράρχες ) , συγκρίνοντας την άσημη επισκοπή που του έλαχε στην Καππαδοκία, συγκριτικά με την επισκοπή Καισάρειας που έλαχε στον συμφοιτητή του στην Αθήνα Μέγα Βασίλειο , λέει :

Έτσι ζούσαμε στην Αθήνα, κοπιάζοντας μαζί για μόρφωση,
κάτω απ την ίδια στέγη και στο ίδιο τραπέζι,
και μια ήταν η έγνοια μας, όχι δύο, το θαύμα της Ελλάδας.
...............
Όλα σκορπίστηκαν, ρίχτηκαν στη γη,
Αύρες φέρνουν τις παλιές ελπίδες.
Πού να πάει κανείς; Θα με δεχτούν τ᾿ αγρίμια,
που, καθώς νομίζω, τα πιο πολλά έχουν πίστη;

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tribut ... /index.htm

Απ' όσο ξέρω είναι ο μοναδικός πατέρας της Εκκλησίας που τολμά να ταυτίσει σχεδόν τον χριστιανισμό με τον ελληνισμό. Λέει σε μια επιστολή του :

Οὐ βάρβαρον τὸ ἐπίταγμα τῆς ἀμιμήτου σου καλοκἀγαθίας, ἀλλ' ἑλληνικόν, μᾶλλον δὲ χριστιανικόν. Ὁ δὲ Ἀρμένιος, ἐφ' ᾧ πάνυ φιλοτιμῇ, βάρβαρος ἄντικρυς καὶ πόρρωθεν τῆς ἡμετέρας φιλοτιμίας.

Οι χριστιανοί πατέρες κράτησαν ό,τι οφέλιμο βρήκαν στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Κυρίαρχο ήταν αυτό που έκανε ο πατριάρχης Ιωάννης Ξιφλίνος όπως μαρτυρεί ο Ψελλός :

( της δε ελληνικής φιλοσοφίας ) … το μεν φαρμακώδες απέρριψε, το δε τρόφιμον εισεδέξατο.

Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς λέει πως η αρχαία ελληνική φιλοσοφία ήταν για τους Έλληνες ότι η Πεντάτευχος ( ο Νόμος ) για τους Εβραίους. Προετοίμαζε τον χριστιανισμό :

( η ελληνική ) φιλοσοφία …επαιδαγώγει το ελληνικόν , ως ο νόμος τους Εβραίους εις Χριστόν … (και) προς σοφίας κτήσιν συνεργεί

O Σωκράτης ο Σχολαστικός λέει πως η ελληνική παιδεία δεν θεωρήθηκε θεόπνευστη απ' τον Χριστό και τους αποστόλους , αλλά δεν απορρίφθηκε και ως επιβλαβής. Κι αυτό γιατί πολλοί Έλληνες φιλόσοφοι δεν βρέθηκαν και πολύ μακριά απ' την αλήθεια του Θεού :

Ἡ ἑλληνική παίδευσις οὔτε παρά τοῦ Χριστοῦ, οὔτε παρὰ τῶν αὑτοῦ μαθητῶν, ἢ ὡς θεόπνευστος ἐδέχθη, ἢ ὡς ἐπιβλαβὴς ἐξεβλήθη. Καὶ τοῦτο ὡς ἡγοῦμαι, οὐκ ἀπρονοήτως ἐποίησαν· πολλοὶ γὰρ τῶν παρ᾽ Ἕλλησιν φιλοσοφησάντων οὐ μακρὰν τοῦ γνῶναι Θεὸν ἐγένοντο...τὸ γὰρ καλόν, ἔνθα ἂν ᾖ, ἴδιον τῆς ἀληθείας ἐστίν.

O (Ψευδο- ) Ιουστίνος λέει πως πολλοί αρχαίοι Έλληνες σαν τον Σωκράτη και τον Ηράκλειτο που έζησαν ενάρετα ήταν χριστιανοί κι ας ενομίσθησαν άθεοι. Όμοιοί τους απ' τους βαρβάρους ήταν ο Αβραάμ , ο προφήτης Ηλίας κ.α.

τὸν Χριστὸν πρωτότοκον τοῦ θεοῦ εἶναι ἐδιδάχθημεν καὶ προεμηνύσαμεν λόγον ὄντα, οὗ πᾶν γένος ἀνθρώπων μετέσχε. καὶ οἱ μετὰ λόγου βιώσαντες Χριστιανοί εἰσι, κἂν ἄθεοι ἐνομίσθησαν, οἷον ἐν Ἕλλησι μὲν Σωκράτης καὶ Ἡράκλειτος καὶ οἱ ὅμοιοι αὐτοῖς, ἐν βαρβάροις δὲ Ἀβραὰμ καὶ Ἀνανίας καὶ Ἀζαρίας καὶ Μισαὴλ καὶ Ἠλίας καὶ ἄλλοι πολλοί, ὧν τὰς πράξεις ἢ τὰ ὀνόματα καταλέγειν μακρὸν εἶναι ἐπιστάμενοι τανῦν παραιτούμεθα.

Ο άγιος Ιωάννης ο Μαυρόπους παρακαλάει τον Χριστό να σώσει τον Πλάτωνα και τον Πλούταρχο :

Αν θέλεις κάποιον απ' τους άλλους
να εξαιρέσεις από τον χαμό Χριστέ μου,
να μου εξαιρέσεις τον Πλάτωνα και τον Πλούταρχο.
Γιατί ήταν και οι δύο στον λόγο και στον τρόπο
κοντά στους νόμους σου .
Και αν αγνοούσαν ότι εσύ είσαι ο Θεός των όλων,
τότε τους πρέπει η καλοσύνη σου
με την οποία δωρίζεις σε όλους την σωτηρία.

SpoilerShow

πρωτότυπο κείμενο :

εἴπερ τινός βούλοιο τῶν ἀλλοτρίων
τῆς σῆς ἀπειλῆς ἐξελέσθαι, Χριστέ μου,
Πλάτωνα καί Πλούταρχον ἐξέλοιό μοι,
ἄμφω γάρ εἰσι καί λόγον καί τόν τρόπον
τοῖς σοῖς νόμοις ἔγγιστα προσπεφυκότες,
εἰ δ’ ἠγνόησαν ὡς Θεός εἶ τῶν ὅλων,
ἐνταῦθα τῆς σῆς χρηστότητος δεῖ μόνον
δι’ ἥν ἅπαντας δωρεάν σῲζειν θέλεις.

Στον βίο του αγίου Αναστασίου του Σιναϊτη ( 7ος αι. ) αναφέρεται το εξής περιστατικό. Ήταν ένας "σχολαστικός" χριστιανός που έβριζε συνέχεια τον Πλάτωνα. Τότε ένα βράδι του εμφανίστηκε ο Πλάτωνας στο όνειρό του και του είπε :

- Πάψε επιτέλους ανθρωπέ μου να με βλαστημάς. Την ψυχή σου βλάπτεις. Γιατί απ' όταν ο Χριστός κατέβηκε στον Άδη και κήρυξε, κανείς άλλος απ' τους νεκρούς δεν πίστεψε πριν από εμένα !

Ὁ χριστιανισμὸς ἐδιώχθη πολὺ σύντομα μόνο ἐπὶ Δεκίου καὶ Διοκλητιανοῦ, ἐνῷ ἡ δική του ἐπιβολή του ὑπῆρξε ἀποτέλεσμα μακρᾶς, συστηματικῆς, βάναυσης ἰσοπέδωσης τῶν ἐθνικῶν λατρειῶν καὶ τῶν αἱρετικῶν ἀδελφῶν του. Ἄσε καλύτερα, ἀπὸ ὅ,τι βλέπω εἶσαι ταλιμπάν.

[Ζαποτέκος]

Ὁ πατριάρχης Σχολάριος ἔκαψε τὸ χειρόγραφο τῶν Νόμων τοῦ Πλήθωνος, διέταξε τὴν ἐξόντωση τῶν ἑλληνιστῶν καὶ δήλωνε ὅτι εἶναι χριστιανὸς καὶ ὄχι Ἕλλην, παρόλο ποὺ μιλοῦσε ἑλληνικά.

Αυτό το άφησα ξεχωριστά για να μην βγει τεράστιο το σχόλιο. Οι ιδέες του Πλήθωνος στους Νόμους είναι κατάπτυστες ( π.χ. να καίγονται οι ομοφυλόφιλοι , να καίγονται οι κτηνοβάτες και τα ζώα της κτηνοβασίας κ.α. ). Ο Σχολάριος το απέρριψε ολόκληρο ( Εβουλόμεθα μέν ούν ευθύς ένια του βιβλίου μέρη φυλάξαι , όσα φυσική τε καί λογική και ταις τοιαύταις ύλαις ανήκει , αλλά καί δεύτερον τούτου χάριν επιδραμόντες , ουδεμία των υποθέσεων εύρομεν απηλλαγμένην κακού. ).

Το δεύτερο ( απόρριψη του Έλληνος ) το λένε πλέον μόνο όσοι δεν έχουν κοιτάξει ολόκληρο το έργο του Σχολάριου.

«Έλλην ων τήι φωνήι, ουκ αν ποτέ φαίην Έλλην είναι, δια το μη φρονείν ως εφρόνουν ποτέ οι Έλληνες· αλλ' από της ιδίας μάλιστα θέλω ονομάζεσθαι δόξης. Και ει τις έροιτό με τις ειμί, αποκρινούμαι χριστιανός είναι»

Πράγματι ο Σχολάριος έχει αναφέρει ότι δεν είναι Έλληνας αλλά χριστιανός σε ένα σύγγραμμά του, το οποίο ονομάζεται «Ἔλεγχος τῆς ἰουδαϊκῆς νῦν πλάνης». Σε αυτό ο Σχολάριος συζητά με έναν Ιουδαίο στο θρήσκευμα. Είναι αυτονόητο ότι σε συζητήσεις με αλλόθρησκους πάνω στο ζήτημα της αληθινής θρησκείας ένας χριστιανός (κι οποιοσδήποτε) θα πρόβαλε την θρησκευτική του ιδιότητα, και έτσι έπραξε ο Σχολάριος. Διαλεγόμενος με έναν Ιουδαίο θα μιλούσε με όρους θρησκευτικού αυτοπροσδιορισμού. Αυτοπροσδιορίζεται ως Βυζάντιος εκ γενετής, ως Θετταλός λόγω καταγωγής, απορρίπτει το Έλλην λόγω παγανισμού και αυτοπροσδιορίζεται ως χριστιανός. Τίποτε το μεμπτό σε όλα αυτά όσον αφορά στην δήλωση της εθνικής καταγωγής του: δεν λέει ότι δεν είναι εθνικά Έλληνας αλλά ότι δεν είναι παγανιστής.

Γεννάδιος Σχολάριος :

«Ἑλλήνων γάρ ἐσμεν παῖδες»

«Ἑλλάς, ἡ πρὸς ἡμῖν αὕτη καὶ ἀρχαία πατρὶς ἡμῶν».


O Σχολάριος αποκαλεί τον Λουκά Νοταρά τον καλύτερο από όλους τους Έλληνες : «βέλτιστε τῶν νῦν Ἑλλήνων ἁπάντων»

Σε γράμμα του προς τον βασιλιά της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας («τῷ βασιλεῖ Τραπεζοῦντος», 1449/50) ο Σχολάριος του λέει ότι κοσμεί το γένος των Ελλήνων: «κοσμεῖς δὲ ἄρα τοιοῦτος ὢν τὸ γένος ἅπαν Ἑλλήνων».

Στον «Παραμυθητικὸν τῷ βασιλεῖ Κωνσταντίνω ἐπὶ τῇ μεταστάσει τῆς δεσποίνης τῆς μητρὸς αὐτοῦ», για τον θάνατο της μητέρας του αυτοκράτορα, Ελένης, γράφει: «ὅσοι τῶν Ἑλλήνων ἢ Ρωμαίων τοῦ πράγματος ὕστερον συναισθήσονται». Εδώ βλέπουμε ότι ο Σχολάριος θεωρεί τους Βυζαντινούς («Ρωμαίους») Έλληνες.

Σε λόγο που έγραψε μετά την Άλωση και με αφορμή την παραίτησή του από το πατριαρχικό αξίωμα (1454/5, «ἐπὶ τῇ ἁλώσει τῆς πόλεως καὶ τῇ παραιτήσει τῆς ἀρχιερωσύνης») ο Σχολάριος μεταξύ άλλων γράφει:
α) «...πατρίδος τῷ νῦν ἑλληνικῷ γένει μιᾶς τε καὶ κοινῆς» (...πατρίδας του ελληνικού έθνους μιας και κοινής), αναφερόμενος στην Κωνσταντινούπολη.
β) «...τῶν ἐν τῷ κλίματι τῷδε Ἑλλήνων πάντων» (...όλων των εκεί Ελλήνων), αναφερόμενος στους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης.

Στο «Θρήνο» του για την Άλωση (1460) ο Σχολάριος γράφει:
α) «τίς οὐχ ὁμολογεῖ βελτίστως Ἕλληνας ἀνθρώπων πάντων γενέσθαι;»
β) «καὶ νῦν οὐκέτι τὰ τῶν Ἑλλήνων ὁ ἀνθρώπινος βίος ἕξει σεμνά, οὐδὲ τὰ μνημεῖα τῆς προγονικῆς ἡμῶν ἀρετῆς ἢ ἐστήξει, ἢ μένοντά που καλῶς γνωσθήσεταί τε καὶ θαυμασθήσεται».
γ) «εἶδον...τὴν ἐλπίδαν τοῦ δυστήνου τῶν Ἑλλήνων λειψάνου πᾶσαν ἀνηρημένην» (...) «ἔζων ταύτη» (sc. τῇ ἐλπίδι) «τρεφόμενος καὶ ὡς ἀνθησόντων ποτὲ τῶν ἑλληνικῶν πλεονεκτημάτων».

Δηλαδή: «Αλλοίμονο, για τα άλλα σιωπώ, αλλά είδα να χάνεται όλη η ελπίδα των δυστυχισμένων υπολειμμάτων των Ελλήνων, που μέχρι τότε σάλευαν σε μία μόνο πόλη και σε λίγα κορμιά με ακόμη λιγότερες αρετές. Εγώ ο δυστυχισμένος ζούσα με αυτήν [=την ελπίδα], κι έτσι, σαν να επρόκειτο ν' ανθίσουν κάποτε από κάποια ανέλπιστη μεταβολή τα ελληνικά προτερήματα, προσπαθούσα για χάρη της ελπίδας αυτής να περισώσω τα λείψανα των καλών, είτε ενεργώντας ο ίδιος είτε παρακαλώντας όσους μπορούσαν να κάνουν οτιδήποτε. Και τώρα πια ο ανθρώπινος βίος δεν θα έχει ως πρότυπά του τα «σεμνά» των Ελλήνων, ούτε θα τα στήνει ή, εάν μένουν κάπου, δεν θα τα γνωρίσει κανείς καλά, ούτε και θα τα θαυμάσει.»


http://pheidias.antibaro.gr/Hellas_names/Gennadios.html

[Ζαποτέκος]

Ὁ χριστιανισμὸς ἐδιώχθη πολὺ σύντομα μόνο ἐπὶ Δεκίου καὶ Διοκλητιανοῦ, ἐνῷ ἡ δική του ἐπιβολή του ὑπῆρξε ἀποτέλεσμα μακρᾶς, συστηματικῆς, βάναυσης ἰσοπέδωσης τῶν ἐθνικῶν λατρειῶν καὶ τῶν αἱρετικῶν ἀδελφῶν του. Ἄσε καλύτερα, ἀπὸ ὅτι βλέπω εἶσαι ταλιμπάν.

Και εγώ κατάλαβα ότι είσαι νεοπαγανιστής ελληνοβαρεμένος , αλλά δεν το κάνω θέμα.

[Αρίστος]

πιο πολυ θυμιζει διονυσιακο δρωμενο.

Δεν είμαστε καλά μου φαίνεται. Βλέπεις πουθενά Σειληνούς με υπερμεγέθεις φαλλούς και Βάκχες να κορυβαντούν ;

Θανατος και ανασταση Διονυσου, Αδωνι, Υακινθου, η Περσεφονη πηγαινει στον Αδη αλλα επιστρεφει στη γη. Ελληνικα μυστηρια με θεμα το θανατο και την ανασταση θεων που γινοντουσαν την ανοιξη. Οι Ιουδαιοι οχι μονο δεν ειχαν αντιστοιχα μυστηρια αλλα δεν ειχαν καν μυστηρια. Αυτος ειναι ενας βασικος λογος που οι Ελληνες αποδεχθηκαν το Χριστιανισμο ενω οι Εβραιοι οχι. Για τους Εβραιους ειναι αδιανοητο το θειο να ενσαρκωθει, να πεθανει και να αναστηθει (θα λιθοβολουσαν ως υβριστη οποιον το υποστηριζε), για τους Ελληνες ομως ηταν μερος των μυστηριων που γιορταζαν καθε ανοιξη.

.

[Αρίστος]

Κόρινθος , επιγραφή του 800 μ.Χ.
☩ ὁ θ(εὸ)ς τῆς̣ δίκης τῆς̣ δικαζούσης, ὀρθ̣ῶς φλα̣[γέλ]ωσον τὰ ’σ̣χρά̣ {²⁶ἐσχρά = αἰσχρά}²⁶.
τοὺς Ἕληνας π̣[ροαι(?)]ρ̣οῦ ποτε κ(αὶ) ἀπώ-
λ̣εσον τοὺς ἐχθ[ροὺς — —]η̣ρου κ(αὶ) Μαρ̣ίνου
[— —] υ̣ἱῶν [τοῦ δεῖνος κ]ουρέος. ☩

Αυτο εδω και καποιους μηνες το αξιολογω σαν το νο1 αποσπασμα της βυζαντινης περιοδου. Γιατι πριν ερθει ο Πρωτος Βυζαντινος Ουμανισμος του 9ου αιωνα που καποιοι λογιοι αρχισαν να αποκαλουνται Ελληνες μας δειχνει η προσευχη του κουρεα οτι η ονομασια Ελληνες ηταν κατοχυρωμενη στα μεγαλα λαϊκα στρωματα.

Γνωριζεις αν εχουν σχολιασει τη σημασια του καποιοι Ελληνες ιστορικοι;

.