Η ιστορία ενός ολοκαυτώματος
Γράφει ο Γιάννης Κ. Μάντζας
Σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χωριά του κόσμου μπορεί να συναντήσει κανείς έναν διαφορετικό λαό, τον λαό των Ρομά (Τσιγγάνων). Και ενώ όλοι τους αναγνωρίζουμε λόγω του σκούρου δέρματός τους και του διαφορετικού τρόπου ζωής τους, ελάχιστοι ξέρουμε ότι πίσω από την ξεγνοιασιά, τα τραγούδια, τη μποέμικη ζωή και τα αυθόρμητα γλέντια, κρύβεται ο μεγαλύτερος πόνος που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος. Ο πόνος του ολοκαυτώματος. Μια ιστορία –όχι τόσο γνωστή όσο το ολοκαύτωμα των Εβραίων, παρόλο που και οι δύο αυτές νομαδικές φυλές αντιμετωπίστηκαν με τον ίδιο τρόπο από τους Ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η αρχή του τέλους κάθε διαφορετικότητας ήρθε στις 15 Νοεμβρίου 1943, όταν ο αρχηγός των SS Χάινριχ Χίμλερ εξέδωσε την πιο υποτιμημένη στην ιστορία του ολοκαυτώματος διαταγή. Σύμφωνα με αυτήν, οι Ρομά θα εξομοιώνονταν με τους Εβραίους, όσον αφορά τη (μη) ανθρώπινη υπόστασή τους στη ναζιστική κοινωνία. Το αποτέλεσμα αυτής της απόφασης ήταν να οδηγηθούν περίπου ένα εκατομμύριο Ρομά της Ευρώπης σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως και οι Εβραίοι συμπολίτες τους, και να βρουν φρικτό θάνατο στα κρεματόρια των Ναζί. Το δικό τους ολοκαύτωμα οι Ρομά το ονομάζουν στη γλώσσα τους Ποράιμος (Poraimos), που σημαίνει Αφανισμός, αφού σκοπός των Ναζί ήταν ο ολοκληρωτικός αφανισμός του λαού των Ρομά, καθότι δεν ανταποκρίνονταν στα χαρακτηριστικά της Άριας φυλής.
Μετά τους Εβραίους, οι Ρομά είναι αυτοί που αριθμούν τα περισσότερα θύματα από τις εκτελέσεις αυτές. Αν και δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί ακριβώς ο αριθμός των Ρομά που θανατώθηκαν, υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δολοφονήθηκαν από 800.000-1.000.000, που αντιστοιχούσαν στο 25-50% του πληθυσμού των Ρομά στην Ευρώπη.
Το ναζιστικό καθεστώς υπέβαλε τους Ρομά σε αυθαίρετες συλλήψεις, εγκλεισμούς σε στρατόπεδα, καταναγκαστική εργασία και μαζικές δολοφονίες σε θαλάμους αερίων στα υπό γερμανική κατοχή εδάφη της Σοβιετικής Ένωσης και της Σερβίας, καθώς και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς-Μπιρκενάου, Κέλμνο, Τρεμπλίνκα, Μπέλζεκ και Σόμπιμπορ. Εκατοντάδες ήταν οι Ρομά που πέθαναν τους πρώτους μήνες άφιξής τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης (κυρίως τα γυναικόπαιδα) λόγω των απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης. Η σίτισή τους ήταν ανεπαρκής, ενώ η έλλειψη στέγης, θέρμανσης και φαρμάκων δυσχέραινε τη διαβίωση. Όσοι επέζησαν (κυρίως άνδρες), οδηγήθηκαν σταδιακά σε φορτηγά-θαλάμους αερίων και πέθαναν δηλητηριασμένοι από μονοξείδιο του άνθρακα.[...]
