Ρεμπέτικο και Σμύρνη

[paul25]

Ξέρω ότι θα τα ακούσω από πολλούς ότι δε ξέρω μουσική ότι δνε έχω μουσική παιδεία κλπ κλπ.
Τραπ αρχών του 20ου αιώνα, τίποτα περισσότερο , δε καταλαβαίνω πως έχει αποκτήσει αυτή την υπόσταση ιεράς αγελάδας της Ελ μουσικής

Αυτο έχει πολύ μεγάλη απάντηση θα προσπαθήσω να την δώσω σύντομα. Όταν απελευθερώθηκε η Ελλάδα έγινε μια μεγάλη προσπάθεια εξευρωπαϊσμού των Ελλήνων να βγουν από τα σκοτάδια τους και να λυτρωθούν από τα οπισθοδρομικα στοιχεία της Ανατολής. Φορέας αυτής της προσπάθειας ήταν η τεχνητή και φυτευτη αστική τάξη της χώρας μιμούμενοι τα πρότυπα εξέλιξης του Δυτικού κόσμου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την γνωστή διαμάχη για το που ανήκουμε Δύση η Ανατολή; Οι "αστοί" της εποχής πήγαιναν στα καφέ Σαντάν που ήταν δυτικου τύπου και σνομπαραν τα καφέ αμάν που πήγαινε περισσότερο λαϊκός κόσμος. Αυτή η "αθώα" διαμάχη που εκφραζόταν σε όλο το πολιτισμικό φάσμα με το γλωσσικό ζήτημα ως προεξαρχων, μας συνόδευσε ιστορικά σχεδόν και σε όλο τον 20 αιώνα. Δεν εγκαταλείψαμε ποτέ το αγαπημένο μας σπορ που ήταν το ξύλο μεταξύ μας.

Ωστόσο, αυτός ο διχασμός έπαιρνε νέες ιδεολογικές μορφές και ταυτίσεις ανάλογα τα νέα δεδομένα που εμφανιζόταν κατά την ροή του χρόνου. Έτσι, με την εμφάνιση του σοσιαλισμού στη μια μεριά του πόλου (του λαϊκού) εμφανίστηκε ο εθνικισμός των "αστων" από την άλλη που τώρα εγκατέλειψαν την Ευρωπαϊκή σύγκλιση και επιδίδονταν σε ακραίο εθνικισμό και αστυνομοκρατια για να συντηρήσουν την θέση τους και ενδεχομένως όλα αυτά υπο την πίεση των Άγγλων για να μην πέσει η χώρα στην δίνη του σοσιαλισμου. Το ρεμπέτικο ταυτισμένο με την επανάσταση εφόσον ήταν του περιθωριου και τους ανθρώπους του που ήταν λαϊκοί πρόσφυγες εργάτες σοσιαλιστές που πήγαιναν να πιουν κάνα τσίπουρο μετά την φάμπρικα, ηρωποιηθηκε πολύ από τον χώρο της αριστεράς και η προάσπιση του και η ταύτιση μαζί του έγινε ιερή υπόθεση για τους αριστερούς σε αυτή την διαμάχη.

Στην εποχή του ρεμπετικου ίσως επισημα ναι! Όχι ομως μετά, έγραψα ότι οι εκάστοτε ιστορικες συνθήκες αλλάζουν τις στρατηγικές των ανθρώπων και συμβολοποιουν πράγματα που πριν αγνοούσαν.

[Theseus]

Η κατάσταση στο 19 αιώνα ήταν πως υπήρχαν τα καφε-αμαν και τα καφε-σαντουρ που ήταν η αρχή και η βάση του ρεμπέτικου, και ναι μεν υπήρχαν αρκετοι ελλαδιτες τραγουδιστές σε αυτά, αλλα πολλοί Έλληνες και κυρίως Ελληνιδες από την ανατολη έρχονταν και τραγουδούσαν στα καφέ της Ελλαδας εφόσον ήταν και πιο ξακουστοί ως καλλιτέχνες.

Δηλαδή υπήρχε στα τέλη του 19ου αιώνα ρεμπέτικο στον Πειραιά, αλλά έρχονταν και μικρασιάτες καλλιτέχνες να τραγουδήσουν;

Οι ντόπιοι, οι Πειραιώτες μάγκες; Παίζανε κι αυτοί ρεμπέτικο;
Και γιατί οι Σμυρνιοί ήταν καλύτεροι;

Υπήρχαν καφέ-αμαν στον Πειραιά αλλά τα περισσότερο γνωστά και πιο διάσημα ήταν στην Αθήνα, στην Ιερά Οδό και στο Γεράνι (το σημερινό γκέτο, ίσως όχι τυχαία που η περιοχή ήταν πάντα υποβαθμισμενη).
Τώρα γιατί οι Σμυρνιοί ήταν καλύτεροι;
Ίσως επειδή στην οθωμανικη αυτοκρατορία εμφανίστηκαν τα πρώτα καφε-αμαν. Δύσκολη ερώτηση και πολύπλοκη. Είναι το ίδιο όπως γιατί οι Κινέζοι είναι καλύτεροι παίκτες πινγκ-πονγκ; Γιατί οι Άγγλοι παίζουν καλύτερο ποδόσφαιρο; Κλπ

Λες ότι εμφανίστηκαν τα καφέ αμάν (και άρα και η μουσική που εξελίχθηκε στο ρεμπέτικο) πρώτα στην Μικρά Ασία.
Οκ.
Από εκεί μεταφέρθηκε στον Πειραιά και στην παλιά Ελλάδα; Ήρθαν οι Μικρασιάτες και τους το μάθανε, τον 19ο αιώνα;

Ή ο Πειραιάς, που είχε μια δική του, sui generis, ρεμπέτικη κοινωνία από το 1880 (που έγινε το πρώτο λιμάνι κι η δεύτερη πόλη της χώρας), δημιούργησε και τη δική του μουσική για να πει τις ιστορίες των ρεμπετων;

[Beria]

Ξέρω ότι θα τα ακούσω από πολλούς ότι δε ξέρω μουσική ότι δνε έχω μουσική παιδεία κλπ κλπ.
Τραπ αρχών του 20ου αιώνα, τίποτα περισσότερο , δε καταλαβαίνω πως έχει αποκτήσει αυτή την υπόσταση ιεράς αγελάδας της Ελ μουσικής

Αυτο έχει πολύ μεγάλη απάντηση θα προσπαθήσω να την δώσω σύντομα. Όταν απελευθερώθηκε η Ελλάδα έγινε μια μεγάλη προσπάθεια εξευρωπαϊσμού των Ελλήνων να βγουν από τα σκοτάδια τους και να λυτρωθούν από τα οπισθοδρομικα στοιχεία της Ανατολής. Φορέας αυτής της προσπάθειας ήταν η τεχνητή και φυτευτη αστική τάξη της χώρας μιμούμενοι τα πρότυπα εξέλιξης του Δυτικού κόσμου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την γνωστή διαμάχη για το που ανήκουμε Δύση η Ανατολή; Οι "αστοί" της εποχής πήγαιναν στα καφέ Σαντάν που ήταν δυτικου τύπου και σνομπαραν τα καφέ αμάν που πήγαινε περισσότερο λαϊκός κόσμος. Αυτή η "αθώα" διαμάχη που εκφραζόταν σε όλο το πολιτισμικό φάσμα με το γλωσσικό ζήτημα ως προεξαρχων, μας συνόδευσε ιστορικά σχεδόν και σε όλο τον 20 αιώνα. Δεν εγκαταλείψαμε ποτέ το αγαπημένο μας σπορ που ήταν το ξύλο μεταξύ μας.

Ωστόσο, αυτός ο διχασμός έπαιρνε νέες ιδεολογικές μορφές και ταυτίσεις ανάλογα τα νέα δεδομένα που εμφανιζόταν κατά την ροή του χρόνου. Έτσι, με την εμφάνιση του σοσιαλισμού στη μια μεριά του πόλου (του λαϊκού) εμφανίστηκε ο εθνικισμός των "αστων" από την άλλη που τώρα εγκατέλειψαν την Ευρωπαϊκή σύγκλιση και επιδίδονταν σε ακραίο εθνικισμό και αστυνομοκρατια για να συντηρήσουν την θέση τους και ενδεχομένως όλα αυτά υπο την πίεση των Άγγλων για να μην πέσει η χώρα στην δίνη του σοσιαλισμου. Το ρεμπέτικο ταυτισμένο με την επανάσταση εφόσον ήταν του περιθωριου και τους ανθρώπους του που ήταν λαϊκοί πρόσφυγες εργάτες σοσιαλιστές που πήγαιναν να πιουν κάνα τσίπουρο μετά την φάμπρικα, ηρωποιηθηκε πολύ από τον χώρο της αριστεράς και η προάσπιση του και η ταύτιση μαζί του έγινε ιερή υπόθεση για τους αριστερούς σε αυτή την διαμάχη.

Το πρώτο κείμενο σχετικά με το ρεμπέτικο είναι του Γ. Σταύρου και δημοσιεύεται στις 27-11-1946 στην Ελεύθερη Ελλάδα. Το κείμενο χαρακτηρίζει το ρεμπέτικο ως υποκινούμενο και το κατατάσει στην υπηρεσία των αντιδραστικών πολιτικών δυνάμεων, κυρίως λόγω της ψυχοτρόπας θεματολογίας του. «Γιατί ο ύμνος της «μαύρης», του «τουμπεκί» και των άλλων… αποικιακών προϊόντων, γίνεται ανοικτά και μερακλίδικα με όλη την ελευθερία του δυτικού τύπου».[4] «Ωστόσο, όπως δεν λυγίζουν το λαό τα διάφορα «μέτρα τάξεως», οι εκτοπισμοί, οι εκτελέσεις […] η νόμιμη και… παράνομη εισαγωγή του χασίς- έτσι δεν καταφέρνουν να τον εμποτίσουν με τη μουσική του τεκέ τα ρεμπέτικα τραγούδια και να τον θέσουν εκτός μάχης».[5]

Στη συνέχεια, σε δύο άρθρα του Ριζοσπάστη(15-12-1946/ 15-8-1947), η επίθεση εναντίον του χασίς και των χασικλίδικων συνεχίζεται. Στο πρώτο, ο Δ. Μύστης ισχυρίζεται ότι οι τοξικομανείς δημιουργούνται βάσει σχεδίου για την εξόντωση του λαού. Και στο δεύτερο ο Λ.Σ. κατονομάζει τους ύμνους του χασίς «Όταν καπνίσει ο λουλάς» και το «Πρωί πρωί με τη δροσούλα» που έχουν κατακλύσει ταβέρνες και πλατείες.[6]

Το κείμενο του Νίκου Παγκαλή στην Αυγή (14-2-1953) τάσσεται κατά του ρεμπέτικου τραγουδιού, γιατί, σε αντίθεση με το λαϊκό τραγούδι, είναι «μακριά από την κοινωνική διαπάλη» και το «φως της ζωής». Σύμφωνα με τον αρθογράφο, το ρεμπέτικο δεν γίνεται να εκφράζει τον λαό γιατί τα τραγούδια που υμνούν το χασίς και το μαυραγορίτη δεν έχουν καμία σχέση με την κοινωνική πάλη. «Από τα γεννησιμιά του το «Ρεμπέτικο» διαδίδει υμνώντας το χασίς, το λουλά, το κομπολογάκι, την ταμπακιέρα […]Είναι λοιπόν αυτό το «λαϊκό τραγούδι», όπως θέλουν να το αποκαλούν, που συνεχίζει την παράδοση και εκφράζει τους λαϊκούς πόθους;».[7]

Από τους εκφραστές του αριστερού λόγου που τάσσεται φιλικά προς το ρεμπέτικο, χωρίς όμως να είναι και υπέρ των χασικλίδικων, ξεχωρίζει ο Ανωγειανάκης ο οποίος (Ριζοσπάστης 28-1-1947) αναφέρει σχετικά με τα χασικλίδικα: «Ασφαλώς είμαστε και μεις σύμφωνοι πως μια τέτοια μουσική και ποίηση δε μπορεί να μας ενδιαφέρει. Κι’ ακόμα συμφωνούμε για την κακή της επίδραση, που την καταδικάζουμε».[8]

Ο Μίκης Θεοδωράκης στο περιοδικό Δρόμοι της Ειρήνης, (Οκτώβριος 1960), τάσσεται κατά των χασικλίδικων, υποβαθμίζοντάς τα κατά πολύ στον αριθμό τους.[9] Και στη συνέχεια στο περιοδικό Πρώτο «διευκρινίζει ότι στο ‘‘αληθινό λαϊκό τραγούδι”, όπως το αντιλαμβάνεται δεν έχουν θέση τραγούδια του τύπου Όταν καπνίσει ο λουλάς».[10]

Ο Γιάννης Σκουριώτης (μαρξιστής δια­νοητής και μεταφραστής του Κεφαλαίου του Μαρξ) υποστηρίζει ότι τα χασικλίδικα πρέπει να περιορίζονται στις ταβέρνες και όχι στην οικογένεια. «(…) δεν ταιριάζει να ακούγονται σε τίμια σπίτια τα τραγούδια των ‘’χασικλήδων’’ και των ‘‘πρεζάκηδων’’».[11]

[paul25]

Δηλαδή υπήρχε στα τέλη του 19ου αιώνα ρεμπέτικο στον Πειραιά, αλλά έρχονταν και μικρασιάτες καλλιτέχνες να τραγουδήσουν;

Οι ντόπιοι, οι Πειραιώτες μάγκες; Παίζανε κι αυτοί ρεμπέτικο;
Και γιατί οι Σμυρνιοί ήταν καλύτεροι;

Υπήρχαν καφέ-αμαν στον Πειραιά αλλά τα περισσότερο γνωστά και πιο διάσημα ήταν στην Αθήνα, στην Ιερά Οδό και στο Γεράνι (το σημερινό γκέτο, ίσως όχι τυχαία που η περιοχή ήταν πάντα υποβαθμισμενη).
Τώρα γιατί οι Σμυρνιοί ήταν καλύτεροι;
Ίσως επειδή στην οθωμανικη αυτοκρατορία εμφανίστηκαν τα πρώτα καφε-αμαν. Δύσκολη ερώτηση και πολύπλοκη. Είναι το ίδιο όπως γιατί οι Κινέζοι είναι καλύτεροι παίκτες πινγκ-πονγκ; Γιατί οι Άγγλοι παίζουν καλύτερο ποδόσφαιρο; Κλπ

Λες ότι εμφανίστηκαν τα καφέ αμάν (και άρα και η μουσική που εξελίχθηκε στο ρεμπέτικο) πρώτα στην Μικρά Ασία.
Οκ.
Από εκεί μεταφέρθηκε στον Πειραιά και στην παλιά Ελλάδα; Ήρθαν οι Μικρασιάτες και τους το μάθανε, τον 19ο αιώνα;

Ή ο Πειραιάς, που είχε μια δική του, sui generis, ρεμπέτικη κοινωνία από το 1880 (που έγινε το πρώτο λιμάνι κι η δεύτερη πόλη της χώρας), δημιούργησε και τη δική του μουσική για να πει τις ιστορίες των ρεμπετων;

Δεν μπορώ να σου δώσω τόσο λεπτομερείς πληροφορίες αφού δεν έχω εντρυφήσει τόσο. Δεν καταλαβαίνω γιατί έχει τόση σημασία τέτοιο ξεκαθάρισμα. Πιθανολογω πως μεταφέρθηκε όπως μεταφέρονται όλα κατά τον ίδιο τρόπο οπως οι ντισκοτέκ, τα club, τα ροκαδικα κλπ. Προφανώς και ο Πειραιάς θα είχε και τους δικούς του ντόπιους τραγουδιστές, δεν θα ερχόντουσαν μόνο Ανατολίτες.

[paul25]

Ξέρω ότι θα τα ακούσω από πολλούς ότι δε ξέρω μουσική ότι δνε έχω μουσική παιδεία κλπ κλπ.
Τραπ αρχών του 20ου αιώνα, τίποτα περισσότερο , δε καταλαβαίνω πως έχει αποκτήσει αυτή την υπόσταση ιεράς αγελάδας της Ελ μουσικής

Αυτο έχει πολύ μεγάλη απάντηση θα προσπαθήσω να την δώσω σύντομα. Όταν απελευθερώθηκε η Ελλάδα έγινε μια μεγάλη προσπάθεια εξευρωπαϊσμού των Ελλήνων να βγουν από τα σκοτάδια τους και να λυτρωθούν από τα οπισθοδρομικα στοιχεία της Ανατολής. Φορέας αυτής της προσπάθειας ήταν η τεχνητή και φυτευτη αστική τάξη της χώρας μιμούμενοι τα πρότυπα εξέλιξης του Δυτικού κόσμου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την γνωστή διαμάχη για το που ανήκουμε Δύση η Ανατολή; Οι "αστοί" της εποχής πήγαιναν στα καφέ Σαντάν που ήταν δυτικου τύπου και σνομπαραν τα καφέ αμάν που πήγαινε περισσότερο λαϊκός κόσμος. Αυτή η "αθώα" διαμάχη που εκφραζόταν σε όλο το πολιτισμικό φάσμα με το γλωσσικό ζήτημα ως προεξαρχων, μας συνόδευσε ιστορικά σχεδόν και σε όλο τον 20 αιώνα. Δεν εγκαταλείψαμε ποτέ το αγαπημένο μας σπορ που ήταν το ξύλο μεταξύ μας.

Ωστόσο, αυτός ο διχασμός έπαιρνε νέες ιδεολογικές μορφές και ταυτίσεις ανάλογα τα νέα δεδομένα που εμφανιζόταν κατά την ροή του χρόνου. Έτσι, με την εμφάνιση του σοσιαλισμού στη μια μεριά του πόλου (του λαϊκού) εμφανίστηκε ο εθνικισμός των "αστων" από την άλλη που τώρα εγκατέλειψαν την Ευρωπαϊκή σύγκλιση και επιδίδονταν σε ακραίο εθνικισμό και αστυνομοκρατια για να συντηρήσουν την θέση τους και ενδεχομένως όλα αυτά υπο την πίεση των Άγγλων για να μην πέσει η χώρα στην δίνη του σοσιαλισμου. Το ρεμπέτικο ταυτισμένο με την επανάσταση εφόσον ήταν του περιθωριου και τους ανθρώπους του που ήταν λαϊκοί πρόσφυγες εργάτες σοσιαλιστές που πήγαιναν να πιουν κάνα τσίπουρο μετά την φάμπρικα, ηρωποιηθηκε πολύ από τον χώρο της αριστεράς και η προάσπιση του και η ταύτιση μαζί του έγινε ιερή υπόθεση για τους αριστερούς σε αυτή την διαμάχη.

Το πρώτο κείμενο σχετικά με το ρεμπέτικο είναι του Γ. Σταύρου και δημοσιεύεται στις 27-11-1946 στην Ελεύθερη Ελλάδα. Το κείμενο χαρακτηρίζει το ρεμπέτικο ως υποκινούμενο και το κατατάσει στην υπηρεσία των αντιδραστικών πολιτικών δυνάμεων, κυρίως λόγω της ψυχοτρόπας θεματολογίας του. «Γιατί ο ύμνος της «μαύρης», του «τουμπεκί» και των άλλων… αποικιακών προϊόντων, γίνεται ανοικτά και μερακλίδικα με όλη την ελευθερία του δυτικού τύπου».[4] «Ωστόσο, όπως δεν λυγίζουν το λαό τα διάφορα «μέτρα τάξεως», οι εκτοπισμοί, οι εκτελέσεις […] η νόμιμη και… παράνομη εισαγωγή του χασίς- έτσι δεν καταφέρνουν να τον εμποτίσουν με τη μουσική του τεκέ τα ρεμπέτικα τραγούδια και να τον θέσουν εκτός μάχης».[5]

Στη συνέχεια, σε δύο άρθρα του Ριζοσπάστη(15-12-1946/ 15-8-1947), η επίθεση εναντίον του χασίς και των χασικλίδικων συνεχίζεται. Στο πρώτο, ο Δ. Μύστης ισχυρίζεται ότι οι τοξικομανείς δημιουργούνται βάσει σχεδίου για την εξόντωση του λαού. Και στο δεύτερο ο Λ.Σ. κατονομάζει τους ύμνους του χασίς «Όταν καπνίσει ο λουλάς» και το «Πρωί πρωί με τη δροσούλα» που έχουν κατακλύσει ταβέρνες και πλατείες.[6]

Το κείμενο του Νίκου Παγκαλή στην Αυγή (14-2-1953) τάσσεται κατά του ρεμπέτικου τραγουδιού, γιατί, σε αντίθεση με το λαϊκό τραγούδι, είναι «μακριά από την κοινωνική διαπάλη» και το «φως της ζωής». Σύμφωνα με τον αρθογράφο, το ρεμπέτικο δεν γίνεται να εκφράζει τον λαό γιατί τα τραγούδια που υμνούν το χασίς και το μαυραγορίτη δεν έχουν καμία σχέση με την κοινωνική πάλη. «Από τα γεννησιμιά του το «Ρεμπέτικο» διαδίδει υμνώντας το χασίς, το λουλά, το κομπολογάκι, την ταμπακιέρα […]Είναι λοιπόν αυτό το «λαϊκό τραγούδι», όπως θέλουν να το αποκαλούν, που συνεχίζει την παράδοση και εκφράζει τους λαϊκούς πόθους;».[7]

Από τους εκφραστές του αριστερού λόγου που τάσσεται φιλικά προς το ρεμπέτικο, χωρίς όμως να είναι και υπέρ των χασικλίδικων, ξεχωρίζει ο Ανωγειανάκης ο οποίος (Ριζοσπάστης 28-1-1947) αναφέρει σχετικά με τα χασικλίδικα: «Ασφαλώς είμαστε και μεις σύμφωνοι πως μια τέτοια μουσική και ποίηση δε μπορεί να μας ενδιαφέρει. Κι’ ακόμα συμφωνούμε για την κακή της επίδραση, που την καταδικάζουμε».[8]

Ο Μίκης Θεοδωράκης στο περιοδικό Δρόμοι της Ειρήνης, (Οκτώβριος 1960), τάσσεται κατά των χασικλίδικων, υποβαθμίζοντάς τα κατά πολύ στον αριθμό τους.[9] Και στη συνέχεια στο περιοδικό Πρώτο «διευκρινίζει ότι στο ‘‘αληθινό λαϊκό τραγούδι”, όπως το αντιλαμβάνεται δεν έχουν θέση τραγούδια του τύπου Όταν καπνίσει ο λουλάς».[10]

Ο Γιάννης Σκουριώτης (μαρξιστής δια­νοητής και μεταφραστής του Κεφαλαίου του Μαρξ) υποστηρίζει ότι τα χασικλίδικα πρέπει να περιορίζονται στις ταβέρνες και όχι στην οικογένεια. «(…) δεν ταιριάζει να ακούγονται σε τίμια σπίτια τα τραγούδια των ‘’χασικλήδων’’ και των ‘‘πρεζάκηδων’’».[11]

Μα δεν αρνήθηκα ότι επίσημα το ΚΚΕ καταδίκαζε το περιθωριακό ρεμπέτικο. Άλλωστε επίσημα το ΚΚΕ πολλά έκανε σε διανοουμενο-διοικητικο επίπεδο και άλλα γίνονταν σε κατώτερο επίπεδο εντός του κόμματος. Οι αριστεροί διανοούμενοι είναι λογικό να ήταν εναντίον, όμως ο κόσμος σου είναι τέτοιας παστας. Το γεγονός ότι τους απασχολεί, δείχνει και την ανησυχία τους για την μαζικότητα του και τον κίνδυνο όπως τον έβλεπαν και διέτρεχαν. Η εχθρική αυτή σχέση έληξε κατά την διάρκεια της χούντας που στο αστυνομοκρατουμενο κράτος ο περιθωριακός είναι πλέον ένας ήρωας και συνεχιστηκε στη Μεταπολίτευση.

Κυνηγήθηκε από πολλούς σε όλη την διαδρομή του, αλλά, από την μεταπολίτευση και μετά βαπτίστηκε ως γνήσια «λαϊκή έκφραση» και θεοποιήθηκε, από τον ίδιο πολιτικό χώρο που κάποτε το κυνήγησε λυσσασμένα, την αριστερά. Τέτοιες πρακτικές αφομοίωσης, αφού πρώτα παρέλθει το στάδιο των καταγγελιών και των διώξεων, είναι γνωστές στον εν λόγω πολιτικό χώρο.

https://rembetiko.gr/t/%CE%B1%CE%BD%CE% ... E%BF/36585

[Νετο Γκουερινο]

Θα απαντήσει όμως κανένας το συγκεκριμένο;

Στο απαντώ εγώ
Οχι

Ο όλος κόσμος του ρεμπέτικου όμως υπήρχε στον Πειραιά : ο υπόκοσμος, η μαγκιά, η παρανομία, το χασίσι.

Αυτό που έλειπε ήταν η μουσική;
Δεν παίζανε καθόλου μουσική στον Πειραιά πριν το 22;
Ή παίζανε εντελώς διαφορετικά;

Ρεμπέτικο πρίν το 22 δεν υπήρχε
Το έχω ψάξει παλαιότερα και είμαι σίγουρος
Τραγούδι πάντα υπήρχε στην Ελλάδα,το ρεμπέτικο όμως μετά την καταστροφή

[taxalata xalasa]

1889.
Σουρής

Αλλά εν μέσω, Περικλή, της θηριώδους πάλης
ως ίππος οιστρηλατηθείς εξώρμησε κι ο Ράλλης
πλην εις την τόσην του ορμήν μια κουτρουβάλα κάνει
και ρίχνει κάτω το κερί του γαύρου Δεληγιάννη,
κι ολίγου δειν του Θοδωρή να κάψη της μπαρμπέταις
για να χαρούν της δεξιάς η παστρικαίς ρεμπέταις.

Η ρεμπέτα, οι ρεμπέτες και το ρεμπέτικο από 40άκος

[ΠΑΓΧΡΗΣΤΟΣ]

Να ξεκαθαρίσουμε πως όταν μιλάμε για αστικά κέντρα της κυρίως Ελλάδας (π.χ. Σύρος, Αθήνα Πειραιάς) κυριαρχούσαν οι μπουζουκομπαγλαμάδες. Πρωτοπαίχτηκαν σε περιθωριοποιημένα και περιθωριακά περιβάλλοντα (π.χ. τεκέδες, φυλακές) και δεν έχουν να κάνουν με τα "σαντουρόβιολα" της "Πολίτικης/Σμυρνέικης" 'σχολής" του εν ευρεία εννοία ρεμπέτικου.

Από το 1871 που πρωτο εντοπίζεται "καφέ σαντούρ" στην Αθήνα, έως περί το 1910 που εκλείπουν τα τοιαύτα καφωδεία, το οργανολόγιο είναι ανατολίτικο και δεν εμπλέκει μπουζουκομπαγλαμάδες. Την ίδια περίοδο είναι που από ποικίλα κείμενα και μαρτυρίες διαπιστώνουμε ότι οι "ντόπιοι" Αθηνών Πειραιώς επιδίδονται στους μπουζουκομπαγλαμάδες. Τέτοιο οργανολόγιο δεν υφίσταται σε σμυρνέικο/πολίτικο συγκείμενο, για αυτό και όταν έρχονται το 1922 οι Μικρασιάτες μουσικοί βρίσκουν εδώ να παίζεται από δεκαετίες το λεγόμενο "πειραιώτικο" ρεμπέτικο.

Οι πρόσφυγες μουσικοί μετέφεραν το επεξεργασμένο απάνθισμα της παράδοσης της απέναντι πλευράς, μαζί με τα όργανά τους και τη γνώση των μακάμ. Με τις αποσκευές αυτές θα κυριαρχήσουν αμέσως στο ελλαδικό μουσικό τοπίο και θα ηχογραφήσουν με σαντουρόβιολα πληθώρα δημοτικών, μικρασιάτικων και ανώνυμων ρεμπέτικων, αλλά και επώνυμων δικών τους. Τα μεγάλα ονόματα δεν έχουν τέλος (Τούντας, Περιστέρης, Σκαρβέλης, Παπάζογλου, Δραγάτσης, Βιδάλης, Νταλγκάς, Καρίπης, Σωφρονίου κ. ά.), ενώ δομούνται και τα σχετικά κοινωνικά και επαγγελματικά δίκτυα. Όσον αφορά τους εγχώριους λαϊκούς μουσικούς, φαίνεται πως αρχικά βίωσαν κάποιο σοκ από την έλευση των προσφύγων μουσικών, ενώ η δισκογραφική βιομηχανία προωθούσε με μεγάλη επιτυχία ηχογραφήσεις στο «ανατολίτικο» ύφος με τα σαντουρόβιολα.

Η πολιτισμική «ηγεμονία» των Μικρασιατών είναι αναμφισβήτητη κατά το διάστημα 1924-1931. Τότε, το 1931 ηχογραφείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα μπουζούκι με τον Μανέτα («Τα δίστιχα του μάγκα»), χωρίς ωστόσο να δημιουργήσει κάποια μονιμότερη αίσθηση. Η μεγάλη δισκογραφική στροφή προς το όργανο αυτό θα γίνει τον επόμενο χρόνο, όταν θα ηχογραφηθεί στην Αμερική το περίφημο οργανικό «Μινόρε του τεκέ» του Χαλικιά και θα φθάσει στην Ελλάδα, αφήνοντας -ως φαίνεται- έκπληκτους όλους με το «πρωτόγνωρο» άκουσμα. Τότε διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο ο Σπ. Περιστέρης, που αντελήφθη γρήγορα την προοπτική του οργάνου και αναζήτησε εγχώριους παίκτες του, καταλήγοντας στον Μάρκο Βαμβακάρη.

[taxalata xalasa]

SpoilerShow

Να ξεκαθαρίσουμε πως όταν μιλάμε για αστικά κέντρα της κυρίως Ελλάδας (π.χ. Σύρος, Αθήνα Πειραιάς) κυριαρχούσαν οι μπουζουκομπαγλαμάδες. Πρωτοπαίχτηκαν σε περιθωριοποιημένα και περιθωριακά περιβάλλοντα (π.χ. τεκέδες, φυλακές) και δεν έχουν να κάνουν με τα "σαντουρόβιολα" της "Πολίτικης/Σμυρνέικης" 'σχολής" του εν ευρεία εννοία ρεμπέτικου.

Από το 1871 που πρωτο εντοπίζεται "καφέ σαντούρ" στην Αθήνα, έως περί το 1910 που εκλείπουν τα τοιαύτα καφωδεία, το οργανολόγιο είναι ανατολίτικο και δεν εμπλέκει μπουζουκομπαγλαμάδες. Την ίδια περίοδο είναι που από ποικίλα κείμενα και μαρτυρίες διαπιστώνουμε ότι οι "ντόπιοι" Αθηνών Πειραιώς επιδίδονται στους μπουζουκομπαγλαμάδες. Τέτοιο οργανολόγιο δεν υφίσταται σε σμυρνέικο/πολίτικο συγκείμενο, για αυτό και όταν έρχονται το 1922 οι Μικρασιάτες μουσικοί βρίσκουν εδώ να παίζεται από δεκαετίες το λεγόμενο "πειραιώτικο" ρεμπέτικο.

Οι πρόσφυγες μουσικοί μετέφεραν το επεξεργασμένο απάνθισμα της παράδοσης της απέναντι πλευράς, μαζί με τα όργανά τους και τη γνώση των μακάμ. Με τις αποσκευές αυτές θα κυριαρχήσουν αμέσως στο ελλαδικό μουσικό τοπίο και θα ηχογραφήσουν με σαντουρόβιολα πληθώρα δημοτικών, μικρασιάτικων και ανώνυμων ρεμπέτικων, αλλά και επώνυμων δικών τους. Τα μεγάλα ονόματα δεν έχουν τέλος (Τούντας, Περιστέρης, Σκαρβέλης, Παπάζογλου, Δραγάτσης, Βιδάλης, Νταλγκάς, Καρίπης, Σωφρονίου κ. ά.), ενώ δομούνται και τα σχετικά κοινωνικά και επαγγελματικά δίκτυα. Όσον αφορά τους εγχώριους λαϊκούς μουσικούς, φαίνεται πως αρχικά βίωσαν κάποιο σοκ από την έλευση των προσφύγων μουσικών, ενώ η δισκογραφική βιομηχανία προωθούσε με μεγάλη επιτυχία ηχογραφήσεις στο «ανατολίτικο» ύφος με τα σαντουρόβιολα.

Η πολιτισμική «ηγεμονία» των Μικρασιατών είναι αναμφισβήτητη κατά το διάστημα 1924-1931. Τότε, το 1931 ηχογραφείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα μπουζούκι με τον Μανέτα («Τα δίστιχα του μάγκα»), χωρίς ωστόσο να δημιουργήσει κάποια μονιμότερη αίσθηση. Η μεγάλη δισκογραφική στροφή προς το όργανο αυτό θα γίνει τον επόμενο χρόνο, όταν θα ηχογραφηθεί στην Αμερική το περίφημο οργανικό «Μινόρε του τεκέ» του Χαλικιά και θα φθάσει στην Ελλάδα, αφήνοντας -ως φαίνεται- έκπληκτους όλους με το «πρωτόγνωρο» άκουσμα. Τότε διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο ο Σπ. Περιστέρης, που αντελήφθη γρήγορα την προοπτική του οργάνου και αναζήτησε εγχώριους παίκτες του, καταλήγοντας στον Μάρκο Βαμβακάρη.

Μια ερώτηση. Οι μπουζοκομπαγλαμάδες δεν ειναι ανατολίτικης προέλευσης; Μόνο τα σαντουρόβιολα είναι;

[Αρίστος]

Αν ο θεμελιος λιθος του ρεμπετικου ηταν ο Μαρκος τοτε τον Μαρκο ενας Μικρασιατης τον εμαθε μπουζουκι το 1925.


Ένας μπουζουκτσής Μικρασιάτης, ο Νίκος Αϊβαλιώτης, ήταν ο άνθρωπος που μύησε τον Βαμβακάρη στα μυστικά και στον κόσμο του μπουζουκιού. Από μαρτυρίες λιμενεργατών ­ που έχει καταγράψει ο ιστορικός Παναγιώτης Κουνάδης ­ ο μουσικός πλέον Μάρκος τριγυρνά στις ταβέρνες, τα ουζερί και τους τεκέδες του Πειραιά και παίζει με το μπουζούκι του σμυρναίικα τραγούδια αλλά και τις πρώτες δικές του δημιουργίες, που δεν είχαν στο μεταξύ κυκλοφορήσει σε δίσκους.."

https://mpouzoukimpouzouksides.blogspot ... karis.html#

.

[ΠΑΓΧΡΗΣΤΟΣ]

Μην τα μπερδεύουμε με τα σάζια.
Το μπουζούκι είναι συγκερασμένο όργανο (δηλ. τόνος-ημιτόνιο και μη περαιτέρω υποδιαίρεση) και αποτελεί δυτικογενές υβρίδιο μαντόλας και μαντολίνου. Άντε και ολίγου εγχώριου ταμπουρά.

[Αρίστος]

Η καταγωγή του μπουζουκιού (εκ του τουρκικού μποζούκ, που θα πει "σπασμένο" ή "χαλασμένο") σαν όργανο είναι ελληνική, ενώ θεωρείται όπως κι όλα τα λαούτα, σαν ένα είδος μετεξέλιξης της αρχαιοελληνικής πανδούρας.[1] Η καταγωγή του μπουζουκιού, ως απόγονος της αρχαίας ελληνικής μουσικής, τοποθετείται στην αρχαία Ελλάδα,[2] όπου υπήρχε το αντίστοιχο αρχαιοελληνικό όργανο γνωστό κι ως "Πανδουρίδιον" ή αλλιώς "τρίχορδο" επειδή είχε τρεις χορδές.

Έντονος υποστηρικτής της πηγής αυτής είναι τα γλυπτά τής εποχής, με γνωστότερο αυτό της Μαντινείας (4ος αιώνας π.Χ.), που σήμερα εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, κι απεικονίζει το μυθικό αγώνα, μεταξύ Απόλλωνος και Μαρσύα, όπου η αρχαιοελληνική πανδούρα παίζεται από μια μούσα κάθισμένη πάνω σε έναν βράχο.[3]

Ορισμένοι δέχονται την τουρκική προέλευση μόνο στην ετυμολογία του ονόματος (bοzuk), αν και είναι πιθανόν η λέξη να προέρχεται από τη περσική λέξη "ταμπούρ-ε μποζόργκ" που σημαίνει "μεγάλος ταμπουράς" με μετατροπή του ήχου "ργκ" σε "κ" στην ελληνική και την τουρκική. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, το μπουζούκι που κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη λαϊκή ορχήστρα, έχει σχήμα, διαστάσεις και διάταξη χορδών, ίδια περίπου εδώ και χιλιάδες χρόνια.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF ... E%BA%CE%B9

.

[Αγις]

Μην τα μπερδεύουμε με τα σάζια.
Το μπουζούκι είναι συγκερασμένο όργανο (δηλ. τόνος-ημιτόνιο και μη περαιτέρω υποδιαίρεση) και αποτελεί δυτικογενές υβρίδιο μαντόλας και μαντολίνου

+ κουρντισμενο ''Ιταλικα'' η ''Ευρωπαικα '' σταθερα χωρις αλλαγη - να παιζει ολους τους δρομους

Δεν προκειται να καταλαβουν - εχουν κολλησει σε οσα τους εμαθαν

[ΠΑΓΧΡΗΣΤΟΣ]

+ κουρντισμενο ''Ιταλικα'' η ''Ευρωπαικα '' σταθερα χωρις αλλαγη - να παιζει ολους τους δρομους

Βέβαια, όπως ξέρεις, υπήρχαν και τα ποικίλα κουρντίσματα πέραν του ρε-λα-ρε, τα λεγόμενα "ντουζένια".

[Αγις]

+ κουρντισμενο ''Ιταλικα'' η ''Ευρωπαικα '' σταθερα χωρις αλλαγη - να παιζει ολους τους δρομους

Βέβαια, όπως ξέρεις, υπήρχαν και τα ποικίλα κουρντίσματα πέραν του ρε-λα-ρε, τα λεγόμενα "ντουζένια".

Του ταμπουρα - καθιερωθηκε σοφα το Ιταλικο - κ αποτελει αλλη μια θεμελιωδη διαφορα απο την ανατολιτικη προσεγγιση