Έγκλημα και τιμωρία στην Οθωμανική αυτοκρατορία

[Nero]

Επανερχόμαστε τώρα σε αυτό με το οποίο είχαμε αρχίσει το κεφάλαιο αυτό, στο ότι δηλαδή η δολοφονία χωρίς κλοπή θεωρούνταν ιδιωτική υπόθεση, αν και, όπως έγινε ήδη φανερό, ακόμη και στην περίπτωση αυτή το δικαστήριο εμπλεκόταν με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Πιο ανησυχητικό ήταν για την οθωμανική δικαιοσύνη, όταν ο φόνος ή ο τραυματισμός ήταν συνέπεια άλλων αιτίων, όπως για παράδειγμα η κλοπή ή ο βιασμός, οπότε έμπαινε σε κίνδυνο η δημόσια ασφάλεια και η κοινωνική γαλήνη: Στις 6 Μαΐου 1651 ο 'Ali Bey και η σύζυγος του παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο του Yeni§ehir και κλήτευσαν οκτώ χριστιανούς από διάφορα χωριά της περιοχής και τους κατηγόρησαν ότι πριν από πέντε ημέρες τα μεσάνυχτα επιτέθηκαν στο σπίτι τους, τους έβαλαν φωτιά και λεηλάτησαν την περιουσία τους· απο τη φωτιά, μάλιστα, κάηκε ο πατέρας της συζύγου, ο Mumi Bey ζητούν από το δικαστήριο να πράξει τα δέοντα σύμφωνα με τον ιερό νόμο (çer'en merkum zimmilerden suai olunub mucibi icra olunmak matlubumuzdur)·

αυτοί αρνούνται τις κατηγορίες, αλλά οι κατήγοροι προσάγουν μάρτυρες που τις επιβεβαιώνουν επιπλέον, κάποιοι μουσουλμάνοι, τα ονόματα των οποίων δίνονται στο παράρτημα , καταθέτουν για το ποιόν των ανθρώπων αυτών, λέγοντας οτι πρόκειται για άτομα κακής διαγωγής και ταραχοποιά στοιχεία- μετά από αυτά οι κατηγορούμενοι ομολογούν οικειοθελώς ο καθένας ότι είναι ληστές (harami) και ότι αυτοί σκότωσαν τον Mumi Bey μετά την ομολογία τους παραδίδονται στον βοϊβόδα της πόλης για να τους αποδοθεί αυτό που τους αξίζει (hakiarindan gelinmek içiin)1

Το τι ήταν αυτό που τους άξιζε το μαθαίνουμε από μία εγγραφή που καταχωρήθηκε λίγο παρακάτω, στις 15 Μαΐου 1651: Κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να δραπετεύσουν, ενώ οι υπόλοιποι απαγχονίστηκαν18· για έναν από τους απαγχονισθέντες μαθαίνουμε μερικά πράγματα: Είχε δύο ανήλικα παιδιά, μιαν κόρη κι έναν γιο, κατοικούσε κι εργαζόταν ως βοσκός στο τσιφλίκι του Çeyhzade Yusuf Efendi στο χωριό Büyük Sofular είχε κάποτε ασπαστεί το Ισλάμ μετονομαζόμενος σε Mahmud, ενώ μετά την εκτέλεση του δεν βρέθηκε κανείς άνθρωπος για παράδειγμα κάποιος συγγενής, να αναλάβει την κηδεμονία των ανήλικων παιδιών και κληρονόμων του, με αποτέλεσμα η περιουσία να περιέλθει στο βακούφι στο οποίο ανήκε το χωριό του19- πράγματι, δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς κάποιους χριστιανούς συγγενείς, ακόμη κι αν υπήρχαν, ενός εξισλαμισμένου ληστή μιας ευρύτερης και εν μέρει εξαρθρωμένης συμμορίας, πρόθυμους να έχουν οποιαδήποτε σχέση μαζί του ή με την περιουσία του!

Έχουμε, λοιπόν, μια περίπτωση ληστείας με φόνο εκ προμελέτης, αδικήματα που επέσυραν την εσχάτη των ποινών. Αυτό που έχει ενδιαφέρον, κατά τη γνώμη μας, είναι οι δύο μάρτυρες που επιβεβαιώνουν τις κατηγορίες: Λένε ότι υπήρξαν μάρτυρες στην υπόθεση αυτή, αλλά δεν επεξηγούν τον τρόπο και τις συνθήκες που έγινε αυτό: Βρισκόντουσαν μέσα στο σπίτι, ας πούμε για επίσκεψη; Άκουσαν φωνές ή/και είδαν τη φωτιά και επενέβησαν; Δεν διευκρινίζεται. Κρίνεται, όμως, αναγκαία και η κατάθεση επιφανών πολιτών, οι οποίοι επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται για ταραχοποιοί στοιχεία Βέβαια στο τέλος οι κατηγορούμενοι ομολογούν, άλλα ακόμη και χωρίς την ομολογία τους, όπως θα δούμε παρακάτω, η καταδίκη τους θα ήταν σίγουρη.

Σε μιαν ανάλογη περίπτωση μιας άλλης συμμορίας που διαφοροποιείται στο οτι αντί για φόνο έχουμε τραυματισμό, η τιμωρία είναι ανάλογη τραυματισμός δια της αποκοπής των άκρων.

Ο χριστιανός Nikola και η γυναίκα του απο το χωριό Dogana Bogazi κατηγόρησαν δύο τσομπανους, χριστιανούς επίσης, on πριν απο πεντεμιση μήνες, μαζί με μια συμμορία 15 συντρόφων τους, μπήκαν στο σπίτι τους, τους ζήτησαν χρήματα και τους τραυμάτισαν βάζοντας φωτιά στα μέλη του σώματος τους τους έκλεψαν, επίσης, πολύτιμα ενδύματα και κοσμήματα- οι κατηγορούμενοι ομολογούν την πράξη τους, και διατάζεται να κοπεί του καθενός το δεξί χέρι από τον καρπό, και το αριστερό χέρι από τον ταρσό20 Μαθαίνουμε οτι τα θύματα ήταν έμποροι.

Δεν αποκλείεται, η αναφορά σε 15 ληστές να είναι τυπική εκφραση-αριθμος για τον προσδιορισμό μιας πολυάριθμης συμμορίας" Ίσως πιο συχνές να ήταν οι περιπτώσεις κλοπών που δεν συνοδεύονταν απο σοβαρό τραυματισμό ή, ακόμη χειρότερα, από φόνο.Στα αδικήματα αυτού του είδους φαίνεται ότι, όταν αποδεικνύονταν, η πιο συχνή τιμωρία ήταν η καταδίκη στα κάτεργα, δηλαδή στα πολεμικά πλοία

Ο Huseyn Bali από το χωριό Ada στον κάζα του Yeniçehir κατηγορεί τρεις χριστιανούς τσομπάνους ότι πριν από τέσσερεις μέρες, κατά το δεύτερο μισό της νύχτας, αφού τρύπησαν έναν τοίχο του σπιτιού του μπήκαν μέσα και του έκλεψαν πολυτελή ενδύματα συνολικής αξίας 6 000 άσπρων, τα οποία φύλαγε σε χώρο προστατευμένο- οι κατηγορούμενοι αρνούνται την κατηγορία, άλλα ο ενάγων προσάγει έξι μάρτυρες από το ίδιο χωριό, οι οποίοι επιβεβαιώνουν την κατηγορία, και επιπλέον καταθέτουν ότι πρόκειται για ταραχοποιά στοιχεία- βάσει της μαρτυρίας αποφασίζεται ότι έχει αποδειχθεί επαρκώς σύμφωνα με τον ιερό νόμο ότι πρόκειται για ληστές (sarikun) και ταραχοποιά στοιχεία (sa'iyun-i fesad fil-arz), και διατάζεται η παράδοση τους στα πολεμικά πλοία τόσο για αποφυγή ταραχών όσο και για την υποστήριξη του ιερού πολέμου (def-i fesad ve i'ane-i cihad içun mezburun Yorgo ve Todori ve Miho sefine-i guzata def olunub)22

Στην ίδια ακριβώς τιμωρία με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό καταδικάστηκε και ο χριστιανός Dimo ν Yani από το χωριό Goiova, ο οποίος συνελήφθη μαζί με συντρόφους του στην προσπάθεια του να διαφύγει, μετά απο επίθεση που είχαν επιχειρήσει στο σπίτι του Mehmed b Ahmed στο χοψιο Kuçuk Keserli του ναχιγιε Platamona, και μετά απο κραυγές για βοήθεια του τελευταίου, one οποίες ανταποκρίθηκαν οι μουσουλμάνοι γείτονες του21

Και σε μια περίπτωση προσπάθειας βιασμού που συνοδεύτηκε απο τραυματισμό, η τιμωρία ήταν πάλι καταδίκη στα πολεμικά πλοία(Kauldron )

Η Fahn bt IK as απο το χωρίο Menteseli του κάζα Yeniçehir κατηγόρησε τον συγχωριανό της Yahya b 'Ali οτι πριν απο τρεις ήμερες μπήκε στο σπίτι της και της «ρίχτηκε» με την πρόθεση «αισχρών πράξεων» (fa'al-i §eni')· όταν αυτή κάλεσε σε βοήθεια βάζοντας τις φωνές, της επιτέθηκε με μαχαίρι και τραυμάτισε αυτήν στο δεξί χέρι, ενω την αδερφή vr\c στο αριστερό χέρι. O Yahya αρνείται τις κατηγορίες, άλλα οι ενάγουσες φερνουν δυο μάρτυρες, οι οποίοι καταθέτουν οτι τη συγκεκριμένη μέρα και ωρα είδαν τον κατηγορούμενο να βγαίνει απο το σπίτι των δυο γυναικών επιπλέον, πέντε συγχωριανοί τους ανάμεσα τους και ο ιμαμης του χωρίου, καταθέτουν οτι πρόκειται περί ανθρώπου με κακή συμπεριφορά, ο οποίος πάντα πίνει κρασί και τριγυρνάει τα βράδια μέσα στο χωριό με μαχαίρι', βάσει των καταθέσεων παραδίδεται στον ζαμπιτη του χωριού, για να μεταφερθεί στο πλοίο του σαντζακμπεη του Inebahti ως κωπηλάτης μέχρι να σταματήσει εμφανώς η κακή του συμπεριφορά και να βελτιωθεί (mezbur Yahya'nin suihaldan rucu'u zahir olub îslah-i nefs edinceye degin Inebahti sancakbeyi sefinesine kurege verilmek içun )24

Ωστόσο, σε μια άλλη περίπτωση, στην οποία ο βιασμός δεν μπόρεσε μεν να αποδειχθεί, άλλα συγχωριανοί κατέθεσαν για το ποιόν του κατηγορουμένου, η τιμωρία ήταν απλώς φυλάκιση.

Ο αγένειος νεαρός (sab-i emred) Musli b Mustafa απο το χωρίο Hisarlik Ardi κατηγόρησε τον συγχωριανό του 'Osman b Mustafa ότι πριν απο τεσσερεις ήμερες, κατά τις πρωινές ώρες, σε μια τοποθεσία κοντά στην πόλη του Yenisehir, τον έπιασε και διά της βίας τού έκανε αισχρές πράξεις ( beni ahz edub fuzulî fa'al-i seni' eylemisdir) ο κατηγορούμενος αρνείται την κατηγορία, και ο νεαρός δεν μπορεί μεν να την αποδείξει με μάρτυρες, ζητάει όμως από το δικαστήριο να ρωτήσει συγχωριανούς τους για το ποιόν αυτού του ανθρώπου· πράγματι, καταθέτουν εννιά συγχωριανοί τους, ανάμεσα τους ο ιμάμης και ο χότζας του χωριού, οι οποίοι τον περιγράφουν με τα πιο μελανά χρώματα συνεχώς φέρνει αγνώστους στο σπίτι του και διαπράττει ακολασίες στον γυναικωνίτη- πρόκειται για άνθρωπο της παρακμής και ταραχοποιό
στοιχείο που δημιουργεί προβλήματα στους κάτοικους του χ(υριου οι αξιοσέβαστοι δικαστές πρέπει, κατά τη γνώμη τους, να τον τιμωρήσουν Πράγματι, παρόλη την έλλειψη μαρτύρων για τη συγκεκριμένη κατηγορία, με μονή την παραπάνω κατάθεση συγχωριανών, παραδίδεται ο κατηγορούμενος στο ζαμπιτη του χωρίου, για να φυλακιστεί25 [/b]


απο εδώ

https://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/14259

σελίδες 112-116

[Nero]

Ενδιαφέρουσα η περίπτωση του Μαχμουντ. Εξισλαμισμένος μεν αλλά συνέχιζε να είναι μέλος συμμορίας χριστιανών, οι οποίοι βέβαια τον αποκήρυξαν μόνο μετά την εκτέλεση και ούτε τα παιδιά του δεν δέχτηκαν να διεκδικήσουν

Ζαποτέκος, είδες, παρά τον εξισλαμισμό δεν αποκόπηκε αμέσως απο τον εθνικό κορμό

[Δημοκράτης]

Πολύ καλό νημα

[Nero]

την πάτησε ο Κωστάκης

Την ποινή της καταδίκης στα πολεμικά πλοία επέσυρε και μια υπόθεση μοιχείας Ο 'Abdulkerim b Hudaverdi από το χωρίο Haci Haliller στον κάζα του Yenisehir κλήτευσε στο δικαστήριο τον χριστιανό Kosta ν Kirko -ο οποίος καταγόταν μεν απο το χωρίο Kuçuk Nihor του κάζα Tirhala, άλλα εργαζόταν ως υπάλληλος του 'Abdulkerim στο ειρημενο χωρίο -και του απηγγειλε την έξης κατηγορία Πριν απο τρεις ήμερες, κατά τα μεσάνυχτα της Τέταρτης, όταν επέστρεψε απο τον μύλο στο σπίτι του, έπιασε αυτόν τον Kosta στο κρεβάτι μαζί με τη σύζυγο του, την Meryem bt Ahmed- ο Kosta ομολογεί την πράξη του, άλλα προσθέτει οτι πήγε στο κρεβάτι της Meryem μετά από δική της πρόσκληση (mezbure Meryem kendu rizasiyla firasma teklif eyledikde ben dahi mezburenin da'vetiyle vanb fa'al-i seni' eyledim)παρόλη την προσπάθεια του Kosta να τονίσει και τη συμμέτοχη της Meryem -την οποία προσπάθεια εύστοχα απέδωσε ο γραφέας (kendu rizasiyla, teklif eyledikde, mezburenin da'vetiyle)- καταδικάστηκε ως κωπηλάτης στο πλοίο του σαντζάκμπεη του Inebahti μέχρν να βελτιωθεί26

[Nero]

Όπως μπορεί κανείς να συναγάγει από τα παραπάνω, σε περιπτώσεις αδικημάτων
και εγκλημάτων όπως η ληστεία, ο τραυματισμός, ο βιασμός και ο φόνος, όφευλε ο
παθών ή, σε περίπτωση φόνου, οι κληρονόμοι του να αποδείξουν το αδίκημα η το
έγκλημα με μάρτυρες. Πολύ συχνά μάλιστα δίπλα στην κατάθεση των μαρτύρων του
εγκλήματος βρίσκουμε και μιαν κατάθεση απλών ανθρώπων από την ίδια συνοικία η
το ίδιο χωριό που μαρτυρούν για την κακή συμπεριφορά και τις κακές και
επικίνδυνες συνήθειες του εγκληματία. Μερικές φορές, ωστόσο, ελλείψει μαρτύρων
κατηγορίας φαίνεται ότι αρκούσε η κατάθεση αυτών των ανθρώπων, του «κόσμου».
για το ποιόν του κατηγορουμένου. Αυτή την κατάθεση του δευτέρου είδους
βρίσκουμε σχεδόν αποκλειστικά σε αιτήσεις προς το δικαστήριο που αφορούν την
αποπομπή ατόμων από τη συνοικία ή το χωριό λόγω, για παράδειγμα, οινοποσίας ή
ελευθερίων ηθών

απλά αναφέρω ότι κοιτώντας ορισμένα δικόγραφα στα ΓΑΚ απο τη δεκαετία του 80, παρατήρησα το ίδιο φαινόμενο: κατηγορούμενος ως αρχαιοκάπηλος προσκόμισε στο δικαστήριο επιστολή απο το παπά της ενορίας του, υπογεγραμμένη και με σφραγίδα στην οποία ο παπάς επικύρωνε την καλή διαγωγή του κατηγορούμενου, πόσο καλός άνθρωπος και καλός χριστιανός είναι

[ΣΑΤΑΝΙΚΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ]

Αβρόχοις ποσίν η κάρχια. Την πλήρωσε ο λεβέντης κωστής. Γυναικοκεντρικός φεουδαρχισμός

[ΑΙΝΕΙΑΝ06]

Απορία
Πόση άνεση είχε ο κάθε Κατής (Τούρκος δικαστής ) η οι τουρκικές αρχές να δικάζουν και να τιμωρούν σύμφωνα με τις δικές τους επιθυμίες με αυθαίρετο τρόπο ;

[Teros]

Η Οθωμανική αυτοκρατορία επέτρεπε για τους χριστιανούς και τους εβραίους να έχουν τα δικά τους αστικά δικαστήριο όπου οι υποθέσεις εκδικαζόταν με βάση τη θρησκεία τους(εκτός κι αν υπήρχε διαφορά μουσουλμάνου με αλλόθρησκο οπότε κατέφευγαν στα ισλαμικά δικαστήριο τότε).Η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε μια χριστιανικη πλειοψηφία μέχρι την βασιλεία του Σελίμ Α'( 1512-1520) και την Οθωμανικη κατάκτηση της Συρίας, του Λιβάνου, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου οπότε και οι μουσουλμάνοι έγιναν η πλειοψηφία. Σταδιακά βέβαια και πολλές χριστιανικες άλλοτε περιοχές της αυτοκρατορίας όπως η Κωνσταντινούπολη, ο Πόντος, το μεγαλύτερο μέρος της Αρμενίας,η δυτική Γεωργία, η Μικρά Ασία, η Καππαδοκία, η Ανατολία, η Βοσνία, η Αλβανία,το Κόσοβο,η Θράκη (Ανατολική και Δυτική), η Ηπειρος(Βόρεια και Νότια),το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και των Σκοπίων και η νότια Βουλγαρία καθώς και η νότια Σερβία απέκτησαν ισλαμική πλειοψηφία λόγω των εξισλαμισμών.

[Nero]

Απορία
Πόση άνεση είχε ο κάθε Κατής (Τούρκος δικαστής ) η οι τουρκικές αρχές να δικάζουν και να τιμωρούν σύμφωνα με τις δικές τους επιθυμίες με αυθαίρετο τρόπο ;

τι εννοείς; Αφού τους δέσμευε γραπτό δίκαιο, το σεριατ + η παράδοση. Αν αυθαιρετούσε τακτικά, κινδύνευε απο αυτό που κινδύνευε κάθε Οθωμανός αξιωματούχος: την οργή της κοινότητας. Αν η τάδε κοινότητα μάζευε υπογραφές και έστελνε έναν βεκίλη στον τοπικό αξιωματούχο ή χειρότερα στην Πύλη(εξαρτάται απο τη δύναμη και το μέγεθος της κοινότητας) θα έτρωγε το κεφάλι του

[ΑΛΟΓΟΜΟΥΡΗΣ]

ωραίος νερο

[Nero]

Αβρόχοις ποσίν η κάρχια. Την πλήρωσε ο λεβέντης κωστής. Γυναικοκεντρικός φεουδαρχισμός

ας πρόσεχε που το βαζε. Σε τέτοιες περιπτώσεις άμα σε τσακώσουν είσαι μόνος σου. Προφανώς μέχρι και ο σύζυγος είχε συμφέρον να πιστέψει ότι τη χάλασε ο Κωστής παρά της θέλησή της παρά να μάθει όλος ο ντουνιάς ότι είναι κερατάς με τη βούλα

[ΑΙΝΕΙΑΝ06]

Απορία
Πόση άνεση είχε ο κάθε Κατής (Τούρκος δικαστής ) η οι τουρκικές αρχές να δικάζουν και να τιμωρούν σύμφωνα με τις δικές τους επιθυμίες με αυθαίρετο τρόπο ;

τι εννοείς; Αφού τους δέσμευε γραπτό δίκαιο, το σεριατ + η παράδοση. Αν αυθαιρετούσε τακτικά, κινδύνευε απο αυτό που κινδύνευε κάθε Οθωμανός αξιωματούχος: την οργή της κοινότητας. Αν η τάδε κοινότητα μάζευε υπογραφές και έστελνε έναν βεκίλη στον τοπικό αξιωματούχο ή χειρότερα στην Πύλη(εξαρτάται απο τη δύναμη και το μέγεθος της κοινότητας) θα έτρωγε το κεφάλι του

Στην Οθωμανική αυτοκρατορία η ζωή σου η περιουσία σου η τιμή σου ήταν έρμαιο στην βούληση του σουλτάνου και των τοπικών αξιωματούχων.των πασάδων...

[Nero]

Απορία
Πόση άνεση είχε ο κάθε Κατής (Τούρκος δικαστής ) η οι τουρκικές αρχές να δικάζουν και να τιμωρούν σύμφωνα με τις δικές τους επιθυμίες με αυθαίρετο τρόπο ;

τι εννοείς; Αφού τους δέσμευε γραπτό δίκαιο, το σεριατ + η παράδοση. Αν αυθαιρετούσε τακτικά, κινδύνευε απο αυτό που κινδύνευε κάθε Οθωμανός αξιωματούχος: την οργή της κοινότητας. Αν η τάδε κοινότητα μάζευε υπογραφές και έστελνε έναν βεκίλη στον τοπικό αξιωματούχο ή χειρότερα στην Πύλη(εξαρτάται απο τη δύναμη και το μέγεθος της κοινότητας) θα έτρωγε το κεφάλι του

Στην Οθωμανική αυτοκρατορία η ζωή σου η περιουσία σου η τιμή σου ήταν έρμαιο στην βούληση του σουλτάνου και των τοπικών αξιωματούχων.των πασάδων...

ναι και όχι. Στην πραγματικότητα το πιο βασικό ήταν το ζήτημα ισχύος ανάμεσα σ'αυτούς που κινούσαν αυτή την τεράστια μηχανή που ήταν η απόυτη ισχύς του Σουλτάνου.

ερώτημα με φιλοσοφικές προεκτάσεις που ξέρω σ'αρέσουν: αν οι διαφορά ανάμεσα σε 2 χριστιανούς κοτσαμπάσηδες επιλύθηκε όταν ο χ κοτσαμπάσης κατάφερε, χρησιμοποιώντας την επιρροή και τις διασυνδέσεις του στην υψηλή πύλη να πετύχει την εκτέλεση και τη δήμευση της περιουσίας του y κοτσαμπάση, ο οποίος επίσης διέθετε τις δικές του διασυνδέσεις στην πύλη, αλλά αποδείχτηκαν πιο αδύναμες απο του χ, τότε ποιος είναι τελικά υπεύθυνος για την εξόντωση του y κοτσαμπάση; Που βρίσκεται η εξουσία στην προκειμένη περίπτωση;

[Ζαποτέκος]

Ενδιαφέρουσα η περίπτωση του Μαχμουντ. Εξισλαμισμένος μεν αλλά συνέχιζε να είναι μέλος συμμορίας χριστιανών, οι οποίοι βέβαια τον αποκήρυξαν μόνο μετά την εκτέλεση και ούτε τα παιδιά του δεν δέχτηκαν να διεκδικήσουν

Ζαποτέκος, είδες, παρά τον εξισλαμισμό δεν αποκόπηκε αμέσως απο τον εθνικό κορμό

Ο πρώτος ήταν ή ο τελευταίος ;

Απορία
Πόση άνεση είχε ο κάθε Κατής (Τούρκος δικαστής ) η οι τουρκικές αρχές να δικάζουν και να τιμωρούν σύμφωνα με τις δικές τους επιθυμίες με αυθαίρετο τρόπο ;

Ἀστείαν ἀληθῶς ἰδέαν συνέλαβε πρωίαν τινὰ Κυριακῆς ὁ Τοῦρκος κατὴς ἐν Ἄρτῃ, ὅστις ἀφοῦ ἠθῴωσε πανδήμως καὶ σκανδαλωδῶς δύο ὁμοεθνεῖς του, ἀπαγαγόντας ἄκουσαν Ἑλληνίδα κόρην ἐκ τῶν παρακειμένων χωρίων, ἀπῆλθεν ὡς καλὸς μουσουλμάνος νὰ πάρῃ ἀμπτέστι*, πρὸς ἁγνισμὸν καὶ ἀπολύμανσιν.

Ὁ ἄξιος Τοῦρκος δικαστής, πρὸς ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς ὑφ᾽ ὧν ἐκοσμεῖτο, ἦτο δεξιώτατος εἰς τὸ ν᾽ ἀνακαλύπτῃ, πρὸς πρόχειρον δικαιολογίαν τῶν ἀποφάσεών του, πάμπολλα ἐδάφια τοῦ ἱεροῦ νόμου ἀγνοούμενα συνήθως ὑπὸ τῶν ἀμαθεστέρων συναδέλφων του, καὶ δεινὸς εἰς τὸ νὰ ἐκτείνῃ καὶ νὰ συστέλλῃ ἑκάστοτε, ὡς ἔμπειρος σκυτοτόμος, τὸ γράμμα καὶ τὸ πνεῦμα τῶν ἱερῶν ρητῶν. Ἠδύνατο, ἐν ἐλλείψει ἄλλου προτύπου, νὰ χρησιμεύσῃ ὡς ὑπογραμμὸς τῶν νομολόγων καὶ τῶν δικορράφων παντὸς χρόνου καὶ τόπου. Εἶναι ἀληθὲς ὅτι, ὡς εἶχον τότε τὰ πράγματα, τὸ ζήτημα ἦτο πολὺ ἁπλούστερον, ἢ ὅσον σήμερον δύναται νὰ εἶναι, διότι ὁ αὐτὸς ἦτο συνήγορος ἅμα καὶ διαιτητής.

Κατὰ τὴν περίστασιν ἐκείνην, τὸ ἐδάφιον τῆς ἱερᾶς βίβλου, ὅπερ ἀνεκάλυψεν ἡ εὔκολος ὀξυδέρκεια τοῦ δικαστοῦ τούτου, εἶχεν ὡς ἑξῆς, κατὰ τὴν ἀκριβῆ ἐκ τοῦ ἀραβικοῦ μετάφρασιν: Αἶνος τῷ Θεῷ. Ἐὰν νέα γυνὴ ἄπιστος ἀλλάξῃ κύριον, καὶ ἀπὸ τῶν χειρῶν ἀπίστου μεταβῇ εἰς ἀληθῆ πιστόν, ὁ δεύτερος κύριος εἶναι ἐνδικώτερος. (Ὅρα Κοράνιον, ἐν κεφαλαίῳ ἡ Κάμηλος ἐπιγραφομένῳ.)

Τὸ ἐδάφιον δὲν ἦτο σαφές, οὐδ᾽ ἐφηρμόζετο ἀβιάστως εἰς τὴν προκειμένην περίπτωσιν. Ἀλλ᾽ ὁ ἄξιος λειτουργὸς τῆς Θέμιδος δὲν ἐδυσκολεύθη νὰ εὕρῃ καὶ ἄλλο, καὶ νὰ τὸ συγκολλήσῃ μὲ τὸ πρῶτον οὕτως, ὥστε νὰ πείθῃ πάντα ἀληθῆ μουσουλμάνον περὶ τοῦ ἀσφαλοῦς τῆς κρίσεως: Ἐὰν ἀληθὴς πιστὸς ἔχῃ δούλην ἄπιστον, καὶ δὲν τὴν ἔπεισε νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν ἀληθῆ πίστιν, δὲν δύναται νὰ τὴν μεταπωλήσῃ εἰς ἄπιστον, ἀλλ᾽ εἰς πιστόν. (Ὅρα κεφ. ἡ Βοῦς ἱεροῦ νόμου.)

Σημειωτέον ὅτι ἀμφότερα τὰ ἀποσπάσματα ταῦτα, καὶ τὰ κεφάλαια εἰς ἃ ἀνήκουσι, δὲν εἶναι ἐκ τῶν γνησιωτέρων. Οἱ σοφοὶ σχολιασταὶ τοῦ Κορανίου οὐδέποτε συνεφώνησαν περὶ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν κεφαλαίων οὐδὲ περὶ τῆς γνησιότητος τοῦ περιεχομένου. Ἀλλ᾽ ὁμολογητέον ὅτι οὐδεὶς λειτουργὸς τῆς δικαιοσύνης ὀφείλει νὰ ἑρμηνεύῃ ἄλλως τὰ κείμενα τῶν νόμων ἢ ὅπως προχείρως ἀντιλαμβάνεται τὴν ἔννοιαν αὐτῶν, καὶ τὸ δικαστήριον τῆς Ἄρτης δὲν ἦτο βεβαίως ἀκαδημία νομοδιδασκάλων.

Ἀλλ᾽ ὅμως παρὰ τὴν τόσην ἐμπειρίαν καὶ εὐθυκρισίαν του, ὁ εἰρημένος Τοῦρκος δικαστὴς ἔκαμνε τὸν λογαριασμὸν ἄνευ τοῦ ξενοδόχου. Ἡ ἁρπαγεῖσα Ἑλληνὶς κόρη ἦτο ἀναδεκτὴ τοῦ Χρήστου Μηλιόνη, τοῦ περιβοήτου τῆς Ἀκαρνανίας ἀρματολοῦ, ὅστις ἀτυχῶς ἦτο ἀμαθὴς καὶ δὲν ἤξευρε νὰ ἑρμηνεύῃ τὰ ρητὰ τοῦ Κορανίου. Δὲν ἐνόει δὲ καὶ ὡς ἀστεῖον τὸ πρᾶγμα, ὅπως ἡμεῖς τὸ περιεγράψαμεν ἐν ἀρχῇ, διότι φύσει δὲν ἠγάπα ν᾽ ἀστεΐζηται.

-------------------------------------------------------------------------------------
Ἀρχομένου τοῦ μηνὸς Ἀπριλίου, πρωίαν τινὰ καθ᾽ ἣν ὁ οὐρανὸς ἦτο συνεσκοτασμένος ὑπὸ νεφῶν, εἰς τὰ πρόθυρα αὐτοῦ ἐκείνου τοῦ τζαμίου, ἐξ οὗ ὁ Μηλιόνης εἶχεν ἀπαγάγει τὸν μακαρίτην κατὴν τῆς Ἄρτης, ἀνεγνώσθη εἰς ἐπήκοον τῶν ἀγάδων τὸ σουλτανικὸν φιρμάνιον, δι᾽ οὗ ὁ Χρῆστος Μηλιόνης, τέως ἀνεγνωρισμένος ἀρματολὸς τῆς Ἀκαρνανίας, καθῃρεῖτο ἀπὸ τοῦ ἀξιώματος τούτου, καὶ ἐκηρύττετο ἔκπτωτος τῆς σουλτανικῆς εὐνοίας, ἀποστάτης καὶ κλέφτης, ὡς ἔνοχος ἐσχάτης προδοσίας. Προσεκαλεῖτο δὲ πᾶς πιστὸς μουσουλμάνος, ὅπως συλλάβῃ καὶ παραδώσῃ εἰς τὰς ἀρχὰς τὸν κλέφτην τοῦτον, ὡς ἐπικίνδυνον εἰς τὴν ἀσφάλειαν τῶν πιστῶν ὑπηκόων τοῦ Σουλτάνου.

Ἀξία σημειώσεως εἶναι ἡ ἑπομένη παράγραφος τοῦ συνοδεύοντος τὸ σουλτανικὸν φιρμάνιον φετφᾶ* τοῦ Σεῒχ-Ἰσλάμη, δι᾽ ἧς ἐχαρακτηρίζετο προσηκόντως ἡ θρησκευτικὴ ἄποψις τοῦ ζητήματος. (Παραθέτομεν τὸ κείμενον κατὰ τὴν τότε ἐπίσημον μετάφρασιν·) «Μὲ τὸ νὰ ἐπάτησεν ὁ Χρῆστος Μηλιόνης τὸ τζαμὶ τοῦ Ταχήρ, τόπον ἱερὸν καὶ ἀπάτητον εἰς τοὺς ἀπίστους, καὶ νὰ ἐξήγειρε τὰ τζίνια* ὁποὺ ἐκοιμῶντο ὑποκάτω εἰς τὰς πλάκας, ἕτοιμα διὰ ν᾽ ἁρπάσουν τὰς ψυχὰς τῶν πιστῶν, ὅσοι ἤθελον ἀποθάνει εἰς τὴν ἀληθῆ θρησκείαν, διὰ νὰ τὰς φέρουν εἰς τὸ Τζεννὲμ* ὅπου μόνοι οἱ ἀληθεῖς πιστοὶ πηγαίνουν…» Διὰ τοὺς λόγους τούτους, πρὸς ἐξιλέωσιν τῶν εἰρημένων τζινίων ἢ πνευμάτων, κατεδικάζετο ὁ Χρῆστος Μηλιόνης καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ νὰ σφαγῶσι τόσοι τὸν ἀριθμόν, ὅσα ἦσαν τὰ παροργισθέντα τζίνια. Ἐπειδὴ δὲ ὁ ἀριθμὸς τούτων δὲν ἐμνημονεύετο ρητῶς ἐν τῷ ἐπισήμῳ κειμένῳ, εἵπετο ὅτι ἀφήνοντο ἐλεύθεροι οἱ μουσουλμάνοι νὰ ὑπολογίσωσι τὸν ἀριθμὸν κατ᾽ ἀρέσκειαν.

Ἡ ἀνάγνωσις τῶν δύο τούτων ἱερῶν ἐγγράφων προυξένησε τόσον εὐσεβῆ ἐρεθισμόν, ὥστε οἱ καλοὶ ἀγάδες ἦσαν πλήρεις ἀνυπομονησίας πότε νὰ ἐκστρατεύσωσιν. Ἐξ αὐτῆς τῆς Ἄρτης καὶ τῶν πέριξ χωρίων προσῆλθον ἐθελονταὶ περὶ τοὺς ἑκατόν, διότι ὁ κύριος στρατὸς συνέκειτο ἐξ ὀλιγαρίθμων Ἀλβανῶν. Τὴν ἑσπέραν τῆς αὐτῆς ἡμέρας οἱ ἀγάδες ἀπεχαιρέτιζον τοὺς γονεῖς, τὰς γυναῖκας καὶ τὰς ἀδελφάς των, καὶ τὴν ἐπιοῦσαν εἶχεν ἀποφασισθῆ νὰ ἐκκινήσωσιν οἱ ἐθελονταὶ ἐξ Ἄρτης.

http://papadiamantis.net/Διηγήματα/Χρῆσ ... ιόνης-1885

[Nero]

Ένα νεαρό κορίτσι, όπως φυσικά κι ένα νεαρό αγόρι, μπορούσε να παντρευτεί χωρίς να έχει ενηλικιωθεί" αρκούσε η συναίνεση του κηδεμόνα της, τουλάχιστον για τη σύναψη του γαμήλιου συμβολαίου: Ο 'Abdüllatif Efendi και η Çerife είχαν παντρέψει τα ανήλικα παιδιά τους συνάπτοντας γαμήλιο συμβόλαιο9· πιθανώς αυτό να μην το μαθαίναμε ποτέ: όταν θα ενηλικιώνονταν τα δύο παιδιά, δηλαδή θα ωρίμαζαν σωματικά, η νύφη θα πήγαινε στο σπίτι του γαμπρού. Έφθασε, όμως, η υπόθεση στο δικαστήριο, επειδή η ανήλικη νύφη πέθανε και ο πεθερός της διεκδίκησε δικαστικά το μερίδιο του γιου του από την κληρονομιά της. Δεν κατόρθωσε, ωστόσο, να αποδείξει το δίκιο του, γιατί δεν μπόρεσε να πρασαγάγει μάρτυρες ότι συνάφθηκε ποτέ τέτοιο συμβόλαιο. Άρα, το εν λόγω γαμήλιο συμβόλαιο δεν είχε γίνει ενώπιον του δικαστηρίου, αλλά ιδιωτικά, χωρίς καν, προφανώς, την παρουσία μαρτύρων. Πράγματι δεν υπάρχει καμιά εγγραφή στο κατάστιχο μας που να είναι αποκλειστικά γαμήλιο συμβόλαιο. Μαθαίνουμε για τα συμβόλαια αυτά, επειδή έφθασαν στο δικαστήριο του Yeni§ehir, όταν κάτι δεν πήγε καλά10.
Ωστόσο, αν η γυναίκα ήταν ενήλικη και το συμβόλαιο συναπτόταν εν αγνοία της, είχε το δικαίωμα να το ακυρώσει (fesh-i 'akd-i nikâh), υπό την προϋπόθεση ότι θα το ακύρωνε αμέσως μόλις μάθαινε γι αυτό

Ο Hal il Bese b Huseyn από το χωριό Kazaklar κατηγορεί την ενήλικη παρθένο Hadice bt. 'Ali Hoca από το χωριό Karaca Viran, την οποία αντιπροσωπεύει ο πατέρας της 'Ali Hoca b Sa'di, ότι Πριν από 25 ημέρες του είχε δώσει για γυναίκα του την κόρη του αυτή και αυτός συμφώνησε να την παντρευτεί δίνοντας 20 000 άσπρα για το mehr της· ενώ, λοιπόν, τώρα αυτή είναι νόμιμη σύζυγος του (zevcem-i menkûham iken), αρνείται να πάει σε αυτόν (προφανώς στο σπίτι του για την ολοκλήρωση του γάμου) Ζητάει από τον πατέρα της να του την παραδώσει. Ο 'Ali Hoca απαντάει ότι πράγματι ως κηδεμόνας της (bilvelâye - veli) την είχε παντρέψει με τον Halil με την παραπάνω συμφωνία ωστόσο, αυτό το έκανε χωρίς να ζητήσει τη συγκατάθεση της κόρης του (kabl ülistizan)· έτσι, αυτή μόλις το έμαθε, επειδή ήταν ενήλικη, αρνήθηκε χωρίς καθυστέρηση (bila te'hir redd eylemiçtir) και ακύρωσε το συμβόλαιο του γάμου- άρα, η απαίτηση του Halil είναι άκυρη. Ο Halil Beçe δεν αποδέχεται το ότι η Hadice αρνήθηκε αμέσως μόλις έμαθε για το γάμο αυτό, και ο 'Ali Hoca καλείται να προσαγάγει μάρτυρες. Πράγματι, αυτός φέρνει μάρτυρες οι οποίοι καταθέτουν ότι η Hadice ενώπιον τους ακύρωσε το εν λόγω συμβόλαιο αμέσως μόλις έμαθε γι αυτό Βάσει της μαρτυρίας τους απορρίπτεται το αίτημα του Halil 'i

προστασία της γυναίκας απο το να κάνει γάμος χωρίς τη θέλησή της