Τα όρια της επιστήμης.

[nick]

Το ότι υπάρχει κάποια δύναμη που δημιουργεί στο Σύμπαν, είναι το μόνο βέβαιο. Το άν είναι τύχη, Θεός, ή οτιδήποτε άλλο, είναι αδιάφορο προς το θέμα της δημιουργίας.
Η ουσία είναι ότι υπάρχει μια δύναμη ευφυής που δημιουργεί.

Ποιος δημιούργησε τη δυναμη που δημιουργει το Συμπαν;
Ποιος δημιούργησε τον δημιουργό της δυναμης που δημιουργει το Συμπαν;
...

Εάν θέλεις οπωσδήποτε απάντηση, Ρώτα τον / την / το ίδιο να σου πεί.
Δεν τα πίναμε μαζί για να ξέρω.

Αν υπαρχει ενας δημιουργός τοτε υπαρχουν άπειροι (δημιουργος του δημιουργου του δημιουργου του δημιουργου ...) Αρα ατοπο.
Κανενας δημιουργος

[stavmanr]

Ποιος δημιούργησε τη δυναμη που δημιουργει το Συμπαν;
Ποιος δημιούργησε τον δημιουργό της δυναμης που δημιουργει το Συμπαν;
...

Εάν θέλεις οπωσδήποτε απάντηση, Ρώτα τον / την / το ίδιο να σου πεί.
Δεν τα πίναμε μαζί για να ξέρω.

Αν υπαρχει ενας δημιουργός τοτε υπαρχουν άπειροι (δημιουργος του δημιουργου του δημιουργου του δημιουργου ...) Αρα ατοπο.
Κανενας δημιουργος

Κι αν δεν υπάρχει δημιουργός δεν υπάρχει και δημιούργημα. Άρα δεν υπάρχεις. Άρα άτοπο.
Αυτό πώς σου ξέφυγε;

[EKPLIKTIKOS]

Εάν θέλεις να σου απαντήσω εγώ, απάντησε και εσύ στο κάτωθι ερώτημα:
Πρώτα έγινε το αυγό ή η κότα ?

Το αυγο φυσικα. Οι κοτες είναι σχετικα σύγχρονο είδος, υπάρχουν καμια 10αρια αντε 15 χιλιαδες χρονια μαξ.

Πρώτα λοιπόν το αυγό. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι αυτο.

[relativer777]

Εάν θέλεις να σου απαντήσω εγώ, απάντησε και εσύ στο κάτωθι ερώτημα:
Πρώτα έγινε το αυγό ή η κότα ?

Το αυγο φυσικα. Οι κοτες είναι σχετικα σύγχρονο είδος, υπάρχουν καμια 10αρια αντε 15 χιλιαδες χρονια μαξ.

Πρώτα λοιπόν το αυγό. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι αυτο.

Για το αυγό της κότας ο λόγος. Άσε τις γενικεύσεις.
Δέν σε ρώτησα για το οποιοδήποτε αυγό.
Αυγό κότας χωρίς κότα δεν γίνεται. Οπότε κάνεις λάθος.
Γράψε πηγές του ισχυρισμού σου. !!!

Εάν απαντούσες σωστά θα ήσουν πράγματι εκπληκτικός.
Η Σωστή απάντηση είναι : I do not know !
Έχεις το Nick αλά όχι την δικαίωσή του.
Κρίμα από έναν εκπληκτικό θα περίμενα τουλάχιστον ειλικρίνεια

[EKPLIKTIKOS]

Για το αυγό της κότας ο λόγος. Άσε τις γενικεύσεις.
Δέν σε ρώτησα για το οποιοδήποτε αυγό.
Αυγό κότας χωρίς κότα δεν γίνεται. Οπότε κάνεις λάθος.
Γράψε πηγές του ισχυρισμού σου. !!!

Εχει αρθρο η wikipedia για το θέμα με πηγες, διαβασε το. Ειτε μιλαμε για αυγο γενικά, ειτε συγκεκριμένα για αυγο κοτας, η απάντηση ειναι η ιδια: το αυγο

[relativer777]

Για το αυγό της κότας ο λόγος. Άσε τις γενικεύσεις.
Δέν σε ρώτησα για το οποιοδήποτε αυγό.
Αυγό κότας χωρίς κότα δεν γίνεται. Οπότε κάνεις λάθος.
Γράψε πηγές του ισχυρισμού σου. !!!

Εχει αρθρο η wikipedia για το θέμα με πηγες, διαβασε το. Ειτε μιλαμε για αυγο γενικά, ειτε συγκεκριμένα για αυγο κοτας, η απάντηση ειναι η ιδια: το αυγο

Εκπληκτικέ άσε τις υπεκφυγές, ή ερώτηση ήταν σαφέστατη και συγκεκριμένη.
Δεν ρώτησα για αυγά αρχαιόπταιρου ούτε δεινόσαυρου
Σου έγραψα την Σωστή απάντηση, αλλά συνεχίζεις να επιμένεις. Άρα είσαι ανέντιμος συζητητή.
Οπότε άντε

[hellegennes]

Αλλά η επιστήμη δεν μπορεί για παράδειγμα να μας πει αν ένα έργο τέχνης, ένας πίνακας ή ένα ποίημα έχει κάποια αξία και ποια είναι αυτή.

Διαφωνώ. Η δημιουργία έργου τέχνης δεν είναι μια επιστημονική διαδικασία αλλά η μελέτη και ανάλυση έργων τέχνης γίνεται με επιστημονική μεθοδολογία και ασχολούνται σχετικοί κλάδοι. Αυτό που δεν μπορεί να σου επιβάλει η επιστήμη είναι το να σου αρέσει το Α και όχι το Β. Μπορεί όμως να μελετήσει και να εξηγήσει γιατί προτιμάς το Α.

Κι εγώ διαφωνώ με την διαφωνία σου. Άλλο μεθοδικότητα στην μελέτη και ανάλυση και άλλο επιστημονική διαδικασία. Η επιστημονική διαδικασία περιλαμβάνει πάντα μα πάντα μα πάντα μα πάντα αριθμούς και προβλέψεις.

Η εκτίμηση και ανάλυση έργων τέχνης είναι κι αυτά τέχνες και όχι επιστήμες.

[relativer777]

Για το αυγό της κότας ο λόγος. Άσε τις γενικεύσεις.
Δέν σε ρώτησα για το οποιοδήποτε αυγό.
Αυγό κότας χωρίς κότα δεν γίνεται. Οπότε κάνεις λάθος.
Γράψε πηγές του ισχυρισμού σου. !!!

Εχει αρθρο η wikipedia για το θέμα με πηγες, διαβασε το. Ειτε μιλαμε για αυγο γενικά, ειτε συγκεκριμένα για αυγο κοτας, η απάντηση ειναι η ιδια: το αυγο

Εκπληκτικέ άσε τις υπεκφυγές, ή ερώτηση ήταν σαφέστατη και συγκεκριμένη.
Δεν ρώτησα για αυγά αρχαιόπταιρου ούτε δεινόσαυρου
Σου έγραψα την Σωστή απάντηση, αλλά συνεχίζεις να επιμένεις. Άρα είσαι ανέντιμος συζητητή.
Οπότε άντε

Ή wikipedia γράφει αυτά που σου είπα :

Άνοιγμα κυρίου μενού
Βικιπαίδεια
Αναζήτηση
Αβγό
οργανικό δοχείο στο οποίο ξεκινά η ανάπτυξη εμβρύου
Διαβάστε σε άλλη γλώσσα
Λήψη PDF
Παρακολούθηση
Επεξεργασία
Μάθετε περισσότερα
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.

Φωλιά με αβγά
" Το αβγό, ή αυγό, είναι δομή που παράγουν, ως αναπαραγωγικό μέσο, τα θηλυκά άτομα ορισμένων ειδών ζώων (πτηνών, ερπετών, ψαριών και εντόμων) "[1], η οποία έχει σφαιρικό ή ωοειδές σχήμα και συνήθως περιβάλλεται από κέλυφος. Το αβγό γενικά χρησιμοποιείται για την εξωμήτρια ανάπτυξη αυτών των οργανισμών κατά τα πρώτα στάδια της ζωής τους, αν και υπάρχουν οργανισμοί, όπως η οχιά που κυοφορούν αβγά.

[hellegennes]

Εάν θέλεις να σου απαντήσω εγώ, απάντησε και εσύ στο κάτωθι ερώτημα:
Πρώτα έγινε το αυγό ή η κότα ?

Το αυγο φυσικα. Οι κοτες είναι σχετικα σύγχρονο είδος, υπάρχουν καμια 10αρια αντε 15 χιλιαδες χρονια μαξ.

Πρώτα λοιπόν το αυγό. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι αυτο.

Το έχουμε συζητήσει εδώ:

Η κότα έκανε τ' αυγό ή το αυγό την κότα;

Όπου έχω επιχειρηματολογήσει υπέρ του ότι πρώτα ήρθε η κότα και μετά το αβγό, αφού αβγά κότας κάνουν εξ ορισμού μόνο οι κότες, ενώ η πρώτη κότα μπορεί να βγήκε από αβγό μη κότας.

[ST48410]

Αλλά η επιστήμη δεν μπορεί για παράδειγμα να μας πει αν ένα έργο τέχνης, ένας πίνακας ή ένα ποίημα έχει κάποια αξία και ποια είναι αυτή.

Διαφωνώ. Η δημιουργία έργου τέχνης δεν είναι μια επιστημονική διαδικασία αλλά η μελέτη και ανάλυση έργων τέχνης γίνεται με επιστημονική μεθοδολογία και ασχολούνται σχετικοί κλάδοι. Αυτό που δεν μπορεί να σου επιβάλει η επιστήμη είναι το να σου αρέσει το Α και όχι το Β. Μπορεί όμως να μελετήσει και να εξηγήσει γιατί προτιμάς το Α.

Κι εγώ διαφωνώ με την διαφωνία σου. Άλλο μεθοδικότητα στην μελέτη και ανάλυση και άλλο επιστημονική διαδικασία. Η επιστημονική διαδικασία περιλαμβάνει πάντα μα πάντα μα πάντα μα πάντα αριθμούς και προβλέψεις.

Η εκτίμηση και ανάλυση έργων τέχνης είναι κι αυτά τέχνες και όχι επιστήμες.

Η ανάλυση έργων τέχνης είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει διάφορα πράγματα αλλά κυρίως αναγνώριση χαρακτηριστικών στοιχείων, ανάλυση σχημάτων τόσο στην μακρομορφή όσο και στη μικρομορφή. Επειδή δεν μπορεί να σταθεί αξιολόγηση εκτός χρόνου, υποθέτεις ακόμα και όταν δεν γνωρίζεις με ακρίβεια, μια κάποια εποχή δημιουργίας του έργου. Αυτό συνεπάγεται πως ότι βλέπεις το συγκρίνεις με τα υπόλοιπα εκείνης της εποχής.

Κάθε επιστήμη έχει τη δική της ορολογία. Θα σου μιλήσω λίγο για μουσική που είμαι πιο εξοικειωμένος. Όταν δούμε κάτι εξαιρετικό πχ σε μία φούγκα μπορεί να γράψουμε ότι αυτό το στοιχείο που πρωτοεμφανίζεται εδώ θα το ξανασυναντήσουμε αργότερα σε φούγκες του τάδε και είναι σημαντικό γιατί βαθμιαία θα οδηγήσει στην Χ εξέλιξη που τον επόμενο αιώνα θα δώσει το Ψ στοιχείο στην διθεματική φόρμα σονάτας. Σε μία άλλη επιστήμη μπορεί να έβλεπες μια διατύπωση του στυλ: το στοιχεία Α έχει πιθανότητα εμφάνισης 0,05% στα έργα αυτής της περιόδου, άρα θεωρείται σπάνιο. Σιγά, δεν αλλάζει τίποτα. Ό,τι στοιχείο βλέπεις στην ανάλυση μπορεί να το πάρει ο επόμενος και να επιβεβαιώσει ή να διαφωνήσει εξηγώντας που και γιατί. Λες ας πούμε το τάδε έργο είναι σε ένα μέρος. Χωρίζεται σε 2 τμήματα των τόσων μέτρων το καθένα και το δεύτερο τμήμα είναι καθρέπτης του πρώτου. Πράγματα μετρήσιμα. Και αυτά που σου γράφω είναι πολύ επιφανειακά. Η ανάλυση μπορεί να προχωρήσει σε μεγάλη λεπτομέρεια.
Προσοχή. Δεν μιλάμε για πράγματα που έχουν σχέση με το προσωπικό γούστο στην παρούσα φάση. Για δομική ανάλυση ενοτήτων συζητάμε.
Μπορεί μάλιστα από την ανάλυση κάποιος να κάνει και κάποιες προβλέψεις. Όταν έχεις μια δομή η οποία την τάδε εποχή είναι συνήθως συμμετρική (πχ με προ-πρόταση και μετά-πρόταση που έχουν ίδιο αριθμό μουσικών μέτρων 4+4 ή 8+8 κλπ) και δεις ότι σε κάποιο έργο να διαφοροποιείται αυτό περιμένεις ότι η δημιουργούμενη ανισορροπία θα λειτουργήσει ως έκπληξη, ξάφνιασμα ή τέλος πάντων ένα τέτοιο στοιχείο. Μπορείς λοιπόν πριν ακούσεις να έχεις μια καλή ιδέα για τέτοια στοιχεία που προκαλούν ξάφνιασμα, για επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις ενοτήτων και διάφορα άλλα τρυκ που ανά εποχή χρησιμοποιήθηκαν για να προσδώσουν ένταση, χαλάρωση κλπ κλπ κλπ.

Αν πας δε σε ανάλυση έργων 20ου αιώνα και ειδικά σε έργα της Νέας Πολυπλοκότητας, εκεί χρησιμοποιούνται και εξειδικευμένα μαθηματικά εργαλεία.

Μία διευκρίνιση. Δεν σου γράφω ότι το αποτέλεσμα της ανάλυσης θα σου δείξει ότι το έργο είναι ωραίο. Αυτό είναι άλλη συζήτηση που μπορεί να γίνει αφού αποσαφηνιστεί τι ονομάζουμε ωραίο και για ποιον. Η ανάλυση μπορεί να φωτίσει πτυχές της σκέψης του δημιουργού, να σου δείξει τη συνθετότητα της σύνδεσης των στοιχείων, τις ευφυείς λύσεις που δίνονται σε διάφορα δομικά προβλήματα, την μοναδικότητα στοιχείων καθώς και τον τρόπο λειτουργίας τους (πως γίνεται και ακούγεται αυτό το μέρος χαλαρό, εκείνο με ζωντάνια, πως κορυφώνεται η ένταση κλπ).

[stavmanr]

Εάν θέλεις να σου απαντήσω εγώ, απάντησε και εσύ στο κάτωθι ερώτημα:
Πρώτα έγινε το αυγό ή η κότα ?

Το αυγο φυσικα. Οι κοτες είναι σχετικα σύγχρονο είδος, υπάρχουν καμια 10αρια αντε 15 χιλιαδες χρονια μαξ.

Πρώτα λοιπόν το αυγό. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι αυτο.

Το έχουμε συζητήσει εδώ:

Η κότα έκανε τ' αυγό ή το αυγό την κότα;

Όπου έχω επιχειρηματολογήσει υπέρ του ότι πρώτα ήρθε η κότα και μετά το αβγό, αφού αβγά κότας κάνουν εξ ορισμού μόνο οι κότες, ενώ η πρώτη κότα μπορεί να βγήκε από αβγό μη κότας.

Ποιος σου είπε ότι μη κότες μπορούν να γεννήσουν κότες;
Πρόκειται για μία υπόθεσή σου που απλά την αναπαράγεις παντού ως δήθεν απαντημένη.

Κότα και αβγό κότας είναι το ίδιο πράγμα: κότα.
Άνθρωπος και έμβρυο είναι το ίδιο πράγμα: άνθρωπος.

Μπορεί να προκύψει άνθρωπος χωρίς να περάσει από εμβρυακή κατάσταση;
Μπορεί να υπάρχει κότα που δεν έχει περάσει από τη δική της εμβρυακή κατάσταση;

[Κόκκορας]

Για εμένα επιστήμη σημαίνει a great deal of things. υπάρχουν τόσες ενδιαφέρουσες επιστήμες, τόσα πολλά να μάθεις, τόσα πολλά να ασχοληθείς να κάνεις, να δημιουργήσεις να γεμίσεις το χρόνο σου. Πληροφορική, Ρομποτική, Φυσική, Βιολογία, Χημεία και αλλά πολλά ενδιαφέροντα πράγματα. Πιστεύω ακράδαντα πως σχεδόν ο καθένας θα τα κατάφερνε σε αυτούς τους τομείς αν προσπαθούσε επαρκώς και εντατικά και φυσικά είμαι υπέρ την δια βίου μάθησης. Μακάρι να είχαμε και περισσότερο χρόνο για αυτόν το σκοπό.

Όμως νομίζω μπορεί κανείς να διακρίνει εύκολα ότι η επιστήμη δεν έχει την απάντηση για όλα. Δεν νομίζω ότι το θέμα έχει να κάνει με τη θρησκεία. Αλλά η επιστήμη δεν μπορεί για παράδειγμα να μας πει αν ένα έργο τέχνης, ένας πίνακας ή ένα ποίημα έχει κάποια αξία και ποια είναι αυτή. Κάτι τέτοιο. Δεν είμαι σίγουρος επίσης αν η επιστήμη μπορεί να διευκρινήσει πράγματα που είναι πέρα απ τη λογική. Με αυτό το τελευταίο μπαίνω σε περιέργα χωράφια και δεν καταλαβαίνω ..

Τέλος φυσικά η επιστήμη αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο. Όπως μάλλον θα γίνει κάποτε με την επέλαση τη κβαντομηχανικής. Είναι σαν να έχεις ένα χάρτη που βλέπει μόνο τη Νέα Ιωνία και το Μαρούσι και μετά να κάνεις recenter και να υπάρχει μέσα μέχρι το Καστελόριζο.

[hellegennes]

Το αυγο φυσικα. Οι κοτες είναι σχετικα σύγχρονο είδος, υπάρχουν καμια 10αρια αντε 15 χιλιαδες χρονια μαξ.

Πρώτα λοιπόν το αυγό. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι αυτο.

Το έχουμε συζητήσει εδώ:

Η κότα έκανε τ' αυγό ή το αυγό την κότα;

Όπου έχω επιχειρηματολογήσει υπέρ του ότι πρώτα ήρθε η κότα και μετά το αβγό, αφού αβγά κότας κάνουν εξ ορισμού μόνο οι κότες, ενώ η πρώτη κότα μπορεί να βγήκε από αβγό μη κότας.

Ποιος σου είπε ότι μη κότες μπορούν να γεννήσουν κότες;
Πρόκειται για μία υπόθεσή σου που απλά την αναπαράγεις παντού ως δήθεν απαντημένη.

Κότα και αβγό κότας είναι το ίδιο πράγμα: κότα.
Άνθρωπος και έμβρυο είναι το ίδιο πράγμα: άνθρωπος.

Μπορεί να προκύψει άνθρωπος χωρίς να περάσει από εμβρυακή κατάσταση;
Μπορεί να υπάρχει κότα που δεν έχει περάσει από τη δική της εμβρυακή κατάσταση;

Το έμβρυο της κότας και το αβγό της είναι δυο διαφορετικά πράγματα. Βασικά από αβγό κότας μπορείς να βγάλεις μη κότες, αρκεί να υπάρχει ένας κρίσιμος βαθμός βιοσυμβατότητας.

[hellegennes]

Η ανάλυση έργων τέχνης είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει διάφορα πράγματα αλλά κυρίως αναγνώριση χαρακτηριστικών στοιχείων, ανάλυση σχημάτων τόσο στην μακρομορφή όσο και στη μικρομορφή. Επειδή δεν μπορεί να σταθεί αξιολόγηση εκτός χρόνου, υποθέτεις ακόμα και όταν δεν γνωρίζεις με ακρίβεια, μια κάποια εποχή δημιουργίας του έργου. Αυτό συνεπάγεται πως ότι βλέπεις το συγκρίνεις με τα υπόλοιπα εκείνης της εποχής.

Κάθε επιστήμη έχει τη δική της ορολογία. Θα σου μιλήσω λίγο για μουσική που είμαι πιο εξοικειωμένος. Όταν δούμε κάτι εξαιρετικό πχ σε μία φούγκα μπορεί να γράψουμε ότι αυτό το στοιχείο που πρωτοεμφανίζεται εδώ θα το ξανασυναντήσουμε αργότερα σε φούγκες του τάδε και είναι σημαντικό γιατί βαθμιαία θα οδηγήσει στην Χ εξέλιξη που τον επόμενο αιώνα θα δώσει το Ψ στοιχείο στην διθεματική φόρμα σονάτας. Σε μία άλλη επιστήμη μπορεί να έβλεπες μια διατύπωση του στυλ: το στοιχεία Α έχει πιθανότητα εμφάνισης 0,05% στα έργα αυτής της περιόδου, άρα θεωρείται σπάνιο. Σιγά, δεν αλλάζει τίποτα. Ό,τι στοιχείο βλέπεις στην ανάλυση μπορεί να το πάρει ο επόμενος και να επιβεβαιώσει ή να διαφωνήσει εξηγώντας που και γιατί. Λες ας πούμε το τάδε έργο είναι σε ένα μέρος. Χωρίζεται σε 2 τμήματα των τόσων μέτρων το καθένα και το δεύτερο τμήμα είναι καθρέπτης του πρώτου. Πράγματα μετρήσιμα. Και αυτά που σου γράφω είναι πολύ επιφανειακά. Η ανάλυση μπορεί να προχωρήσει σε μεγάλη λεπτομέρεια.
Προσοχή. Δεν μιλάμε για πράγματα που έχουν σχέση με το προσωπικό γούστο στην παρούσα φάση. Για δομική ανάλυση ενοτήτων συζητάμε.

Δεν είναι όλες οι μορφές ανάλυσης επιστήμη. Και σωστά επισημαίνεις ότι σ' αυτό το επίπεδο μιλάς για ανάλυση δομικών στοιχείων, που είναι διαφορετικό από το θέμα που τέθηκε, δηλαδή αν η επιστήμη και η επιστημονική διαδικασία μπορούν να ορίσουν την σπουδαιότητα ενός έργου με αντικειμενικά κριτήρια. Το ίδιο και για την ιστορία, δηλαδή αν η ιστορική επιστήμη μπορεί να ορίσει την σπουδαιότητα ενός γεγονότος ή ενός ατόμου στον ρου της ιστορίας.

Για να βοηθήσω στην συζήτηση, ένα συμπέρασμα δεν μπορεί να περιγραφεί ως επιστημονικό αν ταυτόχρονα αποτελεί αντικείμενο άποψης. Αν ρωτήσεις 1500 κριτικούς και αναλυτές τέχνης αν ήταν σημαντικότερος ο Πάουλους Πότερ ή ο Ντιρκ Χαλς, τι πιθανότητα πιστεύεις υπάρχει να πάρεις 99% υπέρ του ενός ή του άλλου;

Αντιθέτως, αν ρωτήσεις 1500 φυσικούς ποια είναι η τιμή του ανώμαλης μαγνητικής ροπής του ηλεκτρονίου, θα πάρεις 1500 ταυτόσημες απαντήσεις.

[ST48410]

Συμφωνώ με κάποια από αυτά που λες αλλά όχι με όλα. Και σε κάποια πράγματα οι διατυπώσεις παίζουν το ρόλο τους.
Θα σου πω τι νομίζω και βγάλε τα συμπεράσματά σου.

Δεν είναι όλες οι μορφές ανάλυσης επιστήμη. Και σωστά επισημαίνεις ότι σ' αυτό το επίπεδο μιλάς για ανάλυση δομικών στοιχείων, που είναι διαφορετικό από το θέμα που τέθηκε, δηλαδή αν η επιστήμη και η επιστημονική διαδικασία μπορούν να ορίσουν την σπουδαιότητα ενός έργου με αντικειμενικά κριτήρια.

Το ίδιο και για την ιστορία, δηλαδή αν η ιστορική επιστήμη μπορεί να ορίσει την σπουδαιότητα ενός γεγονότος ή ενός ατόμου στον ρου της ιστορίας.

Για να βοηθήσω στην συζήτηση, ένα συμπέρασμα δεν μπορεί να περιγραφεί ως επιστημονικό αν ταυτόχρονα αποτελεί αντικείμενο άποψης. Αν ρωτήσεις 1500 κριτικούς και αναλυτές τέχνης αν ήταν σημαντικότερος ο Πάουλους Πότερ ή ο Ντιρκ Χαλς, τι πιθανότητα πιστεύεις υπάρχει να πάρεις 99% υπέρ του ενός ή του άλλου;

Αντιθέτως, αν ρωτήσεις 1500 φυσικούς ποια είναι η τιμή του ανώμαλης μαγνητικής ροπής του ηλεκτρονίου, θα πάρεις 1500 ταυτόσημες απαντήσεις.

Η συζήτηση για τον αν ένα έργο είναι σπουδαιότερο από ένα άλλο μπορεί να βασιστεί σε παράθεση επιχειρημάτων με βάση τα στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση, την επίδραση που είχαν στην εποχή τους και αργότερα και το τι θα γινόταν αν δεν υπήρχαν αυτά τα έργα. Υπάρχουν έργα που η απουσία τους θα δημιουργούσε πρόβλημα στην ροή των πραγμάτων όπως την γνωρίσαμε. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι ένα άλλο έργο θα έφερνε κάποια στιγμή τις ίδιες καινοτόμες ιδέες αλλά αυτό είναι υπόθεση. Υπάρχουν έργα που αν δεν είχαν γίνει, δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί η ιστορία όπως την ξέρουμε. Θα ήταν κάπως αλλιώς.

Η όλη παραπάνω συζήτηση είναι τεχνική και με συγκεκριμένα στοιχεία βγαίνει αποτέλεσμα. Αυτό καλύτερο εκείνου. Αν προκύψουν άλλα μπορεί να αλλάξει η εκτίμηση, αλλά με αυτά τα στοιχεία είναι αυτό. Δεν είναι εύκολη συζήτηση ούτε τόσο απλή όσο το να τρέξεις ένα μαθηματικό τύπο και να υπολογίσεις το αποτέλεσμα. Δεν είναι πάντοτε όλα τα στοιχεία διαθέσιμα και δεν τα γνωρίζουν όλοι ακόμα κι αν αυτή είναι η δουλειά τους.

Το πρόβλημα των πολλών εκτιμήσεων σε έργα τέχνης που βρίσκεται; Όταν δεν μιλάμε για άγνοια, κυρίως στο ότι οι εκτιμητές/ειδικοί δεν περιορίζονται όλοι αποκλειστικά στο καλλιτεχνικό επίτευγμα. Ας πούμε η Μόνα Λίζα οφείλει μέρος της φήμης της σε εξωκαλλιτεχνικούς λόγους και φυσικά δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Υπάρχουν έργα που συνδέονται με κοινωνικά κινήματα, που συμβολίζουν αυτή η εκείνη την ιστορική αλλαγή που συνέδεσαν το όνομά τους με σπουδαίους ανθρώπους ή γεγονότα και τέλος πάντων όταν αποτιμάται η αξία τους μπαίνουν στη ζυγαριά πολλά άλλα στοιχεία που δεν έχουν να κάνουν με τέχνη. Αν λοιπόν πας να αγοράσεις ένα πίνακα που ας πούμε ότι έχει μια Χ τιμή λόγω σπανιότητας, τεχνοτροπίας, ευφυίας τους καλλιτέχνη κλπ κλπ, μπορεί η τιμή αυτή να πολλαπλασιαστεί από την παραφιλολογία γύρω από τον πίνακα: επειδή εκλάπη και βρέθηκε μετά από δεκαετίες, επειδή ανήκε στην τάδε διάσημη συλλογή του δείνα συλλέκτη, επειδή κάποιος σκότωσε για να τον αποκτήσει, επειδή συνδέθηκε με μία ερωτική ίντριγκα κοκ.
Έτσι λοιπόν αν ρωτήσεις δύο ειδικούς ο ένας μπορεί να επικεντρωθεί στην καλλιτεχνική αξία του έργου και ο άλλος στην εξωκαλλιτεχνική και θα πάρεις διαφορετικές απαντήσεις.

Βάλε τώρα στη συζήτηση και έναν άλλο σημαντικό παράγοντα. Σε τέτοιου είδους εκτιμήσεις δεν υπάρχουν δεκαδικά και υποδιαιρέσεις. Υπάρχουν έργα κορυφαία, πολύ καλά, καλά, μέτρια, βαρετά, αφόρητα, του σωρού κοκ. Όταν δύο έργα βρίσκονται στην ίδια κατηγορία, θα βαρύνει και το γούστο και οι προσωπικές προτιμήσεις του εκτιμητή. Ανθρώπινο είναι και δεν μπορείς να το αποφύγεις. Ίσως στο μέλλον η ΑΙ να βοηθήσει.

Συμπερασματικά. Αν βάλεις ειδικούς να αναλύσουν ένα έργο τέχνης (για τα καλλιτεχνικά του στοιχεία και μόνο), τα πορίσματα που θα λάβεις εκτιμώ ότι θα συγκλίνουν και η όλη διαδικασία αξιολόγησης είναι μια καθαρά τεχνική διαδικασία αναγνώρισης δομών, συμβόλων, λειτουργιών, η οποία μου φαίνεται ως μια καθαρά επιστημονική διαδικασία. Όταν ας πούμε σε μια τάξη δίνεις να αναλύσουν μία φούγκα, δεν περιμένεις 20 διαφορετικές αναλύσεις από τους μαθητές. Σε γενικές γραμμές μία είναι η σωστή ανάλυση απλά οι πιο ικανοί θα μυριστούν και μερικά στοιχεία παραπάνω που είναι πιο "κρυμμένα".

Αν όμως ζητήσεις να σου πουν πιο είναι πιο σημαντικό μεταξύ δύο έργων και δεν θέσεις κριτήρια, τότε σίγουρα θα μπλεχτούν και εξωκαλλιτεχνικά στοιχεία και οι απαντήσεις θα διαφέρουν.

Αν πας σε 20 γιατρούς με τα ίδια συμπτώματα, θα πάρεις και διαγνώσεις που διαφέρουν. Η ιατρική εξακολουθεί να είναι επιστήμη.