09/04/2025Διαχείριση του λύκου στην Ελλάδα: Ώρα για ρεαλιστικές λύσεις με ευρωπαϊκή τεκμηρίωση.
Είναι απαραίτητο η πολιτεία να επανακτήσει τον έλεγχο της επιστημονικής τεκμηρίωσης και να μην βασίζεται αποκλειστικά σε ΜΚΟ για την καταγραφή δεδομένων.

Ο λύκος μπορεί να παραμείνει σύμβολο της άγριας φύσης, αρκεί η διαχείρισή του να βασίζεται στη λογική, στη δικαιοσύνη και στην εμπειρία – όχι σε ιδεοληψίες και ωραιοποιημένες εκθέσεις.
Τα τελευταία χρόνια, ο πληθυσμός του λύκου έχει αυξηθεί σημαντικά σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και της Ελλάδας. Αν και αυτό αποτελεί δείκτη υγείας του οικοσυστήματος, η συνύπαρξή του με την παραδοσιακή κτηνοτροφία έχει οδηγήσει σε σοβαρές συγκρούσεις.
Ζημιές σε κοπάδια, οικονομική αιμορραγία των κτηνοτρόφων, επιθέσεις σε κυνηγόσκυλα αλλά και αδέσποτους σκύλους και ένταση στις τοπικές κοινωνίες είναι μερικά μόνο από τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης.
Tο καθεστώς προστασίας του λύκου στην Ευρώπη έχει αλλάξει πρόσφατα. Στις 3 Δεκεμβρίου 2024, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης ενέκρινε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για υποβάθμιση του καθεστώτος προστασίας του λύκου από
«αυστηρά προστατευόμενο» σε «προστατευόμενο» είδος (
https://www.kynigesia.gr/epikairotita/o ... in-eyropi/).
Αυτή η αλλαγή παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-μέλη για τη διαχείριση των πληθυσμών λύκων, επιτρέποντας, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, τη λήψη μέτρων όπως η θήρα για την αντιμετώπιση συγκρούσεων με την κτηνοτροφία και την προστασία της αγροτικής οικονομίας.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, η Ελλάδα, μαζί με την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπερψήφισε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υποβάθμιση του καθεστώτος προστασίας του λύκου στη Σύμβαση της Βέρνης, αλλάζοντας το από «αυστηρά προστατευόμενο» σε «προστατευόμενο».
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν προχωρήσει σε στοχευμένα μέτρα διαχείρισης του λύκου, με σεβασμό στη βιοποικιλότητα αλλά και στην αγροτική παραγωγή. Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Σουηδία: Εφαρμόζει ετήσιο πρόγραμμα ελεγχόμενης θήρας με στόχο τη διατήρηση ενός βιώσιμου πληθυσμού λύκων. Το
2023 επετράπη η θήρα 75 ατόμων, περίπου το 15% του πληθυσμού. Το φετινό κυνήγι λύκου με άδεια στη Σουηδία τελείωσε στις
12 Ιανουαρίου 2025. Συνολικά
25 λύκοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια κυνηγιού με άδεια σε συγκεκριμένες περιοχές. Ο συνολικός αριθμός λύκων στη χώρα ανέρχεται περίπου σε
375 άτομα (
https://www.kynigesia.gr/kynigi/soyidia ... otothikan/).
Ελβετία: Από το
2023, επιτρέπει την προληπτική θανάτωση ολόκληρων αγελών λύκων που προκαλούν επαναλαμβανόμενες ζημιές. Οι ενέργειες γίνονται από κρατικά εκπαιδευμένα συνεργεία με θηροφύλακες και επαγγελματίες κυνηγούς και συνοδεύονται από αποζημιώσεις και επιδοτούμενα μέτρα προστασίας. Ο πληθυσμός λύκων έχει ξεπεράσει τους
300 (
https://www.kynigesia.gr/perivallon/elv ... ote-zimia/).
Γαλλία: Ορίζει κάθε χρόνο μέγιστο αριθμό λύκων που μπορούν να θανατωθούν (έως 19% του πληθυσμού), ενώ παρέχει σημαντική υποστήριξη στους κτηνοτρόφους για αποτροπή επιθέσεων. Ο πληθυσμός εκτιμάται σε
1.003 λύκους. Για το
2025,
η Γαλλία θα θανατώσει 200 λύκους (
https://www.kynigesia.gr/epikairotita/g ... n-to-2025/).
Ισπανία: Αν και αρχικά είχε κηρύξει τον λύκο πλήρως προστατευόμενο (
2021), το
2024–2025 ορισμένες αυτόνομες κοινότητες της βόρειας Ισπανίας ζήτησαν και επέτυχαν
άρση της καθολικής απαγόρευσης, επικαλούμενες υπερπληθυσμό και σοβαρές ζημιές στην κτηνοτροφία. Η κυβέρνηση μελετά πλαίσιο ελεγχόμενης θήρας με βάση τοπικές ανάγκες. Ο συνολικός πληθυσμός λύκων υπολογίζεται σε
2.200–2.700 άτομα, τον υψηλότερο στη Δυτική Ευρώπη (
https://www.kynigesia.gr/epikairotita/e ... iprosopon/).
Βουλγαρία: Διατηρεί έναν από τους υψηλότερους αριθμούς λύκων στην Ευρώπη και εφαρμόζει καθεστώς ελεγχόμενης θήρας όλο τον χρόνο, με υποχρεωτική καταγραφή των θηρευμένων ζώων. Ο πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ
800 και 1.200 λύκων, ανάλογα με την πηγή. Συγχρόνως, ενισχύει μέτρα φύλαξης και καταβολής αποζημιώσεων. Ο λύκος δεν θεωρείται αυστηρά προστατευόμενο είδος στη χώρα.
Ελλάδα: Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό λύκων διαφέρουν, καθώς απουσιάζει πρόσφατη ανεξάρτητη απογραφή. Ο πληθυσμός θεωρείται
αυξανόμενος, ιδιαίτερα στη νότια εξάπλωση του είδους, με παρουσία να καταγράφεται ακόμη και στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Επιστημονικοί υπεύθυνοι Περιβαλλοντικών Οργανώσεων άλλοτε έχουν μιλήσει για 1.000 αλλά έως και 2.000 λύκους στη χώρα. Τα νερά παραμένουν θολωμένα και ίσως αυτό να επιδιώκεται.
Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα;
Η Ελλάδα εφαρμόζει ήδη μια σειρά από μέτρα όπως αποζημιώσεις, επιδοτούμενα αποτρεπτικά μέσα (ποιμενικοί σκύλοι, φράχτες) και προγράμματα παρακολούθησης του λύκου. Ωστόσο, αυτά δεν επαρκούν πλέον, καθώς οι ζημιές αυξάνονται συνεχώς, και η ανοχή της τοπικής κοινωνίας εξαντλείται.
Είναι πλέον αναγκαίο να περιληφθεί
ρητά η δυνατότητα θανάτωσης λύκων, μέσα από ένα νομοθετημένο πλαίσιο, όπως ισχύει σε Σουηδία, Ελβετία, Γαλλία, Ισπανία, Βουλγαρία και άλλες χώρες. Η πολιτεία πρέπει:
1. Να θεσπίσει διαδικασία στοχευμένης εξόντωσης αγελών ή ατόμων που επιτίθενται επανειλημμένα σε κοπάδια ή πλησιάζουν οικισμούς.
2. Να δώσει ενεργό ρόλο στις κυνηγετικές οργανώσεις, σε συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες και τις περιφέρειες.
3. Να απαιτήσει πραγματική, ανεξάρτητη απογραφή πληθυσμού από κρατικές υπηρεσίες, χωρίς μονομερείς και συχνά ανακριβείς εκθέσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις.
4. Να ζητήσει εξαίρεση περιοχών από το καθεστώς αυστηρής προστασίας, εφόσον πληρούνται κριτήρια υπερπληθυσμού και οικονομικών επιπτώσεων.
5. Να ενταχθεί η θήρα του λύκου υπό όρους στον ετήσιο κυνηγετικό σχεδιασμό, όπως συμβαίνει ήδη σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Κριτική στις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις.
Δυστυχώς, μεγάλο μέρος της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα ελέγχεται ή επηρεάζεται από ορισμένες περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες συστηματικά αποφεύγουν την αντικειμενική αποτύπωση της κατάστασης.
Οι οργανώσεις αυτές συχνά παρουσιάζουν στατιστικά στοιχεία αποκομμένα από την πραγματικότητα, υποβαθμίζοντας τις ζημιές ή αποδίδοντας ευθύνες στους ίδιους τους κτηνοτρόφους. Ενίοτε δε, εμποδίζουν την εφαρμογή αναγκαίων διαχειριστικών μέτρων προτάσσοντας ιδεολογικές θέσεις εις βάρος των ανθρώπων της υπαίθρου.
Είναι απαραίτητο η πολιτεία να επανακτήσει τον έλεγχο της επιστημονικής τεκμηρίωσης και
να μην βασίζεται αποκλειστικά σε ΜΚΟ για την καταγραφή δεδομένων. Ο λύκος δεν είναι ζήτημα πολιτικής ορθότητας, αλλά πραγματικής συνύπαρξης και ισορροπίας μεταξύ ανθρώπου και φύσης.
Η Ελλάδα έχει κάθε δυνατότητα να ακολουθήσει μια ρεαλιστική, επιστημονικά τεκμηριωμένη και κοινωνικά αποδεκτή πολιτική. Η υιοθέτηση πρακτικών όπως αυτές που εφαρμόζονται σε Σουηδία, Ελβετία, Γαλλία, Ισπανία και Βουλγαρία θα μπορούσε να περιορίσει τις ζημιές, να μειώσει τις εντάσεις και να στηρίξει τις τοπικές κοινωνίες, προστατεύοντας ταυτόχρονα το φυσικό περιβάλλον.
Ο λύκος μπορεί να παραμείνει σύμβολο της άγριας φύσης, αρκεί η διαχείρισή του να βασίζεται στη λογική, στη δικαιοσύνη και στην εμπειρία – όχι σε ιδεοληψίες και ωραιοποιημένες εκθέσεις.
https://www.kynigesia.gr/perivallon/dia ... ekmiriosi/