Χειριστικότητα, ηθική παρενόχληση και gaslighting στο δημόσιο

[nickzamp3]

Λοιπόν, μου έτυχε μια αρκετά περίεργη περίπτωση σε δουλειά και θέλω τη γνώμη σας αλλά και το κατά πόσο συμβαίνουν συχνά αυτά ή αν έχετε κάποια παρόμοια εμπειρία (καλά, δεν μπορώ να φανταστώ ότι το έχει ζήσει άλλος… θα δείτε γιατί). Πάω λοιπόν σε ένα σάπιο πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας σε ειδικότητα ΠΕ Πληροφορικής. Την πρώτη μέρα, ερημιά, άδεια η αίθουσα, κανένας στα γραφεία. Ο προϊστάμενος έδειξε να μη με περιμένει. Αφού είπαμε διάφορα τυπικά καμιά ώρα, μου δείχνει μια στοίβα με κλασέρ που ήταν γεμάτα χαρτιά και μου λέει: άνοιγε ένα-ένα και βάζε τα χαρτιά στη σειρά. Τον κοιτάω καλά-καλά και τον ρωτάω με απορία, ήρεμο και φυσικό τρόπο: αυτό θα κάνω; Μόλις τον ρωτάω, μου λέει όχι, άστο, θα το κανονίσω. Δεν έφερα αντίρρηση ουσιαστικά, αν και θα έπρεπε, ωστόσο και μόνο η ερώτηση που του έκανα ένιωσα ότι τον πανικόβαλε. Στη συνέχεια, με βάζει σε ένα γραφείο και κάθομαι ενώ κάπως ταραγμένος με συμβουλεύει να κρύψω το κινητό που έβαλα στο γραφείο γιατί εκεί… κλέβουν. Το κινητό μου τον ενοχλούσε για κάποιο λόγο. Θα αντιληφθείτε γιατί στη συνέχεια.

Την επόμενη μέρα, η αίθουσα γεμίζει με δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι δεν κάνουν κάτι ουσιαστικά, απλά κάθονται και χαζολογούν ή περνάνε την ώρα τους στο ίντερνετ. Δίπλα μου ένας παίζει κάτι σαν πασιέντζα μπροστά στον προϊστάμενο χωρίς πρόβλημα. Έρχεται και μου δείχνει τι θα κάνω: πρέπει να περνάω κάτι αριθμούς σε μια βάση δεδομένων και είναι 20-30 σελίδες το πολύ, κάτι τέτοιο, δηλαδή μια δουλειά ελάχιστη. Μου λέει κάνε το με το πάσο σου και υπαινίσσεται με κομψό τρόπο ότι αυτό είναι και ότι δεν έχει κάτι άλλο, οπότε μου λέει με νόημα γράφε εσύ αργά-αργά και μη σε νοιάζει. Συνεχίζει να παίζει και βασικά αυτό έκανε όσους μήνες ήμουν εκεί. Αντιλαμβάνομαι ότι η συγκεκριμένη δουλειά δεν είναι ακριβώς δουλειά αλλά απλά την «κατασκεύασαν» έτσι στο πόδι, απλά για να νομίζω ότι κάνω κάτι και μάλιστα άσκοπο, βαρετό, υποτιμητικό. Σκέφτομαι: «δε βαριέσαι, δημόσιο είναι, δεν υπάρχει κάτι να μου δώσουν, ας μην πω κάτι». Έτσι κι αλλιώς για τη βεβαίωση προϋπηρεσίας πήγα περισσότερο και αυτά τα λίγα χρήματα, αν και είχα όρεξη να δουλέψω για να πω την αλήθεια παρά τα ψίχουλα του μισθού.

Ξαφνικά, βλέπω δυο μόνιμους να συζητούν, μια γυναίκα και έναν άνδρα, και αυτή του φωνάζει δυνατά μπροστά μου ότι «όχι, αυτός είναι δικός μου» και με κοιτάνε. Αυτή ήταν στο διοικητικό και μου καλομίλαγε τις πρώτες μέρες, όπως και ο άλλος δίπλα, αλλά σύντομα μου κατέβασαν άπαντες τα μούτρα και μου έκοψαν την καλημέρα χωρίς να τους κάνω κάτι. Νωρίτερα, μου μόστραραν κάτι στοίβες χαρτιά που χρειάζονταν σφραγίδες και υπογραφές αλλά αφενός δεν μου ζήτησαν βοήθεια και αφετέρου δεν ήταν αντικείμενό μου για να αυτοπροταθώ αλλά ούτε και υπήρχε κάποιος λόγος να το κάνω. Αυτό που κατάλαβα όμως είναι ότι μπορεί και να ήθελαν κάτι τέτοιο, χωρίς να είμαι βέβαιος. Το ζήτημα είναι ότι ξαφνικά οι μόνιμοι, με τους οποίους δεν είχα πολλά-πολλά, έγιναν αρκετά περίεργοι, φοβισμένοι και κάπως εχθρικοί αλλά με διφορούμενο τρόπο. Κάποια στιγμή μου άλλαξαν γραφείο και με έβαλαν σε ένα σκοτεινό για 1-2 μέρες ενώ στη συνέχεια με τοποθέτησαν σε άλλον όροφο, σε ένα μικρό απομονωμένο γραφειάκι. Δίπλα μου «ακούμπησαν» έναν καινούριο τύπο από το Κοινωφελές ο οποίος συμπεριφερόταν κάτι παραπάνω από παράξενα: ήταν ελαφρώς μειωτικός και προσβλητικός (αλλά κυρίως αλλόκοτος), με τρόπο που δεν μπορούσες να είσαι βέβαιος αν σε προσβάλει ή αν είναι απλά μ@λακας. Μαζί του και κάποιοι από τους μόνιμους. Σύντομα κατάλαβα ότι αυτός ο τύπος δεν ήταν τυχαίος αλλά τον είχαν βάλει επίτηδες εκεί και μάλιστα είχε άριστη γνώση ποιος ήμουν αλλά και πολλά προσωπικά δεδομένα τα οποία μου τα ξεφούρνιζε λίγα-λίγα κάθε φορά που μου μιλούσε, μιλώντας σε τρίτο πρόσωπο (δήθεν αναφερόμενος σε κάποιον άλλο δηλαδή). Αυτό συνεχίστηκε για περίπου 3 μήνες κι εγώ αναρωτιόμουν κάθε μέρα και περισσότερο τι ακριβώς γινόταν. Η συμπεριφορά όλων ήταν μειωτική και προσβλητική αλλά με διφορούμενο τρόπο, οπότε δεν μπορούσες να κάνεις πολλά. Δεν συμπεριφέρονταν υβριστικά αλλά ήταν απλά ενοχλητικοί, σαν ημίτρελοι ένα πράγμα αλλά ξεκάθαρα επιτηδευμένα. Δουλειά όμως δεν μου έδινε κανείς και η ζωή συνεχιζόταν κάπως έτσι.

Σιγά-σιγά, ο εκφοβισμός γινόταν ολοένα πιο φανερός και τα προσωπικά δεδομένα έγιναν ακόμα πιο προσωπικά, σε σημείο που ήταν προφανές ότι γίνονταν υποκλοπές και υπήρχε γνώση των ιστοσελίδων που επισκεπτόμουν στο γραφείο τις προηγούμενες ημέρες αλλά και στο σπίτι μου (!!!!!!!!!). Αμέσως, είδα ότι στον υπολογιστή υπήρχε εγκατεστημένο συγκεκριμένο πρόγραμμα επιτήρησης και κατάλαβα ότι έβλεπαν τα πάντα, αλλά στο σπίτι; Μυστήριο. Όλα αυτά συνοδεύονταν συχνά-πυκνά με την ερώτηση: τι θέλεις εσύ εδώ; με τέτοια προσόντα, τι δουλειά έχεις εδώ πέρα; Γιατί δεν φεύγεις; Ταυτόχρονα, εκείνο το διάστημα είχα κλήσεις από 1-2 γνωστούς, έναν μόνιμο και ένα συμβασιούχο, που είχα γνωρίσει σε παλιότερη δουλειά μου στο δημόσιο και ξαφνικά με θυμήθηκαν για να δουν τι κάνω αλλά στην ουσία πήραν να μου πουν ότι «λυπούνται κάτι άτομα που εργάζονται σε Κοινωφελή προγράμματα» και άλλα τέτοια μειωτικά πάνω στην κουβέντα (εντελώς τυχαία), χωρίς καν να έχω αναφέρει πού εργάζομαι αυτή την περίοδο. Κόκαλο εγώ. Ήταν προφανές ότι οι άνθρωποι της μιας υπηρεσίας ήρθαν σε επαφή με την άλλη και ενδεχομένως υπήρχε σχέση μεταξύ τους άλλου επιπέδου: ας πούμε, κομματικού τύπου, αλλά δεν θα επεκταθώ σε αυτό.

Μια μέρα, κατεβαίνοντας να κάνω ένα τσιγάρο, βρίσκω όλους τους μόνιμους να κάνουν βόλτα έξω με τα μπουφάν ή να είναι με τις τσάντες στα χέρια. Ένιωσα την αμηχανία τους αλλά δεν κατάλαβα γιατί. Αμέσως την επόμενη, με πήρε τηλέφωνο ένας από τα κεντρικά και μου ζήτησε να μη βγαίνουμε έξω ούτε για φαγητό γιατί γίνονται παράπονα από τους κάτω που δεν έχουν άτομα (άλλο και τούτο πάλι, τι παραλογισμός είναι αυτός, σκέφτηκα). Κάποια στιγμή πάλι, συνάντησα μια από τον όροφο που εργαζόμουν στη αρχή με την τσάντα στον ώμο και μόλις με είδε έκανε μεταβολή έντρομη και το ‘βαλε στα πόδια, σε σημείο που παραλίγο να πέσει πάνω σ’ ένα αμάξι. Όσο περνούσε ο καιρός, γινόταν όλο πιο ενδιαφέρον και αναρωτιόμουν τι μπορεί να συμβαίνει.

Έγιναν και άλλα πολλά κουλά, όμως δεν θα επεκταθώ γιατί θα κουράσω. Να προσθέσω μόνο ότι καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της ιστορίας ήμουν απόλυτα κόσμιος, δεν τσακώθηκα και δεν αντέδρασα παρά τις προκλήσεις. Προφανώς αυτό ήθελαν για να με διώξουν αλλά δεν το κατάφεραν. Θα έλεγαν απλά ότι αυτός είναι κακότροπος, περίεργος, τρελός κι έξω από την πόρτα, ίσως και με καταγγελία της σύμβασης ώστε να μην έχω ξανά δικαίωμα συμμετοχής σε διαγωνισμούς.

Το ζήτημα είναι ότι επρόκειτο ξεκάθαρα για περίπτωση χειραγώγησης που κατά τη γνώμη μου έφτασε να γίνει ηθική παρενόχληση και gaslighting σε μια δουλειά της πλάκας που σχεδόν κανείς δεν είχε αντικείμενο εργασίας. Ο στόχος τους είναι προς συζήτηση (και θα σας πω στη συνέχεια τι εννοώ) αλλά είχαν πανικοβληθεί αρκετά για κάποιο λόγο. Αυτό που δεν ξέρω είναι αν ο φόβος τους αυτός πήγαζε από τον τρόπο εργασίας τους ή από τις πράξεις τους προς εμένα. Θα ήθελα τα σχόλιά σας και κυρίως όσον αφορά το διαδικτυακό stalking στο σπίτι που μου φαίνεται ακραίο, όπως και για τα κίνητρά τους, κατά τη γνώμη σας. Αλλά εγώ τώρα αναρωτιέμαι: μπορεί τόσο εύκολα ένας δημόσιος υπάλληλος να βάλει χέρι έτσι απλά στα προσωπικά δεδομένα μας; Στην Ελλάδα ζούμε αλλά και πάλι ποτέ δεν θα περίμενα κάτι τέτοιο.
Πιστεύω ότι αυτό το θέμα θα βοηθήσει πολύ κόσμο που το περνάει όλο αυτό. Στην Αμερική το gaslighting είναι μάστιγα και υπάρχει παντού, όλοι γνωρίζουν, αλλά εδώ στην Ελλάδα, αν και υπάρχουν αρκετά κρούσματα όπως στην περίπτωσή μου και άλλων, δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ ενημέρωση κι έτσι όλοι αγνοούν τι συμβαίνει. Η ιστορία που έγραψα μοιάζει παράλογη ίσως σε ορισμένους διότι πολύ απλά αυτές οι πράξεις των θυτών, τα τεχνάσματα για να απωθήσουν τους ανεπιθύμητους από τον χώρο εργασίας, δεν είναι εμπνεύσεις της στιγμής αλλά στάνταρ ενέργειες (είναι συγκεκριμένα αυτά που κάνουν) που όταν ο άλλος τα καταγγείλει, όλοι δυσπιστούν, διότι αυτός είναι ο λόγος που γίνονται έτσι. Είναι ψυχολογικός πόλεμος. Γι’ αυτό και είναι μάστιγα στην Αμερική. Στην Ελλάδα τώρα, το gaslighting παρατηρείται σε χώρους με διαφθορά και μη σας κάνει καθόλου εντύπωση που μιλάμε για δημόσιο και ΟΤΑ.

Να υπενθυμίσω ότι δουλειά ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ γενικά εκεί που πήγα. Κανείς δεν είχε δουλειά να κάνει πέρα από κάποια πολύ βασικά πράγματα που έκαναν ορισμένοι από τους ΔΥ, οπότε μου έδωσαν αυτό γιατί κάπως έπρεπε να με κοροϊδέψουν και να με απωθήσουν. Δεν μπορούσαν ούτε να μου πουν ότι δεν υπήρχε τίποτα εκεί, ούτε σήκω φύγε. Όλα αυτά τα περίεργα γίνονται λοιπόν για να σηκωθεί να φύγει αυτός που βρίσκεται στο στόχαστρο χωρίς να καταλάβει ο ίδιος ότι τον έδιωξαν. Με αυτό τον τρόπο, τα λαμόγια τον στέλνουν σπίτι του και εκείνος δεν παίρνει χαμπάρι, νιώθει άσχημα ψυχολογικά και φεύγει μόνος του.

Η υποτίμηση που δέχτηκα είναι βασικό στοιχείο του πολέμου σε αυτές τις περιπτώσεις. Ε, καλά, μη μου πείτε ότι στις δουλειές σας δεν το έχετε βιώσει ποτέ!! Γεγονός είναι ότι οι άνθρωποι ΔΕΝ ΠΗΓΑΙΝΑΝ στη δουλειά τους και μάλιστα είχαν σπάσει την κάμερα στο ρολόι για τις κάρτες!!!!!!! Αντιλαμβάνεστε το πρόβλημα με τον τυχαίο που μπαίνει σε έναν τέτοιο χώρο; Ίσως τώρα να αντιλαμβάνεστε κάπως τη μια σοβαρή πτυχή του προβλήματος.

Πιστεύω ότι καλό όμως όλα αυτά να γίνονται γνωστά γιατί θεωρώ ότι οι περισσότεροι δεν θα έχετε ακούσει καν αυτού του είδους τον πόλεμο, που θυμίζει πρακτικές μυστικών υπηρεσιών. Τέτοια κόλπα χρησιμοποιούν ορισμένα λαμόγια στο δημόσιο τώρα που ζόρισαν τα πράγματα, ίσως και παλιότερα. Είμαι βέβαιος ότι όσα γράφω τα έχει ζήσει αρκετός κόσμος (μου έχουν πει ιστορίες κι άλλοι), όμως οι περισσότεροι φεύγουν από τις δουλειές εξαπατημένοι. Δεν καταλαβαίνουν τι έφταιξε, νιώθουν άγχος, ενοχές, ότι δεν είναι τόσο καλοί στη δουλειά τους, αμφιβάλουν για τα λογικά τους, πέφτουν σε κατάθλιψη, κλπ. Στο δημόσιο κυρίως γίνονται αυτά και εκεί που δεν υπάρχει η δυνατότητα απόλυσης κλπ.

Για όσους θεωρούν ότι αυτό είναι κάτι σαν επιστημονική φαντασία, μπορούν να ρίξουν μια ματιά εδώ: https://el.wikipedia.org/wiki/Gaslighting_(ψυχολογία).

Οι υπόλοιποι θα ήθελα να καταθέσετε γνώμες-σχόλια και αν έχετε συναντήσει κάτι παρόμοιο.

Ελπίζω να βοήθησα ή να βοηθήσω στο μέλλον όσους βρεθούν αντιμέτωποι με το άγνωστο. Αυτά από μένα και ελπίζω να μη σας κούρασα.

[Yochanan]

Μη σε διαβασει η Ανταρες μονο