Περιληπτικά, τι έκανε ο τύπος:
Ξεκίνησε σιγά σιγά και έφτιαξε μια επενδυτική εταιρία, έπαιρνε λεφτά απ'τον κόσμο και τα επένδυε σε μετοχές. Μέχρι εδώ καλά, πολύ συνηθισμένο. Και ήταν και καλός, κάποιες φορές έκανε ζημιές και έχανε λεφτά (όπως όλοι) αλλά κατά κύριο λόγο έβγαζε συμπαθητικά κέρδη για τους πελάτες του, είχε καλά ένστικτα και μεγάλο κύκλο από επενδυτές που τον εμπιστεύονταν, τον ξελάσπωσαν κιόλας καναδυό φορές στα δύσκολα, και σιγά σιγά είχε φτιάξει ένα καλό όνομα στην αγορά.
Σε κάποια στιγμή λοιπόν δεκαετία 80 που είχε μεγαλώσει ήδη αρκετά και ήταν όνομα στη Γουώλ Στριτ, αποφασίζει και φτιάχνει μια παράλληλη εταιρία που έκανε πάνω-κάτω το ίδιο πράμα, με μια διαφορά: Εγγυημένη απόδοση 15% το χρόνο. Ό,τι βάλεις θα μεγαλώσει 15% κάθε χρόνο βρέξει-χιονίσει. Το οποίο φυσικά δεν υπάρχει τέτοιο πράμα στην αγορά πουθενά. Αλλά με κάποιο μαγικό τρόπο τα πλήρωνε ο Μπέρνι... και επειδή τα πλήρωνε ο κόσμος δε ρώταγε πολλά-πολλά, σιγά σιγά τσίμπησαν και κάτι μεγάλοι, και στο τέλος έφτασε σε σημείο να διώχνει κόσμο κυριολεκτικά, του δίνανε λεφτά και δεν τα έπαιρνε (ειδικά αν ήταν κανας περίεργος που ρώταγε ερωτήσεις, αμέσως του έλεγε ο Μπέρνι "αν έχεις αμφιβολίες να πας αλλού, δεν έχω χρόνο για ερωτήσεις"). Και μετά μαθεύτηκε και άρχισαν να μπαίνουν πολύ μεγάλοι, κάτι τράπεζες, κάτι επενδυτικά ταμεία στην Ευρώπη, κάτι βασιλιάδες και τέτοια, και έγινε τεράστιο το σχήμα. Είχε φτάσει να θεωρείται τεράστιο προνόμιο να πάρει τα λεφτά σου ο Μπέρνι. Είχε μεν πελάτες τράπεζες και βασιλιάδες, αλλά είχε από παλιά και χιλιάδες μικροεπεδυτές, συνταξιούχους που του δώσαν το κομπόδεμά τους, και τους πρόσεχε όλους. Ήταν μέχρι να μπεις, άπαξ και μπήκες ο Μπέρνι σε πρόσεχε.
Αλλά πώς το κατάφερνε αυτό το 15%, και εγγυημένα κιόλας;
Η εταιρία υποτίθεται ότι έπαιρνε τα λεφτά σου και αγόραζε μετοχές και μετά τις πούλαγε με κέρδος. Αλλά ο Μπέρνι δεν αγόραζε ούτε πούλαγε τίποτα
Είχε φτιάξει ολοκληρο όροφο με έμπιστους ανθρώπους που απλά έφτιαχναν ψεύτικες συναλλαγές στον υπολογιστή, τις τύπωναν και τις έστελναν στον πελάτη κάθε μήνα, και αυτές οι συναλλαγές πάντα με κάποιο μαγικό τρόπο κατέληγαν σε 15% κέρδος. Και πού το έβρισκε ο Μπέρνι το 15% να το πληρώσει; Μα οι περισσότεροι δεν το ζήταγαν πίσω, οι περισσότεροι τα άφηναν μέσα να μεγαλώσουν κι άλλο. Κάποιοι τα ζήταγαν βέβαια κάθε μήνα, και ο Μπέρνι τους πλήρωνε αμέσως απ'την τσέπη του, και αυτά τα λεφτά φυσικά τα έβρισκε απ'το επόμενο κορόϊδο που του έδινε λεφτά να "επενδύσει". Και ο Μπέρνι έπαιρνε απ'τον έναν και έδινε στον άλλον, και όσο τα νέα λεφτά που έρχονταν ήταν περισσότερα απ'τα παλιά λεφτά που κέρδιζαν δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα για κανέναν. Αεροπλανάκι πόνζι δηλαδή.
Και αυτό το βιολί τράβηξε δεκαετίες ολόκληρες. Ενδιάμεσα του έκανε και έλεγχο η επιτροπή κεφαλαιαγοράς (SEC) δύο φορές γιατί άλλες επενδυτικές εταιρίες διαμαρτύρονταν ότι κάποιο λάκο έχει η φάβα, ήρθαν οι ελεγκτές, o Mπέρνι τους έδειξε το ψεύτικο πρόγραμμα που είχε φτιάξει στον υπολογιστή για τις "αγοραπωλησίες" που έκανε (το οποίο το είχε κάνει πανομοιότυπο με τα αληθινά), και οι ελεγκτές το πιστέψανε
Τρου Στόρι.
Εκ των υστέρων υπολογίστηκε ότι οι επενδυτές σε διάστημα 20+ χρόνων είχαν δώσει στο Μπέρνι συνολικά μετρητά ύψους 19δις. Και στο τέλος η αξία του (εικονικού) χαρτοφυλακίου που υποτίθεται ήταν επενδυμένα (και δεν έχαναν ποτέ) με τα 15% κέρη κάθε χρόνο είχε φτάσει τα 65δις. Ολογράφως: ΕΞΗΝΤΑΠΕΝΤΕ ΔΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΔΟΛΑΡΙΑ. Τα οποία υπήρχαν μόνο στη φαντασία των επενδυτών του. Και κανείς δεν είχε καταλάβει τίποτα.
Από αυτά τα 19 δις που είχε πάρει ο Μπέρνι είχε στην πραγματικότητα μόνο καμμιά 200αριά εκατομμύρια μετρητά. Τα υπόλοιπα ή τα είχε δώσει πίσω σε αυτούς που τα ζήτησαν (με τα κέρδη τους φυσικά) ή τα είχε κάνει μαμαμαμ. Και το 2008 που σκάσανε όλα με τη Λήμαν Μπράδερς κλπ πανικοβλήθηκε ο κόσμος και άρχισαν να του ζητάνε απανωτά διάφοροι επενδυτές να τραβήξουν κάτι δις ολόκληρα, τα οποία φυσικά δεν είχε, και αναγκάστηκε να ομολογήσει, και τον χώσαν φυλακή όπου και πέθανε κάτι χρόνια μετά.
Θα μου πεις "Πρώτη φορά είναι; Ξερω εγώ έναν στο χωριό του παπού μου που τα έκανε αυτά προπολεμικά"
Ναι, αλλά τέτοια μεγέθη; και για τέτοια μεγάλη χρονική διάρκεια; να γαμάς βασιλιάδες και τράπεζες; ναι, είναι η πρώτη φορά και μοναδική στην ιστορία. Ο βασιλιάς Μπέρνι.
Αλλά για μένα το πιό εντυπωσιακό είναι τι έγινε μετά...
Έγιναν δικαστήρια φυσικά, οι επενδυτές (μέσος όρος ηλικίας 70 χρονών, και οι περισσότεροι καθόλου πλούσιοι), μαζεύτηκαν απ'έξω και κλαίγανε, τα λεφτά μας πίσω, πού είναι το κράτος κλπ. Και τι κάνει το δικαστήριο; Δίνει τα κλειδια σε ένα δικηγόρο και του λέει κάνε ό,τι μπορείς, τα λεφτά έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχουν. Και τι κάνει ο τύπος, βρίσκει όλα τα κιτάπια του Μπέρνι, τα αναλύει, και χωρίζει τους επενδυτές σε δύο κατηγορίες: αυτούς που είχαν χάσει λεφτά απ'αυτή την ιστορία, και σε αυτούς που είχαν βγάλει λεφτά απ'αυτή την ιστορία. Γιατί υπήρχαν και αυτοί, υπήρχε κόσμος που έβαλε πχ 100 χιλιάρικα και κάθε χρόνο τράβαγε μόνο απ'τα τα κέρδη, και συνολικά σε 20 χρόνια είχε τραβήξει ξέρω γω 300χιλιάρικα. Και άρχισε ο δικηγόρος να στέλνει γράμματα και να τα ζητάει πίσω
Και τα πήρε
Όχι αμέσως βέβαια, κάποιοι αντιστάθηκαν, κάποιοι είχαν πεθάνει, κάποιοι δεν τα είχαν, αλλά ο δικηγόρος εκεί, καρκίνος σκέτος, τους πήρε ό,τι είχαν και δεν είχαν, κυνήγησε τα παιδιά τους, τους έβαλε και πούλησαν σπίτια, κάποιοι αναγκάστηκαν στα γεράματα και πήγαν και δούλευαν σε σουπερμάρκετ για να ζήσουν. Και τελικά κατάφερε και μάζεψε συνολικά 14δις και τα έδωσε σε αυτούς που είχαν χάσει απ'τον Μπέρνι.
Η αμοιβή του δικηγόρου ήταν 1 δις.
ισραηλινοι.