Το σκάνδαλο «μετρητά έναντι επιρροής» φέρνει νέα μεταρρύθμιση στο Ευρωκοινοβούλιο
Ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει τεθεί σε κατάσταση συναγερμού, καθώς αυξάνεται η πίεση για μια απάντηση στο νέο σκάνδαλο χρηματισμού με στόχο την άσκηση επιρροής που συγκλονίζει το θεσμικό όργανο, με νέες μεταρρυθμίσεις να βρίσκονται και πάλι στο τραπέζι.
Την περασμένη εβδομάδα, οι τσεχικές αρχές αποκάλυψαν μια φιλορωσική επιχείρηση επιρροής στην Ευρώπη, στην οποία εμπλέκεται ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Voice of Europe.
Φέρεται ότι ο ιστότοπος πλήρωνε – μέχρι στιγμής ανώνυμους – Ευρωπαίους πολιτικούς για να διαδίδουν προπαγάνδα, ενδεχομένως και μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ευρωβουλευτές), σύμφωνα με τον Βέλγο πρωθυπουργό Αλεξάντερ Ντε Κρο.
Τα τσεχικά και γερμανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι στο σκάνδαλο εμπλέκεται επίσης ο Πετρ Μπίστρον, νούμερο δύο του ακροδεξιού γερμανικού κόμματος AfD για τις ευρωεκλογές και νυν μέλος της γερμανικής Μπούντεσταγκ.
Μετά το Qatargate το 2022, το Κοινοβούλιο δρομολόγησε μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της διαφάνειας και ολοκληρώνει τώρα τις διαπραγματεύσεις για ένα ολοκαίνουργιο όργανο δεοντολογίας της ΕΕ.
Στον απόηχο του σκανδάλου την περασμένη εβδομάδα, οι κοινοβουλευτικές ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο έσπευσαν να ζητήσουν συζήτηση στην ολομέλεια και ψήφισμα για το θέμα.
Όμως η φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe επιθυμεί περισσότερα και ζητά αυστηρότερες διαδικασίες εκκαθάρισης ασφαλείας και ενισχυμένο έλεγχο των υπαλλήλων, ειδικά για όσους συμμετέχουν σε ευαίσθητες συνεδριάσεις.
Ο αυστηρότερος έλεγχος της διοργάνωσης εκδηλώσεων στο Κοινοβούλιο, η πρόσκληση εξωτερικών προσκεκλημένων στο Κοινοβούλιο και η πρόσβαση στις πλατφόρμες επικοινωνίας του Κοινοβουλίου είναι μεταξύ των προτάσεων που διατυπώνονται σε τροπολογίες, σε μια έκθεση σχετικά με τις απαλλαγές του προϋπολογισμού της ΕΕ – μια έκθεση που χρησιμοποιείται συχνά για την ανάδειξη πολιτικών ζητημάτων.
«Η ιδέα είναι να τονίσουμε ότι χρειαζόμαστε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διαθέτουν επαρκείς πόρους για να διασφαλίσουν την πληροφόρηση από εκστρατείες χειραγώγησης ενόψει των εκλογών και να επισημάνουμε τις ανησυχίες μας σχετικά με την ξένη παρέμβαση και την εκστρατεία παραπληροφόρησης», δήλωσε εκπρόσωπος του Renew στο Euractiv.
Το Κοινοβούλιο υποχρεώνει ήδη σε νομικές και ηθικές απαιτήσεις, προτείνει μαθήματα κατάρτισης και άδεια ασφαλείας για όσους χειρίζονται διαβαθμισμένες πληροφορίες.
Το Renew αναμένει ισχυρή υποστήριξη από άλλες πολιτικές ομάδες, με τουλάχιστον πλειοψηφία για να περάσει το κείμενο.
Επισημαίνοντας εκ νέου την υψηλή κατάσταση συναγερμού του Κοινοβουλίου, η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα σε εκδήλωση την Τετάρτη (3 Απριλίου) δήλωσε τα εξής: «Δεν φοβόμαστε, ξέρουμε πώς να συνεργαστούμε για να τους σταματήσουμε».
«Έχουν απομείνει μόλις λίγο περισσότερες από 60 ημέρες μέχρι τις ευρωεκλογές. Ξέρουμε τι διακυβεύεται, το ίδιο και οι παράγοντες που θα φτάσουν, δεν ξέρω μέχρι πού, για να προσπαθήσουν να διαταράξουν τη δημοκρατική μας διαδικασία», πρόσθεσε.
Είναι δύσκολο να περιμένουμε από τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου να παρουσιάσει περαιτέρω μεταρρυθμίσεις πριν από τις εκλογές σε δύο μήνες, καθώς το χρονοδιάγραμμα θα είναι σφιχτό.
Όμως οι ευρωβουλευτές ανησυχούν πολύ και είναι πρόθυμοι να δράσουν.
«Πρόκειται για ένα νέο επίπεδο απειλής», δήλωσε στο Euractiv ο Μπράντο Μπενιφέι, επικεφαλής της αντιπροσωπείας των Ιταλών σοσιαλιστών (Partito Democratico).
Τόνισε ότι το σκάνδαλο αποκάλυψε πώς οι ξένοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν συστηματικά την ευρωπαϊκή δημοκρατία.
«Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί τώρα για να κατανοήσουμε πολύ καλά τι συνέβη και να λάβουμε τις απαραίτητες αποφάσεις», προειδοποίησε.
Είναι επαρκής η μεταρρύθμιση μετά το Qatargate;
Σύμφωνα με τον Νικ Αϊόσα, διευθυντή της Διεθνούς Διαφάνειας της ΕΕ, αυτό το σκάνδαλο «θα μπορούσε να είναι πιο σοβαρό από το Qatargate», ενώ πρόσθεσε ότι θα πρέπει «να επιφέρει πραγματικές μεταρρυθμίσεις για την εξάλειψη αυτής της κουλτούρας ατιμωρησίας».
Το 2022, το Qatargate επέφερε μια σειρά εσωτερικών μεταρρυθμίσεων για την αυστηροποίηση των κανόνων διαφάνειας του Κοινοβουλίου, καθώς και τη δημιουργία ενός οργάνου δεοντολογίας της ΕΕ.
Ωστόσο, αυτές έχουν επικριθεί ευρέως από τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους ίδιους τους ευρωβουλευτές ως ανεπαρκείς.
Τα μέτρα «που θα απέτρεπαν ένα μελλοντικό σκάνδαλο δεν αντιμετωπίστηκαν επειδή εξακολουθούμε να έχουμε έλλειψη παρακολούθησης και επιβολής», δήλωσε στο Euractiv η Σάρι Χιντς, υπεύθυνη πολιτικής για την πολιτική ακεραιότητα της ΕΕ στη Διεθνή Διαφάνεια ΕΕ.
Το όργανο δεοντολογίας της ΕΕ δεν θα έχει εξουσίες έρευνας ή επιβολής κυρώσεων, σύμφωνα με την Χιντς.
Η ίδια πρόσθεσε: «Όταν έχεις ένα σύστημα όπου γνωρίζεις ότι υπάρχει ισχυρή ανεξάρτητη εποπτεία και παρακολούθηση των δραστηριοτήτων, καθώς και αποτρεπτικές κυρώσεις όταν κάτι παραβιάζεται, τότε αναπτύσσεις μια κουλτούρα ακεραιότητας, όπου αυτού του είδους οι πρακτικές δεν συμβαίνουν».
