Αρχαιολογικές ανακαλύψεις-έρευνες

[fonfon]

Ανακαλύφθηκαν οστά του αρχαιότερου γνωστού ανθρώπινου προσώπου στη Δυτική Ευρώπη
Οι επιστήμονες κάνουν λόγο για «νέο παράγοντα στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης στην Ευρώπη»


Φωτ.: YouTube screenshot / Human Origins 101 | National Geographic

Το 2022, ερευνητές ανακάλυψαν θραύσματα οστών σε αρχαίο σπήλαιο στην Ισπανία και όπως συμπέραναν, ανήκουν στο αρχαιότερο γνωστό ανθρώπινο πρόσωπο στη δυτική Ευρώπη.

Η έρευνα για τα απολιθωμένα λείψανα του προσώπου ενός ανθρωπίνου (hominin) που βρέθηκαν στην περιοχή Sima del Elefante, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.

Πρόκειται για τμήμα της άνω γνάθου και του ζυγωματικού οστού από την αριστερή μεριά ενός ενήλικου ατόμου. Οι ερευνητικές ομάδες χρησιμοποίησαν παραδοσιακές τεχνικές συντήρησης και αποκατάστασης, συνδυαστικά με προηγμένα εργαλεία τρισδιάστατης ανάλυσης, προκειμένου να ανακατασκευάσουν τα απολιθωμένα θραύσματα. Εκτίμησαν την ηλικία τους μεταξύ 1,1 και 1,4 εκατομμυρίων ετών.



«Αυτή η εργασία εισάγει έναν νέο παράγοντα στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης στην Ευρώπη», δήλωσε η Δρ Rosa Huguet του Πανεπιστημίου Rovira i Virgili στη νότια Καταλονία, η οποία συνέβαλε στην αποκάλυψη των απολιθωμάτων.

Το 2007 είχε βρεθεί στην ίδια τοποθεσία ένα σαγόνι ανθρωπίνου ηλικίας 1,1-1,2 εκατομμυρίων ετών. Τα νέα απολιθώματα εντοπίστηκαν δύο μέτρα βαθύτερα από το σαγόνι. Αυτός ο παράγοντας οδηγεί τους ερευνητές στην υπόθεση, ότι είναι παλαιότερα σε ηλικία.

Ανεπίσημα, οι ερευνητές έδωσαν στο απολίθωμα το παρατσούκλι «Pink» από τους Pink Floyd, των οποίων το άλμπουμ The Dark Side of the Moon μεταφράζεται ως «La cara oculta de la luna», όπου «cara oculta» σημαίνει «κρυμμένο πρόσωπο».

Τι σημαίνει η ανακάλυψη για την εξέλιξη του ανθρώπου στην Ευρώπη
Η Δρ María Martinón-Torres, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Έρευνας για την Ανθρώπινη Εξέλιξη στο Burgos, δήλωσε ότι μεταξύ των χαρακτηριστικών του, το Pink είχε πιο επίπεδη ρινική δομή από τον Homo antecessor, ο οποίος μοιράζεται το πιο σύγχρονο πρόσωπο και τα προεξέχοντα ρινικά οστά του Homo sapiens. Ο Chris Stringer, επικεφαλής έρευνας για την ανθρώπινη εξέλιξη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο, δήλωσε ότι το απολίθωμα είναι «ένα πολύ σημαντικό εύρημα».

Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι η δυτική Ευρώπη κατοικούνταν από τουλάχιστον δύο είδη Homo κατά την περίοδο του πρώιμου Πλειστόκαινου: τον Homo affinis erectus και αργότερα τον Homo antecessor.

Η Ευρασία κατοικήθηκε για πρώτη φορά από ανθρωπίνους, τουλάχιστον πριν από 1,8 εκατομμύρια χρόνια. Οι αποδείξεις όμως για τις πρώιμες εγκαταστάσεις, έχουν περιοριστεί σε εξαιρετικά κατακερματισμένα δείγματα απολιθωμάτων από την Ιβηρική Χερσόνησο. Τα δεδομένα που έχουν βρεθεί στη συγκεκριμένη τοποθεσία, υποδηλώνουν ότι το τοπίο κατά το πρώιμο Πλειστόκαινο, είχε ένα μείγμα δασικών εκτάσεων, υγρών βοσκοτόπων και εποχικών πηγών νερού, δημιουργώντας ένα πλούσιο σε πόρους τοπίο γι' αυτούς τους πρώιμους ανθρώπινους πληθυσμούς.

Με πληροφορίες από Guardian, ΑΠΕ-ΜΠΕ
https://www.lifo.gr/now/entertainment/a ... sti-dytiki

[fonfon]

Πολιτισμός 5.000 ετών ανακαλύφθηκε στην Αραβική έρημο χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη
Είναι μια σημαντική εξέλιξη για την αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή

Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί ένα πολυσυζητημένο θέμα εδώ και χρόνια. Παρότι έχει και μειονεκτήματα, μια νέα αρχαιολογική ανακάλυψη αποδεικνύει πως μπορεί να μας βοηθήσει να αποκαλύψουμε το παρελθόν. Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Khalifa του Άμπου Ντάμπι κατάφερε να εντοπίσει ίχνη ενός πολιτισμού 5.000 ετών κάτω από την άμμο μιας από τις μεγαλύτερες ερήμους στον κόσμο, χάρη σε μια νέα προσέγγιση που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με το mymodernmet.

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geosciences, η ερευνητική ομάδα ανέφερε ότι βρήκε στοιχεία ενός αρχαίου πολιτισμού κάτω από την άμμο του αρχαιολογικού χώρου Saruq Al-Hadid, που βρίσκεται εντός της ερήμου Rub al-Khali. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία SAR, οι ερευνητές αξιοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη σε συνδυασμό με δορυφορικές εικόνες για την αυτοματοποίηση της ανίχνευσης και χαρτογράφησης του χώρου.



Γνωστή και ως «Άδεια Περιοχή», η έρημος Rub al-Khali εκτείνεται σε περισσότερα από 650.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην Αραβική Χερσόνησο, καθιστώντας την τη μεγαλύτερη συνεχόμενη έκταση άμμου στον κόσμο. Το αφιλόξενο περιβάλλον καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την αρχαιολογική έρευνα. «Λόγω του κλίματος και του γεγονότος ότι μεγάλο μέρος της χώρας είναι έρημος, ήταν πολύ δύσκολο να επιθεωρήσουμε την περιοχή από το έδαφος», εξηγεί η Diana Francis, επικεφαλής του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών και Γεωφυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Khalifa. «Γι’ αυτό ήταν κρίσιμης σημασίας η χρήση δορυφορικών δεδομένων. Έπειτα, χρειαζόμασταν μια τεχνολογία που να μπορεί να “δει” κάτω από την άμμο».



Η ακρίβεια αυτής της μεθόδου είναι εντυπωσιακή, αφού φτάνει τα 50 εκατοστά. Επιπλέον, η διαδικασία παράγει τρισδιάστατα μοντέλα των κατασκευών που κρύβονται κάτω από την άμμο, παρέχοντας πολύτιμα οπτικά δεδομένα για περαιτέρω έρευνα.



Η πολιτιστική υπηρεσία του Ντουμπάι, η οποία είναι υπεύθυνη για τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής, έχει ήδη εγκρίνει ανασκαφές στην τοποθεσία μετά τη δημοσίευση της μελέτης. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι οι τεχνικές που περιγράφονται στην έρευνά τους «θα προσαρμοστούν περαιτέρω ώστε να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της αρχαιολογικής έρευνας σε μεγαλύτερες περιοχές και παρόμοια περιβάλλοντα». Αυτή θα μπορούσε να είναι μια σημαντική εξέλιξη για την αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή: «Αυτές οι περιοχές παραμένουν ανεξερεύνητες, αλλά γνωρίζουμε ότι έχουν πολιτιστική ιστορία», σημειώνει η Diana Francis.
https://mikropragmata.lifo.gr/zoi/polit ... noimosyni/

5,000-Year-Old Civilization Discovered Beneath the Sand in the Arabian Peninsula Thanks To AI
https://mymodernmet.com/ai-archaeology- ... discovery/

Detecting and Predicting Archaeological Sites Using Remote Sensing and Machine Learning—Application to the Saruq Al-Hadid Site, Dubai, UAE
https://www.mdpi.com/2076-3263/13/6/179

[fonfon]

Μυστήριο με αρχαία πυραμίδα στο Ισραήλ: Πάπυροι στα ελληνικά, νομίσματα και όπλα - Δείτε φωτογραφίες



«Δυσεπίλυτος γρίφος» για την αρχαιολογική κοινότητα, πυραμίδα γεμάτη από θησαυρούς που εντοπίστηκε στην έρημο της Ιουδαίας- Τα σενάρια

Οι επιστήμονες στο Ισραήλ έμειναν, δίχως υπερβολή, σαστισμένοι μετά την ανακάλυψη μιας «μυστηριώδους» δομής σε σχήμα πυραμίδας, που ήταν γεμάτη με αρχαίους θησαυρούς στην έρημο της Ιουδαίας.



Το «απίστευτο φρούριο της ερήμου», περίπου 2.200 ετών, αποκαλύφθηκε στην κοιλάδα Nahal Zohar κοντά στη Νεκρά Θάλασσα στο ανατολικό Ισραήλ.

Σε αντίθεση με τους άψογα διατεταγμένους ογκόλιθους των πυραμίδων της Αιγύπτου, ο σχηματισμός ύψους 20 μέτρων είναι κατασκευασμένος από πέτρες λαξευμένες στο χέρι, με την κάθε μια να ζυγίζει εκατοντάδες λίβρες.

Τα ευρήματα μεταξύ των λίθων περιλαμβάνουν έγγραφα γραμμένα στα ελληνικά σε πάπυρο – ένα υλικό παρόμοιο με το χαρτί, φτιαγμένο από το κουκούτσι του φυτού πάπυρος.



Υπάρχουν επίσης όπλα 2.200 ετών, υφάσματα, καλάθια, χάντρες και χάλκινα νομίσματα, λένε ανασκαφείς από την Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ.

«Τα ευρήματα είναι συγκλονιστικά και προκαλούν συγκίνηση. Η σημασία τους για την αρχαιολογική και ιστορική έρευνα είναι τεράστια», δήλωσε ο Eli Escusido, διευθυντής της Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ.

Ωστόσο, η σημασία και ο σκοπός δημιουργίας αυτού του οικοδομήματος δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί από τους ερευνητές.



Δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα τι εξυπηρετούσε το κτίριο, αλλά θα μπορούσε να είχε ανεγερθεί ως τάφος ή ιστορικό μνημείο.

Ενδεχομένως, ήταν ένας πύργος- φρούριο, ένας σταθμός επιφυλακής για την προστασία μιας σημαντικής εμπορικής διαδρομής κατά μήκος της Νεκράς Θάλασσας.

Πριν από περίπου 2.000 χρόνια, πολύτιμοι πόροι όπως το αλάτι και η πίσσα –μια ουσία που χρησιμοποιήθηκε στον αρχαίο κόσμο ως κόλλα, κονίαμα και υλικό στεγανοποίησης– θα είχαν μεταφερθεί κατά μήκος της.



Όταν αυτά τα πολύτιμα εμπορεύματα έφταναν στα παράκτια λιμάνια γύρω από τη Νεκρά Θάλασσα και αγοράζονταν από πλούσιους εμπόρους.



Σύμφωνα με την Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ που πραγματοποιεί ανασκαφές με τη βοήθεια εθελοντών, το οικοδόμημα χρονολογείται από την εποχή που η Αιγυπτιακή δυναστεία των Πτολεμαίων και η δυναστεία των Ελλήνων Σελευκιδών κυβέρνησαν το Ισραήλ.



Κάποια στιγμή εκεί υπήρχες ένας «σταθμός» – σημείο στάσης για ταξιδιώτες μεγάλων αποστάσεων.

Η εποχή εξακριβώνεται εξάλλου από τα χάλκινα νομίσματα με αναφορές στους Πτολεμαίους και τον Αντίοχο Δ', τον βασιλιά της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών.



Σε κοινή δήλωση, οι διευθυντές ανασκαφών Matan Toledano, Dr Eitan Klein και Amir Ganor χαρακτήρισαν το αρχαιολογικό εύρημα ως «πολλά υποσχόμενο χώρο» σε «καταπληκτική κατάσταση».

«Αυτό που έχουμε εδώ είναι μια από τις πιο πλούσιες και πιο ενδιαφέρουσες αρχαιολογικές ανασκαφές που έχουν βρεθεί ποτέ στην έρημο της Ιουδαίας», είπαν.


https://www.skai.gr/news/culture/mystir ... a-kai-opla

[Ίακχος]

Άνθρωποι ταξίδευαν στη Μάλτα με κανο πριν 8500 χρόνια
https://www.lifo.gr/now/tech-science/xa ... k9D6KSm6Jw

[fonfon]

Βυζαντινό μοναστήρι 1.400 ετών αποκαλύφθηκε στην έρημο Νεγκέβ στο Ισραήλ
Ανακαλύφθηκε μοναστήρι της Βυζαντινής περιόδου στη Νεγκέβ με ψηφιδωτά, επιγραφές και εγκαταστάσεις παραγωγής κρασιού - Μια μοναδική ματιά στη ζωή των μοναχών πριν 1.400 χρόνια


φωτ.: Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ισραήλ

Ένα καλοδιατηρημένο μοναστήρι και μια αγροικία της Βυζαντινής περιόδου, ηλικίας άνω των 1.400 ετών, ήρθαν στο φως στη Νεγκέβ, ρίχνοντας φως στη μοναστική ζωή της ερήμου κατά τον 6ο-7ο αιώνα μ.Χ.

Η Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ισραήλ ανακοίνωσε τη σημαντική ανακάλυψη ενός βυζαντινού μοναστηριού και παρακείμενης αγροικίας, που διασώζονται σε εξαιρετική κατάσταση και χρονολογούνται στον 6ο αιώνα μ.Χ., στο Γκιβότ Μπαρ, βόρεια της Μπερσεβά.

Ο επικεφαλής αρχαιολόγος, Nir-Shimshon Paran, δήλωσε: «Το μοναστήρι διατηρήθηκε καλά και μαρτυρά τη μοναστική ζωή στην περιοχή κατά τη Βυζαντινή περίοδο. Οι ψηφιδωτοί διάκοσμοι ήταν απλοί, πιθανόν έργο των ίδιων των μοναχών».


φωτ.: Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ισραήλ

Το μοναστικό συγκρότημα περιλάμβανε παρεκκλήσι, τράπεζα, κουζίνα, βοηθητικούς χώρους και πατητήρι. Ξεχωρίζει το παρεκκλήσι με ένα μοναδικό ψηφιδωτό στο κέντρο του οποίου υπάρχει σταυρός της Μάλτας, ενώ μια τρίστιχη ελληνική επιγραφή αναφέρει το όνομα του μοναστηριού και τέσσερις μοναχούς που ζούσαν εκεί.

Δίπλα βρέθηκαν δύο τάφοι στο ανατολικό άκρο του παρεκκλησίου, ενώ μια χαραγμένη επιγραφή με σταυρό υποδηλώνει χρήση για ταφικούς σκοπούς.

Τα ευρήματα περιλαμβάνουν κεραμικά του 5ου αιώνα, μαγειρικά σκεύη, μεταλλικά αντικείμενα (όπως άγκιστρα και αλυσίδες) και γυάλινες κανδήλες, που φανερώνουν λειτουργική χρήση του χώρου.


φωτ.: Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ισραήλ

Παραγωγή κρασιού και καθημερινότητα των βυζαντινών μοναχών
Η κουζίνα ταυτοποιήθηκε από στρώμα στάχτης και τραπέζια εργασίας. Στο δάπεδο είχε τοποθετηθεί δοχείο ταφούν (ṭabun) για μαγείρεμα. Στο ανατολικό τμήμα υπήρχε πατητήρι κρασιού 5,7 × 6 μ., δεξαμενή και πιθανώς στέρνα.

Ο Paran σημειώνει:

«Η εγκατάλειψη του μοναστηριού πιθανόν συνέβη κατά την έναρξη της ισλαμικής περιόδου, λόγω επιδείνωσης της ασφάλειας στην περιοχή».
Νότια του μοναστηριού αποκαλύφθηκε αγροικία με ορθογώνιο παρατηρητήριο και μικρό παράθυρο. Νομίσματα και κεραμικά που εντοπίστηκαν χρονολογούνται στις αρχές του 6ου αιώνα. Η αγροικία φαίνεται να λειτούργησε για μία μόνο περίοδο, όπως και το μοναστήρι.


φωτ.: Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ισραήλ

Η ανασκαφή και η μελέτη δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό ‘Atiqot (Τόμος 116). Οι ανακαλύψεις αυτές παρέχουν πολύτιμα στοιχεία για τη ζωή των μοναχών στην έρημο της Νεγκέβ κατά τη Βυζαντινή εποχή.
https://www.lifo.gr/now/tech-science/by ... sto-israil

[fonfon]

Προϊστορικό μυρμήγκι διατηρήθηκε σε κεχριμπάρι επί 16 εκατ. χρόνια: «Σαν να βρίσκεις διαμάντι»
Το σπάνιο έντομο βοηθά τους επιστήμονες να αποκαλύψουν νέα μυστικά για ένα από τα πιο άπιαστα είδη της φύσης


Φωτογραφία αρχείου: Pixabay.com

Ένα μυρμήγκι που παγιδεύτηκε σε κεχριμπάρι πριν από 16 εκατομμύρια χρόνια αποτελεί σήμερα πολύτιμο υλικό για την επιστήμη.

Το σπάνιο μυρμήγκι βοηθά τους επιστήμονες να αποκαλύψουν νέα μυστικά για ένα από τα πιο άπιαστα είδη της φύσης. Το πρόσφατα ανακαλυφθέν είδος είναι γνωστό ως «μυρμήγκι χώματος» (dirt ant) – όνομα που προέρχεται από την ικανότητά του να καλύπτεται με χώμα για να καμουφλάρεται – βρέθηκε εγκλωβισμένο σε κεχριμπάρι από τη Δομινικανή Δημοκρατία, στην Καραϊβική, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the Royal Society B.

«Το να βρεις ένα τέτοιο μυρμήγκι σήμερα είναι συναρπαστικό, δεδομένου του πόσο καλά μένουν κρυμμένα, αλλά το βρήκαμε αιχμαλωτισμένο σε κεχριμπάρι και είναι σαν να βρίσκεις ένα διαμάντι», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Gianpiero Fiorentino, υποψήφιος διδάκτορας στο Barden Lab του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Νιου Τζέρσεϊ (NJIT), σε σχετική ανακοίνωση.

Τα μυρμήγκια αυτού του τύπου, γνωστά επιστημονικά ως Basiceros, πιστεύεται ότι υπήρχαν μόνο σε τροπικά δάση από την Κόστα Ρίκα έως τη Νότια Βραζιλία.

Το απολιθωμένο δείγμα, που έλαβε την ονομασία Basiceros enana, είναι αισθητά μικρότερο από τους σύγχρονους συγγενείς του, με μήκος μόλις 5,13 χιλιοστά — περίπου το μισό μέγεθος από τα σημερινά μυρμήγκια, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση των επιστημόνων.

«Σχεδόν διπλασιάστηκαν σε μέγεθος σε διάστημα 20 εκατομμυρίων ετών», δήλωσε ο Φιορεντίνο. «Προηγούμενες θεωρίες υποστήριζαν ότι αυτά τα μυρμήγκια ήταν αρχικά μεγάλα και μικραίνουν με την πάροδο του χρόνου, οπότε αυτό αλλάζει εντελώς την κατανόησή μας».

Τα μυρμήγκια και η τέχνη του καμουφλάζ
Τα μυρμήγκια χώματος έχουν εξαιρετική ικανότητα καμουφλάζ, καθώς μπορούν να καλυφθούν με σωματίδια χώματος, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες τρίχες στο σώμα τους για να ενσωματωθούν πλήρως στο περιβάλλον. Το απολίθωμα δείχνει ότι αυτή η τεχνική μεταμφίεσης υπήρχε ήδη πριν από τουλάχιστον 16 εκατομμύρια χρόνια.



Καλλιτεχνική αποτύπωση του Basiceros enana, του μυρμηγκιού που διατηρήθηκε σε κεχριμπάρι επί 16 εκατομμύρια χρόνια από δεδομένα αξονικής τομογραφίας – οι εξειδικευμένες τρίχες που χρησιμοποιούνται για τη συλλογή χώματος φαίνονται με κίτρινο χρώμα και καλύπτουν τα πόδια και το κεφάλι / Φωτογραφία: Gianpiero Fiorentino (NJIT)

«Αυτό που μας δείχνει, είναι ότι το να παίζεις νεκρός και να κρύβεσαι αποδίδει», σχολίασε ο Φιορεντίνο.

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε προηγμένη τεχνολογία τρισδιάστατης απεικόνισης και διαπίστωσε ότι το αρχαίο μυρμήγκι είχε πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα σύγχρονα είδη του, όπως οι χαρακτηριστικές κάτω γνάθοι με 12 τριγωνικά δόντια, κατάλληλες για τη σύλληψη θηραμάτων.

Ο Dr. Phil Barden, αναπληρωτής καθηγητής βιολογίας στο NJIT και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, εκτιμά ότι η αλλαγή των περιβαλλοντικών συνθηκών πιθανότατα συνέβαλε στην εξαφάνιση αυτών των μυρμηγκιών από την Καραϊβική.

«Αυτό το απολίθωμα είναι ένα κομμάτι ενός μεγαλύτερου παζλ που θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε γιατί ορισμένες ομάδες οργανισμών υφίστανται εξαφάνιση και άλλες επιβιώνουν για εκατομμύρια χρόνια», δήλωσε ο Μπάρντεν.

Οι επιπτώσεις της ανακάλυψης ξεπερνούν την κατανόηση των ίδιων των εντόμων. Ο Φιορεντίνο υπογράμμισε ότι πάνω από το ένα τρίτο των ειδών μυρμηγκιών που ζούσαν κάποτε στη Δομινικανή Δημοκρατία έχουν πλέον εξαφανιστεί.

«Η κατανόηση του τι προκάλεσε αυτό το μοτίβο τοπικής εξαφάνισης είναι ζωτικής σημασίας για τον μετριασμό της σύγχρονης ανθρωπογενούς εξαφάνισης και την προστασία της βιοποικιλότητας», επισήμανε.

Με πληροφορίες από ABC News
https://www.lifo.gr/now/tech-science/pr ... a-briskeis

[fonfon]

Σπάνιες ιστορίες του Μέρλιν και του βασιλιά Αρθούρου βρέθηκαν σε χειρόγραφο του 13ου αιώνα
Ανακαλύφθηκε σπάνιο χειρόγραφο του 13ου αιώνα για τον Μέρλιν και τον βασιλιά Αρθούρο, «κρυμμένο» σε βιβλιοδεσία του 16ου αιώνα


φωτ.: Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ

Ένα σπάνιο απόσπασμα χειρογράφου του 13ου αιώνα που περιγράφει περιπέτειες του Μέρλιν και του βασιλιά Αρθούρου, εντοπίστηκε τυχαία μέσα στη βιβλιοδεσία ενός αρχειακού βιβλίου του 16ου αιώνα στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

Πρόκειται για τμήμα της Suite Vulgate du Merlin, συνέχειας του γνωστού κύκλου του Lancelot-Grail, ενός από τα πιο δημοφιλή μεσαιωνικά έργα.

Το χειρόγραφο χρονολογείται μεταξύ 1275 και 1315, αλλά επέζησε επειδή επαναχρησιμοποιήθηκε ως εξώφυλλο για ένα βιβλίο με κτηματολογικά έγγραφα του Huntingfield Manor, ιδιοκτησίας της οικογένειας Vanneck. Λόγω της παράξενης αυτής βιβλιοδεσίας, το κείμενο παρέμενε κυριολεκτικά «ραμμένο» και αόρατο για αιώνες.

Ψηφιακή μαγεία για την ανάγνωση του χειρογράφου για τον Μέρλιν και τον βασιλιά Αρθούρο
Μια πρωτοποριακή ερευνητική συνεργασία στο Κέιμπριτζ, με τη συμβολή του Cultural Heritage Imaging Laboratory (CHIL) και με την υποστήριξη του Cambridge Digital Humanities, επέτρεψε την ανάγνωση και ψηφιοποίηση του κειμένου χωρίς να προκληθεί φθορά.

«Δεν είναι μόνο το κείμενο που έχει σημασία, αλλά και το υλικό τεκμήριο», τονίζει η Δρ. Irène Fabry-Tehranchi, ειδικός στις μεσαιωνικές γαλλικές σπουδές.


Γραμμένο στα Παλαιά Γαλλικά -τη γλώσσα που επικρατούσε στην αυλή και την αριστοκρατία της μεσαιωνικής Αγγλίας μετά τη Νορμανδική κατάκτηση- το απόσπασμα αυτό ανήκει στα Αρθουριανά ρομάντζα που απευθύνονταν σε ευγενές κοινό, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών. Αφηγείται δύο σημαντικά επεισόδια από την ολοκλήρωση της Suite Vulgate du Merlin / φωτ.: Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ

Η ομάδα χρησιμοποίησε τεχνολογίες αιχμής όπως πολυφασματική απεικόνιση (MSI) και αξονική τομογραφία (CT scan) για να «ξεδιπλώσει» εικονικά τις σελίδες, χωρίς να καταστρέψει τον αυθεντικό δεσμό.

Μάχες, μεταμφιέσεις και μαγεία
Το απόσπασμα είναι γραμμένο σε παλαιά γαλλικά, τη γλώσσα της αγγλικής αριστοκρατίας του Μεσαίωνα, και περιλαμβάνει δύο σημαντικά επεισόδια:

Η χριστιανική νίκη εναντίον των Σαξόνων στη μάχη του Cambénic
Ο Μέρλιν μεταμφιεσμένος σε αρπιστή στην αυλή του Αρθούρου
Τα λαμπερά αρχικά γράμματα σε κόκκινο και μπλε, η ακρίβεια του γραφικού χαρακτήρα και τα μικρά λάθη στην ονομασία χαρακτήρων, όπως «Dorilas» αντί για «Dodalis», βοηθούν τους ερευνητές να εντοπίσουν τη σχέση του χειρογράφου με άλλες εκδοχές του κύκλου.


Η Sally Kilby (Τμήμα Συντήρησης) και ο Błażej Mikuła (CHIL) φωτογραφίζουν προσεκτικά το εσωτερικό των πτυχών του χειρογράφου / φωτ.: Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ

Η ανακάλυψη ενισχύει όχι μόνο την έρευνα πάνω στην Αρθουριανή λογοτεχνία, αλλά και την επιστήμη της συντήρησης ευπαθών χειρογράφων. Οι μέθοδοι που αναπτύχθηκαν ανοίγουν δρόμους για τη διάσωση άλλων ιστορικών τεκμηρίων που παραμένουν «φυλακισμένα» σε βιβλιοδεσίες και αρχεία.
https://www.lifo.gr/now/tech-science/sp ... ografo-toy

[fonfon]

Ο «κατακλυσμός της Μεσογείου»: Επιστήμονες ανακάλυψαν στοιχεία για τη μεγαλύτερη πλημμύρα στην ιστορία
Η θεωρία του «μεγα-κατακλυσμού», ο οποίος γέμισε τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου πριν από εκατομμύρια χρόνια, διατυπώθηκε το 2009


Καλλιτεχνική ερμηνεία του κατακλυσμού της Μεσογείου μέσω του στενού του Γιβραλτάρ και του στενού της Σικελίας / Φωτ: Wikimedia/WikiArts - Paubahi

Πριν από περίπου πέντε εκατομμύρια χρόνια, ένα καταστροφικό γεγονός φέρεται να γέμισε τη λεκάνη της Μεσογείου μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη πλημμύρα στην ιστορία του πλανήτη.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τεράστιες ποσότητες νερού διέρρευσαν από τη σημερινή τοποθεσία του στενού του Γιβραλτάρ, με ρυθμό σχεδόν χίλιες φορές ταχύτερο από τη ροή του Αμαζονίου. Τώρα, για πρώτη φορά, ανακαλύφθηκαν ενδείξεις στη στεριά που επιβεβαιώνουν αυτό το σενάριο.

Η θεωρία του «μεγα-κατακλυσμού» διατυπώθηκε το 2009, όταν οι επιστήμονες εντόπισαν έναν τεράστιο διαβρωμένο δίαυλο στον βυθό του στενού του Γιβραλτάρ. Μεταγενέστερες έρευνες αποκάλυψαν ίχνη διάβρωσης στον θαλάσσιο πυθμένα, δείχνοντας πώς τα νερά διείσδυσαν με ορμή από το Γιβραλτάρ και πέρασαν από το ρηχό πέρασμα μεταξύ της Σικελίας και της Αφρικανικής ηπείρου, γεμίζοντας τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο Τζιοβάνι Μπαρέκα, γεωλόγος από το Πανεπιστήμιο της Κατάνια, είχε από καιρό την υποψία ότι οι ασυνήθιστοι λοφίσκοι σε σχήμα ρομβοειδούς στη νοτιοανατολική Σικελία, που είναι ευθυγραμμισμένοι μεταξύ τους, είχαν διαμορφωθεί από το κύμα του κατακλυσμού. Μαζί με την ερευνητική του ομάδα, ανέλυσε τους σχηματισμούς και επιβεβαίωσε ότι οι μεγάλες πέτρες στην κορυφή τους προέρχονται από πολύ βαθύτερα γεωλογικά στρώματα.


Οι ασυνήθιστοι λοφίσκοι της Λικάτα, στην ανατολική Σικελία / Φωτ: Google Maps

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι λόφοι διαμορφώθηκαν από νερά βάθους 40 μέτρων, τα οποία ταξίδευαν με ταχύτητα 115 χιλιομέτρων την ώρα. Υπολογιστικά μοντέλα ενισχύουν την υπόθεση ότι πρόκειται για απότοκα του κατακλυσμού που αναμόρφωσε ολόκληρη τη γεωγραφία της Μεσογείου.

Με πληροφορίες από Guardian
https://www.lifo.gr/now/tech-science/o- ... megalyteri

[Ίακχος]

Νέες τεχνολογίες στη χρονολόγηση αρχαιοτήτων δείχνουν μια ηλιακή καταιγίδα στο 5.259 π.χ. με βάση ευρήματα στο Δησπιλιο της Βόρειας Ελλάδας
https://followgreece.com/i-megali-iliak ... WYkiDbnTAg

[jimdenin]

Ενδέχεται με αρκετό ενδιαφέρον:

https://www.zougla.gr/politismos/charva ... iniko-dna/