Ποιες είναι οι πρωταγωνίστριες της γυναικείας, συντηρητικής εναλλακτικής στα social media. Το ιδεολογικό οπλοστάσιο, οι ποπ αναφορές και ο πολιτικός αντίκτυπος του «womanosphere»
https://www.kathimerini.gr
«Οι συντηρητικοί δεν θα νικήσουμε ποτέ όσο βλέπουμε τους εαυτούς μας διαρκώς στις αμυντικές επάλξεις […] Πρέπει να εμπλακούμε στη δημιουργία μιας ποπ κουλτούρας». Τα λόγια αυτά ανήκουν στην Μπρίτανι Μαρτίνεζ, συνιδρύτρια του γυναικείου περιοδικού Evie, και θα μπορούσαν κάλλιστα να περιγράψουν τους στόχους αυτού που ο Guardian σε δημοσίευμα του αποκαλεί «womanosphere»· ή «γυναικόσφαιρα» κατά την «ανδρόσφαιρα» που απασχόλησε πολλαπλώς πρόσφατα την κοινή γνώμη.
Εκτός από τους ινφλουένσερ της «ανδρόσφαιρας» που «κηρύττουν» την ανάγκη επιστροφής στους παραδοσιακούς έμφυλους ρόλους, καταδικάζουν την «woke υστερία» και δίνουν συμβουλές για το πώς θα ανακαλύψει κανείς την «κρυμμένη» και «καταπιεσμένη» από τις «αριστερές ελίτ» αρρενωπότητά του, κυοφορείται εδώ και χρόνια στο διαδίκτυο μια παράλληλη, «συμμαχική», εναλλακτική γυναικεία προσέγγιση.
Εσχάτως, μάλιστα, και με φόντο την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, η απήχηση αυτών των γυναικείων φωνών, τείνει να γίνει στις ΗΠΑ όλο και πιο μαζική, όπως παρατηρεί ο Guardian.
Τι πρεσβεύει αυτή η «γυναικόσφαιρα»; Παρά τις ποικίλες εκφάνσεις της, κοινή συνισταμένη είναι η ανάγκη επιστροφής στο παραδοσιακό, «ένδοξο» παρελθόν ως προς τη διάρθρωση των έμφυλων σχέσεων. Εκεί όπου οι γυναίκες θα είναι ευτυχισμένες -πλην υποταγμένες- νοικοκυρές και οι άνδρες ισχυροί εγγυητές και προστάτες της οικογένειας.
«Θα μπορούσες να έχεις ένα υπέροχο μωρό με τον άνδρα των ονείρων σου»
Η περίπτωση της Μπρετ Κούπερ είναι χαρακτηριστική. Στο κανάλι της στο Youtube -το οποίο μετράει πάνω από 1,5 εκ. συνδρομητές- εντοπίζει κανείς βίντεο με τίτλους όπως: «το βίντεογκειμ με τους non-binary σαμουράι που κανείς δεν ζήτησε», «οι Δημοκρατικοί κάνουν rebranding και αυτό είναι αφόρητο» και «τα πέντε μεγαλύτερα χάιλαϊτ του Τραμπ 2.0» με thubnail την ίδια να σχηματίζει με τα χέρια της μια καρδούλα.
Σε ένα από τα πιο πρόσφατα βίντεο της η Κούπερ σχολιάζει τη διαστημική επίσκεψη έξι γυναικών στην κάψουλα του Blue Origin. Η Κούπερ ναι μεν εμφανίζεται επικριτική απέναντι στην Κέιτι Πέρι και την παρέα της -όπως και πολλές φεμινίστριες-, αλλά έχει ενδιαφέρον ποια εντελώς αντίρροπη επιχειρηματολογία υιοθετεί: «Αυτές οι γυναίκες είναι πλήρως εξαρτημένες από τους άνδρες που δημιούργησαν αυτό το σκάφος. Και ειλικρινά, όλες είμαστε μιας και οι άνδρες δημιούργησαν τον πολιτισμό. Εχτισαν τα σπίτια που ζούμε, το στούντιο στο οποίο τώρα βρίσκομαι… τα διαστημόπλοια με τα οποία πλούσιες σελέμπριτι ταξιδεύουν. Επιλέγω να το αναγνωρίζω, να το γιορτάζω και να είμαι χαρούμενη με αυτό».
Οπως και πολλοί ινφλουένσερ της ανδρόσφαιρας, έτσι και η Κούπερ οικοδομεί την επιχειρηματολογία της πάνω στη διαπίστωση ότι οι νεότερες γενιές -ειδικά η λεγόμενη gen z- βιώνουν μοναχικότητα και ανασφάλεια για το μέλλον. Κατά την ίδια και άλλες διαδικτυακές εκπροσώπους της ίδιας προσέγγισης (βλ. Κάντας Οουεν, Αλεξ Κλαρκ), η λύση στην επισφάλεια, την οικονομική ανασφάλεια και τη μοναξιά, είναι η επιστροφή σε ένα -για εκείνες- εξιδανικευμένο παρελθόν όπου για τη γυναίκα πηγή της ευτυχίας και μοναδικός σκοπός της ζωής είναι η μητρότητα και ο ρόλος της συζύγου. «Θες να επιστρέψεις στο γραφείο σου ενώ θα μπορούσες να αποκτήσεις ένα υπέροχο μωρό με τον άνδρα των ονείρων σου;» ρωτάει η Κούπερ σε ένα βίντεο της και «προειδοποιεί» πως αν μια γυναίκα ασχολείται μόνο με την καριέρα της και με το «να μισεί την πατριαρχία» δεν πρόκειται κάποιος θελκτικός άνδρας «να γυρίσει να τις κοιτάξει».
Σεξουαλικές συμβουλές… «μόνο για παντρεμένες»
Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί και το Evie, ένα περιοδικό που διατηρεί τη φόρμα του γυναικείου Glossy, αλλά ακολουθεί συνειδητά μια συντηρητική «αντι-woke» γραμμή. Οπως αναφέρει το δημοσίευμα του Guardian, ανατρέχοντας κανείς σε σελίδες του περιοδικού, εντοπίζει συμβουλές για το σεξ που απευθύνονται όμως «μόνο σε παντρεμένες γυναίκες», ενώ το 2021 σε άρθρο με τίτλο «Η Αντικειμενική Γυναικεία Ομορφιά Δεν Είναι Ενα Κατάλοιπο Της Πατριαρχίας» διαβάζουμε: «Οταν βλέπουμε ένα ουδέτερο ως προς το φύλο άτομο με έντονα τατουάζ, μπλε μαλλιά, παχύσαρκο, με σκουλαρίκι σέπτουμ σαν ταύρος, τότε μας επικοινωνεί ότι αγνοεί τα πρότυπα κανονικότητας στα οποία συμφωνεί η πλειοψηφία».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην επίσημη ιστοσελίδα του περιοδικού στο Instagram αναρτήθηκε πριν από λίγες ώρες μια σκωπτική απάντηση στο δημοσίευμα του Guardian στην οποία αναφέρονται τα εξής: «Ωχ όχι, υπάρχει ένα γυναικείο περιοδικό που δεν αρνείται τη βιολογία […] δεν σας λέει ότι η παχυσαρκία είναι κάτι υγιές, δεν μισεί την αρρενωπότητα, δεν θεωρεί ντροπή να είναι μια γυναίκα μαμά και να μένει σπίτι […] και δεν κλαίει για την απέλαση βίαιων παράνομων μεταναστών».
Ποπ κουλτούρα με το βλέμμα στο 2028
Η Μπρίτανι Μαρτίνεζ -όπως είδαμε παραπάνω- δεν αναφέρθηκε τυχαία στην ανάγκη δημιουργίας μιας εναλλακτικής συντηρητικής ποπ κουλτούρας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, οι πιο επιδραστικές φωνές του «womanosphere» έχουν στενούς δεσμούς με συντηρητικά ΜΜΕ όπως το Blaze και η Daily Wire, όπως και με την ομάδα ακτιβιστών του Turning Point που στήριξε την υποψηφιότητα Τραμπ. Δημοσίευμα των New York Times αναφερόταν, μάλιστα, πριν απο μερικούς μήνες στα υπέρογκα ποσά που δαπάνησε η εν λόγω οργάνωση σε ινφλουένσερ θιασώτες του MAGA.
Η Εμιλι Αμικ, πολιτική αναλύτρια με έντονη παρουσία στα σόσιαλ μίντια, σε ανάρτησή της στο Substack προχωρά σε ορισμένες ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις για το φαινόμενο της «γυναικόσφαιρας» το οποίο, όπως λέει, «δεν πρέπει να υποτιμήσουμε». «Στις προεδρικές εκλογές του 2024 είδαμε την ανδρόσφαιρα να επηρεάζει περισσότερο από όσο περιμέναμε. Πιστεύω ότι το συντηρητικό κίνημα εκπονεί το ίδιο σχέδιο και με τις γυναίκες και το 2028 θα δούμε την τεράστια επιρροή των επικοινωνιακών μηχανισμών που διαμορφώνονται», λεεί η Αμικ. Αλλωστε, σύμφωνα με την ίδια, «οι ινφλουένσερ δεν είναι απλώς διαφημίσεις. Βρίσκονται στο μπάνιο μαζί σας, σάς κρατούν το χέρι όταν χωρίζετε με το αγόρι σας, σάς βοηθούν να φτιάξετε γεύμα για τα παιδιά σας. Εχετε μαζί τους μια “παρακοινωνική” σχέση».
