Η Μάχη στην Ολυμπία το 364 π.Χ. - Αρκάδες vs Ηλείοι
( Οι Αρκάδες έχουν αφαιρέσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες απ' τους Ηλείους και τους έχουν δώσει στους Πισάτες. Περιγραφή της σύγκρουσης απ' τα "Ελληνικά" του Ξενοφώντος ).
[7.4.28] Οι Αρκάδες ενίσχυσαν τη φρουρά τους στην Ολυμπία, και καθώς ερχόταν ολυμπιακή χρονιά άρχισαν τις ετοιμασίες για την οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων μαζί με τους
Πισάτες, που ισχυρίζονταν ότι ήταν οι αρχικοί επόπτες του ιερού. Όταν ήρθε ωστόσο ο μήνας όπου γιορτάζονται τα Ολύμπια, και οι μέρες όπου συγκεντρώνεται κόσμος για τον πανηγυρισμό, τότε οι Ηλείοι —ύστερα από φανερές προετοιμασίες, κι αφού ζήτησαν βοήθεια από τους Αχαιούς— πήραν τον δρόμο για την Ολυμπία.
[7.4.29] Οι Αρκάδες, που δεν περίμεναν ότι οι Ηλείοι θα ᾽ρχονταν ποτέ να τους χτυπήσουν, διηύθυναν τις γιορτές μαζί με τους Πισάτες.
Είχαν κιόλας γίνει η ιπποδρομία και τ᾽ αγωνίσματα στίβου του πεντάθλου· όσοι όμως έφτασαν ώς την πάλη δεν πάλεψαν στον στίβο, αλλ᾽ ανάμεσα στον στίβο και στον βωμό — γιατί στο μεταξύ ο στρατός των Ηλείων είχε προχωρήσει ώς το τέμενος. Οι Αρκάδες δεν βγήκαν να τους απαντήσουν πιο έξω, αλλά παρατάχτηκαν κατά μήκος του ποταμού Κλάδεου, που κυλάει κοντά στην Άλτι και χύνεται στον Αλφειό. Είχαν μαζί τους και συμμάχους, κάπου δύο χιλιάδες Αργείους οπλίτες και τετρακόσιους Αθηναίους ιππείς.
[7.4.30] Οι Ηλείοι παρατάχτηκαν στην αντικρινή όχθη του ποταμού, έκαναν θυσία κι αμέσως προχώρησαν. Ώς τότε τους περιφρονούσαν σαν πολεμιστές οι Αρκάδες κι οι Αργείοι, αλλά κι οι Αχαιοί κι οι Αθηναίοι· τη μέρα εκείνη, μολοντούτο, μπήκαν επικεφαλής στους συμμάχους τους, σαν περισσότερο γενναίοι· όσο για τους Αρκάδες —γιατί μ᾽ αυτούς χτυπήθηκαν πρώτα—, τους έτρεψαν αμέσως σε φυγή, κι όταν ήρθαν σ᾽ ενίσχυσή τους οι Αργείοι τους αναχαίτισαν και τους νίκησαν κι αυτούς. [7.4.31] Κατόπιν, ωστόσο, τους έφερε η καταδίωξη στον χώρο που βρίσκεται ανάμεσα στο Βουλευτήριο, στο ιερό της Εστίας και στο θέατρο που είναι εκεί δίπλα· εκεί εξακολούθησαν βέβαια να πολεμούν με το ίδιο πείσμα και ν᾽ απωθούν τον εχθρό προς τον βωμό, αλλ᾽ άρχισαν να τους χτυπούν από τις στοές και το Βουλευτήριο και τον μεγάλο ναό — και καθώς οι ίδιοι μάχονταν από χαμηλά, σκοτώθηκαν αρκετοί Ηλείοι κι ανάμεσά τους ο ίδιος ο Στρατόλας, διοικητής των Τριακοσίων. Ύστερα απ᾽ αυτά αποτραβήχτηκαν στο στρατόπεδό τους.
[7.4.32] Ωστόσο οι Αρκάδες κι οι σύμμαχοί τους τόσο πολύ είχαν φοβηθεί για την επόμενη μέρα, ώστε τη νύχτα καθόλου δεν κοιμήθηκαν, παρά την πέρασαν γκρεμίζοντας τα ξύλινα παραπήγματα —που με κόπους είχαν κατασκευαστεί— για να στήσουν φράγμα. Όσο για τους Ηλείους, την άλλη μέρα πλησίασαν, αλλά βλέποντας ότι το φράγμα ήταν οχυρό, κι ότι πολλοί εχθροί είχαν ανέβει πάνω στους ναούς, γύρισαν πίσω στην πόλη τους: είχαν δείξει παλικαριά τέτοια, που ένας θεός βέβαια θα μπορούσε να εμφυσήσει και μέσα σε μια μέρα — αλλά που άνθρωποι δεν θα ᾽ταν ικανοί να προκαλέσουν, ούτε και μέσα σε μεγάλο χρονικό διάστημα, σ᾽ όσους δεν θα ᾽ταν από τη φύση τους παλικάρια.
https://www.greek-language.gr/digitalRe ... 32&page=95
Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη , οι θεατές και οι αθλητές , αντί να την κάνουν με ελαφρά, κάθισαν και έβλεπαν τις μάχες και χειροκροτούσαν τις αντίπαλες παρατάξεις , λες και έβλεπαν αγώνες .
ἀντιστάντων δὲ τῶν Ἠλείων πανδημεὶ συνέστη μάχη καρτερά, θεωμένων τὴν μάχην τῶν παρόντων ἐπὶ τὴν πανήγυριν Ἑλλήνων ἐστεφανωμένων καὶ μεθ᾽ ἡσυχίας ἀκινδύνως ἐπισημαινομένων τὰς ἑκατέρωθεν ἀνδραγαθίας
The Eleians resisted with all their forces and a stubborn battle took place, having as spectators the Greeks who were present for the festival wearing wreaths on their heads and calmly applauding the deeds of valour on both sides, themselves out of reach of danger.
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/tex ... ection%3D3