Μορφές κοινωνικής συνείδησης IV: Τέχνη

[Sol]

Η τέχνη ως μορφή κοινωνικής συνείδησης αποτελεί μέσο για τη γνωριμία του ανθρώπου με τον κόσμο. Το καλλιτεχνικό έργο αποτελεί αποτέλεσμα της αντανάκλασης της πραγματικότητας στη συνείδηση του καλλιτέχνη, ο οποίος εκφράζει σε αυτό μια συγκεκριμένη οπτική της πραγματικότητας, μιαν αποτίμησή της γνωστική, ηθική και αισθητική, την οποία με τη σειρά του ο απoδέκτης του έργου αποκωδικοποιεί με βάση τις δικές του γνώσεις και κυρίως τη δική του ιδεολογία, το κοσμοθεωρητικό μοντέλο μέσω του οποίου προσλαμβάνει τον κόσμο. Ετσι το έργο τέχνης αποτελεί ένα πεδίο αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο δημιουργό και στο θεατή-ακροατή, κατά την οποία η εικόνα της πραγματικότητας που σχηματίζει ο θεατής δια της τέχνης μπορεί, ανάλογα με τις ικανότητες και την πρόθεση του δημιουργού, να φωτιστεί ή να συσκοτιστεί.

[Sol]

Ιστορικά η θεωρητική βάση της απαίτησης για πραγματική αντανάκλαση ήταν η θετικιστική φιλοσοφία του Αύγουστου Κοντ στα μέσα του 19ου αιώνα. Το νέο ιδανικό, το οποίο έπρεπε να επιδιώκει η τέχνη, ακολουθούσε τις εξής αρχές:
- Η τέχνη πρέπει να αποδίδει με ειλικρίνεια τον πραγματικό κόσμο.

- Η αλήθεια μπορεί να γίνει γνωστή μόνο μέσω άμεσης παρατήρησης.

- Μόνο οι σύγχρονοι τρόποι και η σύγχρονη ζωή μπορούν να γίνουν αντικείμενα παρατήρησης.

- Ο παρατηρητής θα πρέπει να προσπαθεί να είναι όσο το δυνατό πιο αντικειμενικός.

[Sol]