Διασκελισμός: Το αλατοπίπερο της ποίησης ή μέγα ολίσθημα;
Διασκελισμός: Το αλατοπίπερο της ποίησης ή μέγα ολίσθημα;
Για όσους τυχόν δεν έχουν υπ΄ όψιν τι είναι ο διασκελισμός στην ποίηση, είναι το φαινόμενο κατά το οποίο το νόημα, η φράση ή μία λέξη δεν ολοκληρώνεται σε έναν στίχο, αλλά συνεχίζεται και στον επόμενο:
Παραδείγματα:
Γιώργος Σεφέρης - Άρνηση
«Μὲ τί καρδιά, μὲ τί πνοή,
τί πόθους καὶ τί πάθος
πήραμε τὴ ζωή μας· λάθος!
κι ἀλλάξαμε ζωή.»
(Η ύπαρξη της άνω τελείως συνιστά νοηματικό διασκελισμό και υπήρξε ένα θέμα με τη μελοποίηση του Θεοδωράκη)
Κων/νος Καβάφης - Ἀπολείπειν ὁ θεὸς Ἀντώνιον
«Σὰν ἔξαφνα, ὥρα μεσάνυχτ’, ἀκουσθεῖ
ἀόρατος θίασος νὰ περνᾶ
μὲ μουσικὲς ἐξαίσιες, μὲ φωνές—
τὴν τύχη σου ποῦ ἐνδίδει πιά, τὰ ἔργα σου
ποῦ ἀπέτυχαν, τὰ σχέδια τῆς ζωῆς σου
ποῦ βγῆκαν ὅλα πλάνες, μὴ ἀνοφέλετα θρηνήσεις.»
Εδώ, στους μαυρισμένους στίχους, έχουμε δύο απανωτούς συντακτικούς διασκελισμούς από τον Καβάφη!
Ποια είναι η γνώμη σας γενικά για τους διασκελισμούς; Σας αρέσουν; Θεωρείτε αδυναμία ενός ποιήματος την ύπαρξη διασκελισμών; Θεωρείτε ότι ενδεχομένως γίνεται κατάχρηση αυτής της δυνατότητας από τους σύγχρονους ποιητές;
Ας συμπληρώσω ότι ο διασκελισμός, παρά τα όσα νομίζουν οι περισσότεροι, δεν είναι ίδιον μόνο της νεώτερης ποίησης· η βυζαντινή υμνογραφία βρίθει διασκελισμών και μάλιστα ενίοτε πολύ τολμηρών!
Ένα τρανό παράδειγμα είναι στο τροπάριο «Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον» της Μεγάλης Παρασκευής οι τελευταίοι στίχοι:
«Μεγαλύνω τὰ πάθη σου,
ὑμνολογῶ καὶ τὴν ταφήν σου
σὺν τῇ Ἀναστάσει, κραυγάζων·
Κύριε, δόξα σοι!»
(Κλασικός συντακτικός διασκελισμός)
Είναι πάμπολλα παραδείγματα, αλλά σκοπός μου δεν είναι να κάνω πλήρη ανάλυση, μόνο να γίνει μία ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ένα δίλημμα και σε σχέση με τη μουσική· όταν θέλετε να συνθέσετε μουσική πάνω σε ένα ποίημα, πιστεύετε ότι πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν οι διασκελισμοί ή η μουσική οφείλει να ακολουθεί πιστά το μέτρο του ποιήματος άσχετα με τους όποιους διασκελισμούς;
Παραδείγματα:
Γιώργος Σεφέρης - Άρνηση
«Μὲ τί καρδιά, μὲ τί πνοή,
τί πόθους καὶ τί πάθος
πήραμε τὴ ζωή μας· λάθος!
κι ἀλλάξαμε ζωή.»
(Η ύπαρξη της άνω τελείως συνιστά νοηματικό διασκελισμό και υπήρξε ένα θέμα με τη μελοποίηση του Θεοδωράκη)
Κων/νος Καβάφης - Ἀπολείπειν ὁ θεὸς Ἀντώνιον
«Σὰν ἔξαφνα, ὥρα μεσάνυχτ’, ἀκουσθεῖ
ἀόρατος θίασος νὰ περνᾶ
μὲ μουσικὲς ἐξαίσιες, μὲ φωνές—
τὴν τύχη σου ποῦ ἐνδίδει πιά, τὰ ἔργα σου
ποῦ ἀπέτυχαν, τὰ σχέδια τῆς ζωῆς σου
ποῦ βγῆκαν ὅλα πλάνες, μὴ ἀνοφέλετα θρηνήσεις.»
Εδώ, στους μαυρισμένους στίχους, έχουμε δύο απανωτούς συντακτικούς διασκελισμούς από τον Καβάφη!
Ποια είναι η γνώμη σας γενικά για τους διασκελισμούς; Σας αρέσουν; Θεωρείτε αδυναμία ενός ποιήματος την ύπαρξη διασκελισμών; Θεωρείτε ότι ενδεχομένως γίνεται κατάχρηση αυτής της δυνατότητας από τους σύγχρονους ποιητές;
Ας συμπληρώσω ότι ο διασκελισμός, παρά τα όσα νομίζουν οι περισσότεροι, δεν είναι ίδιον μόνο της νεώτερης ποίησης· η βυζαντινή υμνογραφία βρίθει διασκελισμών και μάλιστα ενίοτε πολύ τολμηρών!
Ένα τρανό παράδειγμα είναι στο τροπάριο «Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον» της Μεγάλης Παρασκευής οι τελευταίοι στίχοι:
«Μεγαλύνω τὰ πάθη σου,
ὑμνολογῶ καὶ τὴν ταφήν σου
σὺν τῇ Ἀναστάσει, κραυγάζων·
Κύριε, δόξα σοι!»
(Κλασικός συντακτικός διασκελισμός)
Είναι πάμπολλα παραδείγματα, αλλά σκοπός μου δεν είναι να κάνω πλήρη ανάλυση, μόνο να γίνει μία ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ένα δίλημμα και σε σχέση με τη μουσική· όταν θέλετε να συνθέσετε μουσική πάνω σε ένα ποίημα, πιστεύετε ότι πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν οι διασκελισμοί ή η μουσική οφείλει να ακολουθεί πιστά το μέτρο του ποιήματος άσχετα με τους όποιους διασκελισμούς;
Re: Διασκελισμός: Το αλατοπίπερο της ποίησης ή μέγα ολίσθημα;
Θα έλεγα αδυναμία για τα έμμετρα ποιήματα και αδιάφορο για τα υπολοιπα
Aριστοτελης έγραψε: ↑21 Μαρ 2020, 02:32Δεν υπάρχει τίποτε πιο άνισο απ την ίση μεταχείριση των ανίσων
Re: Διασκελισμός: Το αλατοπίπερο της ποίησης ή μέγα ολίσθημα;
θα έλεγα,δυνατότητα που βέβαια ενέχει κινδύνους
όλοι μαζί γινήκαμε συρφετός,
γυρεύοντας ομοιοκαταληξία
μια τόσο ευγενικιά φιλοδοξία
έγινε της ζωής μας ο σκοπός
Κ.Καρυωτάκης
γυρεύοντας ομοιοκαταληξία
μια τόσο ευγενικιά φιλοδοξία
έγινε της ζωής μας ο σκοπός
Κ.Καρυωτάκης
Re: Διασκελισμός: Το αλατοπίπερο της ποίησης ή μέγα ολίσθημα;
Κάθε φορά μπερδευόμουν με αυτό αλλά σκεφτόμουν πως αφού είναι αριστούργημα κάτι λάθος κάνω ...

"I beseech you, in the bowels of Christ, think it possible you may be mistaken".
Re: Διασκελισμός: Το αλατοπίπερο της ποίησης ή μέγα ολίσθημα;
-
- Παραπλήσια Θέματα
- Απαντήσεις
- Προβολές
- Τελευταία δημοσίευση
-
-
Νέα δημοσίευση H ΠτΔ μετά τον Μεγα Μάγιστρο, θα συνεβρεθεί με τον Μεγα Γάμηστρο
από Μαδουραίος » 20 Οκτ 2024, 23:04 » σε Εσωτερική Πολιτική - 13 Απαντήσεις
- 438 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από Μπίστης
21 Οκτ 2024, 00:19
-
-
- 70 Απαντήσεις
- 4702 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από decadent
26 Απρ 2024, 16:22
-
- 5 Απαντήσεις
- 885 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από Σπύρος
13 Απρ 2024, 02:33
-
-
Νέα δημοσίευση Το μέγα λάθος της αντιπολίτευσης..
από Parrot » 08 Μαρ 2024, 13:09 » σε Εσωτερική Πολιτική - 4 Απαντήσεις
- 314 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από stergiosbik
08 Μαρ 2024, 15:34
-