Για μένα το μήνυμα που μένει απ' όλα αυτά είναι
η τεράστια ευθύνη των Βυζαντινών για καταστάσεις που ζούμε μέχρι και σήμερα. Το ότι σήμερα έχουμε απέναντι ένα ισχυρό κράτος-μπαμπούλα που έχει την άνεση να απειλεί τους γείτονες με ενέργειες τύπου Ορουκ Ρέις κλπ έχει τις ρίζες του στο μπάχαλο που λέγεται ύστερο βυζαντινό κράτος. Οι Βυζαντινοί γνώριζαν την επεκτατικότητα των Τούρκων από πολύ παλιά. Δεν είναι μόνο το Μαντζικέρτ. Εδώ μιλάμε για πολιτικές διαρκείας, ευνοϊκές προς έναν επικίνδυνο εχθρό τον οποίο προσεταιρίζονταν και τελικά έμπασαν στα εσωτερικά ζητήματα του βυζαντινού κράτους.
Οι Τούρκοι (Σελτζούκοι και Οθωμανοί) δεν ήταν κανένα μεγάλο φόβητρο στρατιωτικά. Δεν ήταν σε επίπεδο Μογγόλων ας πούμε. Όποτε συναντούσαν σοβαρούς, οργανωμένους στρατούς όπως τους Καταλανούς, διαλύονταν. Ακόμα και κάποιες οργανωμένες επιχειρήσεις από το ίδιο το Βυζάντιο με ικανούς στρατηγούς έτρεπαν τους Τούρκους σε φυγή.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE ... F%8C%CF%82
Και τελικά όταν βρίσκονταν άνθρωποι χαρισματικοί που μπορούσαν να τελειώσουν μόνιμα το θέμα Τούρκοι στη δυτική τουλάχιστον Μικρά Ασία, έρχονταν απρόοπτα όπως αντιζηλίες και εσωτερικές έριδες να ανατινάξουν την επιτυχία που είχε πραγματοποιηθεί. Τον τύφλωσαν και τον φυλάκισαν τον Φιλανθρωπινό. Έναν στρατηγό που ακόμα και όταν εστάλη τυφλός στο μέτωπο, οι Τούρκοι υποχώρησαν προς στιγμήν.
https://slpress.gr/istorimata/vyzantio- ... -to-telos/
Το Βυζάντιο είναι κλασικό παράδειγμα
αυτοκαταστροφικού κράτους. Είχε όλες τις προϋποθέσεις να διατηρήσει μια ισχυρή παρουσία στον ευρύτερο ελλαδικό-δυτικομικρασιατικό χώρο και έβγαλε τα μάτια του. Εγωισμοί των ανταγωνιζόμενων για το θρόνο που εξελίσσονταν σε σπαρακτικούς εμφύλιους, εκμετάλλευση και αδιαφορία για τους υπηκόους, ανούσιες δεισιδαιμονίες και θρησκευτικές εμμονές των ανθενωτικών που κατέληγαν σε διχασμούς και προσοδίες. Πίεζε Αρμένιους και Σύρους να αποδεχτούν το δόγμα της Χαλκηδόνας αντί να τους δείξει θρησκευτική ανεκτικότητα σε μια εποχή που οι περιφερειακοί αυτοί πληθυσμοί βρίσκονταν μια ανάσα από τους γειτονικούς Τούρκους!
Μιλάμε για θλιβερή κατάσταση. Θα μου πει κανείς ότι δεν ήταν τότε τόσο ισχυρή η ιδέα της "εθνικής ομοψυχίας". Γιατί να ενδιαφέρει τον Καντακουζηνό πόσο θα βλάψει το Βυζάντιο (και μετέπειτα τους ελληνικούς πληθυσμούς) η εισαγωγή των οθωμανικών στρατευμάτων στη βαλκανική. Αυτός τη δουλειά του ήθελε να κάνει. Σωστό κι αυτό...

Φανταστείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η ιστορία αν το Βυζάντιο είχε μείνει ενωμένο στις κρίσιμες στιγμές την περίοδο των τουρκικών εισβολών. Φανταστείτε πόσο ισχυρότερο θα εμφανιζόταν το ελληνικό έθνος-κράτος και στις δύο πλευρές του Αιγαίου όταν θα αναδύονταν οι εθνικισμοί του 19ου αιώνα και θα περνάγαμε από τις αυτοκρατορίες στα εθνικά κράτη.