Αλλαγή ή Σταθερότητα;

[skakos]

Υφίσταται η έννοια της αλλαγής; Όταν ένα πράγμα Α αλλάζει κα γίνεται Β τι συμβαίνει; Μπορούμε να πούμε ότι έχει αλλάξει σε Β από τη στιγμή που το Α δεν υφίσταται καν; Για κάποιους φιλόσοφους (βλ. Παρμενίδης) ο κόσμος είναι Ένα. Και το Ένα δεν αλλάζει. Οι αλλαγές που βλέπουμε είναι απλά ψευδαισθήσεις. Για άλλους η συνεχής αλλαγή είναι η ουσία του κόσμου.

Λοιπόν;

Μπορούμε να πατήσουμε πάλι στο ίδιο ποτάμι;

[Αίγαγρος]

Πάνω σε αυτό στηρίχτηκε η πολεμική του Παρμενίδη προς τον Ηράκλειτο, όταν μιλάει για δίκρανους* μέσα στο ποίημά του, χωρίς να κατονομάζει τον Εφέσιο. Ο μεν Ηράκλειτος πίστευε πως η αλλαγή ήταν θεμελιώδης στα πράγματα, ο δε Παρμενίδης ψευδαίσθηση. Για τον Παρμενίδη, φαίνεται πως υπήρχε συσχέτιση της "αλλαγής" και της "κινήσεως", δηλαδή θεωρούσε πως δεν υφίσταται "κίνηση", καθότι δεν υφίσταται "αλλαγή". Η κίνηση ήταν αιτία κάθε αλλαγή (ή το ανάποδο, δεν θυμάμαι τώρα) όπως την όριζε ο Αριστοτέλης. Αφού το ον μένει ως έχει, είναι ένα ως προς τη φύση του και δεν αλλάζει, δηλαδή η ύπαρξη δεν διασπάται, τότε δεν έχει νόημα να μιλάμε για κίνηση.
Εντάξει, και ο Ηράκλειτος αντιλαμβανόταν την αλλαγή ως έκφανσεις του όντος, και όχι ως διαφορετικές ουσίες. Δηλαδή η πολλαπλότητα μέσα στην ενότητα, στο ένα. Τι ισχύει εν τέλει ; εξαρτάται τι παραδοχές κάνουμε, για μένα η διαφωνία είναι καθαρά θεωρητική και ίσως γλωσσική.


*ειρωνικά έτσι κατονομάζει την θεωρία των αντιθέτων.

[Thor]

σταθερη αλλαγη.

[skakos]

Πάνω σε αυτό στηρίχτηκε η πολεμική του Παρμενίδη προς τον Ηράκλειτο, όταν μιλάει για δίκρανους* μέσα στο ποίημά του, χωρίς να κατονομάζει τον Εφέσιο. Ο μεν Ηράκλειτος πίστευε πως η αλλαγή ήταν θεμελιώδης στα πράγματα, ο δε Παρμενίδης ψευδαίσθηση. Για τον Παρμενίδη, φαίνεται πως υπήρχε συσχέτιση της "αλλαγής" και της "κινήσεως", δηλαδή θεωρούσε πως δεν υφίσταται "κίνηση", καθότι δεν υφίσταται "αλλαγή". Η κίνηση ήταν αιτία κάθε αλλαγή (ή το ανάποδο, δεν θυμάμαι τώρα) όπως την όριζε ο Αριστοτέλης. Αφού το ον μένει ως έχει, είναι ένα ως προς τη φύση του και δεν αλλάζει, δηλαδή η ύπαρξη δεν διασπάται, τότε δεν έχει νόημα να μιλάμε για κίνηση.
Εντάξει, και ο Ηράκλειτος αντιλαμβανόταν την αλλαγή ως έκφανσεις του όντος, και όχι ως διαφορετικές ουσίες. Δηλαδή η πολλαπλότητα μέσα στην ενότητα, στο ένα. Τι ισχύει εν τέλει ; εξαρτάται τι παραδοχές κάνουμε, για μένα η διαφωνία είναι καθαρά θεωρητική και ίσως γλωσσική.


*ειρωνικά έτσι κατονομάζει την θεωρία των αντιθέτων.

Και εγώ γενικά είμαι της άποψης πως πολλές από τις "διαμάχες" των μεγάλων φιλοσόφων μπορούμε να τις λύσουμε αν ξεκαθαρίσουμε λίγο το σε τι αναφέρεται ο καθένας. Για εμένα είναι πιο λογικό να είναι Ένα ο κόσμος και όλα όσα βλέπουμε να είναι ψευδαισθήσεις που προκαλούνται από τις ατελείς αισθήσεις μας. Η πάλη των αντιθέτων μπορεί απλά να θέλει να μας δείξει πως δεν υπάρχουν αυτά τα αντίθετα...