Επετειακό νήμα του ΟΧΙ.

[Στρακαστρουκας]

H Ελλαδα ειναι η μονη χωρα στην Ευρωπη που εχει ως εθνικη εορτη την εναρξη του πολεμου και οχι την ληξη του. Αιτια φυσικα ειναι το γεγονος πως το κρατος της Δεξιας ηθελε να διαγραψει την απο την ιστορια το γεγονος οτι οι Γερμανοι υποχρεωθηκαν να αποχωρησουν απο την Ελλαδα λογω της προωθησης των Σοβιετικων και οτι για περιπου μια βδομαδα η Ελλαδα ηταν πραγματικα ελευθερη πριν αποβιβαστουνε οι Αγγλοι φαιρνοντας την κυβερνηση Παπανδρεου μαζι τους.

Είχαμε δική μας νίκη και θα εορτάζουμε τις επιτυχίες των ξένων;

Επίσης, τί εννοείς "έφεραν"; Η κυβέρνηση Παπανδρέου ήταν η νόμιμη κυβέρνηση της ελεύθερης Ελλάδος.

Κανεναν δεν κερδισαμε. Απλα πολεμησαμε καλα, απωθησαμε τους Ιταλους στην Αλβανια πριν υπαρξει ολικη καταρρευση με την εισβολη των Γερμανων

[Golden Age]

H Ελλαδα ειναι η μονη χωρα στην Ευρωπη που εχει ως εθνικη εορτη την εναρξη του πολεμου και οχι την ληξη του. Αιτια φυσικα ειναι το γεγονος πως το κρατος της Δεξιας ηθελε να διαγραψει την απο την ιστορια το γεγονος οτι οι Γερμανοι υποχρεωθηκαν να αποχωρησουν απο την Ελλαδα λογω της προωθησης των Σοβιετικων και οτι για περιπου μια βδομαδα η Ελλαδα ηταν πραγματικα ελευθερη πριν αποβιβαστουνε οι Αγγλοι φαιρνοντας την κυβερνηση Παπανδρεου μαζι τους.

Είχαμε δική μας νίκη και θα εορτάζουμε τις επιτυχίες των ξένων;

Επίσης, τί εννοείς "έφεραν"; Η κυβέρνηση Παπανδρέου ήταν η νόμιμη κυβέρνηση της ελεύθερης Ελλάδος.

Κανεναν δεν κερδισαμε. Απλα πολεμησαμε καλα, απωθησαμε τους Ιταλους στην Αλβανια πριν υπαρξει ολικη καταρρευση με την εισβολη των Γερμανων

Νίκη ήταν αυτό.

[Ζαποτέκος]

- Το Φθινόπωρο του 1940 οι Άγγλοι διέθεταν στην Αφρική 12,5 μοίρες αεροσκαφών ( καταδιωκτικά , βομβαρδιστικά , μεταφορικά ). Οι 5 από αυτές διατέθηκαν για να ενισχύσουν την Ελλάδα κατά των Ιταλών.

- Στην αρχή της ιταλικής επίθεσης οι Άγγλοι έστειλαν μόνο μια συμβολική αεροπορική δύναμη ( 1 μοίρα ) γιατί δεν περίμεναν πως οι Έλληνες θα κρατήσουν. Ο Ήντεν τόνιζε στους υφισταμένους του πως πρωταρχικός στρατηγικός στόχος ήταν να προστατευθεί η Μέση Ανατολή και η Κρήτη και δευτερευόντως η ηπειρωτική Ελλάδα. Ακόμη και πολλοί Γερμανοί υποστήριζαν πως αφού η αγγλική αεροπορία στην Ελλάδα δεν εξορμά από αεροδρόμια της Βόρειας Ελλάδας , δεν συνιστούσε αιτία πολέμου η παρουσία της αγγλικής αεροπορίας στην ελληνική επικράτεια. Η αγγλική αεροπορική δύναμη ήταν πολύ μικρή , καθαρά συμβολική για έναν περιορισμένο πόλεμο και δεν μπορούσε να βλάψει τις ρουμανικές πετρελαιοπηγές. Άλλοι Άγγλοι όμως πίεζαν να βοηθηθεί η Ελλάδα με ακόμη μεγαλύτερη αγγλική αεροπορική παρουσία , γιατί η Αγγλία έπρεπε να τιμήσει τις εγγυήσεις του 1939 ( έστω κι αν ήταν τώρα μόνη της χωρίς την βοήθεια της Γαλλίας ). Έτσι διατέθηκαν άλλες 4 μοίρες για την Ελλάδα. Η διάθεση 5 μοιρών για την Ελλάδα μείωσε την αγγλική καταδιωκτική αεροπορική δύναμη της Μέσης Ανατολής κατά 30 % και της βομβαρδιστικής κατά 50 %. Τώρα πλέον οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να αγνοήσουν αυτές τις αεροπορικές δυνάμεις.

- Το Νοέμβριο του 1940 οι Άγγλοι είχαν επιβιβαστεί στην Κρήτη κατόπιν ελληνικής αιτήσεως προκειμένου να προστατευτεί από πιθανή απόβαση των δυνάμεων του Άξονα.

- Η αγγλική αεροπορική δύναμη στην Ελλάδα θα προστάτευε τα αεροδρόμια , θα προσέβαλε τις εχθρικές γραμμές συγκοινωνιών καθώς και τα μετόπισθεν του εχθρού ( αλβανικές ακτές κ.α. ) . Δεν θα χρησιμοποιούταν όμως για να βοηθήσουν τον ελληνικό στρατό στην χερσαία μάχη, εκτός κι αν η κατάσταση γινόταν πολύ κρίσιμη για τον ελληνικό στρατό. Επίσης θα συντόνιζε τις επιχειρήσεις της με τις αγγλικές αεροπορικές δυνάμεις της Μάλτας που επιχειρούσαν κατά της Ιταλίας και δεν θα βομβάρδιζε αμάχους .

- Ο Μεταξάς ήταν γνωστός ως Μικρός Μόλτκε.

- Η ελληνική αεροπορία διέθετε γαλλικά, πολωνικά , αγγλικά και γερμανικά αεροσκάφη. Τον Νοέμβριο του 1940 οι Άγγλοι της έδωσαν 12 ακόμη Gladiator , αλλά απέφυγαν να παραχωρήσουν Hurricane και Spitfire.

- Tον Δεκέμβριο του 1940 η αγγλική αεροπορική δύναμη της Ελλάδας ήταν 4 μοίρες : συνολικά όμως 32 αεροσκάφη και όχι 64 όπως προβλεπόταν κανονικά.

- Οι Άγγλοι πίεζαν τον Μεταξά να τους επιτρέψει να δημιουργήσουν αεροδρόμια βορείως του Ολύμπου. ( Τα αγγλικά αεροσκάφη δεν μπορούσαν καλά καλά να φτάσουν μέχρι το Δυρράχιο ακόμη κι αν ανεφοδιάζονταν στην Λάρισα. ) Τους το αρνήθηκε ( 31/12/1940 ) μέχρι να μπορούν να διαθέσουν επαρκείς δυνάμεις προς αντιμετώπιση των Γερμανών. ( Πριν τον πόλεμο οι Άγγλοι υπόσχονταν στα λόγια μυθικές δυνάμεις στην Ελλάδα και στην Τουρκία ). Στις 18/1 τους δήλωσε ρητά πως δεν θα δεχόταν ανεπαρκή αγγλική βοήθεια. Την περίοδο αυτή οι Άγγλοι είχαν αναθαρρήσει με τις ελληνικές επιτυχίες και έκριναν πως η Ελλάδα ήταν πιο σημαντική απ' το να καταληφθεί η Βεγγάζη. Μετά όμως από τις ξεκάθαρες εξηγήσεις του Μεταξά έστρεψαν πάλι την προσοχή των αεροπορικών δυνάμεών τους στην Αφρική , μέχρι που ο Mεταξάς απεβίωσε στις 29/1/1941.

- Τον Ιανουάριο του 1941 έκαναν την εμφάνισή τους στη Μεσόγειο Στούκας και καταδιωκτικά από τη Ρόδο.

- Μετά την άρνηση των Ελλήνων οι Άγγλοι πρόσφεραν ολόκληρη την αεροπορική τους δύναμη που βρισκόταν στην Ελλάδα στην Τουρκία. Οι Τούρκοι φυσικά δεν ήταν μαλάκες και αρνήθηκαν και έτσι οι Άγγλοι παρέμειναν στην Ελλάδα και έκαναν άλλη μια προσπάθεια με τον Παπάγο. Ο Παπάγος τους είπε πως μέχρι τώρα χρησιμοποιείται την δύναμή σας με μαλακισμένο τρόπο και θέλω να υποστηρίξετε τις χερσαίες δυνάμεις μου γιατί έχω πυρομαχικά για αγώνα μόλις 2 μηνών ακόμη . Να σπεύσετε να καταλάβετε τον Αυλώνα ώστε οι Ιταλοί να συνθηκολογήσουν πριν μας την πέσουν οι Γερμανοί. Οι Άγγλοι όμως ήταν σε πολύ δύσκολη θέση στο μέτωπο της Νοτιανατολικής Ευρώπης - Αφρικής - Μέσης Ανατολής. Τον Ιανουάριο - Μάρτιο 1941 είχαν χάσει 184 αεροσκάφη και οι αντικαταστάσεις ήταν μόνο 166. Στις 2/3/1941 τα αμερικανικά Τόμαχοκ που είχαν προμηθευθεί οι Άγγλοι δεν ήταν επισκευάσιμα ή δεν είχαν ανταλλακτικά και κατάλληλα πυρομαχικά. ( Τα αμερικανικά αεροσκάφη Μόχωκ και Τόμαχοκ απαιτούσαν διασκευές προκειμένου τα πυροβόλα τους να βάλλουν αγγλικά πυρομαχικά).

- Το Νοέμβριο 1940 - Φεβρουάριο 1941 στην Ελλάδα τα αγγλικά Blenheim ήταν επιχειρησιακά μόνο κάθε τρίτη ημέρα και σπανίως πετούσαν περισσότερες από 12 εξόδους ημερησίως. Τα Gladiator εκτέλεσαν μόνο 12 εξόδους τον Δεκέμβριο και 12 εξόδους τον Ιανουάριο. Μόλις τον Φεβρουάριο του 1941 η αγγλική αεροπορική δύναμη στην Ελλάδα άρχισε να εμπλέκεται σε χερσαία μάχη και τα Gladiator , Blenheim και Hurricane αύξησαν τις εξόδους τους στις 17 - 23. Τελικά οι Άγγλοι απέσυραν τα Hurricane απ' το αλβανικό μέτωπο προκειμένου να προστατεύσουν την αγγλική αποβίβαση στρατευμάτων στον Πειραιά και στο Βόλο ( οι Γερμανοί θα επιτίθονταν σύντομα μόλις έλιωναν τα χιόνια στις διαβάσεις της Βουλγαρίας ). Ο Παπάγος δυσφόρησε. Την ίδια περίοδο σε νοσοκομείο των Αθηνών βρίσκονταν 50 Άγγλοι αεροπόροι εξαιτίας αφροδίσιων νοσημάτων !

- Στις 28/3/1941 η Ελληνική Αεροπορία στο αλβανικό μέτωπο είχε πρακτικώς καταρρεύσει. Οι διαφωνίες Παπάγου και Άγγλων συνεχίζονταν. Οι Άγγλοι θα αντιμετώπιζαν τους Γερμανούς στον Αλιάκμονα με μόλις 8 ασθενέστατες μεραρχίες και χωρίς αεροπορική κάλυψη. Ουσιαστικά 64 βομβαρδιστικά Blenheim , 19 Hurricane , 16 Gladiator και ελάχιστα Lysander και Wellington απ' την Αίγυπτο θα αντιμετώπιζαν 1.200 εχθρικά αεροσκάφη !!! Κατά την εκκένωση της Ελλάδας είχαν απομείνει μόνο 18 Blenheim , 16 Hurricane και 12 Gladiator εν χρήσει. Αυτά είχαν να αντιμετωπίσουν κάθε μέρα 300 σταθερά ενεργούντα αεροπλάνα της Λουφτβάφε. Απ' τα 16 Hurricane , τα 13 καταστράφηκαν στο έδαφος του Άργους στις 24/4/1941.

- Το Νοέμβριο 1940 - Μάιο 1941 είχαν διατεθεί στην Μέση Ανατολή 1.785 αεροσκάφη. Στα λόγια ! Στην πραγματικότητα μόνο 905 και από αυτά έφτασαν μόλις 377 β΄ διαλογής. Και όσα έφταναν στην Αίγυπτο έμεναν για 30 ημέρες στα συνεργεία προκειμένου να καταστούν επιχειρησιακά.





πηγή πληροφοριών : περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , εκδόσεις Περισκόπιο , τεύχος 18, Κανακάρης Κωνσταντίνος , Η Βρετανική Αεροπορική Δύναμη στην Ελλάδα και η έλλειψη βρετανικής στρατηγικής ( 1940 - 41 )

[Ζαποτέκος]

πηγή πληροφοριών : περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , εκδόσεις Περισκόπιο, τεύχος 7, Κωνσταντίνος Κανακάρης , Η ενίσχυση της Ελλάδας με αεροπλάνα από τις ΗΠΑ κατά το 1940 - 41

- Απ' το 1938 οι ευρωπαϊκές χώρες δεν πουλούσαν αεροπλάνα στην Ελλάδα επικαλούμενες τις δικές τους εθνικές ανάγκες. Γι' αυτό η Ελλάς στράφηκε τον Ιούνιο του 1940 προς τις ΗΠΑ. Επίσημα η Ελλάδα αιτήθηκε αεροπλάνα απ' τις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 1940. Εξαιτίας της ΗΠΑνικής γραφειοκρατίας και των αγγλικών συμφερόντων τα ΗΠΑνικά αεροσκάφη έφτασαν τελικά στο Σουέζ τον ... Απρίλιο του '41 και τα χρησιμοποίησαν οι Άγγλοι.

- Τον Οκτώβριο 1940 η Ελλάδα διέθετε 118 αεροσκάφη , απ' τα οποία μόνο 67 ήταν καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά.

- Συναρμόδια για να πραγματοποιηθεί η αγοραπωλησία ήταν συνολικά 6 ΗΠΑνικά γραφεία εξωτερικών σχέσεων των υπουργείων Εξωτερικών , Ναυτικών , Οικονομικών και του Λευκού Οίκου. Εκτός από αυτό οι ΗΠΑνοί είχαν συμφωνήσει με τους Άγγλους να τους παραδίδουν το 50 % των αεροσκαφών που παρήγαγαν ( οι Άγγλοι είχαν βάλει αγγλικά κεφάλαια στην ΗΠΑνική αεροναυτική βιομηχανία ) . Συνεπώς και τα γραφεία τελικά να έβρισκαν λύση , οι Έλληνες ούτε όσα αεροπλάνα ήθελαν σε αριθμό θα έπαιρναν ούτε και πολύ σύντομα.

- Μετά έμπαιναν και άλλοι παράγοντες. Το διάστημα Ιούνιος - Οκτώβριος 1940 οι ΗΠΑνοί αντιπαθούσαν την Ελλάδα γιατί είχε δικτατορία και φοβόντουσαν μήπως προμηθεύσουν την Ελλάδα και τελικά αυτή ταχθεί με τον Άξονα. Αφού πείσθηκαν ότι η Ελλάδα δεν θα ταχθεί με τον Άξονα, μετά βρήκαν άλλα αρνητικά σημεία του να παραχωρήσουν αεροσκάφη στην Ελλάδα : 1) Οι Έλληνες μικρή μόνο αντίσταση ήταν ικανοί να προβάλουν στην ισχυρή Ιταλία και 2) Η Ελλάδα δεν είχε εκπαιδευμένους τεχνικούς και αεροπόρους κατάλληλους για τα ΗΠΑνικά αεροσκάφη . Γι' αυτούς τους δυο λόγους τα αεροπλάνα τους στην Ελλάδα θα πήγαιναν άχρηστα και καλύτερα να τα έδιναν στην Αγγλία. Οι Άγγλοι μάλιστα πίεζαν γι' αυτό υπερτονίζοντας τον δεύτερο λόγο και πρόσθεταν πως στην Ελλάδα δεν υπήρχαν ούτε κατάλληλα αεροδρόμια .

- Η άμυνα της Ελλάδας στην Ιταλία εξέπληξε ευχάριστα την ΗΠΑνική κοινή γνώμη και οι ΗΠΑνοί αρμόδιοι σκέφτηκαν μήπως θα μπορούσαν να δώσουν στην Ελλάδα "μη ουσιώδη πολεμοφόδια" για τα μάτια του κόσμου και την ενίσχυση του ελληνικού ηθικού .

- Στις 8/11/1940 ο Μεταξάς συνεχάρη τον Ρούζβελτ για την επανεκλογή του και του ζήτησε πάλι αεροπλάνα. Ο Ρούζβελτ παρέπεμψε το ζήτημα στους υφισταμένους του. Στις 22/11/1940 , ημέρα κατάληψης της Κορυτσάς, οι ΗΠΑνοί υποσχέθηκαν επίσημα στην Ελλάδα την πώληση 30 αεροσκαφών P-40. Οι Άγγλοι επέμεναν πως σε αυτούς έπρεπε να δώσουν αυτά τα 30 αεροσκάφη. Οι Έλληνες τους είπαν να σταματήσουν να φέρνουν προσκόμματα και ο Τσώρτσιλ απάντησε πως ουσιαστικά ο προμηθευτής για την Ελλάδα ήταν η Αγγλία και όχι οι ΗΠΑ ! Οι ΗΠΑ είπαν στους Άγγλους αφήστε να πάρει αυτά τα 30 τώρα η Ελλάδα και στην επόμενη παραγωγή θα σας δώσουμε εμείς 80 P-40 στην μισή τιμή. Οι Άγγλοι όμως ήταν ανένδοτοι. Οι ΗΠΑ , εκτός από την Ελλάδα και φυσικά την Αγγλία, έπρεπε να υπολογίσουν και πως θα προμηθεύσουν με αεροσκάφη την Κίνα και τις Δημοκρατίες της Μπανάνας , δηλαδή τις χώρες της Νότιας Αμερικής.

- Στις 6/12 ο Ρούζβελτ υποσχέθηκε στον Έλληνα βασιλιά Γεώργιο Β΄πως θα ενισχύσουμε την Ελλάδα που αγωνίζεται τόσο γενναία. Οι Άγγλοι είπαν πάλι στις ΗΠΑ να δώσουν σε αυτούς τα αεροσκάφη που προορίζονταν για την Ελλάδα. Είπαν μάλιστα οι ψεύτες πως 400 αγγλικά αεροσκάφη βοηθούσαν ήδη τους Έλληνες στις επιχειρήσεις τους. Στις 11/12 οι ΗΠΑ είπαν στην Αγγλία να δώσει στην Ελλάδα 30 Μόχωκ και οι ΗΠΑ θα τους αντικαταστούσαν. Οι Άγγλοι συμφώνησαν , αν και θα προτιμούσαν να δώσουν Gladiator ή ξεπερασμένα Defiant . Τελικά αποφάσισαν να προσφέρουν 30 Defiant για να ικανοποιηθεί η ΗΠΑνική κοινή γνώμη. Ο Μεταξάς, απ' το τίποτα , αναγκάστηκε να δεχτεί ( 18/12 ). Οι ΗΠΑ πάλι πίεσαν και αυτές τον Μεταξά να δεχτεί τα Defiant γιατί τα P-40 που ήθελε και θα καθυστερούσαν και θα είχαν έλλειψη ανταλλακτικών και κατάλληλων τεχνικών. Ο Μεταξάς αντέτεινε πως η Ελληνική Αεροπορία ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσει εξειδικευμένα αεροπλάνα. Το θέμα είναι πως η Αγγλία δεν είχε έτοιμα ούτε Defiant να στείλει στην Ελλάδα !

- Στις 31/12 , μέσα σε πρωτοχρονιάτικο πνεύμα , ο Ρούζβελτ υποσχέθηκε πως η Ελλάδα δεν θα πάρει 30 αεροσκάφη , αλλά 60. Ο υπουργός Μοργκεντάου κατάλαβε πως δεν ήξερε τι του γινόταν και του είπε πως οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να δώσουν ούτε τα 30 . Πώς θα έδιναν τα 60 ; Εκτός κι αν τελικά τα έδιναν οι Άγγλοι απ' το μερίδιό τους. Οι Άγγλοι πάλι έλεγαν πως χάσαμε ήδη 100 αεροπλάνα απ' το μερίδιό μας για χάρη των Κινέζων , δεν θα χάσουμε κι άλλα για χάρη των Ελλήνων. Τον Ιανουάριο του '41 η ελληνική πλευρά απέρριψε τελικά την αποστολή των ξεπερασμένων Defiant καθώς και των διπλάνων Grumman F3F του Ναυτικού που πρότειναν οι ΗΠΑνοί.

- Οι ΗΠΑνοί κατηγόρησαν ( 5/2/1941 ) τους Έλληνες που δεν δέχτηκαν το "δώρο" ( καθόλου δώρο , έπρεπε να πληρώσουμε ) των διπλάνων και οι Έλληνες απάντησαν πως δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως θα δώσετε στους Κινέζους 100 Ρ-40 ενώ σε εμάς θέλετε να δώσετε κάτι ξεπερασμένες μηχανές με ταχύτητα 400 km/h ( με ούριο άνεμο ).

- Οι ΗΠΑνοί υπεύθυνοι πιέζονταν μήπως μη ικανοποιώντας την αίτηση της Ελλάδος δυσαρεστούσαν την ΗΠΑνική κοινή γνώμη που θαύμαζε τις ελληνικές νίκες στην ελληνοαλβανική μεθόριο , αλλά δέχονταν και τις πιέσεις που ασκούσε ο πρόεδρος της κινηματογραφικής εταιρείας Twentieth Century Fox Σπύρος Π. Σκούρας για βοήθεια προς την Ελλάδα.

- Ο Μεταξάς πεθαίνει στις 21/1/1941 και τα αιτήματα για προμήθεια αεροσκαφών συνεχίζει ο διάδοχός του Κορυζής. Τελικά στις 15/2/1941 οι ΗΠΑνοί δεχονται να πουλήσουν στην Ελλάδα 30 πρώτης κλάσεως Grumman F4F3. Οι Έλληνες δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως οι Άγγλοι και οι ΗΠΑνοί τους είχαν ικανούς να αξιοποιήσουν τα Grumman F4F3 , αλλά όχι τα Curtiss P-40 Tomahawk. Στις 19/3/1941 ο Ρούζβελτ αποφασίζει αιφνιδιαστικά να στείλει τα Grumman στην Αγγλία με το σκεπτικό πως οι Άγγλοι θα τα χρησιμοποιούσαν καλύτερα απ' τους Έλληνες.

- O Τσώρτσιλ και ο Ήντεν πίεσαν τον Κορυζή να δεχτεί την αποβίβαση των ασθενέστατων αγγλικών στρατευμάτων ( 58. 000 άνδρες ) στην Ελλάδα. Ο Κορυζής ενέδωσε στις πιέσεις. Για να τον ευχαριστήσουν του είπαν πως θα δώσουν στην Ελλάδα 15 P-40 ως υποκατάστατα των F4F3 που θα έπαιρνε η Αγγλία. Στις 29/3/1941 ο Ρούζβελτ αλλάζει πάλι γνώμη και αποφασίζει τελικά να πάνε τα 30 Grumman στην Ελλάδα και όχι στην Αγγλία , με το σκεπτικό πως έτσι κι αλλιώς οι Άγγλοι θα τα χρησιμοποιήσουν πάλι. Τελικά τα αεροπλάνα αυτά δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα , αφού αυτή στο μεταξύ κατελήφθη απ' τους Γερμανούς , αλλά πήγαν στο Σουέζ και τα πήραν οι Άγγλοι για να τα χρησιμοποιήσουν.

- Οι Άγγλοι τελικά κατηγόρησαν τους ΗΠΑνούς πως αυτοί ήταν υπεύθυνοι που δεν πείρε έγκαιρα η Ελλάδα τα αεροπλάνα με το να διαθέσουν σε ακατάλληλο χρόνο αεροσκάφη στην Κίνα και τις Δημοκρατίες της Μπανάνας. Ο Ρούζβελτ ήθελε αληθινά να βοηθήσει την Ελλάδα , αλλά υποσχόταν πράγματα πολύ πρόωρα μη γνωρίζοντας τις δυσκολίες. Το ίδιο έκανε και με τους Ρώσους που τους υποσχέθηκε πως θα ανοίξει δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη μόλις το 1942.

[Ζαποτέκος]

Μερικές εικόνες απ' το περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , τεύχος 62, εκδόσεις Περισκόπιο

[Ζαποτέκος]

Η βρετανική , αυστραλιανή και νεοζηλανδική στρατιωτική ηγεσία στην Ελλάδα.



( Από άρθρο του Δημητρίου Καντερέ στο περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , τεύχος 44 )

[Ζαποτέκος]

περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , τεύχος 86 , εκδόσεις Περισκόπιο

[Ζαποτέκος]

περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , τεύχος 86 , εκδόσεις Περισκόπιο, Δημήτριος Γεδεών





(...)

[Ζαποτέκος]

Το έπος του 1940 μέσα από τις αναμνήσεις του Παυσανία Κατσώτα.
γράφει ο Ιωάννης Β. Δασκαρόλης
https://www.istorikathemata.com/2024/10/1940.html

Ο Παυσανίας Κατσώτας και η έναρξη του Ελληνο-ιταλικού πολέμου.

Ο Κατσώτας ήταν βενιζελικός αξιωματικός που είχε ήδη αποστρατευθεί το 1929 ως υποστηρικτής του δικτάτορα Πάγκαλου στον στρατό, αλλά ήταν ιδιαίτερα ικανός αξιωματικός με επιτελικές ικανότητες και αρχηγικές αρετές. Μετά την απόρριψη του ιταμού ιταλικού τελεσιγράφου από τον Μεταξά την νύχτα της 28ης Οκτωβρίου και την έναρξη του Ελληνο-ιταλικού πολέμου, ο Κατσώτας είχε βρεθεί συμπτωματικά στην Αθήνα με λίγες μέρες άδεια από την εξορία του. Τότε χάρις την επέμβαση του υφυπουργού Στρατιωτικών συνταγματάρχη ε.α. Παπαδήμα (ο οποίος υπήρξε συμμαθητής με τον Κατσώτα στην σχολή Ευελπίδων) ανακλήθηκε από την αποστρατεία και του δόθηκε διοίκηση μάχιμης μονάδας του μετώπου. Ο Κατσώτας αυθημερόν συναντήθηκε με τον Αρχιστράτηγο Αλέξανδρο Παπάγο στην Μεγάλη Βρετανία και ανέλαβε την διοίκηση του 39ου συντάγματος ευζώνων του Α΄ Σώματος στρατού.

Η κατάληψη των στενών της Σούχας (3 Δεκεμβρίου 1940).
Μέσα σε 48 ώρες ο Παυσανίας Κατσώτας είχε βρεθεί από την Καλαμπάκα στο Μέτσοβο όπου του ανατέθηκε η διοίκηση μια ίλης ιππικού και 3 πυροβολαρχιών. Ηγήθηκε της επίθεσης της 20ης Νοεμβρίου 1940 στον τομέα της γέφυρας της Μερτζάνης όπου διαλύθηκαν οι αντίπαλες ιταλικές δυνάμεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υποχωρούντες Ιταλοί εγκατέλειψαν επί τόπου τέσσερις πλήρεις πυροβολαρχίες με τα κλείστρα, 70 φορτηγά αυτοκίνητα, 300 ποδήλατα, όλμους, πυρομαχικά, τρόφιμα και στρατιωτικό υλικό (ανάμεσα σε αυτό και 2.500 ζευγάρια άρβυλα). Μετά την μεγάλη αυτή νίκη ακολούθησε ο περίφημος ελιγμός των στενών της Σούχας. Τα στενά αυτά αποτελούσαν το κλειδί της τοποθεσίας της κοιλάδας του ποταμού Δρίνου και η κατοχή του θα άνοιγε τον δρόμο των Ελλήνων για το Αργυρόκαστρο.

Η κατά μέτωπο επίθεση στα στενά θεωρήθηκε αδύνατη από τον Κατσώτα, καθώς το έδαφος δεν βοηθούσε την ανάπτυξη των δυνάμεων του επιτιθέμενου και υπολόγιζε ότι και οι απώλειες θα ήταν βαρύτατες αλλά και το αποτέλεσμα αμφισβητούμενο. Έτσι προτιμήθηκε μια παραπλανητική επίθεση κατά μέτωπο και μια ενεργητική κυκλωτική ενέργεια προς κατάληψη ενός απόκρημνου χιονοσκεπούς υψώματος που δέσποζε στην τοποθεσία πολύ κοντά στο Ελληνικό χωριό Σέλτσκα. Οι κάτοικοι του χωριού που ήταν όλοι Έλληνες βοήθησαν με αυτοθυσία τις ελληνικές μονάδες να μεταφέρουν βαρύ οπλισμό και πολεμοφόδια στην κορυφή του υψώματος, καθώς δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μεταγωγικά. Τα ξημερώματα της 3ης Δεκεμβρίου 1940 την συμφωνημένη ώρα και υπό σφοδρότατη κακοκαιρία, ξεκίνησε η κατά μέτωπο ελληνική επίθεση σε συνδυασμό με βολές πυροβολικού από το ύψωμα που πανικόβαλλαν τους Ιταλούς. Μέσα σε λίγες ώρες οι Ιταλοί είχαν εκκενώσει την τοποθεσία, και οι Έλληνες ήταν κύριοι μιας σημαντικής οχυρής τοποθεσίας στον δρόμο τους για το Αργυρόκαστρο.

Γενικές παρατηρήσεις του Κατσώτα για την φύση του πολέμου στα βουνά της Αλβανίας.

Η συνέχεια της εκστρατείας υπήρξε πολύ δυσκολότερη καθώς οι Ίταλοί αμύνονταν σκληρότερα, αλλά κυρίως λόγω των κακών καιρικών συνθηκών, της έλλειψης επαρκούς ιματισμού και τροφίμων. Οι Έλληνες στρατιώτες δοκιμάστηκαν από ακραίες καιρικές συνθήκες, με ελλιπή ανεφοδιασμό, χωρίς την παραμικρή θέρμανση. Τις συνθήκες αυτές περιέγραψαν με την δύναμη της πένας τους οι λογοτέχνες και ακαδημαϊκοί Στρατής Μυριβήλης και Άγγελος Τερζάκης που βίωσαν και οι ίδιοι. Ο Κατσώτας περιγράφει την περίπτωση μονάδας υπό την διοίκηση του της οποίας οι στρατιώτες της αυτομόλησαν προσωρινά κρυβόμενοι σε σπηλιές και οι οποίοι επέστρεψαν χάρις τις προσπάθειες του ίδιου και επιτέλεσαν το καθήκον τους στο ακέραιο. Ήταν συγκλονιστικό άνθρωποι που είχαν δοκιμαστεί τόσο σκληρά να καταφέρνουν να μην χάνουν το ηθικό τους, αλλά αντιθέτως να φέρουν εις πέρας δύσκολες και επικίνδυνες στρατιωτικές αποστολές.

Σύμφωνα με τον Κατσώτα λίγο πριν την έναρξη του πολέμου υπήρχε διαθέσιμο όλο το απαραίτητο στρατιωτικό υλικό για την συγκρότηση και την ανάπτυξη όλων των μεγάλων μονάδων, επάρκεια που οφειλόταν στις κυβερνήσεις από το 1935 και εντεύθεν. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η παρατήρηση του Κατσώτα για τον πλούσιο οπλισμό που προμηθεύτηκαν οι Έλληνες από τους υποχωρούντες Ιταλούς. Ακόμη και λίγες μέρες μετά την έναρξη του πολέμου ήδη όλες οι ελληνικές μονάδες διέθεταν πολύ περισσότερα πολυβόλα από όσα προέβλεπε ο οργανισμός τους με τα αντίστοιχα πυρομαχικά, όλα λάφυρα από υποχωρούντες ιταλικούς σχηματισμούς, ενώ πολλοί διέθεταν χειροβομβίδες.

Επίσης ενδιαφέρουσες ήταν οι παρατηρήσεις του για το σκληροτράχηλο χαρακτήρα των ευζώνων που διοικούσε, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν ποιμένες και ασχολούνταν με αγροτικές εργασίες. Σε πολλές περιπτώσεις οι εύζωνες αντιμετώπισαν το ιταλικό πεζικό δια της λόγχης σε μονομαχίες σώμα με σώμα, κατά τις οποίες οι Έλληνες κατάφεραν να απωθήσουν όλες τις επιθέσεις με επιτυχία. Υπέμειναν τις σωματικές κακουχίες με αυταπάρνηση και πραγματοποίησαν κάθε δύσκολη αποστολή πεζοπορίας με χαρακτηριστική ευκολία.

Επίμετρον 1
Σύντομο βιογραφικό του Παυσανία Κατσώτα.

Ο Παυσανίας Κατσώτας γεννήθηκε στην Στάμνα Αιτωλοακαρνανίας το 1896. Έλαβε μέρος στον Μικρασιατικό πόλεμο ως λοχαγός, προσχώρησε στην "Επανάσταση του 1922" συνδεόμενος με την ομάδα αξιωματικών του Θεόδωρου Πάγκαλου. Έλαβε μέρος στο κίνημα για την επικράτηση της δικτατορίας του Παγκάλου, αλλά δυσαρεστήθηκε με την κυβερνητική απόδοση της δικτατορίας, και 18 μήνες μετά συμμετείχε στο κίνημα του Κονδύλη για την ανατροπή της. Αμέσως μετά συνδέθηκε με τα "Δημοκρατικά Τάγματα" ως αντιπλαστηρικός, αλλά μετά την συντριβή τους, έμεινε στάσιμος στον βαθμό του ταγματάρχη για αρκετά χρόνια μέχρι την εθελούσια αποστράτευση του το 1929. Το 1935 αν και απόστρατος, ήταν μυημένος στο βενιζελικό κίνημα αλλά τελικώς δεν συμμετείχε. Ο Μεταξάς τον εξόρισε το 1935 στους Φούρνους της Ικαρίας ως Βενιζελικό και επίδοξο συνωμότη κατά του καθεστώτος του.

Ο Κατσώτας μετά την γερμανική επίθεση και την κατάρρευση της Ελλάδας το καλοκαίρι του 1941 κατέφυγε στην Μέση Ανατολή, όπου αναβαθμίστηκε αναλαμβάνοντας την διοίκηση της μίας από τις 2 Ελληνικές ταξιαρχίες που συγκροτήθηκαν εκεί. Έλαβε μέρος στην μάχη του Ελ-Αλ-Αλαμέιν που δόξασε τα Ελληνικά όπλα, αλλά μετά αναγκάστηκε να παραιτηθεί όταν η μονάδα του στασίασε λόγω της προπαγάνδας της αριστερής μυστικής οργάνωσης ΑΣΟ. Έλαβε μέρος στα "Δεκεμβριανά" με το μέρος των κυβερνητικών και πρωταγωνίστησε στις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στην συμφωνία της Βάρκιζας. Μεταπολεμικά, εκλέχθηκε πολλές φορές βουλευτής Αιτωλοκακαρνανίας με το κόμμα του Σοφοκλή Βενιζέλου το 1946, με το ΕΠΕΚ του Πλαστήρα το 1950, διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών, Βόρειας Ελλάδος, αντιπρόσωπος της χώρας στον ΟΗΕ. Εκλέχθηκε Δήμαρχος Αθηναίων το 1954, και ακολούθως εντάχθηκε στην "Ένωση Κέντρου" υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, εκλέχθηκε βουλευτής και διορίστηκε υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας. Συνελήφθη την νύχτα της 21ης Απριλίου από τους κινηματίες, του προτάθηκε να αναλάβει δήμαρχος Αθηναίων, αλλά αυτός αρνήθηκε.

Επίμετρον 2
Ο Παυσανίας Κατσώτας για το ποιός είπε το "ΟΧΙ" την νύχτα της 28ης Οκτωβρίου

"Αισθάνομαι την υποχρέωσιν να είπω εις τους πάντας: Ότι τον πόλεμο βεβαίως τον έκαμαν τα παιδιά της Ελλάδος από τα οποία, άλλα μεν φονεύθεισαν άλλα κατέστησαν ανάπηρα, άλλα υπέστησαν κακουχίας και στερήσεις τρομεράς η αντιμετώπισαν κινδύνους αφαντάστους, αλλά το "'ΟΧΙ" οφείλεται εις τον Βασιλέα Γεώργιον και εις τον Ιωάννη Μεταξάν, οι οποίοι ως κυβερνήται τότε της Χώρας έδωσαν την ευκαιρία στα παιδιά του 40 να δοξάσουν την Ελλάδα, τον Ελληνικό λαό και τας ενόπλους δυνάμεις του, αι οποίαι αγωνίσθησαν και θυσιάσθησαν δια την τιμήν και την ελευθερίαν της χώρας των...."

Πηγή : Παυσανίας Κατσώτας, Η δεκαετία 1940-1950, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1981.

Μονάδες και Δύναμη Ελληνικού Στρατού Μέσης Ανατολής στις 19-8-1944
https://stratistoria.wordpress.com/2022 ... -anatolis/
Αξκοί: 1.929
Οπλίτες: 11.083
Κρατούμενοι Αξκοί: 117
Κρατούμενοι Οπλίτες : 4.968

[Ζαποτέκος]

Οι απώλειες ( νεκροί ) που προκάλεσε η Εθνική Αντίσταση στους Γερμανούς.

Α) Ιστορία των Ελλήνων , ΔΟΜΗ , τόμος 16 , κεφάλαιο 8 , Γεώργιος Μαργαρίτης
1) ηπειρωτική Ελλάδα : 1.100
2) Κρήτη: 4.000
3) επιχειρήσεις σε Δωδεκάνησα , Ιόνιο , βομβαρδισμοί : 1.000
4) ασθένειες , μετατραυματικές επιπλοκές , τραυματίες σπ' το μέτωπο της Αφρικής που κατέληξαν : 4.000
5) Αντίσταση : 4.000

Β) περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , εκδόσεις Περισκόπιο , τεύχος 80 , Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου
1) ηπειρωτική Ελλάδα: 2.259
2) Κρήτη: 3.352
3) βομβαρδισμοί , Σάμος, Λέρος κ.λπ. : 500 - 1.000
4) Αντίσταση: 8.000

[Ζαποτέκος]

Με το πρώτο φως της 14ης Οκτωβρίου τα ελληνικά και τα βρετανικά ναρκαλιευτικά άρχισαν τον πολύ επικίνδυνο αγώνα για τη διάνοιξη διαύλων ναυσιπλοΐας , ανάμεσα στα πυκνά ναρκοπέδια τα οποία είχαν δημιουργήσει στον Σαρωνικό οι Γερμανοί. Η δύσκολη προσπάθεια εναντίον των χιλιάδων ναρκών συνεχίστηκε όλη την ημέρα και στοίχισε τελικά τη βύθιση δύο ελληνικών και δύο βρετανικών ναρκαλιευτικών και ενός υδροφόρου σκάφους. (...) Στις 15 Οκτωβρίου (...) τα [ μεγάλα ] πλοία του ελληνικού και του βρετανικού στόλου έφθασαν και αγκυροβόλησαν στον φαληρικό όρμο , επειδή οι ζημιές που είχαν προκληθεί στις εγκαταστάσεις του λιμανιού του Πειραιά καθιστούσαν αδύνατη τη χρησιμοποίησή του απ' τα μεγάλα σκάφη.
( Οκτώβριος 1944 - Οκτώβριος 2004 , 60 ρόνια απ' την απελευθέρωση της Αθήνα , Γιάννης Τερνιώτης , περιοδικό ΣΙ 98 , εκδόσεις Περισκόπιο )

[Ζαποτέκος]

Μερικές πληροφορίες απ' το περιοδικό ΣΙ 98 , εκδόσεις Περισκόπιο , Δημήτρης Γεδεών , Η μάχη της Πίνδου - Η συντριβή της Τζούλια :

- Οι άνδρες της ιταλικής μεραρχίας αλπινιστών Τζούλια περίμεναν το φθινόπωρο του '40 απολύσεις κλάσεων και όχι πόλεμο. Η απόφαση του Μουσολίνι για την αποστολή τους στην Αλβανία τους θύμωσε . Στα σημεία επιβίβασης για την αναχώρησή τους , πολλοί αλπινιστές φώναζαν αντιπολεμικά συνθήματα και ήρθαν στα χέρια με φασίστες πολιτοφύλακες . Έγιναν ανακρίσεις και μερικοί αξιωματικοί της Τζούλια συνελήφθησαν.
Τελικά, τις παραμονές της ιταλικής εισβολής , το ηθικό των ανδρών της Τζούλια ήταν σχετικά καλό , αν και έλειπε ο ενθουσιασμός.

- Κατά την εισβολή , η Τζούλια διαιρέθηκε σε δύο συγκροτήματα. Και τα δύο διέθεταν τμήματα Αλβανών.

- Οι άνδρες του Αποσπάσματος Πίνδου ( Απόσπασμα Δαβάκη ) που δέχτηκαν την αρχική επίθεση της Τζούλια ήταν κατά τα 2/3 έφεδροι και άπειροι. Ο εκτελών χρέη διοικητή πυροβολαρχίας ήταν ανθυπολοχαγός της τάξης του 1940 και δεν είχε πραγματοποιήσει ποτέ βολή !

- Στις 3/11/1940 οι Έλληνες ανακατέλαβαν τη Σαμαρίνα. Οι Ιταλοί την είχαν λεηλατήσει παίρνοντας όσα μάλλινα και σκεπάσματα βρήκαν.

- Το II/7 Τάγμα της V Ταξιαρχίας είχε συμπληρώσει τη δύναμή του με 235 ναύτες χωρίς επαρκή εκπαίδευση !

- Τα τρόφιμα των ανδρών της Μεραρχίας Τζούλια εξαντλήθηκαν απ' την 5η ημέρα της επίθεσης.

- Οι απώλειες την Ελλήνων απ' το κρύο ήταν περισσότερες από αυτές που προκάλεσε το ιταλικό πυροβολικό.

- Στις 16/11/1940 οι Έλληνες ανακατέλαβαν την Κόνιτσα. Φεύγοντας οι Ιταλοί την πυρπόλησαν και πήραν μαζί τους 300 κατοίκους ως ομήρους.

- Η υπερβολική αισιοδοξία ή υπεροψία των Ιταλών ήταν τέτοια ώστε δεν είχαν προσανατολίσει άλλη μεραρχία πίσω απ' την Τζούλια. Όταν η κατάσταση έγινε δύσκολη ο Πράσκα αποφάσισε στις 2 Νοεμβρίου 1940 να την ενισχύσει με την Μεραρχία Μπάρι , η οποία προοριζόταν για την κατάληψη της Κέρκυρας ( επιχείρηση που τελικά δεν έγινε ).