Γιατί το λένε σάντουιτς;

[ΓΑΛΗ]

Αυτό που μ´ αρέσει είναι ότι τύποι που δεν έχουν ζήσει στο βορρά ή στον νότο αλλά απλώς πέρασαν από κάποιες περιοχές, έχουν σαφή άποψη, τόσο για τις γευστικές συνήθειες όσο και για τα μαγαζιά της κάθε περιοχής, ακόμη κι αν ήταν αγέννητοι τότε.

[Λοξίας]

SpoilerShow

Ο γύρος μάνμου είναι αυτό το πολυβιταμινούχο κρέας που βάζουμε σε μια πίτα ή ένα ψωμάκι, τορτίγια κτλ το κάνουμε σάντουιτς δηλαδή, ΟΧΙ ΣΟΥΒΛΑΚΙ το κεφάλι σας μέσα, και το σαβουρώνουμε.

Ακριβώς. Γύρος είναι το κρέας. ΤΕΛΟΣ.
Αν θέλει κάποιος να χαρακτηρίσει και τον τρόπο που σερβίρεται...με κλασική πίτα, με αραβική πίτα, με τορτίγια, με κυπριακή πίτα, σε στρογγυλό ψωμάκι, σε μακρόστενο ψωμάκι...ναι, φυσικά και μπορεί να το κάνει. Αλλά γύρος, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ το σάντουϊτς. Και πάλι ΤΕΛΟΣ!
Δεν θα (ξανα) γαμήσουμε τις έννοιες των λέξεων για τον γαμημένο τον εγωϊσμό μας...

Και αν από παραδρομή ή κεκτημένη ταχύτητα παραγγείλει κάποιος "ένα σουβλάκι με γύρο χοιρινό", αντί του "μία πίτα με γύρο χορινό", δεν θα του πάρουμε το κεφάλι, από όποιο σημείο του ορίζοντα και αν είναι η καταγωγή του. Θεωρώ πως αν του υποδείξεις το "λάθος" του θα το καταλάβει.
(Καλά όχι όλοι. Υπάρχουν στρόντζοι και τσούκοι που θα επιμείνουν μέχρι θανάτου στην μαλακία τους)

Έχει καταντήσει σιχαμένη αηδία αυτή η συντηρούμενη διαμάχη βορείων-νοτίων...ούτε στον αμερικάνικο εμφύλιο τέτοια μαλακία.
Και λέω "συντηρούμενη", διότι αυτό ακριβώς είναι. Συντηρείται από κάποιες κομπλεξάρες, που νιώθουν ανώτεροι αν ανήκουν στο ευγενές γένος των βορείων ή στο αριστοκρατικό γένος των νοτίων. Διότι χωρίς αυτό το "ανήκειν", είναι εμφανής ο αγάνωτος τενεκές της κατασκευής των.

Ουρτ...

Και το σουβλάκι κρέας περασμένο σε ξύλινο ή μεταλλικό καλαμάκι είναι, το κεφάλι σας μέσα, δεν είναι το σάντουιτς περ σε.

SpoilerShow

Τα ψητοπωλεία, οι ψησταριές που έφτιαχναν και πουλούσαν σουβλάκια, ονομάστηκαν, όπως σωστά επεσήμανε ο Sid και σουβλατζίδικα. Λαϊκότερη ονομασία, κατά το ασπριτζίδικα, στριπτιτζάδικα και άλλα. Σουβλατζίδικα διότι πουλούσαν σουβλάκια, λοιπόν. Και τα πουλούσαν/σέρβιραν με όλους τους γνωστούς τρόπους. Καλαμάκι με ψωμί, στο χέρι χωρίς χωμί, τυλιχτό σε πίτα με τα σχετικά, μερίδα και λοιπά.
Η εκδοχή που πουλιόταν περισσότερο ήταν το τυλιχτό. Γι' αυτό και το χρηστικό λεξικό της Ακαδημίας, σημειώνει στο αναλογο λήμμα:

σουβλάκι σου-βλά-κι ουσ. (ουδ.): ΜΑΓΕΙΡ. φαγητό από μικρά κομμάτια κρέατος που έχουν ψηθεί σε ξύλινο καλαμάκι ή μικρή μεταλλική σούβλα· συνεκδ. το κρέας αυτό τυλιγμένο σε πίτα μαζί με ντομάτα, κρεμμύδι και τζατζίκι: αρνίσιο/μοσχαρίσιο ~. ~ (από) κοτόπουλο/χοιρινό. ~ καλαμάκι/μερίδα. ~ με πατάτες/ρύζι/σαλάτα/ψωμί. Ξυλάκια για ~ια. (σπανιότ.) Γαρίδες/ξιφίας ~. ~ ψαριού.|| ~ (με) γύρο/μπιφτέκι/πίτα. ΄Ενα ~ απ' όλα. Τυλιχτά ~ια. [< μεσν. σουβλάκι, υποκ. του σούβλα· πβ. γαλλ. souvlaki, αγγλ. ~, 1942, ιταλ. ~, 1978, γερμ. Souvlaki]

Αυτό το "συνεκδ", ξες τι σημαίνει. Συνεκδοχικά λοιπόν, η λέξη σουβλάκι κατάντησε να σημαίνει το τυλιχτό.
Και έτσι άρχισαν να λένε: "ένα σουβλάκι με γύρο", "ένα σουβλάκι με κρέας χοιρινό", "ένα σουβλάκι με κοτόπουλο".
Δεν ξέρω που (σε ποιο "χωριό") καθιερώθηκε αυτό και δεν με ενδιαφέρει. Κατανοώ όμως την διαδικασία με την οποία παρήχθη και είναι μία απόλυτα φυσιολογική διαδικασία στα πλαίσια της ελληνικής γλώσσας. Οπότε, ποσώς με ενδιαφέρει να κράξω ή να συνταχθώ με τους "αντιπάλους"
Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να μην πηδάμε τις λέξεις για να ταιριάξουν με τον αμετροεπή εγωϊσμό μας.
Γύρος είναι το κρέας και όχι το σάντουιτς per se, που υποστηρίχθηκε από τον πανεπιστήμονα Χέλη.

Και όπως ερμηνεύει το ίδιο λεξικό (και όχι μόνον),

γύρος
3. ΜΑΓΕΙΡ. μάζα κρέατος (συνήθ. χοιρινού ή κοτόπουλου) σε διαδοχικά επίπεδα περασμένη σε κάθετη σούβλα, που ψήνεται περιστρεφόμενη μπροστά από ειδική ψηστιέρα και τεμαχίζεται σε μικρά κομμάτια: σουβλάκι με ~ο. Μια πίτα ~ο απ΄ όλα.

ΠΟΥΘΕΝΑ δεν ερμηνεύει πως γύρος = σάντουϊτς.

Να φύγετε...να πάτε αλλού! Ούρτ.

SpoilerShow

[Καραμελίτσα]

Πωπω, φαντάσουν να ζούσαμε το 1916 και να λέγαμε σάντουιτς το τυλιχτό που θα παραγγέλναμε στον Πειραιά. Αμέσως θα μας μπουζούριαζαν για πράκτορες του Βενιζέλου.

[Sid Vicious]

Μα δεν λέμε πουθενά στην Θεσσαλονίκη πως γύρος=σάντουιτς.
Γύρος είναι το συγκεκριμμένο κρέας, όπως το σουτζουκάκι είναι σουτζουκάκι, το σουβλάκι είναι σουβλάκι, το μπιφτέκι μπιφτέκι. Όταν μπαίνει σε ψωμί λέμε ένα σάντουιτς με γύρο, με σουβλάκι κ.ο.κ . Αν και πλεον σπανιως ακουω να λενε ενα σαντουιτς με γυρο, οι περισσοτεροι θα πουν πιτα με γυρο ή ψωμακι με γυρο

[Zundapp]

Πωπω, φαντάσουν να ζούσαμε το 1916 και να λέγαμε σάντουιτς το τυλιχτό που θα παραγγέλναμε στον Πειραιά. Αμέσως θα μας μπουζούριαζαν για πράκτορες του Βενιζέλου.

εχμ το 1916 παιζει να μην ξερατε το τζατζικακι αλλα τεσπα

[Sid Vicious]

στριπτιτζάδικα

Εδώ να πούμε ότι παρότι παρεξηγημένο είναι εκπληκτική μορφή χορού και τέχνης το pole dancing όπως και τα aerials

[Λοξίας]

Μα δεν λέμε πουθενά στην Θεσσαλονίκη πως γύρος=σάντουιτς.
Γύρος είναι το συγκεκριμμένο κρέας, όπως το σουτζουκάκι είναι σουτζουκάκι, το σουβλάκι είναι σουβλάκι, το μπιφτέκι μπιφτέκι. Όταν μπαίνει σε ψωμί λέμε ένα σάντουιτς με γύρο, με σουβλάκι κ.ο.κ . Αν και πλεον σπανιως ακουω να λενε ενα σαντουιτς με γυρο, οι περισσοτεροι θα πουν πιτα με γυρο ή ψωμακι με γυρο

Έτσι είναι.
Φαίνεται όμως ότι δεν είναι υποταγμένη όλη η Γαλατία. Ένα χωριός ακόμα αντιστέκεται στους Ρωμαίους...και δηλώνει γύρος = σάντουϊτς...

[Λοξίας]

στριπτιτζάδικα

Εδώ να πούμε ότι παρότι παρεξηγημένο είναι εκπληκτική μορφή χορού και τέχνης το pole dancing όπως και τα aerials

Αν δεν προσφέρουν και πίτα γύρο, μπααα δεν θα πάρω.

[Beria]

στριπτιτζάδικα

Εδώ να πούμε ότι παρότι παρεξηγημένο είναι εκπληκτική μορφή χορού και τέχνης το pole dancing όπως και τα aerials

Αν δεν προσφέρουν και πίτα γύρο, μπααα δεν θα πάρω.

Μια πίπα γύρο

[seismic1]

Μα δεν λέμε πουθενά στην Θεσσαλονίκη πως γύρος=σάντουιτς.
Γύρος είναι το συγκεκριμμένο κρέας, όπως το σουτζουκάκι είναι σουτζουκάκι, το σουβλάκι είναι σουβλάκι, το μπιφτέκι μπιφτέκι. Όταν μπαίνει σε ψωμί λέμε ένα σάντουιτς με γύρο, με σουβλάκι κ.ο.κ . Αν και πλεον σπανιως ακουω να λενε ενα σαντουιτς με γυρο, οι περισσοτεροι θα πουν πιτα με γυρο ή ψωμακι με γυρο

Έτσι είναι.
Φαίνεται όμως ότι δεν είναι υποταγμένη όλη η Γαλατία. Ένα χωριός ακόμα αντιστέκεται στους Ρωμαίους...και δηλώνει γύρος = σάντουϊτς...

Μαλάκα μου η προένταση μεταξύ δώματος και εδάφους κάνει κατασκευή και έδαφος ένα σαν ''σάντουιτς''

[Λοξίας]

Εδώ να πούμε ότι παρότι παρεξηγημένο είναι εκπληκτική μορφή χορού και τέχνης το pole dancing όπως και τα aerials

Αν δεν προσφέρουν και πίτα γύρο, μπααα δεν θα πάρω.

Μια πίπα γύρο

Καλό!

[Sid Vicious]

Και μόλις επιβεβαιωσα πως δεκαετια 60 στην Θεσσαλονίκη όταν πηγαίναν στο ψητοπωλειο Ξενοφων ζητουσαν σαντουιτς με γυρο δηλαδη το ψωμακι με γυρο, περιειχε ντομάτα, κρεμμύδι, μουστάρδα. Οχι πατάτες.

[Λοξίας]

Και μόλις επιβεβαιωσα πως δεκαετια 60 στην Θεσσαλονίκη όταν πηγαίναν στο ψητοπωλειο Ξενοφων ζητουσαν σαντουιτς με γυρο δηλαδη το ψωμακι με γυρο, περιειχε ντομάτα, κρεμμύδι, μουστάρδα. Οχι πατάτες.

Και πολύ καλά ζητούσαν και έκαναν. Αφού βάζουμε γύρο σε πίτα, δεν βλέπω τον λόγο γιατί να μην τον βάλουμε και σε ψωμάκι.
"Ένα σάντουϊτς με γύρο", "μία πίτα με γύρο", είναι δύο απόλυτα κατανοητά και λογικά αιτήματα.

[sys3x]

Και μόλις επιβεβαιωσα πως δεκαετια 60 στην Θεσσαλονίκη όταν πηγαίναν στο ψητοπωλειο Ξενοφων ζητουσαν σαντουιτς με γυρο δηλαδη το ψωμακι με γυρο, περιειχε ντομάτα, κρεμμύδι, μουστάρδα. Οχι πατάτες.

Και πολύ καλά ζητούσαν και έκαναν. Αφού βάζουμε γύρο σε πίτα, δεν βλέπω τον λόγο γιατί να μην τον βάλουμε και σε ψωμάκι.
"Ένα σάντουϊτς με γύρο", "μία πίτα με γύρο", είναι δύο απόλυτα κατανοητά και λογικά αιτήματα.

Αυτό λαίμαι, αυτά όντωστ είναι και λογικά και κατανοητά και έτσι τα ζητάμε δω χάμου, μα το να λες ολόκληρο το σάντουιτς σουβλάκι (σουβλάκι ολόκληρο το σάντουιτς μλκ μου ) είναι συνεκδοχικά και επιεικώς γτπ. Και άντε ρε πστ, το λες όπως το λες, τι κουνάς και το δάχτυλο, πόσο δηλαδή.

[Λοξίας]

Και μόλις επιβεβαιωσα πως δεκαετια 60 στην Θεσσαλονίκη όταν πηγαίναν στο ψητοπωλειο Ξενοφων ζητουσαν σαντουιτς με γυρο δηλαδη το ψωμακι με γυρο, περιειχε ντομάτα, κρεμμύδι, μουστάρδα. Οχι πατάτες.

Και πολύ καλά ζητούσαν και έκαναν. Αφού βάζουμε γύρο σε πίτα, δεν βλέπω τον λόγο γιατί να μην τον βάλουμε και σε ψωμάκι.
"Ένα σάντουϊτς με γύρο", "μία πίτα με γύρο", είναι δύο απόλυτα κατανοητά και λογικά αιτήματα.

Αυτό λαίμαι, αυτά όντωστ είναι και λογικά και κατανοητά και έτσι τα ζητάμε δω χάμου, μα το να λες ολόκληρο το σάντουιτς σουβλάκι (σουβλάκι ολόκληρο το σάντουιτς μλκ μου ) είναι συνεκδοχικά και επιεικώς γτπ. Και άντε ρε πστ, το λες όπως το λες, τι κουνάς και το δάχτυλο, πόσο δηλαδή.

Ε άμα λέμε αυτό, τότε προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός;

Εκτός αν πρέπει να ΜΗΝ χρησιμοποιούμε συνεκδοχή. Ήγουν, αν σου πω ότι
"χτες πήρα την ρόδα και την έκανα για το εξοχικό", να μου κουνήσεις το δάχτυλο διότι "μα ρόδα ολόκληρο το αυτοκίνητο μλκ μου".
Και θα το κουνήσεις αμα σου πω
"μα τι βόδι είσαι μωρ' αδερφάκι μου", έτσι; Φυσικά διότι "μα βόδι ολόκληρος άνθρωπος αφού;"
Και που να σου πω
"και τράβηξε το σίδερο και του άνοιξε δυο κουμπότρυπες"...εκεί θα βγάλεις φλύκταινες, ε;
Μα "σίδερο ολόκληρο πιστόλι και πως γίνεται το πιστόλι να ανοίγει κουμπότρυπες; δεν είναι ραπτομηχανή αφού"...

Και remember...το δάχτυλο κινείται από τον Νότο προς τον Βορρά αλλά και τούμπαλιν.