Τα μεγάλα λάθη του Βασιλείου Β'

[George_V]

Ο 10ος αιωνας και κυριως το δευτερο μισο του εχει χαρακτηριστει ως η Χρυση εποχη της Αυτοκρατοριας.

Η Μακεδονικη Αναγέννηση ηταν στο φορτε της και η Αυτοκρατορια ειχε ανακαμψει πολιτικα και στρατιωτικα ανακτωντας μεγαλο κομμάτι της παλιας της αιγλης.

Κυριος εκφραστης αυτης της Χρυσης εποχης ηταν ο Αυτοράτορας Βασιλειος Β' του οποιου η μακρα και (ως επι το πλειστον) επιτυχημενη βασιλεια αφησε ενα ισχυρο κράτος στις αρχές του 11ου αιωνα.

Εν τουτοις δεν ηταν ομως και χωρις λαθη και παραλειψεις τα οποια μακροπροθεσμα δημιουργησαν πολυ μεγαλυτερα προβληματα απο οτι ειχε ο Βασιλειος οταν ανελαβε το κράτος.

Συνοπτικα.


Α. Διαδοχη

Ο Βασιλειος Β' δεν παντρευτηκε ποτε. Παροτι ειχε σχεσεις με γυναικες δεν επισημοποιησε με καμια τη σχεση του.

Το αν ειχε τραυματα απο την μητέρα του (απιστια, προδοσια και συνεργεια σε φονο) ή δεν ηθελε να συνδεσει το θρονο του με καμια ισχυρη οικογένεια ειναι αδιαφορο. Το θεμα ειναι οτι δεν παντρευτηκε και δεν ειχε απογονους.

Ειχε επαναπαυτει στο οτι ο αδελφος του Κωνσταντινος Η' ειναι συναυτοκρατορας (εστω και τυπικα) και δεν εβλεπε οτι ο Κωνσταντινος ηταν αδιαφορος για την ασκηση εξουσιας και ενδιαφεροταν μονο για γλεντια, κυνηγια και γυναικες αφηνοντας τις πολιτικες ευθυνες στα χέρια αυλικων και πολλες φορές διεφθαρμενων πολιτικων.

Συν του οτι ειχε 3 κορες και κανενα γιο. 3 κορες στις οποιες ο Βασιλειος απαγορευσε και σε αυτες τον γάμο για να μη συνδεθουν με καμια ισχυρη οικογένεια και απειληθει ο θρονος (ειχε πικρες αναμνησεις απο τις στάσεις του Φωκά και του Σκληρου οταν ηταν νεος).

Μονο στη δευτερη κορη του Κωνσταντινου την Ζωη, επετρεψε να παντρευτει εναν ξενο πριγκιπα θεωροντας οτι δεν ειναι απειλη για την Κωνσταντινουπολη αλλα ο επιδοξος γαμπρος πεθανε ενω η Ζωη βρισκοταν στην Ιταλια κατευθυνομενη προς την Γερμανια για το γάμο και ετσι γυρισε πισω.

Το αποτελεσμα ηταν να μεινουν γεροντοκορες, με την πρωτη την Ευδοκια να κλεινεται σε μοναστηρι μετα απο ενα επεισοδιο ευλογιάς που την σημαδεψε στο προσωπο, την Ζωη να γινεται λιγο Palace slut και την Θεοδωρα που ενω πηγε να ακολουθησει τα βηματα της Ζωης τελικα κατέληξε εντελως prudent γεροντοκορη.

Long story short μετα τον θανατο του Βασιλειου Β' το 1025, ο Κωνσταντινος Η' αποδεικνυεται εντελως ακαταλληλος για τον θρονο αλλα και αδυναμος λογω της ποδάγρας που τον ταλαιπωρουσε για χρονια εξαιτιας της κραιπαλης του και ακολουθει μια παρέλαση ακαταλληλων επισης Αυτοκρατορων-πρωην εραστων της Ζωης που αποδιοργάνωσε το κράτος που ειχε στησει ο Βασιλειος.

Αυτο προκάλεσε ενα κενο εξουσιας το οποιο οπως ηταν αναμενομενο εσπευσαν αμεσως να εκμεταλλευτουν οι αριστοκρατικες οικογενειες (των οποιων τη ραχοκοκκαλια ειχε σπάσει ο Βασιλειος και δεν τολμουσαν να ορθωσουν αναστημα οσο ζουσε) ανακτωντας σχεδον αμεσως τα παλαια προνομια τους και ανατρέποντας καθε μεταρρυθμιση του Βασιλειου.

Το κράτος αποσυντεθηκε σε τετοιο βαθμο που ηταν αδυνατο να αντισταθει σε βαρβαρικες εισβολες καθως οι οικογένειες αντιμαχονταν η μια την αλλη οδηγοντας το στρατο σε ηττες (βλ. Μαντζικερτ)

Ο Βασιλειος ηταν απλα κοντοφθαλμος. Δεν σκεφτηκε ποτε τι θα γινει οταν αυτος θα εχει πεθανει.

49 χρονια στο θρονο ειναι ενα τεράστιο διαστημα αν αναλογιστει κανεις οτι δεν εκανε τιποτα για να κανει regulate την διαδοχη του.

Ο Βασιλειος το 1025 αφησε ενα ισχυρο κράτος αλλα παραλληλα αφησε τον πυρηνα της διακυβερνησης αυτου του κράτους αδειο. Μια ακεφαλη Αυτοκρατορια.



Β. Υπερμετρος συγκεντρωτισμος

Εχοντας πικρη εμπειρια απο τις στασεις του Φωκά και του Σκληρου που τον προκάλεσαν για τον θρονο οταν ηταν νεος, ο Βασιλειος ηταν αποφασισμενος να τσακισει τους ευγενεις.

Υπονομευσε την επιρροη τους και τους ψαλιδιζε την εξουσια λιγο-λιγο μεχρι που τους εσπασε εντελως την ραχοκοκκαλια αφηνοντας τους ανισχυρους ενω η κεντρικη εξουσια γιγαντωνε καθημερινα.

Ιn the short term αυτο οδηγησε σε αυξηση των ταμειων του Κρατους. Αλλα...

Και παλι εχουμε την κοντοφθαλμη λογικη του Βασιλειου εδω. Αυτη η τακτικη επεξετεινε τον Αυτοκρατορικο ελεγχο μεχρι τα ακρα της Αυτοκρατοριας και αποκατέστησε την Αυτοκρατορικη ισχυ ενω παράλληλα μειωσε τρομερα την διαφθορα των Στρατηγων και των Επαρχικων κυβερνησεων.

Αλλα in the long run κλονησε τα θεμελια της επαρχιακης διοικησης καθως ο Αυτοκρατορικος ελεγχος ηταν τοσο σκληρος που οι Στρατηγοι και οι κυβερνητες δεν μπορουσαν ουτε για κατουρημα να πανε χωρις αδεια απο την Κωνσταντινουπολη. Σχεδον ολες οι πολιτικες/στρατιωτικες/οικονομικες αποφασεις τους επρεπε να περνανε απο Κεντρικο ελεγχο στην Κωνσταντινουπολη πράγμα που εκανε την επαρχιακη διοικηση βαρια και δυσκινητη.

Ουσιαστικα ο Βασιλειος ηταν η τελικη αρχη που επρεπε να δινει την εγκριση του για ολα. Απο την αποφαση για την αποστολη στρατου, μεχρι το ποση γραφικη υλη θα χρειαστει ο Νοτάριος του Θεματος Σελευκειας π.χ.

Και οταν πεθανε ο Βασιλειος το κράτος βρεθηκε ακεφαλο γιατι ακριβως επειδη ειχε συνηθισει να στηριζεται σε εναν ικανοτατο Αυτοκράτορα που εκανε multitasking ο ιδιος τα παντα και εποπτευε τα παντα ξαφνικα βρεθηκε με εναν ηλιθιο που δεν ηθελε να κανει τιποτα και τα αφηνε ολα στους Αυλικους του.

Και οι Αυλικοι την εποχη του θανατου του Βασιλειου ηταν ειτε ανικανοι αυλοκολακες, ειτε διεφθαρμενοι ευγενεις με αποτέλεσμα το ολο συστημα να καταρρευσει αποτομα και με παταγο.


Γ. Αυτοκρατορικη Γραφειοκρατια

Το παραπανω ειχε ως αποτέλεσμα να διογκωθει υπερμετρα η Γραφειοκρατια και οχι με τον καλο τροπο.

Ο Βασιλειος παρεκαμπτε συνεχως την Αυτοκρατορικη Γραφειοκρατια για να παιρνει γρηγορες αποφάσεις αλλα επισης δεν εκανε και τιποτα για να την μεταρρυθμισει ή να την αναδομησει πληρως.

Οι Δημοσιοι Υπαλληλοι γρηγορα καταλαβαν οτι ο Αυτοκράτορας τους εχει ψιλογραμμενους και δεν τους βλεπει καν περαν ορισμενων εξαιρέσεων υψηλοβαθμων ΔΥ που ηταν απαραιτητοι για το κράτος και εκαναν παρτυ.

Αντι να μειωθει αυξηθηκε με αργομισθιες και διπλοθεσιες και θεσεις φαντασματα στον κρατικο μηχανισμο και εγινε ετσι σε πολλους τομεις τοσο πολυπλοκη και δυσκινητη οπου μια υποθεση μπορουσε να εκκρεμει και για χρονια ακομα.

Και αυτο ηταν πιο εμφανες στη Δικαιοσυνη κυριως οπου μια υποθεση κατα τα αλλα απλη θα μπορουσε πολυ ευκολα να χαθει μεσα στον λαβυρινθο των επιτροπων, των δικαστηριων, των γραφειων και των ΔΥ απο τους οποιους θα περνουσε σε μια μακρα διαδρομη με αοπτελεσμα απλες υποθεσεις να τραβανε για δεκαετιες και βαλε και ο κοσμος ουσιαστικα να τις εγκαταλειπει γιατι δεν ειχε ουτε τα χρηματα, ουτε τα μεσα να πηγαινει συχνα στην Κωνσταντινουπολη απο την επαρχια για την υποθεση του και να γινεται οργιο εκμεταλλευσης των μη εχοντων απο τους εχοντες.



Δ. Οικονομικος σχεδιασμος

Ειναι αληθεια πως ο Βασιλειος Β' αφησε τα ταμεια του κράτους γεμάτα. Αλλα αυτο δεν εγινε γιατι ειχε σοφη οικονομικη πολιτικη οπως ο Αναστάσιος Α'.

Η εισροη πλουτου στο Αυτοκρατορικο Θησαυροφυλακιο οφειλονταν κυριως στις στρατιωτικες του επιτυχιες και περικοπη δαπανων (κυριως της Επαρχιακης διοικησεως καθως οπως ειδαμε η Κεντρικη Γραφειοκρατια στην Κωνσταντινουπολη μασαγε χρημα αβερτα).

Και παλι κοντοφθαλμη πολιτικη. Μακροπροθεσμα χωρις αναδιοργάνωση του πεπαλαιωμενου φορολογικου συστηματος, προωθηση εμποριου, αγροτικη αναπτυξη και ναυτιλια το Κρατος δεν θα ειχε πολυ συντομα πορους.

Οπως και δεν ειχε μετα τον θανατο του Βασιλειου για αυτον ακριβως το λογο. Η εισροη πλουτου στην Κωνσταντινουπολη επαυσε παράλληλα με το σταματημα των πολεμικων επιχειρησεων ενω οι ευγενεις κατεφαγαν τα αποθεματα που αφησε ο Βασιλειος Β'

Και χωρις εισροη απο φορους, δασμους, αγροτικα προιοντα και καραβια η Αυτοκρατορια θα ξεμενε απο ρευστο συντομα.



Ε. Υπερμετρη προσηλωση στο στρατιωτικο σκελος

49 χρονια που διηρκησε η βασιλεια του Βασιλειου Β' η Αυτοκρατορια βρισκοταν σε συνεχη πολεμο ουσιαστικα, με Αραβες, Βουλγάρους, Γεωργιανους αλλα και με ευγενεις (τουλαχιστον στην αρχη της βασιλειας του)

Αυτο οδηγησε σε επεκταση της εδαφικα αλλα πολλα αστικα κεντρα και χωρια ερημωθηκαν και αλλοι τομεις οπως εκπαιδευση αναπτυξη αστικων υποδομων παραμεληθηκαν.

Και στο στρατο εκανε το ιδιο λαθος οπως και με το κράτος.

Υπερμετρη συγκεντρωτικη διοικηση.

Ολα αρχιζαν και τελειωναν σε αυτον στον στρατο. Δεν τον αναμορφωσε/αναδιοργάνωσε σε μονιμο θεσμο και δεν φροντισε οι Στρατηγοι του να εκπαιδευτουν στον δικο του τροπο σκεψης σε στρατιωτικο επιπεδο.

Αυτο δε σημαινει οτι οι Στρατηγοι του ηταν αχρηστοι το ακριβως αντιθετο. Αλλα οταν πεθανε ο Βασιλειος, οι Στρατηγοι απλα δεν συνεχισαν τον τροπο σκεψης και δρασης του Βασιλειου στα στρατιωτικα και παλι γυρισαν στην προηγουμενη φαυλη κατασταση.

Ο στρατος παρεμεινε ισχυρος αλλα με κακη διοικηση που ξεκινησε παλι να φαγωνεται αναμεταξυ της

Επισης προτεραιοτητα του ηταν οι χερσαιες επιχειρησεις και τον πανισχυρο Στολο ο οποιος ηταν το στηριγμα της Αυτοκρατοριας για αιωνες τον παραμελησε πληρως σχεδον αφηνοντας το πεδιο ελευθερο στις Ιταλικες Ναυτικες Δημοκρατιες να αλωνιζουν ελευθερα.

Οταν τελικα η Αυτοκρατορια σταθεροποιηθηκε επι Αλεξιου Κομνηνου ο Στολος ειχε φτασει σε τετοιο σημειο διαλυσης που οσα πλοια ειχαν εναπομεινει πουληθηκαν για ξυλεια και οι ναυτες στρατολογηθηκαν ως φρουρα των Θαλασσιων Τειχων ενω Βενετσιανοι, Γενουατες, Πιζανοι και Αμαλφιτάνοι πηραν εμπορικα και αλλα προνομια με το Χρυσοβουλο του 1081 αφηνοντας την Θαλασσια κυριαρχια σε αυτους πλεον.


ΣΤ. Αγνοηση Εκκλησιαστικης Διπλωματιας

Την εποχη του Βασιλειου Β' υπηρχαν εντονες διαφωνιες μεταξυ Ρωμης και Κωνσταντινουπολης σε εκκλησιαστικο επιπεδο αλλα Σχισμα δεν ειχε γινει ακομα.

Το χασμα μεταξυ τους μπορουσε ευκολα να γεφυρωθει με πολιτικη βουληση και αμοιβαιες παραχωρησεις οπως ειχε γινει και στο παρελθον σε χειροτερες διαφωνιες μεταξυ Παπα και Πατριαρχη.

Αντιθετα αγνοησε πληρως την Ρωμαικη Εκκλησια αλλα και εν γενει τις θεολογικες/θρησκευτικες διαμαχες της εποχης του αφηνοντας τες να γιγαντωθουν και αυτο σε συνδιασμο με μια σειρα ακατάλληλων Αυτοκρατορων μοιραια οδηγησε στο Σχισμα του 1054.

Αν ειχε ακουλθησει μια κατ' ελαχιστον πολιτικη προσεγγισης με την Ρωμη θα ειχε εναν ισχυρο συμμαχο στην Ιταλια και δεν θα αφηνε τους Νορμανδους να γιγαντωθουν και να γινουν απειλη στα δυτικα του συνορα οπως εγιναν αργοτερα.

Για να μην πουμε οτι μεσω του Πάπα θα ασκουσε και επιρροη στα Βασιλεια της Δυτικης Ευρωπης αλλα η σκεψη του Βασιλειου ηταν και εδω κοντόφθαλμη και ουτε αυτο σκεφτηκε.

[Στύξ]

Δεν άφησε άξιο διάδοχο, έστω έναν . Μετά υπήρξε εποχή διασπάθισης δημοσίου χρήματος ( Πασόκ της εποχής) ,εγκατάλειψη θεμάτων και παρακμή.

[Pertinax]

Είναι δικό σου το κείμενο;

[George_V]

Είναι δικό σου το κείμενο;

Με σημειώσεις από το ίντερνετ.

Δεν είναι 100% δικό μου πόνημα.

[Pertinax]

Είναι δικό σου το κείμενο;

Με σημειώσεις από το ίντερνετ.

Δεν είναι 100% δικό μου πόνημα.

Είδα ένα παρόμοιο κείμενο χθες.

[Δρακουμελ]

Δεν διέλυσε τελείως τους Μητσοτακηδες, Καραμανλήδες και Παπανδρέου της εποχής οι οποίοι επέστρεψαν δριμύτεροι να διαλύσουν το κράτος. Ιδιαίτερα οι Δουκες θυμίζουν τις σημερινές γαλάζιες ακριδες

[George_V]

Είναι δικό σου το κείμενο;

Με σημειώσεις από το ίντερνετ.

Δεν είναι 100% δικό μου πόνημα.

Είδα ένα παρόμοιο κείμενο χθες.

Από εκεί πήρα τα περισσότερα.

[Στύξ]

Με σημειώσεις από το ίντερνετ.

Δεν είναι 100% δικό μου πόνημα.

Είδα ένα παρόμοιο κείμενο χθες.

Από εκεί πήρα τα περισσότερα.

Μετά την εξέγερση των "δυνατών" Βάρδα Σκληρού και Βάρδα Φωκά, ο Βασίλειος έπρεπε να γίνει πιο σκληρός καριόλης απ' τους καριόληδες..οπότε τσο και λο στους "δυνατούς" και στα τσιράκια τους.

[Lugozzi]

Είναι δικό σου το κείμενο;

Με σημειώσεις από το ίντερνετ.

Δεν είναι 100% δικό μου πόνημα.

Είδα ένα παρόμοιο κείμενο χθες.

Κι εγώ εκεί το είδα

[Citroenakias]

Clopy paste

[Στύξ]

'Ετσι αποτύπωσαν οι Βούλγαροι στη Σόφια τον Βασίλειο τον Β' μετά τη μάχη το 1014 , ακόμα τον θυμούνται...

[Στύξ]

Βασιλεύς που κυβερνά επί σχεδόν 50 χρόνια ,επεκτείνει την αυτοκρατορία κι αφήνει στο κράτος θησαυροφυλάκιο με σχεδόν 40 δισεκατομμύρια ευρώ σημερινά, πως μπορεί να θεωρηθεί αποτυχημένος;

[nemo]

για οτι δεν εκανε παιδια απο οτι θυμαμαι ηταν λογω ανικανοτητας επειδη ειχε ατυχημα με το αλογο

και παντα σχεδον οι σπουδαιοι βασιλεις δεν ειχαν αξιους διαδοχους

μια εξηγηση ειναι οτι δεν ηθελαν κοντα τους ταλεντα γιατι φοβοντουσαν μην παρουν τον θρονο

[Μινώταυρος]

Είναι δικό σου το κείμενο;

Με σημειώσεις από το ίντερνετ.

Δεν είναι 100% δικό μου πόνημα.

Είδα ένα παρόμοιο κείμενο χθες.

Αυτό σκέφτηκα κι εγώ βλέποντας τον τίτλο

[Στύξ]

Να τα διαβάζετε μόνοι σας ,σας κλάνω κι εσάς και το facebook .

ΗΛΙΘΙΟΙ