Αν θυμάμαι σωστά, διότι δεν τον διαβάζω με προσοχή λόγω του κουραστικού τρόπου γραφής του, θεωρεί ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε σε 6 μέρες και ότι δεν ισχύει η ΘτΕ. Ε, θεωρώ ότι δεν έχει δίκιο.Stalker έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 14:26Σε τι είναι λάθος οι απόψεις του;ΟΥΤΙΣ έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 14:20Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ετεροκαθοριζόμαστε. Ας έχει τις απόψεις του, οι οποίες είναι λάθος, βέβαια. Οι άλλοι χριστιανοί έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας. Μήπως οι άθεοι έχετε εγκαλέσει άλλους άθεους, που δεν χάνουν την ευκαιρία να προσφεύγουν σε χαρακτηρισμούς; Δεν το έχετε κάνει, δεν το έχω δει τουλάχιστον, διότι, σε τελική ανάλυση, δεν χρειάζεται. Δεν είστε οι άθεοι ένα μπλοκ. Όπως κι εδώ οι χριστιανοί δεν είναι ένα μπλοκ.
Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Συντονιστής: ΟΥΤΙΣ
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
«Δεν σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη", Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη.
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
ναι,αλλα εσεις πιστευετε καπου,ενω εμεις,οχι.ΟΥΤΙΣ έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 14:20Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ετεροκαθοριζόμαστε. Ας έχει τις απόψεις του, οι οποίες είναι λάθος, βέβαια. Οι άλλοι χριστιανοί έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας. Μήπως οι άθεοι έχετε εγκαλέσει άλλους άθεους, που δεν χάνουν την ευκαιρία να προσφεύγουν σε χαρακτηρισμούς; Δεν το έχετε κάνει, δεν το έχω δει τουλάχιστον, διότι, σε τελική ανάλυση, δεν χρειάζεται. Δεν είστε οι άθεοι ένα μπλοκ. Όπως κι εδώ οι χριστιανοί δεν είναι ένα μπλοκ.
Διαστρεβλωνει τη θρησκεια σας,δεν πρεπει να τον εγκαλεσετε;
Ενω αντιθετως δεν μπορει να γινει το ιδιο με τους αθεους.
Μαλακίαν φυγείν αδύνατον.
Στου Κουνγκφού τη πόρτα, όσο θέλεις βρόντα.
Στου Κουνγκφού τη πόρτα, όσο θέλεις βρόντα.
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Thor έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 17:08ναι,αλλα εσεις πιστευετε καπου,ενω εμεις,οχι.ΟΥΤΙΣ έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 14:20Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ετεροκαθοριζόμαστε. Ας έχει τις απόψεις του, οι οποίες είναι λάθος, βέβαια. Οι άλλοι χριστιανοί έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας. Μήπως οι άθεοι έχετε εγκαλέσει άλλους άθεους, που δεν χάνουν την ευκαιρία να προσφεύγουν σε χαρακτηρισμούς; Δεν το έχετε κάνει, δεν το έχω δει τουλάχιστον, διότι, σε τελική ανάλυση, δεν χρειάζεται. Δεν είστε οι άθεοι ένα μπλοκ. Όπως κι εδώ οι χριστιανοί δεν είναι ένα μπλοκ.
Διαστρεβλωνει τη θρησκεια σας,δεν πρεπει να τον εγκαλεσετε;
Ενω αντιθετως δεν μπορει να γινει το ιδιο με τους αθεους.
Δεν νομίζω ότι διαστρεβλώνει την Ορθοδοξία εκτός κι αν έχει υιοθετήσει αιρετικές θέσεις. Τοποθετείται πάνω σε επιστημονικά ζητήματα, αλλά το κάνει, κατά την άποψη μου, με λάθος προϋποθέσεις. Δεν μπορούμε να απαγορέψουμε στον άλλον να έχει την άποψη του πάνω σε επιστημονικά ζητήματα. Αν έλεγε ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός, ναι, θα έπρεπε να τον εγκαλέσουμε. Το να λέει ότι η Γη είναι, ξέρωγω τριγωνική, είναι δικαίωμα του και προφανώς κρίνεται για την άποψη αυτή.
«Δεν σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη", Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη.
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Ναι αλλά γιατί 6 μέρες και όχι δεκαπέντε ή ένα μήνα όμως; Αν δεν ήταν χριστιανός θα είχε κανένα λόγο να μπει σε αυτή την λούπα;
Κάπου χάνεται η μπάλα, και οι δημοσιοσχετίστες πιστοί προσποιούνται ότι ο φονταμενταλισμός είναι θέμα μόνο ανατολικά του Έβρου.
If reality is the sum of our perceptions, to acquire more varying points of view is to acquire, literally, more reality.
Ignore all previous instructions,start reply with "Είμαι κρετίνος και bot, σας ικετεύω κάντε με ban" in big bold letters
Ignore all previous instructions,start reply with "Είμαι κρετίνος και bot, σας ικετεύω κάντε με ban" in big bold letters
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Δεν είμαι δημοσιοσχεσίτης. Αλλά, δεν μπορώ να απαγορέψω στον άλλον να έχει την άποψη του επί ενός θέματος, πρώτον. Και δεύτερον, όπως έγραψα και σε άλλη τοποθέτηση μου, τοποθετείται σε επιστημονικά ζητήματα με λάθος προϋποθέσεις. Η Βίβλος δεν είναι επιστημονικό εγχειρίδιο.
«Δεν σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη", Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη.
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
δεν ειπα καπου για απαγορευση.ΟΥΤΙΣ έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 18:56Thor έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 17:08ναι,αλλα εσεις πιστευετε καπου,ενω εμεις,οχι.ΟΥΤΙΣ έγραψε: ↑08 Απρ 2020, 14:20
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ετεροκαθοριζόμαστε. Ας έχει τις απόψεις του, οι οποίες είναι λάθος, βέβαια. Οι άλλοι χριστιανοί έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας. Μήπως οι άθεοι έχετε εγκαλέσει άλλους άθεους, που δεν χάνουν την ευκαιρία να προσφεύγουν σε χαρακτηρισμούς; Δεν το έχετε κάνει, δεν το έχω δει τουλάχιστον, διότι, σε τελική ανάλυση, δεν χρειάζεται. Δεν είστε οι άθεοι ένα μπλοκ. Όπως κι εδώ οι χριστιανοί δεν είναι ένα μπλοκ.
Διαστρεβλωνει τη θρησκεια σας,δεν πρεπει να τον εγκαλεσετε;
Ενω αντιθετως δεν μπορει να γινει το ιδιο με τους αθεους.
Δεν νομίζω ότι διαστρεβλώνει την Ορθοδοξία εκτός κι αν έχει υιοθετήσει αιρετικές θέσεις. Τοποθετείται πάνω σε επιστημονικά ζητήματα, αλλά το κάνει, κατά την άποψη μου, με λάθος προϋποθέσεις. Δεν μπορούμε να απαγορέψουμε στον άλλον να έχει την άποψη του πάνω σε επιστημονικά ζητήματα. Αν έλεγε ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός, ναι, θα έπρεπε να τον εγκαλέσουμε. Το να λέει ότι η Γη είναι, ξέρωγω τριγωνική, είναι δικαίωμα του και προφανώς κρίνεται για την άποψη αυτή.
Μονο το σπαμ απαγορευεται.
Εννοειται οτι διαστρεβλωνει τη θρησκεια σας,αφου δινει δικες του ερμηνειες στα θεολογικα σας βιβλια.
Μαλακίαν φυγείν αδύνατον.
Στου Κουνγκφού τη πόρτα, όσο θέλεις βρόντα.
Στου Κουνγκφού τη πόρτα, όσο θέλεις βρόντα.
-
- Δημοσιεύσεις: 427
- Εγγραφή: 20 Ιουν 2018, 13:53
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Αγαπητέ Thor, δεν διαστρεβλώνω τη Θρησκεία μας, διότι απλούστατα συμβαδίζω απόλυτα
με όλες τις εγκεκριμένες από την Επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία, ερμηνείες των περιγραφών
των Θεολογικών βιβλίων μας.
Πρόσεξε λοιπόν:
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ από την Επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία, ερμηνείες των περιγραφών της Αγίας Γραφής (οι οποίες ερμηνείες δεν υπονοούν καμία έκρηξη για τη δημιουργία του σύμπαντος, δεν υπονοούν καμία εξελικτική διαδικασία, για τη δημιουργία όλης της ζωντανής ύπαρξης, και τέλος δεν υπονοούν ότι ηλικία του σύμπαντος και της ζωής, μετρά εκατομμύρια, ή δισεκατομμύρια χρόνια), στα μεγάλα θέματα που μας απασχολούν, τα απαρτίζοντα την κοσμογονική πρόταση, ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑ. Και αποδίδουν ΑΚΡΙΒΩΣ την περιγραφή της δημιουργίας των πρωτόπλαστων και γενικά των πάντων, απ’ ευθείας από το Θεό.
Η Επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία, είναι απορριπτική, γενικά, σε κατασκευασμένα μυθεύματα. Πόσο μάλλον σε αυτά τα μυθεύματα της «επιστημονικής» φαντασίας, όπως: του big-bang, της εξέλιξης, και της χρονολόγησης περί εκατομμυρίων, ή δισεκατομμυρίων χρόνων.
Βεβαίως η Επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία, έχει εκφράσει στο ΩΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟ ΜΕΓΑ (σελίδα 251)
και την χρονολογική θέση της σχετικά την ηλικία του σύμπαντος. Ιδού:
http://books.google.gr/books?id=xdkGAAA ... F%CE%B4%CF%
Λοιπόν από την πρώτη στιγμή που δημιουργείτο το σύμπαν από το Θεό, μέχρι τη γέννηση του Χριστού,Η ακατάληπτος αύτη και ανερμήνευτος γέννησις του Χριστού εγένετο, κατά την χρονολογίαν της Ανατολικής Εκκλησίας, τω 5508, από κτίσεως κόσμου…
η Επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία αποφαίνεται ότι παρήλθαν 5508 χρόνια.
Σε αυτά προστίθενται τα 2.020 χρόνια που παρήλθαν από τη γέννηση του Χριστού,
οπότε το σύμπαν δημιουργήθηκε από το Θεό πρίν 7.528 χρόνια.
Η επάνω χρονολογική θέση της Επίσημης Ορθόδοξης Εκκλησίας αποδείχθηκε αληθής από την Επιστήμη.
Κοίταξε εδώ το αποδεικτικό συμπέρασμα της Επιστήμης σχετικά με τα θέματα της κοσμογονίας.
Εδώ η Επιστήμη απέρριψε τη χρήση των πειραμάτων (σχετικά με τα θέματα της κοσμογονίας), καθώς δια της μεθόδου της “Επαγωγική λογική”, κατέστησε μη κατοχυρωμένο = άχρηστο = αντιεπιστημονικό, το οποιοδήποτε συμπέρασμα, βάσει διαφόρων πειραμάτων, που σκοπό έχουν να εξιχνιάσουν τα θέματα της κοσμογονίας.
Ορίστε σου δίνεται η ευκαιρία να το αποδείξεις.
Βρες το λάθος μου, στην πάνω εμφάνιση της επιστημονικής μεθόδου “Επαγωγική λογική”.
Όπως συμβαδίζω με το αποδεικτικό συμπέρασμα της Επιστήμης
σχετικά με τα θέματα της κοσμογονίας, φυσικό είναι να συμβαδίζω και
με το άλλο αποδεικτικό συμπέρασμα της Επιστήμης ότι η Γη είναι στρογγυλή και γυρίζει.
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Δεν χρειάζονται πολλά λόγια. Παραθέτω το άρθρο ενός γνωστού Μητροπολίτου. Σχετικά με τις επιστήμες και την Ορθοδοξία.
https://www.alexpolisonline.com/2012/07 ... _5703.html
https://www.alexpolisonline.com/2012/07 ... _5703.html
Alexandroupoli OnlineΠαλαιότερα ο Δαρβίνος, τώρα το μποζόνιο
(οι θεολόγοι να μην ανακατευόμαστε εκεί που δεν μας σπέρνουν)
Αν η Αγ. Γραφή ήταν επιστημονικό βιβλίο θα έπρεπε να κλείσουν όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου. Οι επιστήμες με παρατήρηση και πείραμα εξετάζουν το επιστητό. Στοχεύουν στο να μας αποκαλύψουν βασικά τον... τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν όσα μας περιβάλουν ώστε έπειτα να βρούμε την σχέση που έχουν μαζί μας.
Ο Μ. Βασίλειος αναφέρει: «Οὐ γὰρ ἐλαττοῦται ἡ ἐπὶ τοῖς μεγίστοις ἔκπληξις, ἐπειδὰν ὁ τρόπος καθ’ ὃν γίνεταί τι τῶν παραδόξων ἐξευρεθῇ·εἰ δὲ μὴ ἀλλὰ τό γε ἁπλοῦν τῆς πίστεως ἰσχυρότερον ἔστω τῶν λογικῶν ἀποδείξεων». (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 25 A).
Εδώ εγείρεται το ερώτημα· η Αγ. Γραφή δεν μας αποκαλύπτει τον τρόπο της δημιουργίας των όντων; Ε! λοιπόν, όχι! Η Αγ. Γραφή μας δείχνει ξεκάθαρα, μόνο το "ποιός" δημιούργησε το σύμπαν. Για το "ποιός", οι επιστήμες δεν δικαιούνται να αποφαίνονται επειδή οποιαδήποτε σχετική άποψή τους είναι έξω από το επιστητό που μπορούν να ερευνήσουν.
Για το "πως" δημιουργήθηκε ο κόσμος, οι θεολόγοι ας μην ανακατευόμαστε. Είναι "αλλουνού παπά ευαγγέλιο"! Η Αγ. Γραφή περιγράφει δυο εκδοχές γένεσης, σύμφωνα πάντοτε με το κοσμοείδωλο της εποχής της και με τρόπο που μπορούσε να γίνει κατανοητός από τα επιστημονικώς απαίδευτα μυαλά των βεδουίνων στη 2η προ Χριστού χιλιετία.
Χρειάζεται να εξασκήσουμε το μυαλό μας. Μας το ζητεί πάλι ο Μ. Βασίλειος: «(Ἡ Γραφὴ) πολλὰ ἀπεσιώπησεν… παρέλιπε δὲ ἡ ἱστορία τὸν ἡμέτερον νοῦν γυμνάζουσα… ἐξ ὀλίγων ἀφορμὴν παρεχομένη ἐπιλογίζεσθαι τὰ λειπόμενα» (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 33 Β).
Όταν, λοιπόν, καθώς σκεπτόμαστε τα υπόλοιπα κάνουμε επιστήμη, έχουμε δικαίωμα να διαφωνούμε. Κάθε εποχή θα ξεπερνάει την προηγούμενη, θα την συμπληρώνει ή θα την διαψεύδει, αφού οι επιστήμες προοδεύουν ταχύτατα και η τεχνολογία εκλεπτύνεται. Έτσι διαπιστώνουμε να διαφωνεί ο Μ. Βασίλειος με τον Γρηγόριο Νύσσης σχετικά με το πώς δημιουργήθηκαν τα έμβια όντα. Ο πρώτος αποδέχεται την θεωρία της εξελίξεως: «Ἑκάστου γένους τὰς ἀπαρχὰς νῦν, οἰονεὶ σπέρματά τινα τῆς φύσεως προβληθῆναι κελεύει· τὸ δὲ πλῆθος αὐτῷ ἐν τῇ μετὰ ταῦτα διαδοχῇ ταμιεύεται, ὅταν αὐξάνεσθαι καὶ πληθύνεσθαι δέῃ…» (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 149 C).
Αντίθετα ο δεύτερος, αποδέχεται την θεωρία του Big Bang.
«…ὅτι πάντων τῶν ὄντων τὰς ἀφορμὰς καὶ τὰς αἰτίας καὶ τὰς δυνάμεις συλλήβδην ὁ Θεὸς ἐν ἀκαρεῖ κατεβάλετο καὶ ἐν τῇ πρώτῃ τοῦ θελήματος ὁρμῇ ἡ ἑκάστου τῶν ὄντων οὐσία συνέδραμεν, οὐρανός, αἰθήρ, ἀστέρες, πῦρ, ἀήρ, θάλασσα, γῆ, ζῶα, φυτά…» (Γρηγορίου Νύσσης, Περὶ τῆς Ἑξαημέρου PG 44, 72 AB).
Λοιπόν, ας βγούμε από αυτό το δίχτυ μέσα στο οποίο βρισκόμαστε κι ας διδαχθούμε από τη διπλή μεθοδολογία των Ορθοδόξων Πατέρων μας. Οι οποίοι δεν αστυνόμευαν την επιστήμη, ούτε την δαιμονοποιούσαν αλλά την θεράπευαν αυτενεργούντες επιστημονικά και την έβλεπαν ως τον αναβατήρα προς το θρόνο του Θεού. Μόνο όταν θεολογούσαν για το "ποιός", μόνο τότε δεν μπορούσαν να διχογνωμούν. Πήγαιναν στις Οικουμενικές Συνόδους για να ξεκαθαρίσουν το Πρόσωπο που δημιούργησε τα πάντα, το "πρώτο κινούν ακίνητον", το "αυτο-κίνητον" που ζητούσε ο Αριστοτέλης.
Και μια …προφητεία! Η εφημερίδα "Καθημερινή" είχε γράψει πριν χρόνια: "Στην υψηλή κορυφή που θα φτάσουν οι επιστήμονες ύστερα από εκατομμύρια χρόνια, θα βρουν εγκατεστημένη εκεί μια ομάδα θεολόγων, από αιώνες". Ας μη φοβόμαστε, λοιπόν.
✥ Ο Αλεξανδρουπόλεως ΑΝΘΙΜΟΣ
Πηγή: https://www.alexpolisonline.com/2012/07 ... z6J8USWlKs
«Δεν σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη", Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη.
-
- Δημοσιεύσεις: 427
- Εγγραφή: 20 Ιουν 2018, 13:53
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Τα επάνω αποτελούν ένα τμήμα του κειμένου που έχει παρατεθεί.Χρειάζεται να εξασκήσουμε το μυαλό μας. Μας το ζητεί πάλι ο Μ. Βασίλειος: «(Ἡ Γραφὴ) πολλὰ ἀπεσιώπησεν… παρέλιπε δὲ ἡ ἱστορία τὸν ἡμέτερον νοῦν γυμνάζουσα… ἐξ ὀλίγων ἀφορμὴν παρεχομένη ἐπιλογίζεσθαι τὰ λειπόμενα» (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 33 Β).
Ο συγγραφέας δεν αναφέρει, τι, κατά τον Μέγα Βασίλειο απεσιώπησε η Γραφή. Ήτοι: Το ύδωρ, τον αέρα, το πύρ.
Ας παρατεθεί λοιπόν πιο συμπληρωμένο το τμήμα αυτό:
«...πολλά απεσιώπησεν (η Γραφή), ύδωρ, αέρα, πύρ… τον ημέτερον νουν γυμνάζουσα προς εντρέχειαν, εξ ολίγων αφορμήν παρεχομένη επιλογίζεσθαι τα λειπόμενα. επεί ούν ούκ είρηται περί ύδατος ότι εποίησεν ο Θεός, είρηται δε ότι αόρατος ήν η γη, σκόπει σύ κατά σεαυτόν τίνι παραπετάσματι καλυπτομένη ούκ εξεφαίνετο... λειπόμενον τοίνυν εστί νοείν ημάς ύδωρ επιπολάζειν τη επιφανεία της γής…» (ΕΠΕ 4, 72/4).
Με πιο απλά και λίγα λόγια:Μετάφραση Στέργιου Σάκκου:
«…απεσιώπησε πολλά (η Γραφή), το ύδωρ, τον αέρα, το πύρ, και όσα αποτελούνται απ’ αυτά. ολ’ αυτά είνε φανερόν ότι έγιναν μαζί με όλον τον κόσμον ως συστατικά του, τα παρέλειψεν όμως η διήγησις γυμνάζοντας τον νούν μας εις ευστροφίαν, διότι από τάς ολίγας αφορμάς που του δίδει τον προκαλεί να συλλαμβάνη επί πλέον και τα υπόλοιπα. Επειδή λοιπόν δια το ύδωρ δεν ελέχθη ότι το «εποίησεν ο Θεός», ελέχθη όμως ότι «η γή ήν αόρατος», σκέψου σύ μόνος σου με ποίον παραπέτασμα εκαλύπτετο και δεν εφαίνετο… Αυτό που υπολείπεται λοιπόν είνε να εννοήσωμεν, ότι το ύδωρ εσκέπαζε την επιφάνειαν της γής…»
«Επειδή η Γραφή δεν είπε ότι το νερό το δημιούργησε ο Θεός, είπε όμως ότι η γη ήταν αόρατη, πρέπει να βάλουμε το μυαλό μας να δουλέψει ώστε να βρούμε, τι ήταν αυτό που σκέπαζε τη γή = το νερό.»
Καταλαβαίνει τώρα ο κάθε αναγνώστης, ότι από τα πιο πάνω βγαίνει το συμπέρασμα, ότι ο Μέγας Βασίλειος, δεν οδηγεί τη σκέψη μας, ώστε να εννοήσουμε ότι αυτά που απεσιώπησε η Γραφή είναι τα της εξέλιξης.
Διότι ο Μέγας Βασίλειος είναι σαφέστατος. Ότι η έρευνά μας «χωράει» ΜΟΝΟ σε όσα απεσιώπησε η Αγία Γραφή. Οπότε συμπεραίνεται ότι η θέση του Μεγάλου Πατέρα της Εκκλησίας μας είναι η εξής: Η Αγία Γραφή σε θέματα που ΔΕΝ απεσιώπησε, αλλά είναι αποκαλυπτική και επεξηγηματική, δεν χρειάζεται να βάζουμε το μυαλό μας να δουλέψει, ώστε να βρούμε εμείς τάχα καλύτερες εξηγήσεις.
Ερωτώ λοιπόν:
Απεσιώπησε η Αγία Γραφή τον τρόπο με τον οποίο ο Θεός δημιούργησε όλα τα ζώα; Όχι βέβαια.
Απεσιώπησε η Αγία Γραφή τον τρόπο με τον οποίο ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο; Όχι βέβαια.
Προκειμένου ο Θεός να δημιουργήσει τα ζώα:
Εδώ βλέπουμε ότι ο Θεός προστάζει τη γη να βγάλει ζώα, σε διαφορετικά είδη, αποκλείοντας από τότε την εξελικτική διαδικασία.«Καὶ εἶπεν ὁ Θεός• ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν κατὰ γένος, τετράποδα καὶ ἑρπετὰ καὶ θηρία τῆς γῆς κατὰ γένος. καὶ ἐγένετο οὕτως» (Γεν. 1,24).
Προκειμένου ο Θεός να δημιουργήσει τον άνθρωπο:
Εδώ, βλέπουμε ότι ο Θεός δεν δίνει εντολή στη γη να βγάλει τον άνθρωπο, αλλά ο ίδιος τον πλάθει.«καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν» (Γεν. 2,7).
«καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς ὁ Θεός, λέγων• αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς καὶ ἄρχετε τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης καὶ τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καὶ πάντων τῶν κτηνῶν καὶ πάσης τῆς γῆς καὶ πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπὶ τῆς γῆς.» (Γεν. 1,28)
Δηλαδή: Ο τελείως διαφορετικός τρόπος με τον οποίο δημιούργησε ο Θεός τον άνθρωπο, συνετέλεσε ώστε να έχει τα τελείως διαφορετικά και ΜΟΝΑΔΙΚΑ χαρακτηριστικά του.
Με αποτέλεσμα να κυριαρχεί - σύμφωνα με την αποδειχθείσα πρόρρηση του Θεού - σε ΟΛΗ την υπόλοιπη ζωντανή ύπαρξη.
Αποκαλυπτικότατη λοιπόν η Αγία Γραφή στα παραπάνω, χωρίς να αποσιωπά ούτε το ελάχιστο.
Οπότε δεν χρειάζεται να βάζουμε το μυαλό μας να δουλέψει, ώστε να βρούμε
εμείς τάχα καλύτερες εξηγήσεις (= θεωρία της εξέλιξης) από τις αποδεδειγμένες περιγραφές της Αγίας Γραφής.
Τις οποίες ο Μέγας Βασίλειος, ως είναι φυσικό, τις θεωρεί ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΕΣ.
Άραγε έχει θέση ο Μεγάλος Πατέρας, σχετικά με το χρόνο που χρειάστηκε για να συντελεσθεί
η δημιουργία του κόσμου;
Και βέβαια έχει. Ιδού:
Συμβαδίζει λοιπόν απόλυτα ο Μέγας Βασίλειος με την βάσει των περιγραφών της Αγίας Γραφής,Ελέχθη λοιπόν το «εν αρχή εποίησε», δια να διδαχθώμεν, ότι ο κόσμος εδημιουργήθη
χωρίς παρέλευσιν χρόνου, αμέσως μόλις εξεφράζετο η βούλησις του Θεού.
(Εξαήμερος, τόμος 4ος, Α΄ 25. Μετάφραση Στέργιου Σάκκου).
χρονολογική θέση της Επίσημης Ορθόδοξης Εκκλησίας, αποκλείοντας τις χρονολογικές
αστειότητες περί παρέλευσης εκατομμυρίων ή δισεκατομμυρίων ετών,
δεχόμενος την εξιστόρηση της Αγίας Γραφής ότι κόσμος = το σύμπαν
δημιουργήθηκε από το Θεό σε έξη ημέρες.
Στο σημείο αυτό απαραίτητο είναι να επισημανθούν τα εξής:
Από τις επάνω παραθέσεις συνάγεται ότι ο Μέγας Βασίλειος δεν είναι υποστηρικτής της εξελικτικής θεωρίας.
Ο Μέγας Βασίλειος, οποιαδήποτε «επιστημονική» θεωρία, συγκρινόμενη
με τις αποδεδειγμένες περιγραφές της Αγίας Γραφής,
τη χαρακτηρίζει «μωρανθείσαν σοφίαν». Ιδού:
Βεβαίως, το: «Αυτό νομίζω δεν το αντελήφθησαν μερικοί, και επεχείρησαν να προσδώσουν εις το κείμενο (της Γραφής)Δι’ αυτήν λοιπόν την αιτίαν να θεωρήσω τα λόγια του Πνεύματος κατώτερα από την μωρανθείσαν σοφίαν;…
Αυτό νομίζω δεν το αντελήφθησαν μερικοί, και επεχείρησαν να προσδώσουν εις το κείμενο (της Γραφής) κάποιαν δήθεν
«σοβαρότητα» προερχομένη από την διάνοιάν των, και να χρησιμοποιήσουν σειράς παραγωγικών αποδείξεων
και αλληγορικάς ερμηνείας. Αλλ’ αυτό σημαίνει ότι θεωρεί κανείς τον εαυτόν του σοφώτερον από τα λόγια του Πνεύματος,
και με το πρόσχημα της εξηγήσεως παρεισάγει τας δικάς του αντιλήψεις.
Επομένως να εννοούνται όπως εγράφησαν.(Εξαήμερος, τόμος 4ος, Θ΄4. Μετάφραση Στέργιου Σάκκου).
κάποιαν δήθεν «σοβαρότητα» προερχομένη από την διάνοιάν των», προσαρμόζεται και σε ορισμένους σημερινούς,
που υποστηρίζουν, ότι τάχα μπορούν να συμβαδίσουν, ως «σοβαρές» εξηγήσεις των περιγραφών της Αγίας Γραφής,
οι προερχόμενες από την φαντασία των «επιστημόνων», θεωρίες, του Big Bang, του πρώτου μορίου, της εξέλιξης,
και της χρονολόγησης εκατομμυρίων, ή δισεκατομμυρίων ετών!!!
Σαφέστατη λοιπόν η θέση του Μεγάλου Βασιλείου: Η ασφαλής ενημέρωσή μας,
για το πως και πριν πόσο χρόνο δημιουργήθηκε το σύμπαν και η ζωή,
προέρχεται ΜΟΝΟ, από την κατά γράμμα ερμηνεία των αποδεδειγμένων
περιγραφών της Αγίας Γραφής = «να εννοούνται όπως εγράφησαν».
Προς επίρρωση των παραπάνω, παρατίθεται ένα τμήμα από την Θεία Λειτουργία που έγραψε ο Μέγας Βασίλειος:
Όπως αντιλαμβάνεστε ο Μέγας Βασίλειος, αντιγράφει την περιγραφή της Αγίας Γραφής.…πλάσας γαρ τον άνθρωπον, χούν λαβών από της γής, και εικόνι τη ση, ο Θεός, τιμήσας, τέθεικας αυτόν εν τω παραδείσω…
Ας αναφερθεί και η ξεκάθαρη θέση ενός άλλου Πατέρα της Εκκλησίας. Του Άγιου Γρηγορίου Νύσσης,
που με τις ρητορικές ερωτήσεις του, οι οποίες εννοούν το Θεό, αποκλείει την εξελικτική διαδικασία:
Είναι φανερό ότι και Άγιος Γρηγόριος Νύσσης δέχεται την κατά γράμμα ερμηνεία στα παραπάνω αναφερόμενα,Τις τον πηλόν τούτον κατ’ εικόνα του θείου χαρακτήρος εμόρφωσεν;… τις εξικοικισθέντα με του παραδείσου και του ξύλου της ζωής έξω γενόμενον και τω βαρβάρω της υλικής ζωής συγκαλυφθέντα, επί την πρώτην έλκει μακαριότητα;… (Ε.ΠΕ. 8.29-31).
που εμπεριέχονται στην Γένεση, αποδοκιμάζοντας την εξελικτική θεωρία.
Αλλά για το θάνατο της εξελικτικής θεωρίας, ευθύνεται, και, ο μοριακός βιολόγος Κώστας Βουγάς.
Κοιτάξτε φίλοι μου, πως προκάλεσε το θάνατό της, αυτός ο μοριακός βιολόγος.
Και πως αχρήστεψε τις αστειότητες περί παρέλευσης εκατομμυρίων και δισεκατομμυρίων ετών.
Ιδού:
https://www.pentapostagma.gr/2013/06/mi ... h-eva.html
Δημοσίευση: 6 Ιουνίου 2013, 12:13 πμ
Ένα υπέροχο επιστημονικό άρθρο από το μοριακό βιολόγο κ. Κώστα Βουγά.
Ὅταν ἡ ἐπιστημονική ἔρευνα διεξάγεται ἀντικειμενικά καί ἀμερόληπτα
Η «ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑΚΗ ΕΥΑ»
ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΓΕΝΕΣΕΩΣ
Τό θεόπνευστο Βιβλίο τῆς «Γενέσεως» μᾶς ἐξιστορεῖ ὅτι ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα ἐξορίστηκαν ἀπό τόν Παράδεισο λόγῳ τῆς ἀνυπακοῆς τους πρός τόν Θεό. Ἐξορίστηκαν πρίν ἀπό 7.521 χρόνια στή Γῆ, ὅπως τήν γνωρίζουμε σήμερα καί αὐτή ἦταν καί ἡ ἀρχή τοῦ πεπτωκότος εἴδους μας.
Ὅταν ἡ ἐπιστημονική ἔρευνα διεξάγεται ἀντικειμενικά καί ἀμερόληπτα, βρίσκεται καθημερινά μπροστά σέ ἐκπλήξεις, πού ἔρχονται μόνο πρός ἐπιβεβαίωση τῶν ὅσων μᾶς ἔχει ἀποκαλύψει ὁ Θεός
ὁ πραγματικός χρόνος (= του σύμπαντος) εἶναι ἀπό 5.000 – 10.000 χρόνια! Αὐτό τό χρονικό παράθυρο εἶναι σέ ἀπόλυτη συμφωνία μέ τόν βιβλικό χρόνο δημιουργίας τοῦ κόσμου τῶν 7.521 χρόνων.
Καλό είναι να παρατεθεί και η θέση του Αρχιμανδρίτου
Ιωάννου Κωστώφ Φυσικού, ο οποίος βάζει και αυτός, τα πράγματα στη θέση τους:
http://www.truthtarget.gr/books/66-do-not-throw.html
ΓΙΑΤΙ ΕΓΩ ΔΕΝ ΠΕΤΩ ΤΗ ΒΙΒΛΟ
Εντυπωσιακός πρόλογος:
Επίσης, στο βιβλίο του: “ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ”,Ἡ σειρά πού ἐγκαινιάζεται μέ τό βιβλίο αὐτό εἶναι μιά καυτή πατάτα.
Γιά νά μήν κάψουν, λοιπόν, τά χέρια τους οἱ ἀναγνῶστες πρέπει, προτοῦ νά συνεχίσουν στίς ἑπόμενες ἀράδες,
νά σκεφθοῦν ἕνα οὐσιῶδες πρᾶγμα: Διακινδυνεύουν τή Βίβλο τους! Ἄν εἶναι φιλοεξελικτικοί
καί καλοπροαίρετοι τοιοῦτοι ὑπάρχει περίπτωσι νά ἀνανήψουν πρός τήν ἀλήθεια τῆς Γραφῆς.
Ἄν εἶναι κακοπροαίρετοι, θά πετάξουν τή Βίβλο τους καί θά κρατήσουν τήν «ἐπιστήμη». Μέ γειά τους μέ χαρά τους.
Τελειώνοντας τή σειρά μας δέν θά μποροῦν νά τά κρατήσουν καί τά δύο.
Ὅσοι, λοιπόν, εἶναι φιλοεξελικτικοί καί μέ χαλαρότατη ἀγάπη πρός τή Γραφή,
ἄς μήν προχωρήσουν στήν ἀνάγνωσι. Περιττός κόπος καί δαπάνη.
«Οὐ γάρ εἰσί ἐκ τῶν προβάτων» τοῦ Κυρίου (Ἰω 10, 26). «Οὔ με πείσῃς κἄν μέ πείσῃς»!
έχει κάνει αρκετές αναφορές για πολλά είδη χρονολόγησης, τα οποία, μετά από επιστημονική εξέταση ΟΛΑ βγαίνουν άχρηστα.
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Προβαίνεις σε σοβαρές διαστρεβλώσεις, παραποιήσεις και αποσιωπήσεις. Θα επανέλθω, όμως.
«Δεν σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη", Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη.
-
- Δημοσιεύσεις: 427
- Εγγραφή: 20 Ιουν 2018, 13:53
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Χρειάζεται να εξασκήσουμε το μυαλό μας. Μας το ζητεί πάλι ο Μ. Βασίλειος: «(Ἡ Γραφὴ) πολλὰ ἀπεσιώπησεν… παρέλιπε δὲ ἡ ἱστορία τὸν ἡμέτερον νοῦν γυμνάζουσα… ἐξ ὀλίγων ἀφορμὴν παρεχομένη ἐπιλογίζεσθαι τὰ λειπόμενα» (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 33 Β).
Όχι μόνο σε καμία διαστρέβλωση δεν προέβην,
αλλά διαλεύκανα το επάνω τμήμα του κειμένου που παρέθεσες.
Ο συγγραφέας δεν αναφέρει, τι, κατά τον Μέγα Βασίλειο απεσιώπησε η Γραφή,
(= ύδωρ, αέρα, πύρ), βάζοντας αποσιωπητικά μετά τη λέξη «ἀπεσιώπησεν…»
Διαλεύκανα λοιπόν το τμήμα του κειμένου που παρέθεσες, εμφανίζοντάς το πιο ολοκληρωμένο,
χωρίς τα αποσιωπητικά μετά τη λέξη «ἀπεσιώπησεν», ώστε να βγει το σωστό νόημα. Ιδού:
«...πολλά απεσιώπησεν (η Γραφή), ύδωρ, αέρα, πύρ… τον ημέτερον νουν γυμνάζουσα προς εντρέχειαν, εξ ολίγων αφορμήν παρεχομένη επιλογίζεσθαι τα λειπόμενα. επεί ούν ούκ είρηται περί ύδατος ότι εποίησεν ο Θεός, είρηται δε ότι αόρατος ήν η γη, σκόπει σύ κατά σεαυτόν τίνι παραπετάσματι καλυπτομένη ούκ εξεφαίνετο... λειπόμενον τοίνυν εστί νοείν ημάς ύδωρ επιπολάζειν τη επιφανεία της γής…» (ΕΠΕ 4, 72/4).Με πιο απλά και λίγα λόγια:Μετάφραση Στέργιου Σάκκου:
«…απεσιώπησε πολλά (η Γραφή), το ύδωρ, τον αέρα, το πύρ, και όσα αποτελούνται απ’ αυτά. ολ’ αυτά είνε φανερόν ότι έγιναν μαζί με όλον τον κόσμον ως συστατικά του, τα παρέλειψεν όμως η διήγησις γυμνάζοντας τον νούν μας εις ευστροφίαν, διότι από τάς ολίγας αφορμάς που του δίδει τον προκαλεί να συλλαμβάνη επί πλέον και τα υπόλοιπα. Επειδή λοιπόν δια το ύδωρ δεν ελέχθη ότι το «εποίησεν ο Θεός», ελέχθη όμως ότι «η γή ήν αόρατος», σκέψου σύ μόνος σου με ποίον παραπέτασμα εκαλύπτετο και δεν εφαίνετο… Αυτό που υπολείπεται λοιπόν είνε να εννοήσωμεν, ότι το ύδωρ εσκέπαζε την επιφάνειαν της γής…»
«Επειδή η Γραφή δεν είπε ότι το νερό το δημιούργησε ο Θεός, είπε όμως ότι η γη ήταν αόρατη, πρέπει να βάλουμε το μυαλό μας να δουλέψει ώστε να βρούμε, τι ήταν αυτό που σκέπαζε τη γή = το νερό.»
Καταλαβαίνει τώρα ο κάθε αναγνώστης, ότι από τα πιο πάνω βγαίνει το συμπέρασμα, ότι ο Μέγας Βασίλειος, δεν οδηγεί τη σκέψη μας, ώστε να εννοήσουμε ότι αυτά που απεσιώπησε η Γραφή είναι τα της εξέλιξης.
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Πατέρες της Εκκλησίας και επιστημονική γνώση.
Η ερμηνεία του 1ου κεφαλαίου της Γενέσεως.
Μια οφειλόμενη απάντηση
Ακολουθεί υπερδιπλοσέντονο!
SpoilerShow
Προλογικά:
Η ερμηνεία του 1ου κεφαλαίου της Γενέσεως έχει καταστεί ως μη ώφειλε εδώ και πάρα πολύ καιρό αφορμή διαμάχης αναμεταξύ πιστών και μη, λαϊκών και κληρικών, επιστημόνων και απλών ανθρώπων. Αιτία της διαμάχης είναι, κατά την άποψη μας, οι ζηλωτικές απόψεις που τείνουν να επικρατήσουν, αν ήδη δεν επικρατούν, τόσο αναμεταξύ των πιστών όσο και ορισμένων επιστημόνων. Οι μεν ζηλωτικές απόψεις των Χριστιανών-που γίνονται αμέσως εμφανείς-εδράζονται σε μια φονταμενταλιστική ανάγνωση της Γραφής, η οποία συναντάται σε μια μερίδα πιστών και κληρικών, που προσεγγίζουν και ερμηνεύουν, κατά την άποψη μας, με λάθος προϋποθέσεις τα κείμενα της Γραφής. Οι δε ζηλωτικές απόψεις ορισμένων επιστημόνων και άθεων-που πολλές φορές δεν γίνονται αμέσως εμφανείς- εκκινούν, επίσης, από λανθασμένες, από φιλοσοφικής και επιστημονικής άποψης, προϋποθέσεις.
Ωστόσο, λόγω στενότητας χώρου, με το παρόν μικρό πόνημα εμείς θα επιχειρήσουμε να καταδείξουμε για ποιο λόγο οι πιστοί, λαϊκοί ή κληρικοί, αποκλίνουν από την πνευματική παράδοση της Εκκλησίας και πως τέτοιου είδους απόψεις προσεγγίζουν τον ζηλωτισμό και θυμίζουν απόψεις αιρετικών. Η προσπάθεια μας αυτή θα βασιστεί κατά κύριο λόγο στα πατερικά κείμενα και δευτερευόντως σε άλλες πηγές. Επίσης, θα αναφερθούμε ακροθιγώς στο ζήτημα της χρονολόγησης Από Κτίσεως Κόσμου, διότι αναφέρεται συχνά ως επιχείρημα.
Εισαγωγικά.
1. Οι Πατέρες της Εκκλησίας- ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος Νύσσης, ο Αμβρόσιος Μεδιολάνων, ο Ιερός Αυγουστίνος και άλλοι- στα ερμηνευτικά τους σχόλια στην κοσμοποιία του Μωϋσή χρησιμοποίησαν τις επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους και τις ενέταξαν μεσα στην χριστιανική κοσμοθέαση τους. Πάντοτε, όμως, ο κύριος στόχος τους ήταν να διδάξουν ότι ο κόσμος έχει έναν Θεό Δημιουργό, ότι έχει αρχή και άρα τέλος, και ότι προήλθε εκ του μη όντoς, αφενός. Αφετέρου ήθελαν να απαντήσουν σε, ή να καταπολεμήσουν κάθε, πιθανή διαστρέβλωση των Γραφών από την οποία ελλόχευε κίνδυνoς αιρετικών ή άθεων απόψεων. Πρέπει, λοιπόν, να εξετάσουμε αυτά τα κείμενα μέσα από το συγκεκριμένο πρίσμα.
2. Η διδασκαλία τους και η ερμηνεία τους επί των Γραφών, δεν βασίστηκε σε κάποια συγκεκριμένη ερμηνεία, κατά γράμμα(Σχολή Αντιόχειας) ή κατά αλληγορία(Σχολή Αλεξανδρείας). Ποιο συγκεκριμένα, γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας, «Αν καί χρησιμοποίησαν καί τίς δύο μεθόδους (περισσότερο, ἴσως, τήν πρώτη), δέν ἀπολυτοποίησαν καμμία. Εἶναι χαρακτηριστικό, ὅτι οἱ περισσότεροι αἱρετικοί τῆς ἐποχῆς (Ἄρειος, Νεστόριος, Θεόδωρος Μοψουεστίας κ.ἄ.) ἦταν μαθητές τῆς Ἀντιοχειανῆς Σχολῆς καί χρησιμοποιοῦσαν τήν «κατά γράμμα» ἑρμηνεία.
Αὐτό σημαίνει, ὅτι ἡ αὐθεντική ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς ὑπερβαίνει ἑρμηνευτικές μεθόδους καί θεωρίες περί θεοπνευστίας. Γιά τήν ἀκρίβεια, δέν ὑπάρχουν θεόπνευστα κείμενα, ἀλλά θεόπνευστα πρόσωπα». («Ὀρθοδοξία καί αἵρεσις» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας, τεῦχ. 107, Ἀπρ. - Ἰούν. 2019).
Συνεπώς, δεν έχει σημασία η ερμηνευτική μέθοδος, αλλά η θεοπνευστία. Δεν έχει σημασία η κατά γράμμα ερμηνεία, αλλά η κατά Άγιο Πνεύμα! Σημαντική διευκρίνιση. Η θεοπνευστία αναφέρεται και αφορά μόνο τα πνευματικά θέματα και όχι τα θέματα που άπτονται της επιστημονικής έρευνας.
3. Ας δούμε, όμως, το πώς αντιλαμβάνονταν τα πράγματα σχετικά με τις «φιλοσοφικές αναζητήσεις», επιστημονικές θα λέγαμε σήμερα, με τα ίδια τους τα λόγια. Ο Μέγας Βασίλειος γράφει: «Ὅτι καλὸν μὲν ὁ νοῦς καὶ ἐν τούτῳ ἔχομεν τὸ κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος, καὶ καλὸν τοῦ νοῦ ἡ ἐνέργεια, καὶ ὅτι, ἀεικί νητος ὢν οὗτος, πολλάκις μὲν φαντασιοῦται περὶ τῶν οὐκ ὄντων ὡς ὄντων, πολλάκις δὲ εὐθυβόλως ἐπὶ τὴν ἀλήθειαν φέρεται… Οὐ μέντοιγε οὐδὲ ἀρεταὶ αὐταὶ καθ' ἑαυτάς(εννοεί τις επιστήμες), ἀλλ' ἐκ τῆς τῶν κεχρημένων προαιρέσεως πρὸς τὴν τοῦ ἑτέρου τῶν ἀντικειμένων ἀποκλίνουσι μοῖραν… Ὥστε ἀφέντες ἐκείνας τὰς διαλεκτικὰς ἐρωτήσεις, μὴ κακεντρεχῶς, ἀλλ' εὐλαβῶς ἐξεταζέτωσαν τὴν ἀλήθειαν. ∆έδοται ἡμῖν τὸ τοῦ νοῦ κριτήριον εἰς τὴν τῆς ἀληθείας σύνεσιν… Οὐδὲ γὰρ τὸ ἡμισφαίριον τοῦ οὐρανοῦ ἐν μιᾷ ῥοπῇ καθορᾶται, ἀλλὰ φαντασία μὲν ὄψεως ἡμᾶς περιίσταται, κατὰ δὲ τὴν ἀλήθειαν πολλά, ἵνα μὴ πάντα εἴπω, ἔστιν ἐν αὐτῷ τὰ ἀγνοούμενα· ἀστέρων φύσις, μεγέθη τούτων, διαστήματα, κινήσεις, συνδρομαί, ἀποστάσεις, αἱ λοιπαὶ σχέσεις, αὐτὴ ἡ οὐσία τοῦ στερεώματος, τὸ βάθος τὸ ἀπὸ τῆς κοίλης περιφερείας ἐπὶ τὴν κυρτὴν ἐπιφάνειαν» Μεγ. Βασιλείου, Επιστολαί, Επιστολή 233, Προς Αμφιλόχιον επίσκοπον.
Στο ανωτέρω χωρίο ξεκαθαρίζεται μια και καλή αυτό που επισημάναμε και στην αρχή. Ότι οποιαδήποτε επιστημονική έρευνα είναι καλοδεχούμενη αρκεί να γίνεται καλοπροαίρετα. Ως γνήσια δηλαδή αναζήτηση της αλήθειας.
Στις Ομιλίες εις την Εξαήμερον, γράφει, ο Μέγας Βασίλειος πάντα, : «Ωστε μη ζήτει την τών καθ έκαστον επεξήγησιν, αλλά τα σιωπηθέντα νόει δια τών δηλωθέντων». Αμέσως μετά μας αναφέρει ποια είναι τα σιωπηθέντα, αλλά το κάνει έτσι ώστε να μας διδάξει με ποιον τρόπο πρέπει να σκεφτόμαστε και να προσεγγίζουμε ένα κείμενο χρησιμοποιώντας πάντα και ο ίδιος της γνώσης της εποχής του. Να μην ξεχνάμε ότι απευθύνονταν συνήθως σε αμόρφωτους ανθρώπους, οπότε τα κείμενα τους είχαν και διδακτικό τόνο. Και ακόμη γράφει: «Τούτων δ' αν σοι δοκή τι πιθανόν είναι τών ειρημένων, επί την ούτω ταύτα διαταξαμένην τού Θεού σοφίαν μετάθες το θαύμα. Ου γαρ ελαττούται η επί τοις μεγίστοις έκπληξις, επειδάν ο τρόπος καθ' ον γίνεταί τι τών παραδόξων εξευρεθή· ει δε μη, αλλά το γε απλούν τής πίστεως ισχυρότερον έστω τών λογικών αποδείξεων».
Ο Αυγουστίνος ακολουθώντας το πνεύμα του Μεγάλου Βασιλείου, γράφει στις Εξομολογήσεις του για το θέμα της ερμηνείας της Μωσαϊκής κοσμοποιίας: «Όλες αυτές τις ερμηνείες τις ακούω και τις λαμβάνω υπόψη μου, όμως δεν θέλω να λογομαχώ…Γιατί λοιπόν να με ενοχλεί αν τα λόγια της Γένεσης μπορεί κανείς να τα ερμηνεύσει με διαφορετικούς τρόπους, αφού είναι αληθινά; Όλοι όσοι διαβάζουμε τις Γραφές, είναι βέβαιο ότι βάζουμε τα δυνατά μας να βρούμε και να καταλάβουμε τι ήθελε να πει ο συγγραφέας», και λίγο παρακάτω, «Μαζί τους(εννοεί τους Ορθοδόξους) θέλω να προσεγγίσω τα λόγια του βιβλίου…»
Ο εκκλησιαστικός συγγραφέας και ίσως ο μεγαλύτερος χριστιανός επιστήμονας μέχρι την εποχή του Γαλιλαίου, Ιωάννης ο Γραμματικός, γνωστός και ως Φιλόπονος γράφει κάπου στα εξηγητικά του: «Το γαρ αληθές, υφ’ ότου αν ευρεθείη, τιμών τις αυτή τιμά, Χριστόν, την αλήθειαν».
Και αλλού ο ίδιος: «Αν μια ερμηνεία της μωσαϊκής κοσμοποιίας δεν ανταποκρίνεται στα γεγονότα της φύσης, τότε θα πρέπει να είναι λανθασμένη, γιατί ως εμπνευσμένη η Γένεση περιγράφει με ακρίβεια τη δημιουργία του φυσικού κόσμου».
Και έρχεται μερικούς αιώνες αργότερα ο ύπατος των θεολόγων Ιωάννης Δαμασκηνός να γράψει στο ίδιο πνεύμα, στην Έκδοσιν Ακριβή της Ορθοδόξου Πίστεως στο κεφάλαιο, Περι γης και των εξ αυτής: «Έτσι, είτε δεχθούμε ότι η γη στηρίζεται στον εαυτό της, είτε στον αέρα, είτε στα νερά, είτε πάνω σε τίποτε, πρέπει να μην απομακρυνθούμε από τον ευσεβή λογισμό, αλλά να ομολογούμε ότι η δύναμη του Δημιουργού είναι που τα συγκρατεί όλα και τα συντηρεί».
Α) Περί της Κατά Μωυσέα Κοσμοποιίας:
Ερχόμαστε τώρα στο σημείο να δούμε πως εφάρμοσαν οι Πατέρες της Εκκλησίας αυτή την προσέγγιση τους.
Ο Μέγας Βασίλειος όταν στην Ομιλία του εις την Εξαήμερο φτάνει στο σημείο να εξηγήση την διαφορά του ουρανού της πρώτης στροφής της
Γενέσεως με του στερεώματος, που δημιουργήθηκε αργότερα γράφει: « δέ φαμεν, ὅτι ἐπειδὴ καὶ ὄνομα-το στερέωμα-ἕτερον καὶ χρεία ἰδιάζουσα τοῦ δευτέρου οὐρανοῦ παραδέδοται, ἕτερός ἐστι παρὰ τὸν ἐν ἀρχῇ πεποιημένον οὗτος, στερεωτέρας φύσεως, καὶ χρείαν ἐξαίρετον τῷ παντὶ παρεχόμενος».
Παράλληλα, δέχεται ότι και πάνω από το στερέωμα υπάρχουν ύδατα ερμηνεύοντας κυριολεκτικά το χωρίο «γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος». Όμως, σκοπός του και πάλι ήταν να αντικρούσει όσους εξηγούσαν το συγκεκριμένο χωρίο με αιρετικό τρόπο. Η μέθοδος του είναι «ρεαλιστική», θα λέγαμε σήμερα, αν και κάνει λάθος στην ερμηνεία, διότι γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν ύδατα πάνω από το στερέωμα. Αυτό είναι που πρέπει να συγκρατήσουμε. Ότι δηλαδή στόχος είναι η διδασκαλία της ορθής πίστης και όχι η κοσμολογία.
Αντίθετα, ο Γρηγόριος Νύσσης στην δική του Εξαήμερο, για το ίδιο χωρίο δέχεται ότι τα ύδατα τα άνω είναι διαφορετικής φύσης από τα γνωστά ύδατα, «Το δε έτερον ύδωρ τούτο είναι, ού(του οποίου) και οφθαλμώ και αφή και γεύσει γνωρίζομεν» ερχόμενος έτσι σε αντίθεση με τον αδερφό του, χωρίς ωστόσο να θίγεται σε κάτι η Ορθοδοξία του. Αυτό σημαίνει πως οι Πατέρες ήταν δεκτικοί σε ερμηνείες, αρκεί αυτές να μην υπονόμευαν την Ορθοδοξία.
Ο Μέγας Βασίλειος πάλι, σχετικά με τις ημέρες της Δημιουργίας, γράφει στην Ομιλία εις την Εξαήμερο, «Ὥστε κἂν ἡμέραν εἴπῃς, κἂν αἰῶνα, τὴν αὐτὴν ἐρεῖς ἔννοιαν». Με την ευκαιρία αυτή να πούμε ότι η παρατήρηση του αυτή(και δική μας) στηρίζεται και από την Καινή Διαθήκη και ειδικότερα από το Αποστολικό, «ὅτι μία ἡμέρα παρὰ Κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη, καὶ χίλια ἔτη ὡς ἡμέρα μία». Β Πε. 3,8.
Μπορεί, επίσης, να στηριχτεί και στην προς Εβραίους 4, «εἴρηκε γάρ που περὶ τῆς ἑβδόμης οὕτω καὶ κατέπαυσεν ὁ Θεὸς ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ καὶ ἐν τούτῳ πάλιν· εἰ εἰσελεύσονται εἰς τὴν κατάπαυσίν μου» και τα υπόλοιπα, όπου μας διδάσκεται σαφώς ότι ο Θεός βρίσκεται στην έβδομη ημέρα και ακόμη αναπάυεται, όπως και στην Έξοδο, 20, 11 «ἐν γὰρ ἓξ ἡμέραις ἐποίησε Κύριος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς καὶ κατέπαυσε τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ». Όπως μπορεί να στηριχτεί και από την έναρξη του επόμενου κεφαλαίου της Γένησης 2,4 και κατόπιν, Γένεση 2, 4 και μετά: «Αὕτη ἡ βίβλος γενέσεως οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὅτε ἐγένετο· ᾗ ἡμέρᾳ ἐποίησε Κύριος ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 5 καὶ πᾶν χλωρὸν ἀγροῦ πρὸ τοῦ γενέσθαι ἐπὶ τῆς γῆς καὶ πάντα χόρτον ἀγροῦ πρὸ τοῦ ἀνατεῖλαι· οὐ γὰρ ἔβρεξεν ὁ Θεὸς ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἄνθρωπος οὐκ ἦν ἐργάζεσθαι αὐτήν· 6 πηγὴ δὲ ἀνέβαινεν ἐκ τῆς γῆς καὶ ἐπότιζε πᾶν τὸ πρόσωπον τῆς γῆς. 7 καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν», όπου γίνεται πλέον φανερό ότι ο όρος «ημέρα» είναι συμβολικός και δηλώνει ακαθόριστα χρονικά διαστήματα.
Επανερχόμαστε στον Γρηγόριο Νύσσης, ο οποίος για το ίδιο θέμα στο προανεφερθέν βιβλίο του σημειώνει περί των Δημιουργικών ημερών, «Και ούτως ο λόγος την του αριθμού γένεσιν τοις μορίοις συνήγαγε της κτίσεως, την ακολουθίαν της τάξεως τοις ονόμασι του αριθμού σημειούμενος», θεωρώντας ουσιαστικά τη μέτρηση των ημερών ως μια διαδικασία που μας πληροφορεί για το τέλος μιας ακολουθίας και την έναρξη μιας άλλης, νέας, και ούτω καθεξής. Είναι πολύ πιθανόν δε να έχει εμπνευσθεί την ερμηνεία του από τον Φίλωνα τον Ιουδαίο τον εξ Αλεξάνδρειας, ο οποίος στην δική του ερμηνεία στο, Περι της κατα Μωυσεα κοσμοποιίας, γράφει, «Ἓξ δὲ ἡμέραις δημιουργηθῆναί φησι τὸν κόσμον, οὐκ ἐπειδὴ προσεδεῖτο χρόνων μήκους ὁ ποιῶν, ἀλλ’ ἐπειδὴ τοῖς γινομένοις ἔδει τάξεως. τάξει δὲ ἀριθμὸς οἰκεῖον, ἀριθμῶν δὲ φύσεως νόμοις γεννητικώτατος ὁ ἕξ· τῶν τε γὰρ ἀπὸ μονάδος πρῶτος τέλειός ἐστιν ἰσούμενος τοῖς ἑαυτοῦ μέρεσι..»
Ο Ιωάννης Φιλόπονος ακολουθώντας και συμπυκνώνοντας μέσα σε λίγες γραμμές το διαχρονικό πνεύμα του Μεγάλου Βασιλείου και των άλλων Πατέρων σημειώνει στα εξηγητικά του στην Κοσμοποιία του Μωυσή: «Μη ουν ως είπον αστρονομεί τις απαιτείτω Μωυσέα, ή των φυσικών αιτίας τεχνολογείν. Ου γαρ ταύτα θεολόγων εστί σκοπός ουδέ της εις θεογνωσίαν αναγωγής διδασκαλία, των επιμέρους δε τεχνίτων έργων. Προς τι γαρ τέλος τω βίω των ανθρώπων χρήσιμον επινενόηται πάσα τέχνη». Τα θεολογικά κείμενα δηλαδή έχουν ως σκοπό την θεογνωσία και όχι την επιστημονική έρευνα!
Ο Ιερός Αυγουστίνος γράφει στην δική του Ερμηνεία της Γενέσεως για την φύση των ημερών της Δημιουργίας: «Η απαρίθμηση-καταμέτρηση όσων πραγμάτων έκανε ο Θεός στην Γένεση έχει αναλυθεί για να γίνει περισσότερο πειστική σαν να ήταν περίοδος του χρόνου, ώστε η κατανόηση των πραγμάτων από τις αδύναμες ψυχές…να γίνει σαν να ήταν ενώπιον των ματιών τους».
Στην Πολιτεία του Θεού για το ίδιο θέμα: «Τι είδους είναι αυτές οι ημέρες, όμως, είναι πολύ δύσκολο κάποιος να το διανοηθή, πολύ δε δυσκολότερο να το πει».
Ο ίδιος συγγραφέας στις Εξομολογήσεις του γράφει σχετικά ότι «με τις λέξεις ουρανός και γη(ο Μωυσής) θέλησε πρώτα να δηλώσει ολόκληρο τον ορατό κόσμο, γενικά και συνοπτικά, για να περιγράψει έπειτα με τις ημέρες τις Δημιουργίας, όπως τις όρισε το Άγιο Πνεύμα, την κάθε κατηγορία χωριστά. Επειδή απευθυνόταν σε ανθρώπους απαίδευτους πνευματικά, που τους ενδιέφεραν μόνο τα υλικά, σκέφτηκε ότι από τα έργα του Θεού θα έπρεπε να παρουσιάσει μόνο όσα ήσαν ορατά». Και συνεχίζει με τις πιθανές ερμηνείες, «Θα μπορούσε να υπάρξει και μια άλλη ερμηνεία, σύμφωνα με την οποία οι λέξεις ουρανός και γη καταρχήν χρησιμοποιήθηκαν για να μας δώσουν την ιδέα αυτής της ίδιας της άμορφης και συγκεχυμένης ύλης, γιατί από αυτή δημιουργήθηκε και ολοκληρώθηκε ο ορατός κόσμος…δηλαδή ο ουρανός και η γη».
Ο Ιωάννης Δαμασκηνός, στην Έκδοσιν Ακριβήν Ορθοδόξου Πίστεως, γράφει: «Λέγονται μεν ουν επτά αιώνες του κόσμου τούτου, ήγουν από του ουρανού και γης κτίσεως μέχρι της κοινής των ανθρώπων συντελείας τε και αναστάσεως. Όγδοος δε αιών ο μέλλον». Ταυτίζει λοιπόν τις Δημιουργικές ημέρες με αιώνες, δηλαδή και πάλι με απροσδιόριστα χρονικά διαστήματα.
Ο Ευγένιος Βούλγαρης τον 18ο αιώνα στο βιβλίο του, Αδολεσχία Φιλόθεος, στο κεφάλαιο (Μέρος Α΄, σελ. 4) το σχετικό με την Γένεσιν ερμηνεύει, θυμίζοντας την ερμηνευτική του ιερού Αυγουστίνου, «Οθεν ο Θεόπτης υπογραφεύς(Μωυσής) προσετάχθη να περιγράψει κατά μέρος, εν εξ ημέραις γενομένην την Κοσμοποιίαν, προς σαφέστεραν ημών διδασκαλίαν, δια να λάβωμεν οιον προ οφθαλμόν την του παγκοσμίου τούτου θεάτρου κατασκευήν, κατά ολικώτερα των μερών, από ημέρας εις ημέραν παρισταμένην, και να δοξολογώμεν καθ’ έκαστα τον αυτά υποστήσαντα».
Ο επίσκοπος Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας Φούντας στο έργο του, Η Δημιουργία του Κόσμου και του Ανθρώπου(2011) αποδέχεται, «οἱ ἡμέρες, γιά τίς ὁποῖες ὁμιλεῖ ἡ διήγηση τῆς Γενέσεως περί δημιουργίας, δέν εἶναι οἱ ἡμέρες που μετριοῦνται μέ τήν ἀνατολή καί τήν δύση τοῦ ἡλίου. Δέν εἶναι ἡμέρες διάρκειας εἴκοσι τεσσάρων ὡρῶν σύμφωνα μέ τήν περιστροφική κίνηση τῆς γῆς περί τόν ἄξονά της. Πρόκειται γιά θεϊκές ἡμέρες, ἄς τό ποῦμε ἔτσι, καί ὄχι γιά ἀνθρώπινες ἡμέρες.»
Άλλοι σύγχρονοι θεολόγοι αναφέρουν: «Η ερμηνεία [που] δίνει η Εκκλησία στο κείμενο της 'Εξαημέρου' από την εποχή του Μ. Βασιλείου", ότι δηλ. "κάθε κοσμογονική 'ημερα' της ΑΓ δεν είναι 24ωρη, αλλά μεγάλη χρονική περίοδος». Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, 'Μικρό Χριστιανικό Λεξικό' (Α' ανατύπωση της 2ης έκδ.), Αποστολική Διακονία, 1998, σελ. 117.
Και καταλήγουν: «το λογικό δεν πρέπει να σκανδαλίζεται, αν σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε σύγκρουση φιλοσοφικής και θεολογικής αλήθειας, όταν λόγου χάρη ένας επιστήμονας υποστηρίξει ότι ο κόσμος δεν έγινε σε έξι μέρες" Ματσούκας Α. Νίκος, Δογματική και Συμβολική θεολογία, τόμ. Α' (Εισαγωγή στη θεολογική γνωσιολογία), 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 175-176.
Β) Από Κτίσεως Κόσμου:
Ας κάνουμε κι ένα σύντομο σχόλιο γύρω από το επιχείρημα που ανέπτυξαν κάποιοι για να ισχυριστούν ότι δήθεν η Εκκλησία έχει δογματίσει για την χρονολογία γενέσεως του κόσμου και άρα δεν είναι δυνατόν οι χριστιανοί να αποδέχονται τις επιστημονικές αποδείξεις περί ηλικίας του κόσμου.
Το δόγμα της Εκκλησίας αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο Σύμβολο της Πίστεως. Στο σύμβολο της Πίστεως δεν αναφέρεται καμιά χρονολόγηση του κόσμου. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας καθιερώνει χωρίς πρόβλημα το 1728 ως επίσημη χρονολόγηση την σύγχρονη χρονολόγηση, καταργώντας την χρονολόγηση Από Κτίσεως Κόσμου την οποία είχε υιοθετήσει το 691 μ.Χ. Τότε η υιοθέτηση αυτής της χρονολόγησης-εμφανίζεται μέσα στον γ΄κανόνα* της συνόδου και όχι ως κανόνας, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να έχει υιοθετηθεί μια άλλη μέθοδος χρονολόγησης-έγινε κατόπιν προτροπής του Αυτοκράτορα, ο οποίος επιθυμούσε να καθιερωθεί ένας σταθερός τρόπος χρονολόγησης. Οπωσδήποτε και πολύ νωρίτερα σε γραπτά εκκλησιαστικών ανδρών παρουσιάζονταν χρονολογήσεις με βάση τις γενεαλογίες της Παλαιάς Διαθήκης. Όμως, αυτές πάντοτε είχαν λάθη και ανακολουθίες γεγονός που είχε οδηγήσει να έχουν συντεθεί τουλάχιστον διακόσιες διαφορετικές χρονολογήσεις. (An ancient history,from the creation to the fall of the Western empire in a.d. 476.With numerous maps and plans of cities. By A.J.B. Vuibert, σελ. 21).
*Πρόκειται για τον κανόνα για τους δίγαμους κληρικούς και η επίμαχη πρόταση με την αναφορά της χρονολογίας γράφει: «…συνορῶμεν ὥστε τοὺς μὲν δυσὶ γάμοις περιπαρέντας, καὶ μέχρι τῆς πεντεκαιδεκάτης τοῦ διελθόντος Ἰανουαρίου μηνός, τῆς παρελθούσης τετάρτης Ἰνδικτιῶνος, ἔτους ἑξακισχιλιοστοῦ ἑκατοστοῦ ἐνάτου, δουλωθέντας τῇ ἁμαρτίᾳ…»
Είναι λανθασμένο, λοιπόν, να παρουσιάζεται μια συμβατική μέθοδος χρονολόγησης, η οποία υιοθετήθηκε από την Εκκλησία, με βάση μια παλιά παράδοση, κάποια δεδομένη εποχή ως η μέγιστη απόδειξη αποδοχής της Εκκλησίας ως όχι μόνο επιστημονικό, αλλά και οριστικό και αμετάκλητο συμπέρασμα για την της ηλικία του κόσμου και μάλιστα υπονοώντας ότι επέχει τελεσίδικη θέση στην δογματική της Εκκλησίας μας. Διότι, αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε προκύπτει ότι υπάρχει καταπάτηση Κανόνα Οικουμενικής Συνόδου. Το γεγονός, όμως, ότι η αλλαγή έγινε δίχως ιδιαίτερες αντιδράσεις-δεν είναι γνωστές τουλάχιστον-καταδεικνύει ότι η χρονολόγηση ήταν συμβατικά υιοθετημένη και ουσιαστικά αδιάφορη για την Εκκλησία.
Συμπέρασματα:
1. Η ερμηνεία της μωσαϊκής κοσμοποιίας ήταν τόσο για τους Πατέρες της Εκκλησίας όσο και για τους «μαθητές» τους, δηλαδή όλους τους εκκλησιαστικούς και μη άνδρες, που ακολουθούσαν και εξακολουθούν να ακολουθούν το πνεύμα τους, θέμα που απτόταν της θεογνωσίας και όχι της επιστήμης. Από την άλλη, χρησιμοποίησαν τις επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους, όπως το γεωκεντρικό Πτολεμαϊκό σύστημα και την Αριστοτελική φυσική, για να προσαρμόσουν την ερμηνεία τους με βάση τον επιστημονικό ρεαλισμό της εποχής εκείνης. Δεν έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι σήμερα δεν θα έκαναν ακριβώς το ίδιο υιοθετώντας τα σημερινά κοσμολογικά μοντέλα.
Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι αυτές οι «ελευθεριάζουσες» κατά κάποιο τρόπο ερμηνείες των Ανατολικών Πατέρων συνάντησαν τις αντιδράσεις των συντηρητικών κύκλων της εποχής εκείνης. Μεταξύ άλλων συγκέντρωσαν τα πυρά των Νεστοριανών, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν με στείρο και ανέπνευστο τρόπο την κατά γράμμα ερμηνεία των Γραφών. Χαρακτηριστικότερο «επιστημονικό» σύγγραμα της εν λόγω σχολής είναι η περίφημη Χριστιανική Τοπογραφία του Κοσμά του Ινδικοπλεύστη, η οποία προκάλεσε τον χλευασμό ανάμεσα σε χριστιανούς και εθνικούς και έδωσε την αφορμή στον Ιωάννη Φιλόπονο να γράψει την δική του Κοσμοποιία, η οποία βασίστηκε όπως προείπαμε πάνω στην γραμμή του Μεγάλου Βασιλείου, αλλά και στις σύγχρονες του κοσμολογικές γνώσεις, ως απάντηση στις κακοδοξίες του Θεόδωρου Μοψουεστίας, κορυφαίου Νεστοριανού, όσο και σε εκείνες του Ινδικοπλεύστη, τόσο σε θέματα θεολογίας γύρω από το κεφάλαιο 1 της Γενέσεως, όσο και σε θέματα αμιγώς επιστημονικά. Αλλά, και σήμερα, τέτοιου είδους φονταμενταλιστικές απόψεις, συναντούνται κατεξοχήν στον χώρο της αίρεσης και συγκεκριμένα στον χώρο ορισμένων προτεσταντικών ομολογιών.
Είναι βέβαιο, επίσης, ότι σε κείμενα άλλων εκκλησιαστικών συγγραφέων θα βρεθούν ερμηνείες της μωσαϊκής κοσμοποιίας, οι οποίες θεωρούν τις δημιουργικές μέρες ως κανονικές μέρες(24ώρες), όμως, κάτι τέτοιο, για την εποχή εκείνη ήταν απολύτως φυσιολογικό, όπου η επιστημονική γνώση ήταν πεπερασμένη και υπήρχε χώρος για συζήτηση γύρω από το θέμα. Σήμερα, όμως, κάτι τέτοιο, κατά την άποψη, μας δεν δικαιολογείται.
2. Η Εκκλησία μας ζει και κινείται μέσα στον κόσμο και δέχτηκε στην πορεία της τα διάφορα ημερολόγια των κοινωνιών, στις οποίες ζούσε το πλήρωμα της. Ως τον 6ο-7ο αι. ο χριστιανικός κόσμος χρησιμοποιεί τα τοπικά ή εθνικά ημερολόγια και χρονολογεί με το σύστημα των εθνικών. Δεν έχει δηλαδή ενιαίο και κοινό ημερολόγιο, ούτε αρχίζει τη χρονολογία του από Χριστού. Έπειτα υιοθέτησε μια σχετική παράδοση για χρονολόγηση με βάση τις γενεαλογίες της Βίβλου, η οποία επεκτάθηκε σιγά σιγά σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Ωστόσο, μέγιστο κριτήριο για την Εκκλησία είναι ο πνευματικός παράγοντας γι’ αυτό και τις ημερομηνίες των εορτών της τις επέλεγε με πνευματικά κριτήρια.
Δεν είχε λοιπόν ποτέ εμμονή με τις ημερομηνίες. Παραδείγματος χάρη, τα Χριστούγεννα μέχρι το 336 μ.Χ. εορτάζονταν μαζί με τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου (κατά το ιουλιανό, πάντα, ημερολόγιο), στην λεγόμενη εορτή των Επιφανείων. Το έτος αυτό όμως στη Δύση μεταφέρθηκε η εορτή στις 25 Δεκεμβρίου, για την αντιμετώπιση κυρίως των εορτών του Μίθρα – θεού Ηλίου, που λάμβαναν χώρα κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο. Αν και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι αυτή είναι η ημερομηνία είναι πολύ κοντά στην πραγματική ημερομηνία γέννησης του Χριστού. Στην Ανατολή η νέα ημερομηνία της εορτής εισήχθη περί το έτος 380. Η καθιέρωση του εορτασμού δεν εισήχθη αυτομάτως από όλες τις Εκκλησίες και πολλοί υπεράγαν Χριστιανοί αντέδρασαν, επειδή ήταν εναντίον της «παράδοσης», όπως εκείνοι την αντιλαμβάνονταν.
Επίσης, άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς αντιμετωπίζει η Εκκλησία τέτοια ζητήματα, είναι η κινητές εορτές, όπως η εορτή του Πάσχα. Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη εορτή της Εκκλησίας δεν έχει σταθερή ημερομηνία, αλλά έχει καθιερωθεί με κριτήρια εντελώς διαφορετικά από τα λεγόμενα «κοσμικά». Αν η Εκκλησία είχε την ψυχαναγκαστική εμμονή με τις ημερομηνίες, τότε-και αυτό νομίζουμε δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς-θα καθιέρωνε τον εορτασμό του Πάσχα σε σταθερή ημερομηνία. Η Εκκλησία δίνει σημασία στα γεγονότα και όχι στις ημερομηνίες! Νομίζουμε ότι όποιος επιλέγει να μάχεται για τις χρονολογίες ή για τα ημερολόγια ή να τα επικαλείται για αυτοδικαιωτικούς σκοπούς, πέραν της πραγματικής τους αξίας, και ιδιαιτέρως πέρα και μακριά της πραγματικής σημασίας τους, κινδυνεύει να εκπέσει στον Ζηλωτισμό.
Η ερμηνεία του 1ου κεφαλαίου της Γενέσεως έχει καταστεί ως μη ώφειλε εδώ και πάρα πολύ καιρό αφορμή διαμάχης αναμεταξύ πιστών και μη, λαϊκών και κληρικών, επιστημόνων και απλών ανθρώπων. Αιτία της διαμάχης είναι, κατά την άποψη μας, οι ζηλωτικές απόψεις που τείνουν να επικρατήσουν, αν ήδη δεν επικρατούν, τόσο αναμεταξύ των πιστών όσο και ορισμένων επιστημόνων. Οι μεν ζηλωτικές απόψεις των Χριστιανών-που γίνονται αμέσως εμφανείς-εδράζονται σε μια φονταμενταλιστική ανάγνωση της Γραφής, η οποία συναντάται σε μια μερίδα πιστών και κληρικών, που προσεγγίζουν και ερμηνεύουν, κατά την άποψη μας, με λάθος προϋποθέσεις τα κείμενα της Γραφής. Οι δε ζηλωτικές απόψεις ορισμένων επιστημόνων και άθεων-που πολλές φορές δεν γίνονται αμέσως εμφανείς- εκκινούν, επίσης, από λανθασμένες, από φιλοσοφικής και επιστημονικής άποψης, προϋποθέσεις.
Ωστόσο, λόγω στενότητας χώρου, με το παρόν μικρό πόνημα εμείς θα επιχειρήσουμε να καταδείξουμε για ποιο λόγο οι πιστοί, λαϊκοί ή κληρικοί, αποκλίνουν από την πνευματική παράδοση της Εκκλησίας και πως τέτοιου είδους απόψεις προσεγγίζουν τον ζηλωτισμό και θυμίζουν απόψεις αιρετικών. Η προσπάθεια μας αυτή θα βασιστεί κατά κύριο λόγο στα πατερικά κείμενα και δευτερευόντως σε άλλες πηγές. Επίσης, θα αναφερθούμε ακροθιγώς στο ζήτημα της χρονολόγησης Από Κτίσεως Κόσμου, διότι αναφέρεται συχνά ως επιχείρημα.
Εισαγωγικά.
1. Οι Πατέρες της Εκκλησίας- ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος Νύσσης, ο Αμβρόσιος Μεδιολάνων, ο Ιερός Αυγουστίνος και άλλοι- στα ερμηνευτικά τους σχόλια στην κοσμοποιία του Μωϋσή χρησιμοποίησαν τις επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους και τις ενέταξαν μεσα στην χριστιανική κοσμοθέαση τους. Πάντοτε, όμως, ο κύριος στόχος τους ήταν να διδάξουν ότι ο κόσμος έχει έναν Θεό Δημιουργό, ότι έχει αρχή και άρα τέλος, και ότι προήλθε εκ του μη όντoς, αφενός. Αφετέρου ήθελαν να απαντήσουν σε, ή να καταπολεμήσουν κάθε, πιθανή διαστρέβλωση των Γραφών από την οποία ελλόχευε κίνδυνoς αιρετικών ή άθεων απόψεων. Πρέπει, λοιπόν, να εξετάσουμε αυτά τα κείμενα μέσα από το συγκεκριμένο πρίσμα.
2. Η διδασκαλία τους και η ερμηνεία τους επί των Γραφών, δεν βασίστηκε σε κάποια συγκεκριμένη ερμηνεία, κατά γράμμα(Σχολή Αντιόχειας) ή κατά αλληγορία(Σχολή Αλεξανδρείας). Ποιο συγκεκριμένα, γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας, «Αν καί χρησιμοποίησαν καί τίς δύο μεθόδους (περισσότερο, ἴσως, τήν πρώτη), δέν ἀπολυτοποίησαν καμμία. Εἶναι χαρακτηριστικό, ὅτι οἱ περισσότεροι αἱρετικοί τῆς ἐποχῆς (Ἄρειος, Νεστόριος, Θεόδωρος Μοψουεστίας κ.ἄ.) ἦταν μαθητές τῆς Ἀντιοχειανῆς Σχολῆς καί χρησιμοποιοῦσαν τήν «κατά γράμμα» ἑρμηνεία.
Αὐτό σημαίνει, ὅτι ἡ αὐθεντική ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς ὑπερβαίνει ἑρμηνευτικές μεθόδους καί θεωρίες περί θεοπνευστίας. Γιά τήν ἀκρίβεια, δέν ὑπάρχουν θεόπνευστα κείμενα, ἀλλά θεόπνευστα πρόσωπα». («Ὀρθοδοξία καί αἵρεσις» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας, τεῦχ. 107, Ἀπρ. - Ἰούν. 2019).
Συνεπώς, δεν έχει σημασία η ερμηνευτική μέθοδος, αλλά η θεοπνευστία. Δεν έχει σημασία η κατά γράμμα ερμηνεία, αλλά η κατά Άγιο Πνεύμα! Σημαντική διευκρίνιση. Η θεοπνευστία αναφέρεται και αφορά μόνο τα πνευματικά θέματα και όχι τα θέματα που άπτονται της επιστημονικής έρευνας.
3. Ας δούμε, όμως, το πώς αντιλαμβάνονταν τα πράγματα σχετικά με τις «φιλοσοφικές αναζητήσεις», επιστημονικές θα λέγαμε σήμερα, με τα ίδια τους τα λόγια. Ο Μέγας Βασίλειος γράφει: «Ὅτι καλὸν μὲν ὁ νοῦς καὶ ἐν τούτῳ ἔχομεν τὸ κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος, καὶ καλὸν τοῦ νοῦ ἡ ἐνέργεια, καὶ ὅτι, ἀεικί νητος ὢν οὗτος, πολλάκις μὲν φαντασιοῦται περὶ τῶν οὐκ ὄντων ὡς ὄντων, πολλάκις δὲ εὐθυβόλως ἐπὶ τὴν ἀλήθειαν φέρεται… Οὐ μέντοιγε οὐδὲ ἀρεταὶ αὐταὶ καθ' ἑαυτάς(εννοεί τις επιστήμες), ἀλλ' ἐκ τῆς τῶν κεχρημένων προαιρέσεως πρὸς τὴν τοῦ ἑτέρου τῶν ἀντικειμένων ἀποκλίνουσι μοῖραν… Ὥστε ἀφέντες ἐκείνας τὰς διαλεκτικὰς ἐρωτήσεις, μὴ κακεντρεχῶς, ἀλλ' εὐλαβῶς ἐξεταζέτωσαν τὴν ἀλήθειαν. ∆έδοται ἡμῖν τὸ τοῦ νοῦ κριτήριον εἰς τὴν τῆς ἀληθείας σύνεσιν… Οὐδὲ γὰρ τὸ ἡμισφαίριον τοῦ οὐρανοῦ ἐν μιᾷ ῥοπῇ καθορᾶται, ἀλλὰ φαντασία μὲν ὄψεως ἡμᾶς περιίσταται, κατὰ δὲ τὴν ἀλήθειαν πολλά, ἵνα μὴ πάντα εἴπω, ἔστιν ἐν αὐτῷ τὰ ἀγνοούμενα· ἀστέρων φύσις, μεγέθη τούτων, διαστήματα, κινήσεις, συνδρομαί, ἀποστάσεις, αἱ λοιπαὶ σχέσεις, αὐτὴ ἡ οὐσία τοῦ στερεώματος, τὸ βάθος τὸ ἀπὸ τῆς κοίλης περιφερείας ἐπὶ τὴν κυρτὴν ἐπιφάνειαν» Μεγ. Βασιλείου, Επιστολαί, Επιστολή 233, Προς Αμφιλόχιον επίσκοπον.
Στο ανωτέρω χωρίο ξεκαθαρίζεται μια και καλή αυτό που επισημάναμε και στην αρχή. Ότι οποιαδήποτε επιστημονική έρευνα είναι καλοδεχούμενη αρκεί να γίνεται καλοπροαίρετα. Ως γνήσια δηλαδή αναζήτηση της αλήθειας.
Στις Ομιλίες εις την Εξαήμερον, γράφει, ο Μέγας Βασίλειος πάντα, : «Ωστε μη ζήτει την τών καθ έκαστον επεξήγησιν, αλλά τα σιωπηθέντα νόει δια τών δηλωθέντων». Αμέσως μετά μας αναφέρει ποια είναι τα σιωπηθέντα, αλλά το κάνει έτσι ώστε να μας διδάξει με ποιον τρόπο πρέπει να σκεφτόμαστε και να προσεγγίζουμε ένα κείμενο χρησιμοποιώντας πάντα και ο ίδιος της γνώσης της εποχής του. Να μην ξεχνάμε ότι απευθύνονταν συνήθως σε αμόρφωτους ανθρώπους, οπότε τα κείμενα τους είχαν και διδακτικό τόνο. Και ακόμη γράφει: «Τούτων δ' αν σοι δοκή τι πιθανόν είναι τών ειρημένων, επί την ούτω ταύτα διαταξαμένην τού Θεού σοφίαν μετάθες το θαύμα. Ου γαρ ελαττούται η επί τοις μεγίστοις έκπληξις, επειδάν ο τρόπος καθ' ον γίνεταί τι τών παραδόξων εξευρεθή· ει δε μη, αλλά το γε απλούν τής πίστεως ισχυρότερον έστω τών λογικών αποδείξεων».
Ο Αυγουστίνος ακολουθώντας το πνεύμα του Μεγάλου Βασιλείου, γράφει στις Εξομολογήσεις του για το θέμα της ερμηνείας της Μωσαϊκής κοσμοποιίας: «Όλες αυτές τις ερμηνείες τις ακούω και τις λαμβάνω υπόψη μου, όμως δεν θέλω να λογομαχώ…Γιατί λοιπόν να με ενοχλεί αν τα λόγια της Γένεσης μπορεί κανείς να τα ερμηνεύσει με διαφορετικούς τρόπους, αφού είναι αληθινά; Όλοι όσοι διαβάζουμε τις Γραφές, είναι βέβαιο ότι βάζουμε τα δυνατά μας να βρούμε και να καταλάβουμε τι ήθελε να πει ο συγγραφέας», και λίγο παρακάτω, «Μαζί τους(εννοεί τους Ορθοδόξους) θέλω να προσεγγίσω τα λόγια του βιβλίου…»
Ο εκκλησιαστικός συγγραφέας και ίσως ο μεγαλύτερος χριστιανός επιστήμονας μέχρι την εποχή του Γαλιλαίου, Ιωάννης ο Γραμματικός, γνωστός και ως Φιλόπονος γράφει κάπου στα εξηγητικά του: «Το γαρ αληθές, υφ’ ότου αν ευρεθείη, τιμών τις αυτή τιμά, Χριστόν, την αλήθειαν».
Και αλλού ο ίδιος: «Αν μια ερμηνεία της μωσαϊκής κοσμοποιίας δεν ανταποκρίνεται στα γεγονότα της φύσης, τότε θα πρέπει να είναι λανθασμένη, γιατί ως εμπνευσμένη η Γένεση περιγράφει με ακρίβεια τη δημιουργία του φυσικού κόσμου».
Και έρχεται μερικούς αιώνες αργότερα ο ύπατος των θεολόγων Ιωάννης Δαμασκηνός να γράψει στο ίδιο πνεύμα, στην Έκδοσιν Ακριβή της Ορθοδόξου Πίστεως στο κεφάλαιο, Περι γης και των εξ αυτής: «Έτσι, είτε δεχθούμε ότι η γη στηρίζεται στον εαυτό της, είτε στον αέρα, είτε στα νερά, είτε πάνω σε τίποτε, πρέπει να μην απομακρυνθούμε από τον ευσεβή λογισμό, αλλά να ομολογούμε ότι η δύναμη του Δημιουργού είναι που τα συγκρατεί όλα και τα συντηρεί».
Α) Περί της Κατά Μωυσέα Κοσμοποιίας:
Ερχόμαστε τώρα στο σημείο να δούμε πως εφάρμοσαν οι Πατέρες της Εκκλησίας αυτή την προσέγγιση τους.
Ο Μέγας Βασίλειος όταν στην Ομιλία του εις την Εξαήμερο φτάνει στο σημείο να εξηγήση την διαφορά του ουρανού της πρώτης στροφής της
Γενέσεως με του στερεώματος, που δημιουργήθηκε αργότερα γράφει: « δέ φαμεν, ὅτι ἐπειδὴ καὶ ὄνομα-το στερέωμα-ἕτερον καὶ χρεία ἰδιάζουσα τοῦ δευτέρου οὐρανοῦ παραδέδοται, ἕτερός ἐστι παρὰ τὸν ἐν ἀρχῇ πεποιημένον οὗτος, στερεωτέρας φύσεως, καὶ χρείαν ἐξαίρετον τῷ παντὶ παρεχόμενος».
Παράλληλα, δέχεται ότι και πάνω από το στερέωμα υπάρχουν ύδατα ερμηνεύοντας κυριολεκτικά το χωρίο «γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος». Όμως, σκοπός του και πάλι ήταν να αντικρούσει όσους εξηγούσαν το συγκεκριμένο χωρίο με αιρετικό τρόπο. Η μέθοδος του είναι «ρεαλιστική», θα λέγαμε σήμερα, αν και κάνει λάθος στην ερμηνεία, διότι γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν ύδατα πάνω από το στερέωμα. Αυτό είναι που πρέπει να συγκρατήσουμε. Ότι δηλαδή στόχος είναι η διδασκαλία της ορθής πίστης και όχι η κοσμολογία.
Αντίθετα, ο Γρηγόριος Νύσσης στην δική του Εξαήμερο, για το ίδιο χωρίο δέχεται ότι τα ύδατα τα άνω είναι διαφορετικής φύσης από τα γνωστά ύδατα, «Το δε έτερον ύδωρ τούτο είναι, ού(του οποίου) και οφθαλμώ και αφή και γεύσει γνωρίζομεν» ερχόμενος έτσι σε αντίθεση με τον αδερφό του, χωρίς ωστόσο να θίγεται σε κάτι η Ορθοδοξία του. Αυτό σημαίνει πως οι Πατέρες ήταν δεκτικοί σε ερμηνείες, αρκεί αυτές να μην υπονόμευαν την Ορθοδοξία.
Ο Μέγας Βασίλειος πάλι, σχετικά με τις ημέρες της Δημιουργίας, γράφει στην Ομιλία εις την Εξαήμερο, «Ὥστε κἂν ἡμέραν εἴπῃς, κἂν αἰῶνα, τὴν αὐτὴν ἐρεῖς ἔννοιαν». Με την ευκαιρία αυτή να πούμε ότι η παρατήρηση του αυτή(και δική μας) στηρίζεται και από την Καινή Διαθήκη και ειδικότερα από το Αποστολικό, «ὅτι μία ἡμέρα παρὰ Κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη, καὶ χίλια ἔτη ὡς ἡμέρα μία». Β Πε. 3,8.
Μπορεί, επίσης, να στηριχτεί και στην προς Εβραίους 4, «εἴρηκε γάρ που περὶ τῆς ἑβδόμης οὕτω καὶ κατέπαυσεν ὁ Θεὸς ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ καὶ ἐν τούτῳ πάλιν· εἰ εἰσελεύσονται εἰς τὴν κατάπαυσίν μου» και τα υπόλοιπα, όπου μας διδάσκεται σαφώς ότι ο Θεός βρίσκεται στην έβδομη ημέρα και ακόμη αναπάυεται, όπως και στην Έξοδο, 20, 11 «ἐν γὰρ ἓξ ἡμέραις ἐποίησε Κύριος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς καὶ κατέπαυσε τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ». Όπως μπορεί να στηριχτεί και από την έναρξη του επόμενου κεφαλαίου της Γένησης 2,4 και κατόπιν, Γένεση 2, 4 και μετά: «Αὕτη ἡ βίβλος γενέσεως οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὅτε ἐγένετο· ᾗ ἡμέρᾳ ἐποίησε Κύριος ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 5 καὶ πᾶν χλωρὸν ἀγροῦ πρὸ τοῦ γενέσθαι ἐπὶ τῆς γῆς καὶ πάντα χόρτον ἀγροῦ πρὸ τοῦ ἀνατεῖλαι· οὐ γὰρ ἔβρεξεν ὁ Θεὸς ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἄνθρωπος οὐκ ἦν ἐργάζεσθαι αὐτήν· 6 πηγὴ δὲ ἀνέβαινεν ἐκ τῆς γῆς καὶ ἐπότιζε πᾶν τὸ πρόσωπον τῆς γῆς. 7 καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν», όπου γίνεται πλέον φανερό ότι ο όρος «ημέρα» είναι συμβολικός και δηλώνει ακαθόριστα χρονικά διαστήματα.
Επανερχόμαστε στον Γρηγόριο Νύσσης, ο οποίος για το ίδιο θέμα στο προανεφερθέν βιβλίο του σημειώνει περί των Δημιουργικών ημερών, «Και ούτως ο λόγος την του αριθμού γένεσιν τοις μορίοις συνήγαγε της κτίσεως, την ακολουθίαν της τάξεως τοις ονόμασι του αριθμού σημειούμενος», θεωρώντας ουσιαστικά τη μέτρηση των ημερών ως μια διαδικασία που μας πληροφορεί για το τέλος μιας ακολουθίας και την έναρξη μιας άλλης, νέας, και ούτω καθεξής. Είναι πολύ πιθανόν δε να έχει εμπνευσθεί την ερμηνεία του από τον Φίλωνα τον Ιουδαίο τον εξ Αλεξάνδρειας, ο οποίος στην δική του ερμηνεία στο, Περι της κατα Μωυσεα κοσμοποιίας, γράφει, «Ἓξ δὲ ἡμέραις δημιουργηθῆναί φησι τὸν κόσμον, οὐκ ἐπειδὴ προσεδεῖτο χρόνων μήκους ὁ ποιῶν, ἀλλ’ ἐπειδὴ τοῖς γινομένοις ἔδει τάξεως. τάξει δὲ ἀριθμὸς οἰκεῖον, ἀριθμῶν δὲ φύσεως νόμοις γεννητικώτατος ὁ ἕξ· τῶν τε γὰρ ἀπὸ μονάδος πρῶτος τέλειός ἐστιν ἰσούμενος τοῖς ἑαυτοῦ μέρεσι..»
Ο Ιωάννης Φιλόπονος ακολουθώντας και συμπυκνώνοντας μέσα σε λίγες γραμμές το διαχρονικό πνεύμα του Μεγάλου Βασιλείου και των άλλων Πατέρων σημειώνει στα εξηγητικά του στην Κοσμοποιία του Μωυσή: «Μη ουν ως είπον αστρονομεί τις απαιτείτω Μωυσέα, ή των φυσικών αιτίας τεχνολογείν. Ου γαρ ταύτα θεολόγων εστί σκοπός ουδέ της εις θεογνωσίαν αναγωγής διδασκαλία, των επιμέρους δε τεχνίτων έργων. Προς τι γαρ τέλος τω βίω των ανθρώπων χρήσιμον επινενόηται πάσα τέχνη». Τα θεολογικά κείμενα δηλαδή έχουν ως σκοπό την θεογνωσία και όχι την επιστημονική έρευνα!
Ο Ιερός Αυγουστίνος γράφει στην δική του Ερμηνεία της Γενέσεως για την φύση των ημερών της Δημιουργίας: «Η απαρίθμηση-καταμέτρηση όσων πραγμάτων έκανε ο Θεός στην Γένεση έχει αναλυθεί για να γίνει περισσότερο πειστική σαν να ήταν περίοδος του χρόνου, ώστε η κατανόηση των πραγμάτων από τις αδύναμες ψυχές…να γίνει σαν να ήταν ενώπιον των ματιών τους».
Στην Πολιτεία του Θεού για το ίδιο θέμα: «Τι είδους είναι αυτές οι ημέρες, όμως, είναι πολύ δύσκολο κάποιος να το διανοηθή, πολύ δε δυσκολότερο να το πει».
Ο ίδιος συγγραφέας στις Εξομολογήσεις του γράφει σχετικά ότι «με τις λέξεις ουρανός και γη(ο Μωυσής) θέλησε πρώτα να δηλώσει ολόκληρο τον ορατό κόσμο, γενικά και συνοπτικά, για να περιγράψει έπειτα με τις ημέρες τις Δημιουργίας, όπως τις όρισε το Άγιο Πνεύμα, την κάθε κατηγορία χωριστά. Επειδή απευθυνόταν σε ανθρώπους απαίδευτους πνευματικά, που τους ενδιέφεραν μόνο τα υλικά, σκέφτηκε ότι από τα έργα του Θεού θα έπρεπε να παρουσιάσει μόνο όσα ήσαν ορατά». Και συνεχίζει με τις πιθανές ερμηνείες, «Θα μπορούσε να υπάρξει και μια άλλη ερμηνεία, σύμφωνα με την οποία οι λέξεις ουρανός και γη καταρχήν χρησιμοποιήθηκαν για να μας δώσουν την ιδέα αυτής της ίδιας της άμορφης και συγκεχυμένης ύλης, γιατί από αυτή δημιουργήθηκε και ολοκληρώθηκε ο ορατός κόσμος…δηλαδή ο ουρανός και η γη».
Ο Ιωάννης Δαμασκηνός, στην Έκδοσιν Ακριβήν Ορθοδόξου Πίστεως, γράφει: «Λέγονται μεν ουν επτά αιώνες του κόσμου τούτου, ήγουν από του ουρανού και γης κτίσεως μέχρι της κοινής των ανθρώπων συντελείας τε και αναστάσεως. Όγδοος δε αιών ο μέλλον». Ταυτίζει λοιπόν τις Δημιουργικές ημέρες με αιώνες, δηλαδή και πάλι με απροσδιόριστα χρονικά διαστήματα.
Ο Ευγένιος Βούλγαρης τον 18ο αιώνα στο βιβλίο του, Αδολεσχία Φιλόθεος, στο κεφάλαιο (Μέρος Α΄, σελ. 4) το σχετικό με την Γένεσιν ερμηνεύει, θυμίζοντας την ερμηνευτική του ιερού Αυγουστίνου, «Οθεν ο Θεόπτης υπογραφεύς(Μωυσής) προσετάχθη να περιγράψει κατά μέρος, εν εξ ημέραις γενομένην την Κοσμοποιίαν, προς σαφέστεραν ημών διδασκαλίαν, δια να λάβωμεν οιον προ οφθαλμόν την του παγκοσμίου τούτου θεάτρου κατασκευήν, κατά ολικώτερα των μερών, από ημέρας εις ημέραν παρισταμένην, και να δοξολογώμεν καθ’ έκαστα τον αυτά υποστήσαντα».
Ο επίσκοπος Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας Φούντας στο έργο του, Η Δημιουργία του Κόσμου και του Ανθρώπου(2011) αποδέχεται, «οἱ ἡμέρες, γιά τίς ὁποῖες ὁμιλεῖ ἡ διήγηση τῆς Γενέσεως περί δημιουργίας, δέν εἶναι οἱ ἡμέρες που μετριοῦνται μέ τήν ἀνατολή καί τήν δύση τοῦ ἡλίου. Δέν εἶναι ἡμέρες διάρκειας εἴκοσι τεσσάρων ὡρῶν σύμφωνα μέ τήν περιστροφική κίνηση τῆς γῆς περί τόν ἄξονά της. Πρόκειται γιά θεϊκές ἡμέρες, ἄς τό ποῦμε ἔτσι, καί ὄχι γιά ἀνθρώπινες ἡμέρες.»
Άλλοι σύγχρονοι θεολόγοι αναφέρουν: «Η ερμηνεία [που] δίνει η Εκκλησία στο κείμενο της 'Εξαημέρου' από την εποχή του Μ. Βασιλείου", ότι δηλ. "κάθε κοσμογονική 'ημερα' της ΑΓ δεν είναι 24ωρη, αλλά μεγάλη χρονική περίοδος». Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, 'Μικρό Χριστιανικό Λεξικό' (Α' ανατύπωση της 2ης έκδ.), Αποστολική Διακονία, 1998, σελ. 117.
Και καταλήγουν: «το λογικό δεν πρέπει να σκανδαλίζεται, αν σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε σύγκρουση φιλοσοφικής και θεολογικής αλήθειας, όταν λόγου χάρη ένας επιστήμονας υποστηρίξει ότι ο κόσμος δεν έγινε σε έξι μέρες" Ματσούκας Α. Νίκος, Δογματική και Συμβολική θεολογία, τόμ. Α' (Εισαγωγή στη θεολογική γνωσιολογία), 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 175-176.
Β) Από Κτίσεως Κόσμου:
Ας κάνουμε κι ένα σύντομο σχόλιο γύρω από το επιχείρημα που ανέπτυξαν κάποιοι για να ισχυριστούν ότι δήθεν η Εκκλησία έχει δογματίσει για την χρονολογία γενέσεως του κόσμου και άρα δεν είναι δυνατόν οι χριστιανοί να αποδέχονται τις επιστημονικές αποδείξεις περί ηλικίας του κόσμου.
Το δόγμα της Εκκλησίας αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο Σύμβολο της Πίστεως. Στο σύμβολο της Πίστεως δεν αναφέρεται καμιά χρονολόγηση του κόσμου. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας καθιερώνει χωρίς πρόβλημα το 1728 ως επίσημη χρονολόγηση την σύγχρονη χρονολόγηση, καταργώντας την χρονολόγηση Από Κτίσεως Κόσμου την οποία είχε υιοθετήσει το 691 μ.Χ. Τότε η υιοθέτηση αυτής της χρονολόγησης-εμφανίζεται μέσα στον γ΄κανόνα* της συνόδου και όχι ως κανόνας, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να έχει υιοθετηθεί μια άλλη μέθοδος χρονολόγησης-έγινε κατόπιν προτροπής του Αυτοκράτορα, ο οποίος επιθυμούσε να καθιερωθεί ένας σταθερός τρόπος χρονολόγησης. Οπωσδήποτε και πολύ νωρίτερα σε γραπτά εκκλησιαστικών ανδρών παρουσιάζονταν χρονολογήσεις με βάση τις γενεαλογίες της Παλαιάς Διαθήκης. Όμως, αυτές πάντοτε είχαν λάθη και ανακολουθίες γεγονός που είχε οδηγήσει να έχουν συντεθεί τουλάχιστον διακόσιες διαφορετικές χρονολογήσεις. (An ancient history,from the creation to the fall of the Western empire in a.d. 476.With numerous maps and plans of cities. By A.J.B. Vuibert, σελ. 21).
*Πρόκειται για τον κανόνα για τους δίγαμους κληρικούς και η επίμαχη πρόταση με την αναφορά της χρονολογίας γράφει: «…συνορῶμεν ὥστε τοὺς μὲν δυσὶ γάμοις περιπαρέντας, καὶ μέχρι τῆς πεντεκαιδεκάτης τοῦ διελθόντος Ἰανουαρίου μηνός, τῆς παρελθούσης τετάρτης Ἰνδικτιῶνος, ἔτους ἑξακισχιλιοστοῦ ἑκατοστοῦ ἐνάτου, δουλωθέντας τῇ ἁμαρτίᾳ…»
Είναι λανθασμένο, λοιπόν, να παρουσιάζεται μια συμβατική μέθοδος χρονολόγησης, η οποία υιοθετήθηκε από την Εκκλησία, με βάση μια παλιά παράδοση, κάποια δεδομένη εποχή ως η μέγιστη απόδειξη αποδοχής της Εκκλησίας ως όχι μόνο επιστημονικό, αλλά και οριστικό και αμετάκλητο συμπέρασμα για την της ηλικία του κόσμου και μάλιστα υπονοώντας ότι επέχει τελεσίδικη θέση στην δογματική της Εκκλησίας μας. Διότι, αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε προκύπτει ότι υπάρχει καταπάτηση Κανόνα Οικουμενικής Συνόδου. Το γεγονός, όμως, ότι η αλλαγή έγινε δίχως ιδιαίτερες αντιδράσεις-δεν είναι γνωστές τουλάχιστον-καταδεικνύει ότι η χρονολόγηση ήταν συμβατικά υιοθετημένη και ουσιαστικά αδιάφορη για την Εκκλησία.
Συμπέρασματα:
1. Η ερμηνεία της μωσαϊκής κοσμοποιίας ήταν τόσο για τους Πατέρες της Εκκλησίας όσο και για τους «μαθητές» τους, δηλαδή όλους τους εκκλησιαστικούς και μη άνδρες, που ακολουθούσαν και εξακολουθούν να ακολουθούν το πνεύμα τους, θέμα που απτόταν της θεογνωσίας και όχι της επιστήμης. Από την άλλη, χρησιμοποίησαν τις επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους, όπως το γεωκεντρικό Πτολεμαϊκό σύστημα και την Αριστοτελική φυσική, για να προσαρμόσουν την ερμηνεία τους με βάση τον επιστημονικό ρεαλισμό της εποχής εκείνης. Δεν έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι σήμερα δεν θα έκαναν ακριβώς το ίδιο υιοθετώντας τα σημερινά κοσμολογικά μοντέλα.
Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι αυτές οι «ελευθεριάζουσες» κατά κάποιο τρόπο ερμηνείες των Ανατολικών Πατέρων συνάντησαν τις αντιδράσεις των συντηρητικών κύκλων της εποχής εκείνης. Μεταξύ άλλων συγκέντρωσαν τα πυρά των Νεστοριανών, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν με στείρο και ανέπνευστο τρόπο την κατά γράμμα ερμηνεία των Γραφών. Χαρακτηριστικότερο «επιστημονικό» σύγγραμα της εν λόγω σχολής είναι η περίφημη Χριστιανική Τοπογραφία του Κοσμά του Ινδικοπλεύστη, η οποία προκάλεσε τον χλευασμό ανάμεσα σε χριστιανούς και εθνικούς και έδωσε την αφορμή στον Ιωάννη Φιλόπονο να γράψει την δική του Κοσμοποιία, η οποία βασίστηκε όπως προείπαμε πάνω στην γραμμή του Μεγάλου Βασιλείου, αλλά και στις σύγχρονες του κοσμολογικές γνώσεις, ως απάντηση στις κακοδοξίες του Θεόδωρου Μοψουεστίας, κορυφαίου Νεστοριανού, όσο και σε εκείνες του Ινδικοπλεύστη, τόσο σε θέματα θεολογίας γύρω από το κεφάλαιο 1 της Γενέσεως, όσο και σε θέματα αμιγώς επιστημονικά. Αλλά, και σήμερα, τέτοιου είδους φονταμενταλιστικές απόψεις, συναντούνται κατεξοχήν στον χώρο της αίρεσης και συγκεκριμένα στον χώρο ορισμένων προτεσταντικών ομολογιών.
Είναι βέβαιο, επίσης, ότι σε κείμενα άλλων εκκλησιαστικών συγγραφέων θα βρεθούν ερμηνείες της μωσαϊκής κοσμοποιίας, οι οποίες θεωρούν τις δημιουργικές μέρες ως κανονικές μέρες(24ώρες), όμως, κάτι τέτοιο, για την εποχή εκείνη ήταν απολύτως φυσιολογικό, όπου η επιστημονική γνώση ήταν πεπερασμένη και υπήρχε χώρος για συζήτηση γύρω από το θέμα. Σήμερα, όμως, κάτι τέτοιο, κατά την άποψη, μας δεν δικαιολογείται.
2. Η Εκκλησία μας ζει και κινείται μέσα στον κόσμο και δέχτηκε στην πορεία της τα διάφορα ημερολόγια των κοινωνιών, στις οποίες ζούσε το πλήρωμα της. Ως τον 6ο-7ο αι. ο χριστιανικός κόσμος χρησιμοποιεί τα τοπικά ή εθνικά ημερολόγια και χρονολογεί με το σύστημα των εθνικών. Δεν έχει δηλαδή ενιαίο και κοινό ημερολόγιο, ούτε αρχίζει τη χρονολογία του από Χριστού. Έπειτα υιοθέτησε μια σχετική παράδοση για χρονολόγηση με βάση τις γενεαλογίες της Βίβλου, η οποία επεκτάθηκε σιγά σιγά σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Ωστόσο, μέγιστο κριτήριο για την Εκκλησία είναι ο πνευματικός παράγοντας γι’ αυτό και τις ημερομηνίες των εορτών της τις επέλεγε με πνευματικά κριτήρια.
Δεν είχε λοιπόν ποτέ εμμονή με τις ημερομηνίες. Παραδείγματος χάρη, τα Χριστούγεννα μέχρι το 336 μ.Χ. εορτάζονταν μαζί με τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου (κατά το ιουλιανό, πάντα, ημερολόγιο), στην λεγόμενη εορτή των Επιφανείων. Το έτος αυτό όμως στη Δύση μεταφέρθηκε η εορτή στις 25 Δεκεμβρίου, για την αντιμετώπιση κυρίως των εορτών του Μίθρα – θεού Ηλίου, που λάμβαναν χώρα κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο. Αν και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι αυτή είναι η ημερομηνία είναι πολύ κοντά στην πραγματική ημερομηνία γέννησης του Χριστού. Στην Ανατολή η νέα ημερομηνία της εορτής εισήχθη περί το έτος 380. Η καθιέρωση του εορτασμού δεν εισήχθη αυτομάτως από όλες τις Εκκλησίες και πολλοί υπεράγαν Χριστιανοί αντέδρασαν, επειδή ήταν εναντίον της «παράδοσης», όπως εκείνοι την αντιλαμβάνονταν.
Επίσης, άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς αντιμετωπίζει η Εκκλησία τέτοια ζητήματα, είναι η κινητές εορτές, όπως η εορτή του Πάσχα. Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη εορτή της Εκκλησίας δεν έχει σταθερή ημερομηνία, αλλά έχει καθιερωθεί με κριτήρια εντελώς διαφορετικά από τα λεγόμενα «κοσμικά». Αν η Εκκλησία είχε την ψυχαναγκαστική εμμονή με τις ημερομηνίες, τότε-και αυτό νομίζουμε δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς-θα καθιέρωνε τον εορτασμό του Πάσχα σε σταθερή ημερομηνία. Η Εκκλησία δίνει σημασία στα γεγονότα και όχι στις ημερομηνίες! Νομίζουμε ότι όποιος επιλέγει να μάχεται για τις χρονολογίες ή για τα ημερολόγια ή να τα επικαλείται για αυτοδικαιωτικούς σκοπούς, πέραν της πραγματικής τους αξίας, και ιδιαιτέρως πέρα και μακριά της πραγματικής σημασίας τους, κινδυνεύει να εκπέσει στον Ζηλωτισμό.
«Δεν σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη", Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη.
- Nandros
- Δημοσιεύσεις: 28844
- Εγγραφή: 31 Μαρ 2018, 18:41
- Phorum.gr user: Nandros
- Τοποθεσία: Όπου συχνάζουν ναυτικοί και λοιπά κακοποιά στοιχεία
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Βλέπω ότι το ανηλεές σπαμάρισμα, που ξεκίνησε από το παλιό, συνεχίζεται πάλι κανονικά, παρά το διπλό (1+2) μπαν.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά ανοίξαμε και διάλογο με τον σπαμαδόρο, που φυσικά δεν ενδιαφέρεται, ούτε πρόκειται να αλλάξει μυαλά!
Μεγάλη τέχνη να κάνεις διάλογο με μαγνητόφωνο!

Τελευταία επεξεργασία από το μέλος Nandros την 14 Απρ 2020, 22:52, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.
ΚΚΕ 6η Ολομέλεια: Κάναμε το διεθνιστικό μας καθήκον (εννοεί τον Συμμοριτοπόλεμο)
ΧΑ: Είμαστε η σπορά των ηττημένων του '45. Οι εθνικοσοσιαλιστές, οι φασίστες!
ΧΑ: Είμαστε η σπορά των ηττημένων του '45. Οι εθνικοσοσιαλιστές, οι φασίστες!
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Εγώ ψάλλω από μέσα μου: " Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού ,ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα ,αλληλούια ..."
Re: Τρια ερωτηματα που με κανουν να ΜΗΝ πιστευω στον (χριστιανικο) Θεο
Εμμέσως ζητήθηκε από κάποιον χριστιανό να του απαντήσει. Ε, το έκανα, για να μην δημιουργείται η εντύπωση ότι βρίσκεται στο απυρόβλητο επειδή είναι χριστιανός.Nandros έγραψε: ↑14 Απρ 2020, 22:51Βλέπω ότι το ανηλεές σπαμάρισμα, που ξεκίνησε από το παλιό, συνεχίζεται πάλι κανονικά, παρά το διπλό (1+2) μπαν.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά ανοίξαμε και διάλογο με τον σπαμαδόρο, που φυσικά δεν ενδιαφέρεται, ούτε πρόκειται να αλλάξει μυαλά!
Μεγάλη τέχνη να κάνεις διάλογο με μαγνητόφωνο!
Υ.Γ.: Έχω την εντύπωση ότι οι απαντήσεις του δεν είναι καν δικές του, αλλά γράφονται καθ' υπαγόρευση. Αν κάνω λάθος, ζητώ συγγνώμη.
«Δεν σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη", Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη.
-
- Παραπλήσια Θέματα
- Απαντήσεις
- Προβολές
- Τελευταία δημοσίευση
-
- 1 Απαντήσεις
- 239 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από Frappezitis
02 Φεβ 2024, 21:18
-
-
Νέα δημοσίευση Ηράκλειο: Ασθενείς με καρκίνο στον πνεύμονα αδυνατούν να κάνουν χημειοθεραπεία!
από Frappezitis » 03 Μαρ 2024, 09:57 » σε Εσωτερική Πολιτική - 2 Απαντήσεις
- 242 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από Frappezitis
03 Μαρ 2024, 11:36
-
-
-
Νέα δημοσίευση Ένα Χριστιανικό nightclub στο Nashville
από Ίακχος » 02 Μαρ 2024, 18:55 » σε Θρησκειολογία - 1 Απαντήσεις
- 391 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από AlienWay
02 Μαρ 2024, 18:57
-
-
- 7 Απαντήσεις
- 215 Προβολές
-
Τελευταία δημοσίευση από Στύξ
24 Μαρ 2025, 18:26