Γιατί «επαναστάτησαν» οι Κλέφτες και οι αρματολοί

[paul25]

Οι αναθεωρητες ιστορικοι προσπαθουν να μας επιβαλουν οτι οι κλεφτες (απο τους οποιους προερχονταν πολλοι οπλαρχηγοι του 21) δεν ηταν κατι διαφορετικο απο κατσαπλιαδες και πως οι large τυποι ηταν οι ακαπνοι σαλονακηδες Φαναριωτες και μαλιστα η φιλοδυτικη τους πτερυγα οπως Μαυροκορδατος και Κωλετης.

Ιδια μυαλα ειχαν και οι Βαυαροι που οταν κυβερνησαν την Ελλαδα αφησαν στην πεινα πρωην οπλαρχηγους και πρωην κλεφτες που πολεμησαν τους Τουρκους.

Ιδια μυαλα και τα παγκοσμιοποιητικα μποτακια του πχορουμ, ονοματα δεν λεμε.

.

Αρίστο δεν χρειάζεται κανένας αναθεωρητισμός για το αυτονόητο. Το λέει και η λέξη που τους χαρακτηρίζει "κλέφτες", 'ήταν παράνομοι. Η κοινωνία ήταν σκληρή κάνανε απαγωγές, κλεψιές, δολοφονίες με συμβόλαιο, προστασία, μπράβοι κάποιου πασά κλπ και ο,τι άλλο κάνουν οι παράνομοι σε καιρό πείνας και οικονομικής ανέχειας. Μαζί με τις ιερόδουλες και τους αγρότες είναι από τα πιο αρχαία επαγγέλματα επιβίωσης και μάλιστα στους Μεσογειακούς λαούς ιδίων χαρακτηριστικό των κοινωνιών τους (το ίδιο έγιναν και οι Ιταλοί). Είναι πολύ άκυρο να θεωρείς ότι αυτοί οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν αλλιώς την καθημερινή ζωή απ'ότι πχ αντίστοιχοι άνθρωποι σε αντίστοιχες συνθήκες όπως τις γνωρίζουμε και στην καθημερινή δική μας ζωή. Εγώ από την καθημερινή μου εμπειρία στη ζωή γνωρίζω πως αν κάποιος ωθηθεί στην φτώχεια θα αποκτήσει άγχος επιβίωσης, είναι παράλογο να θεωρώ πως κάτι τέτοιο δεν ίσχυε για τους φτωχούς του 17 αιώνα, άνθρωποι ήταν και τότε, άνθρωποι και τώρα, λυπηρό να εξηγούμε τα αυτονόητα που η ίδια η ζωή μας μαθαίνει από την βίωση της. Δεν χρειαζόμαστε ιστορικό να μας το πει, είμαστε σε θέση με τις εμπειρίες μας να το φανταστούμε.

ΟΛΟΙ οι Ελληνες ιστορικοι που κατεγραψαν την ιστορια της ελληνικης επαναστασης αλλα και των προεπαναστατιων χρονων, ειτε ηταν Αριστεροι, ειτε Δεξιοι, ειτε ηταν Χριστιανοι, ειτε κοσμικοι, αποτισαν φορο τιμης στην προσφορα των Κλεφτων.

.

Οκ! Γιατί να μην το κάνεις και πάλι; Αφού ήταν οι μόνοι μπαρουτοκαπνισμένοι και με πολεμική εμπειρία, ποιος θα σήκωνε όπλα; Ο χωρικός που δεν τα είχε πιάσει ποτέ; Παρά τον παράνομο και μιαφόζικο χαρακτήρα τους και ίσως και αρκετοί για προσωπικά τους συμφέροντα, συνέβαλαν με τις μάχες τους στον Αγώνα, γιατί να μην αναγνωρισθούν; Δηλαδή αν η συμμορία του Στεφανάκου ή του Σοριν Ματέη είχε κάνει μπλόκο στους Γερμανούς ναζί με αυτοθυσία γιατί να μην του το αναγνωρίζαμε;

[Dwarven Blacksmith]

Ας θυμησουμε μερικα ονομα Κλεφτων ετσι για να δουμε αν ηταν ηρωες ή κατσαπλιαδες.


Κατσαντώνης
Οδυσσέας Ανδρούτσος
Γεώργιος Καραϊσκάκης
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
Αθανάσιος Διάκος

.

Προς τι το διαζευκτικό "ή";
Τι τους απαγορεύει δηλαδή να είναι και τα δύο;

Ηταν ο Κολοκοτρωνης κατσαπλιας ρε Χατζηαβατη;

.

Ας απαντηθεί πρώτα η δική μου ερώτηση.

[Σενέκας]

Ας θυμησουμε μερικα ονομα Κλεφτων ετσι για να δουμε αν ηταν ηρωες ή κατσαπλιαδες.


Κατσαντώνης
Οδυσσέας Ανδρούτσος
Γεώργιος Καραϊσκάκης
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
Αθανάσιος Διάκος

.

Προς τι το διαζευκτικό "ή";
Τι τους απαγορεύει δηλαδή να είναι και τα δύο;

Τίποτα. Και τα δυο ήταν. Απλά ο απατεωνίσκος επειδή είναι αγράμματος και γενικά ο κλασικός τύπος ανθρώπου που ασχολείται να συνωμοσιολογία, μπορεί να δει μόνο άσπρο μαύρο, οι λεπτές αποχρώσεις είναι έξω απο το εύρος του. Δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι ο ήρωας των Δερβενακίων ήταν κλέφτης με όλη τη σημασία της λέξης και ότι δεν ήταν σε ολόκληρη τη ζωή του κάθε στιγμή ώρας. Δεν μπορεί να δεχτεί ότι μπορεί να ήταν ώρας στα Δερβενάκια και 30 χρόνια πριν να πληρωνόταν απ'τον Ασημάκη Δεληγιάννη για να μπει στο σπίτι κάποιο ελληνόφωνου αντιπάλου κοτσαμπάση, να το ρημάξει και να πάρει την κόρη του όμηρο για τον εκφοβίσει

[Αρίστος]

Μια μικρή απορία
Στις επαναστάσεις η στους πολέμους τις "βρώμικες" δουλειές το κόσμος νομίζετε ότι τις κάνει ;

Οι κλεφτες ηταν παρανομοι απεναντι σε κατακτητες, οποτε θεωρουνται ισοδυναμοι με εθνικη αντισταση. Ο σκοπος αγιαζει τα μεσα οταν πολεμας απεναντι σε τυραννους. ΚΑΝΕΝΑ εγκλημα και ΚΑΜΙΑ παρανομη πραξη δεν λογιζεται σαν τετοια απεναντι σε τυραννους, μονο κατορθωματα πρεπει να λογαριαζονται.

.

[paul25]

Ας θυμησουμε μερικα ονομα Κλεφτων ετσι για να δουμε αν ηταν ηρωες ή κατσαπλιαδες.


Κατσαντώνης
Οδυσσέας Ανδρούτσος
Γεώργιος Καραϊσκάκης
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
Αθανάσιος Διάκος

.

Προς τι το διαζευκτικό "ή";
Τι τους απαγορεύει δηλαδή να είναι και τα δύο;

Ηταν ο Κολοκοτρωνης κατσαπλιας ρε Χατζηαβατη;

.

Απο τους πιο καλούς! Γι'αυτό και σχεδόν ηγούνταν της Επανάστασης.

[Αρίστος]

Προς τι το διαζευκτικό "ή";
Τι τους απαγορεύει δηλαδή να είναι και τα δύο;

Ηταν ο Κολοκοτρωνης κατσαπλιας ρε Χατζηαβατη;

.

Ας απαντηθεί πρώτα η δική μου ερώτηση.

Καποιος που παιζει κορωνα γραμματα το κεφαλι του για την ελευθερια δεν ειναι κατσαπλιας. Οι κατσαπλιαδες εχουν δουλικο φρονημα και μηδενικο αξιακο κωδικα.

.

[Καραμελίτσα]

Μια μικρή απορία
Στις επαναστάσεις η στους πολέμους τις "βρώμικες" δουλειές το κόσμος νομίζετε ότι τις κάνει ;

Οι κλεφτες ηταν παρανομοι απεναντι σε κατακτητες, οποτε θεωρουνται ισοδυναμοι με εθνικη αντισταση. Ο σκοπος αγιαζει τα μεσα οταν πολεμας απεναντι σε τυραννους. ΚΑΝΕΝΑ εγκλημα και ΚΑΜΙΑ παρανομη πραξη δεν λογιζεται σαν τετοια απεναντι σε τυραννους, μονο κατορθωματα πρεπει να λογαριαζονται.

.

Οκ, εδώ πάω πάσο. Έλεγα δεν τον είχα δει το μύθο που κριτικάρει το άρθρο, να που τον είδα, ένα μέρος του τουλάχιστον.

[Αρίστος]

Προς τι το διαζευκτικό "ή";
Τι τους απαγορεύει δηλαδή να είναι και τα δύο;

Ηταν ο Κολοκοτρωνης κατσαπλιας ρε Χατζηαβατη;

.

Απο τους πιο καλούς! Γι'αυτό και σχεδόν ηγούνταν της Επανάστασης.

Καποιος που παιζει κορωνα γραμματα το κεφαλι του για την ελευθερια δεν ειναι κατσαπλιας. Οι κατσαπλιαδες εχουν δουλικο φρονημα και μηδενικο αξιακο κωδικα.

.

[ΑΙΝΕΙΑΝ06]

Μια μικρή απορία
Στις επαναστάσεις η στους πολέμους τις "βρώμικες" δουλειές το κόσμος νομίζετε ότι τις κάνει ;

Οι κλεφτες ηταν παρανομοι απεναντι σε κατακτητες, οποτε θεωρουνται ισοδυναμοι με εθνικη αντισταση. Ο σκοπος αγιαζει τα μεσα οταν πολεμας απεναντι σε τυραννους. ΚΑΝΕΝΑ εγκλημα και ΚΑΜΙΑ παρανομη πραξη δεν λογιζεται σαν τετοια απεναντι σε τυραννους, μονο κατορθωματα πρεπει να λογαριαζονται.

.

Άσχετο αυτό

Και στην γερμανική κατοχή πολλοί Έλληνες που έκαναν αντίσταση στον κατακτητή ήταν πριν άτομα του υποκόσμου πχ Άρης Βελουχιώτης που είχε στην ομάδα του λήσταρχους των Ορέων ..
Αυτό δεν στερεί το δικαίωμα να θεωρούνται ότι πολεμήσαν τον κατακτητή

[Αρίστος]

Μια μικρή απορία
Στις επαναστάσεις η στους πολέμους τις "βρώμικες" δουλειές το κόσμος νομίζετε ότι τις κάνει ;

Οι κλεφτες ηταν παρανομοι απεναντι σε κατακτητες, οποτε θεωρουνται ισοδυναμοι με εθνικη αντισταση. Ο σκοπος αγιαζει τα μεσα οταν πολεμας απεναντι σε τυραννους. ΚΑΝΕΝΑ εγκλημα και ΚΑΜΙΑ παρανομη πραξη δεν λογιζεται σαν τετοια απεναντι σε τυραννους, μονο κατορθωματα πρεπει να λογαριαζονται.

.

Οκ, εδώ πάω πάσο. Έλεγα δεν τον είχα δει το μύθο που κριτικάρει το άρθρο, να που τον είδα, ένα μέρος του τουλάχιστον.

Ο Κωνσταντινος Σαθας το λεει, δεν χρειαζεται να το πω εγω.

Ο Ελληνισμος λεει στην τουρκοκρατουμενη Ελλαδα διασωθηκε πανω στα βουνα.

.

[paul25]

Να διαβάσω, αλλά στο συγκεκριμένο ο τύπος μου φαίνεται πολύ άστοχος.

Κωλοκοτροναίοι, Πλαπουταίοι κλπ κλπ, ήταν στην ουσία υπάλληλοι των Δεληγιάννηδων, ήταν οι μπράβοι τους. Στην Πελοπόννησο δεν υπήρχαν αρματολίκια, οπότε όποιος κλέφτης ήθελε να καθαρίσει και να επιστρέψει στη νομιμότητα, δεν είχε άλλη επιλογή απο το να μπει στη δούλεψη κάποιο κοτσαμπάση. Ήταν άνθρωποι των όπλων βλέπεις, αυτό ξέρανε να κάνουν. Ή θα ήτανε στο κουρμπέτι, ή θα ήταν στην υπηρεσία κάποιου κοτσαμπάση, σαν σωματοφύλακες, σαν φουσκωτοί για να λύνουν διενέξεις με άλλους κοτσαμπάσηδες, σαν φουσκωτοί για να ξεζουμίζουν/απειλούν τίποτα απείθαρχους χειρόνακτες που δεν έδιναν τα νοίκια κλπ κλπ, καταλαβαίνεις νομίζω

Μωρέ ναι, αλλά το θέμα εδώ δεν είναι η εξιδανικευση. Ο τύπος λέει ότι αποδομεί ένα μύθο για τους κλέφτες, τον περιγράφει σε μία παράγραφο,αλλά εγώ αυτόν τον μύθο δεν τον έχω ακούσει, ούτε τον έμαθα στο σχολείο.

Και σε άλλα σημεία τα επιχειρήματα του είναι σαθρά, αλλά εδώ είναι πολύ ξεκάθαρος αχυράνθρωπος.

Δεν ξέρω τι ηλικία έχεις, αλλά εγώ μια χαρά το θυμάμαι από το σχολείο. Μάλιστα θυμάμαι και το κεφάλαιο της ιστορίας που είχε τίτλο (διπλού νοήματος) " Κλέφτες και αρματολοί η μαγιά της Επαναστάσεως". Επίσης, ο εν λόγω ερευνητής είναι από τους ελάχιστους που έχει ερευνήσει το θέμα σε τόσο βάθος με τους κλέφτες.

[Αρίστος]

Άσχετο αυτό

Και στην γερμανική κατοχή πολλοί Έλληνες που έκαναν αντίσταση στον κατακτητή ήταν πριν άτομα του υποκόσμου πχ Άρης Βελουχιώτης που είχε στην ομάδα του λήσταρχους των Ορέων ..
Αυτό δεν στερεί το δικαίωμα να θεωρούνται ότι πολεμήσαν τον κατακτητή

Δεν ηταν ο κανονας αυτοι.

.

[Αρίστος]

Να μην ξεχασουμε να πουμε πως ο Καραισκακης ηταν σεξιστης.

.

[paul25]

Και μονο τα εκατονταδες δημοτικα τραγουδια για τους κλεφτες δειχνουν το διαχρονικο θαυμασμο του απλου λαου γι' αυτους.

.

Πάντα οι άνθρωποι που ζούσαν άγριοι στο περιθώριο της κοινωνίας και ελεύθεροι από τα δεσμά της είναι λαϊκό πρότυπο. Ακόμα και σήμερα, οι νονοί ράπερς που έχουν γίνει λαϊκά είδωλα, οι τύποι που τρέχουν με κωλοφτιαγμένα αυτοκίνητα που έγινα και ταινία (need for speed) κλπ. Αυτό είναι διαχρονικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό, όλα αυτά θα έπρεπε να σου ήταν αυτονόητα. Τα βιώνεις και εσύ στην κοινωνία που ζεις.

Οχι γιατι οι καινουργιοι κλεφτες που εμφανιστηκαν στην Ελλαδα μετα την απελευθερωση δεν ειχαν την ιδια εκτιμηση απο το λαο που ειχαν οι κλεφτες της Τουρκοκρατιας, ουτε εγραψαν οι ιστορικοι τιποτε καλο γι' αυτους.

.

Αρίστο με δουλεύεις; Προφανώς και μόνο οι κλέφτες της εποχής της Επανάστασης εξιδανηκεύτηκαν, πριν από αυτήν (στους σύγχρονούς τους) και μετά από αυτήν όχι. Πάντα είναι παράνομοι όπως και να έχει. Επίσης ναι! Εξιδανηκεύτηκαν και κάποιοι μεταγενέστερα πχ Νταβέλης με την δήθεν ερωτική ιστορία αγάπης που τον εξανθρωπίζει και σαφώς τραγούδια που γράφτηκαν.

[run]

Παλιό αλλά ωραίο άρθρο σχετικά με τον εθνικιστικό μύθο γύρω από τους κλέφτες. Κλέφτες= η "μαφία" της εποχής.


Γιατί «επαναστάτησαν» οι Κλέφτες και οι αρματολοί * Κλέφτες και αρματολοί ενέπνεαν φόβο στα αγροτικά στρώματα μολονότι γίνονταν παράλληλα αντικείμενο θαυμασμού καθώς κατόρθωναν μέσω της βίας να ξεφύγουν από τη μίζερη αγροτική ζωή και κάποτε να αποκτήσουν εξουσία ως αρματολοί. Λίγοι ωστόσο καπετάνιοι κατόρθωσαν να αποκτήσουν άξιες λόγου περιουσίες Π. ΣΤΑΘΗΣ Οι κλέφτες και οι αρματολοί συνιστούν κεντρική

Οι κλέφτες και οι αρματολοί συνιστούν κεντρική θεματική της ελληνικής ιστορίας. Από αυτούς προήλθε το σημαντικότερο και το πιο έμπειρο δυναμικό των επαναστατικών στρατευμάτων του 1821. Ο καθοριστικός ρόλος τους στον αγώνα επέτρεψε σε πολλούς οπλαρχηγούς να αποκτήσουν κοινωνικό κύρος και πολιτική και οικονομική ισχύ στην επανάσταση και στη μετεπαναστατική περίοδο. Ετσι πολλοί πρώην κλέφτες ή αρματολοί κατόρθωσαν να αναδειχθούν στα ανώτερα κλιμάκια της στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής ιεραρχίας της ελληνικής κοινωνίας του 19ου αιώνα. Αρκετοί από αυτούς συνέγραψαν απομνημονεύματα στα οποία, επιδιώκοντας την ενίσχυση του κοινωνικού κύρους τους, υπερτόνιζαν και εξωράιζαν ως πατριωτική την προεπαναστατική δράση των κλεφτών και αρματολών. Το εγχείρημα αυτό συνέπιπτε άλλωστε με τις ανάγκες τής υπό συγκρότηση εθνικής ιδεολογίας και ιστοριογραφίας: χρειάζονταν απτά δείγματα ένοπλης αντιστασιακής δράσης ώστε να στοιχειοθετηθεί ο πόθος για ελευθερία, η ανυποταξία και, συνεπώς, η ενεργός ύπαρξη του ελληνικού έθνους κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας. Ετσι στηριζόταν η συνέχεια του έθνους από την αρχαιότητα ως το 1821.

Η εθνική ιστοριογραφία διαμόρφωσε στερεότυπη εικόνα περί «κλεφταρματολών», η οποία εν πολλοίς αντέχει ως σήμερα, τουλάχιστον εκτός του ακαδημαϊκού χώρου. Συνοπτικά, το στερεότυπο αυτό βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές: οι «κλεφταρματολοί» συνιστούν θεσμό αναλλοίωτο καθ’ όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, ενώ οι φορείς του θεσμού αποτελούν τη διαρκή και κύρια έκφραση της αντίστασης του ελληνικού έθνους απέναντι στον τούρκο κατακτητή. Ατίθασοι Ελληνες, μη αντέχοντας τις τουρκικές καταπιέσεις, «σηκώθηκαν» κλέφτες και χτυπούσαν τους Τούρκους και τους πλούσιους ρωμιούς συνεργάτες τους, τους κοτζαμπάσηδες. Οι Τούρκοι επειδή δεν μπορούσαν να τους αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά αναγκάστηκαν να προσλάβουν στην υπηρεσία τους κλέφτες, οι οποίοι ονομάστηκαν αρματολοί, και στους οποίους ανέθεσαν τη δίωξη των υπολοίπων κλεφτών. Οι αρματολοί, όμως, που απέκτησαν μεγάλη κοινωνική ισχύ, προστάτευαν κατά το δυνατόν τους υπόδουλους Ελληνες απέναντι στις καταπιέσεις των Τούρκων, απέφευγαν να καταδιώκουν τους κλέφτες ενώ, όταν πιέζονταν από τους Τούρκους, παρατούσαν τα αρματολίκια τους και ξαναγίνονταν κλέφτες. Παράλληλα οι κλέφτες και οι αρματολοί συμμετείχαν σε όλες τις εξεγέρσεις του υπόδουλου έθνους, εξεγέρσεις τών οποίων συνήθως ήταν δημιουργοί και πρωταγωνιστές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι κλέφτες και οι αρματολοί διατήρησαν και διέσωσαν τον ελληνικό χαρακτήρα και την εθνική συνείδηση αναλλοίωτη ως την επανάσταση και συνέβαλαν ενεργά στη διάσωση του γένους από τον αφανισμό.


Το σχήμα αυτό βασίστηκε κυρίως στα απομνημονεύματα και στα κλέφτικα τραγούδια. Τα πρώτα, όμως, γράφτηκαν μετεπαναστατικά, σε ένα πολύ διαφορετικό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, ενώ τα κλέφτικα, όπως έδειξε η νεότερη έρευνα, είναι συχνά γραμμένα από τους ίδιους τους κλέφτες, παρουσιάζουν εξιδανικευμένη εικόνα τους και δεν εκφράζουν εθνικοαπελευθερωτικά ιδανικά. Αναπαράγουν κυρίως το α-εθνικό ανδρικό πρότυπο του παλικαριού που ζει με την ένοπλη βία και την κλεψιά, κοινό πρότυπο άλλωστε στα ληστρικά τραγούδια τόσο των μουσουλμάνων όσο και των χριστιανών. Είναι η εκ των υστέρων και μέσα από το πρίσμα της εθνικής ιδεολογίας ανάγνωση που ανασημασιοδότησε με εθνικό περιεχόμενο την πολεμική δράση και τις κοινωνικές συγκρούσεις που περιγράφουν τα κλέφτικα.


* Η εναλλαγή ρόλων


Από τη δεκαετία του 1960 η ιστορική έρευνα, ξαναδιαβάζοντας με σύγχρονες οπτικές τις πηγές και αξιοποιώντας νέα τεκμήρια, κυρίως των οθωμανικών και βενετικών αρχείων, ανέτρεψε βαθμιαία την παραδοσιακή εθνική προσέγγιση του «κλεφταρματολισμού», και ανέδειξε σειρά εμφιλοχωρούντων μυθολογικών στοιχείων. Σύμφωνα με τις σύγχρονες, επιστημονικά τεκμηριωμένες, προσεγγίσεις, η ληστεία συνιστούσε τυπική συμπληρωματική οικονομική δραστηριότητα των ορεινών νομαδικών ή ημινομαδικών ποιμενικών φύλων· σε ορισμένες μάλιστα περιοχές, όπως στον Βάλτο της Αιτωλοακαρνανίας, ήταν ενδημικό φαινόμενο από την αρχαιότητα. Την ύστερη βυζαντινή περίοδο, στον βαλκανικό χώρο, βλάχοι, αλβανοί, σλάβοι και έλληνες μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι ασκούσαν ληστρική δραστηριότητα ή προσλαμβάνονταν ως μισθοφόροι από τους ηγεμόνες της εποχής. Οταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν τα Βαλκάνια, προσέλαβαν μεγάλο μέρος των προαναφερόμενων ποιμενικών-πολεμικών ομάδων στην υπηρεσία τους. Πρόκειται για τους γνωστούς αρματολούς που συμμετείχαν στις οθωμανικές εκστρατείες ως άτακτοι επιδρομείς, αναλάμβαναν τη φύλαξη των συνόρων ή τη φρούρηση των κάστρων. Βαθμιαία και καθώς τα σύνορα επεκτείνονταν, οι αρματολοί ανέλαβαν υπηρεσίες ασφαλείας της υπαίθρου.


Η ένταση της ληστείας φαίνεται ότι αυξάνεται στον οθωμανικό κόσμο από τον 17ο αιώνα κ.ε., κυρίως ως έμμεσο αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης της αυτοκρατορίας. Πολλοί ληστές είναι πρώην αρματολοί ή μέλη άλλων παρόμοιων στρατιωτικών σχηματισμών που απολύθηκαν μετά το τέλος εκστρατειών στο πλαίσιο του περιορισμού των εξόδων και στράφηκαν στη ληστεία για βιοποριστικούς λόγους. Παράλληλα, η βαθμιαία επέκταση της γεωργίας εις βάρος των βοσκοτόπων ευνόησε την αύξηση της ληστρικής δραστηριότητας των ποιμενικών πληθυσμών. Σταδιακά η ληστεία θα αποτελέσει μέθοδο εκβιασμού των οθωμανικών αρχών για την παραχώρηση αρματολικιού. Μια κλέφτικη ομάδα όσο πιο επικίνδυνη γινόταν για την τοπική ασφάλεια τόσο ανεπαρκέστερο καθιστούσε τον τοπικό αρματολό στη διαχείριση της βίας: μόνη λύση απέμενε η αντικατάσταση των αρματολών με τους ως τότε κλέφτες. Ετσι οι κλέφτες ενσωματώνονταν στην οθωμανική νομιμότητα, ενώ οι πρώην αρματολοί με τη σειρά τους μετατρέπονταν σε κλέφτες. Η εναλλαγή ρόλων γίνεται πολύ συχνή τον 18ο αιώνα και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για τις αρματολικές θέσεις οδηγεί ενίοτε σε μακροχρόνιες βεντέτες μεταξύ αντιπάλων οικογενειών.


* «Πουλούσαν προστασία»


Μολονότι χριστιανοί και μουσουλμάνοι εύποροι συνιστούσαν ελκυστικότερο αντικείμενο ληστείας, οι κλέφτες προτιμούσαν τους φτωχούς χωρικούς που δύσκολα μπορούσαν να αντιδράσουν. Οι ισχυρότεροι ληστές «πουλούσαν προστασία» ή έπιαναν ομήρους για να αποσπάσουν λύτρα. Οι αρματολοί, από την άλλη μεριά, επέβαλλαν αυθαίρετα δοσίματα στους χωρικούς, ασκούσαν τοκογλυφία, επένδυαν στην ενοικίαση φόρων και στην κτηνοτροφία. Ετσι κλέφτες και αρματολοί ενέπνεαν φόβο στα αγροτικά στρώματα μολονότι γίνονταν παράλληλα αντικείμενο θαυμασμού καθώς κατόρθωναν μέσω της βίας να ξεφύγουν από τη μίζερη αγροτική ζωή και κάποτε να αποκτήσουν εξουσία ως αρματολοί. Λίγοι ωστόσο καπετάνιοι κατόρθωσαν να αποκτήσουν άξιες λόγου περιουσίες. Κάποιοι άλλοι, εκμεταλλευόμενοι τις οικονομικές ευκαιρίες που δημιούργησε η Επανάσταση του 1821, απέκτησαν οικονομική ισχύ συγκρίσιμη με εκείνη των προεστών.


Η ληστρική δραστηριότητα δεν αποτελούσε αποκλειστικότητα των χριστιανών. Ακόμη και στον νότιο ελλαδικό χώρο, που κατοικούν λίγοι μουσουλμάνοι, έχουν επισημανθεί μεικτές θρησκευτικά ομάδες όπως αυτή των Κοντογιανναίων της Υπάτης. Εξάλλου οι κλέφτες και οι αρματολοί συμμετέχουν σε διαθρησκευτικά πελατειακά δίκτυα ώστε να εξασφαλίζουν υποστήριξη.


* Γιατί συμμετείχαν στην επανάσταση


Η συμμετοχή των κλεφτών και αρματολών σε εξεγέρσεις έχει υπερτονιστεί από την εθνική ιστοριογραφία. Από τη μια, σκόρπιες μάχες και συγκρούσεις λανθασμένα θεωρήθηκαν εξεγέρσεις. Από την άλλη, αποδόθηκαν εθνικοαπελευθερωτικά κίνητρα στη συμμετοχή κλεφτών σε ευρύτερες εξεγέρσεις ή σε πολέμους του οθωμανικού κράτους με ευρωπαϊκές δυνάμεις που διαδραματίζονται στον νότιο ελλαδικό χώρο. Ωστόσο αυτή η δράση των κλεφτών δεν αμφισβητούσε τη νομιμότητα της εξουσίας αλλά στόχευε στη βελτίωση της θέσης τους στο πλαίσιο της δεδομένης κοινωνικής δομής, συνήθως στην απόκτηση αρματολικιού: «φέρτε μας τ’ αρματολίκι γιατί ερχόμαστε σα λύκοι» τραγουδούν οι κλέφτες της Ρούμελης στα Ορλωφικά του 1770. Εξάλλου ο εθνικός προσανατολισμός των εξεγέρσεων είναι ισχνός· ορισμένες μάλιστα ανταρσίες τέμνουν τις θρησκευτικές κοινότητες και δεν φέρνουν μονοδιάστατα αντιμέτωπους τους χριστιανούς με τους μουσουλμάνους. Οι ανταρσίες αυτές εκφράζουν δυσαρέσκειες που λειτουργούν στο πλαίσιο διαθρησκευτικών ανισοτήτων και αντιθέσεων της οθωμανικής κοινωνίας και όχι στον άξονα: χριστιανοί εναντίον μουσουλμάνων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: οι σποραδικές συμμαχίες των Σουλιωτών με τους μουσουλμάνους Τσάμηδες σε μια προσπάθεια διαφύλαξης της τοπικής εξουσίας τους που απειλείται από τον Αλή Πασά. Αντίστροφα στα αληπασαδικά στρατεύματα που πολεμούν τους Σουλιώτες στο Σούλι, στον Ζάλογγο ή στον Σέλτσο συμμετέχουν χριστιανοί αρματολοί.


Στις αρχές του 19ου αιώνα η οθωμανική εξουσία κατάφερε να περιορίσει δραστικά τη δύναμη των κλεφτών και των αρματολών, εξοντώνοντας ορισμένους και αναγκάζοντας πολλούς να βρουν καταφύγιο στα Επτάνησα, όπου οι περισσότεροι προσλήφθηκαν στους ξένους στρατούς των Ναπολεόντειων πολέμων. Οταν οι τελευταίοι έληξαν το 1815, οι εξόριστοι ένοπλοι βρέθηκαν άνεργοι και χωρίς πόρους ζωής. Ηταν συνεπώς ευεπίφοροι σε επαναστατικούς σχεδιασμούς που έδιναν διέξοδο στην ανεργία τους και προοπτικές ανατροπής της δυσμενούς κατάστασής τους. Η συμμετοχή στην επανάσταση και στη διαμόρφωση του ελληνικού κράτους και η ενσωμάτωσή τους στο νεωτερικό εθνικό κίνημα δεν θα τους καταστήσει απλώς ήρωες της ελληνικής ιστορίας αλλά θα προσδώσει αναδρομικά εθνικό χαρακτήρα στη δράση τους κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας.

Ο κ. Παναγιώτης Στάθης είναι ιστορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

https://www.tovima.gr/2008/11/25/opinio ... armatoloi/

καντε μπεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεε

ρεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεε

ξοανα