Ζαποτέκος έγραψε: Στους ύμνους όπου λέγονται άσχημα λόγια για τους Ιουδαίους βλέπεις να διαχωρίζονται οι κακοί Ιουδαίοι από τους Ιουδαίους που πίστεψαν στον Χριστό ; Ωραίο το αστείο αλλά όλοι κατανοούν πως αναφέρεται στους Αθηναίους παγανιστές φιλοσόφους.
Οι Χαιρετισμοί (ο εθνικός ύμνος του Βυζαντίου, όπως είχε πει κάποιος) αναφέρονται ρητά σε φιλοσόφους, ρήτορες και "μύθων ποιητές"της Αθήνας. Δεν υπήρχε αρχαίος Αθηναίος μη παγανιστής. Όλη η αρχαία Αθήνα, η πεμπτουσία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, στο εδώλιο λοιπόν. Σχετικά με την τρίπλα σου περί Ιουδαίων: πάντως, σε όλες τις ακολουθίες οι ελληνόφωνοι Ρωμιοί άκουγαν συνέχεια όλα τα όνόματα των προγόνων των Εβραίων, άκουγαν "ο λαός σου Ισραήλ" και "αγία Σιών", αλλά
ποτέ το Ελλάς και το Έλληνες με θετικό τρόπο ή τα ονόματα κάποιων
καλών αρχαίων Ελλήνων, μόνο μπινελίκια και αναθέματα. Επίσης το θέμα μας δεν είναι αν οι Βυζαντινοί είχαν εβραϊκή εθνική συνείδηση, αλλά ελληνική!
Νομίζω ότι παρεκτρεπόμαστε, σκοπός μου δεν είναι να δούμε
αν η εκκλησία είναι εβραϊκή ή ελληνική 
Με αφορμή το γεγονός ότι κατά το Μεσαίωνα η Έκκλησία ήταν ο κατεξοχήν θεσμός που διαμόρφωνε συνειδήσεις, προσπαθώ να καταλάβω με ποιον τρόπο ο μέσος ανθρωπάκος εκείνων των αιώνων (ο λαός δηλαδή και όχι η λόγια ελίτ) κατάφερνε να διατηρεί κρυστάλλινη συνείδηση της ελληνικής του καταγωγής και να νιώθει Έλληνας, τη στιγμή που για αιώνες το επίσημο αυτοκρατορικό αφήγημα ήταν αποκλειστικά ρωμαιοχριστιανικό και που, επιπλέον, για αιώνες άκουγε στις εκκλησίες αυτά που άκουγε εναντίον των Ελλήνων (όχι γενικά και αόριστα ξαναλέω, αλλά ακόμα και εναντίον της ίδιας της Αθήνας).
Από αυτά και μόνο, η πιο λογική σκέψη που μπορεί να κάνει κάποιος είναι ότι ακόμα και οι ελληνικής καταγωγής, ελλείψει κάποιου θεσμού που να τους θυμίζει ότι είναι Έλληνες, είχαν σταδιακά "απο-ελληνιστεί" εθνοτικά και απορροφηθεί στο χριστιανικό
γένος των Ρωμαίων, οπότε αυτή έγινε η νέα τους εθνοτική ταυτότητα. Αλλά πέρα από την πιθανολογία, έχουμε και μαρτυρίες γι' αυτό, και όχι μόνο τους Έλληνους γίγαντες που εξαφανίστηκαν - η παραλλαγή ότι οι Έλληνες εξαφανίστηκαν λόγω των κουνουπιών
που 'στειλε ο Θεός, δειχνει αυτό που προσπαθώ να σου πω, το τι είδους αντίκτυπο είχαν τα ανθελληνικά της Εκκλησίας στη συνείδηση του απλού κοσμάκη, δεν συμφωνείς;
Περί μαρτυριών τώρα, θα βάλω πράγματα που τα περισσότερα έχουν ξαναμπει. Ας τα δούμε αθροιστικά: Βγαίνοντας από το Βυζάντιο έχουμε λογίους που μας λένε ότι ο μέσος ελληνόφωνος είχε ξεχάσει τους αρχαίους προγόνους του, τον ένοιαζε μόνο πότε καταλύεται το έλαιον στη νηστεία

, μισούσε το όνομα/τα ήθη/τη σοφία των αρχαίων Ελλήνων, και κατηγορούσε για παγανιστική αποστασία από το χριστιανισμό όσους αγαπούσαν την ποίηση και τη φιλοσοφία.
Βγαίνοντας από την Τουρκοκρατία, έχουμε μαρτυρίες από απλούς αγωνιστές ότι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες και Οθωμανοί τους ονόμαζαν Ρωμαίους και έτσι το όνομα Έλληνας είχε σβηστεί από τη μνήμη τους, ότι ο Κολοκοτρώνης είναι εκείνος που θύμισε στον απλό Ρωμιό που δεν ήξερε το Έλληνας ποιανού απόγονος είναι. Και στο ερώτημα γιατί και πώς έκανε αυτή τη δουλειά ο Κολοκοτρώνης, μας το λέει ο ίδιος, ότι στα νιάτα του στην Πελοπόννησο οι παπάδες μάθαιναν στον κόσμο μόνο εκκλησιαστικά, ποτέ για την Ελλάδα. Ελληνική ιστορία (άρα και το όνομα Έλληνας) τα έμαθε πρώτη φορά στα τριάντα έξι του, στη Ζάκυνθο, δηλαδή δίπλα στους αρχαιολάτρες λόγιους (στους λαόνικους χαλκοκονδύληδες του 18ου αιώνα, τηρουμένων των αναλογιών

) των Επτανήσων που ήταν επηρεασμένοι από τη Γαλλική Επανάσταση.
Ιανός Λάσκαρις:
σφῶν προγόνων στυγέουσ’ οὔνομ’, ἔθη, σοφίηνΜάρκος Μουσούρος:
Μηδεμίαν ὅλως τῶν προγόνων ἔχειν ἔννοιαν…ἕν μόνον ἡγουμένους εἶναι σοφόν, τὸ μήτ’ ἔλαίου γεύεσθαι μήτ’ ἐναίμων ἰχθύων ἐν αἷς νηστεύουσιν ἡμέραις. Τοῖς δὲ παιδείας ἐρασταῖς φθονεῖν ἐκ τοῦ προφανοῦς τῶν ποιηταῖς ἤ φιλοσόφοις ἐνασχολουμένων εὐθὺς καταγινώσκοντας πολυθεΐανΧριστόφορος Κοντολέων:
τὸ τῶν Ἑλλήνων τῶν ἑαυτῶν προγόνων ὄνομα μισοῦσιν (
οὐ θέλουσι γὰρ Ἕλληνες καλεῖσθαι, ἀλλὰ Ῥωμαῖοι),
οὔτε τὰ ἐκείνων ἤθη καὶ σοφίην περιποιοῦνται, ἀλλ’ ἀγνοίᾳ καὶ ἀπαιδευσίᾳ τὸν βίον διάγουσι Νικόλαος Σπηλιάδης: (Ο Κολοκοτρώνης)
τους ονομάζει με το ένδοξον όνομα των προγόνων των όπερ είχε παύσει προ αιώνων να ηχεί εις τα ακοάς των, Έλληνες! τους φωνάζει δημηγορών και τους ενθυμίζει ότι είναι ηρώων απόγονοιΘεόδωρος Κολοκοτρώνης:
Το μεγαλύτερο μέρος των Αρχιερέων (στην Πελοπόννησο)
δεν ήξευρε παρά εκκλησιαστικά κατά πράξιν, κανένας όμως δεν είχε μάθηση. Το ψαλτήρι, το κτωήχι, ο μηνιαίος, άλλα προφητείαι, ήσαν τα βιβλία όπου ανέγνωσα. Δεν είναι παρά αφού επήγα εις την Ζάκυνθο όπου ευρήκα την ιστορία της Ελλάδος εις την απλοελληνικήν. τα βιβλία όπου διάβαζα συχνά ήτον η ιστορία της Ελλάδος, η ιστορία του Αριστομένηκαι Γοργώ και η ιστορία του Σκεντέρμπεη. Η Γαλλική Επανάστασις και ο Ναπολέων έκαμε κατά την γνώμην μου να ανοίξει τα μάτια του κόσμου. Πρωτύτερα τα έθνη δεν εγνωρίζοντο, τους βασιλείς τους ενόμιζαν ως θεούς της γηςΚανέλλος Δεληγιάννης:
ἡ ἐπανάστασίς μας αὕτη ἐκινήθη παρθένος, ἁγνή καὶ ἄνευ σκοποῦ ἰδιοτελείας παρὰ μὲ μόνον τὸν σκοπὸν νὰ ἀποκτήσωμεν τὸν ἐθνισμόν μας.....
οἱ αὐτοκράτορες οἱ χριστιανοὶ ὠνομάζοντο Αὐτοκράτορες τῶν Ρωμαίων καὶ οὐδέποτε τῶν Ἑλλήνων.
Ὡς καὶ αὐτοὶ οἱ κατακτηταὶ καὶ τύραννοί μας Τοῦρκοι μᾶς ὠνόμαζον Ρωμαίους. Καὶ μία φούκτα ἀνδρῶν Πελοποννησίων ἀνέστησαν αὐτὸ τὸ ὄνομα Ἕλλην,
τὸ πρὸ 25 αἰώνων ἀποθανὸν καὶ ἀλησμονηθὲν ἀπὸ ὅλα τὰ ἔθνη τοῦ κόσμου, καὶ ἤδη (τῇ θείᾳ βουλήσει) ὀνομάζεται παρὰ πάντων τῶν κρατούντων τὴν τύχην ὁλοκλήρου τοῦ κόσμου Βασίλειον τῆς Ἑλλάδος! καὶ Ἕλληνες!Το ότι ήταν η ίδια η Αθηναία και βάζει τον εαυτό της στην θέση των Μιλτιάδη , Θεμιστοκλή και Σωκράτη το προσπερνάς ; Το ότι οι Αθηναίοι ήταν σαν τους προγόνους τους που κυνήγησαν τους τέσσερεις αξιόλογους συμπατριώτες τους ( Μιλτιάδη , Θεμιστοκλή , Σωκράτη και Φιλοθέη ) το προσπερνάς ; Εκεί είναι η συνέχεια.
Δεν τεκμήριωνεται συνέχεια έτσι. Γι' αυτό επισήμανα ότι δεν τα είπε μπροστά στους Αθηναίους, αλλά για τους Αθηναίους σε γράμμα της (αν είναι δικό της). Το ότι σ' αυτήν την λόγια επιστολή γίνεται αναφορά στην τρισχιλιετή αλητεία των Αθηναίων, δεν σημαίνει ότι ο μέσος Αθηναίος του 16ου αιώνα πίστευε ότι ανήκε στο ίδιο έθνος με τους κατήγορους του Μιλτιάδη (αν τον ήξερε καν..).
Πάντως, το ρεύμα λίγα χρόνια πριν το 1821 με Ρωμιούς να αποβάλλουν σε δημόσιες τελετές τα Γιάννης Μαρία και να λέγονται όλοι Μιλτιάδηδες, κάτι που έκανε και τον Αλή Πασά να απορεί, δεν σου δείχνει σαν να "ξύπνησαν" απότομα μετά από ύπνο βαθύ, όπου είχαν ξεχάσει όλα αυτά που τώρα ξαφνικά τους ενθουσιάζουν τόσο;
Ζαποτέκος έγραψε:Υ.Γ. Οι Αθηναίοι των μετάπειτα αιωνων αλλά και σήμερα σέβονται τον Μιλτιάδη , τον Θεμιστοκλή και τον Σωκράτη ή τους διώκτες τους ; Απάντα σε αυτό και θα καταλάβεις γιατί προσκυνάνε λοιπόν την Αγία Φιλοθέη. Καθόλου κουφά και παράλογα όπως τα φαντάζεσαι .
Αν του έκοβε του Σωκράτη να ευχηθεί καλό ψόφο στους Αθηναίους σαν τη Φιλοθέη, τότε ίσως να τον προσκυνούσαν κι αυτόν. Τώρα απλά τον σέβονται.
