sharp έγραψε: ↑30 Ιαν 2025, 11:01
1. Σε ευχαριστώ για την εκτενή κι ενδιαφέρουσα απάντηση, σε έχω για σοβαρό συνομιλητή και γι' αυτό μπήκα στη διαδικασία. Κάτι όμως δεν το έπιασες όπως το εννοούσα. Δεν είναι θέμα αν μεθαύριο θα φτάσουμε στον τοίχο του Σύμπαντος μας και "τρυπώντας" τον θα δούμε ότι "αχά, δεν είμαστε πάλι μόνοι, να υπάρχει κι άλλο". Είναι η αφηρημένη, η φιλοσοφική έννοια του Απείρου που δεν την χωράει ο ανθρώπινος νους.
Εδώ imho δεν υπάρχει τίποτε που περιμένουμε να ανακαλύψει η Επιστήμη.
2. Σωστά όσα γράφεις περί πιθανότητος και βεβαιότητος, αλλά ελπίζω με την διευκρίνηση να βλέπεις τη διαφορά. Ήδη μιλάμε για Άπειρο, το χρειαζόμαστε σαν έννοια, αλλά δεν μπορούμε να το "πιάσουμε". Η έννοια τού ότι κάτι δεν τελειώνει είναι ασύλληπτη και δεν έχει να κάνει με μελλοντικές ανακαλύψεις. Αλλά το ίδιο και η έννοια του πεπερασμένου κόσμου. Είναι δυνατόν να τελειώνει το Σύμπαν; Και τι υπάρχει μετά; Τι σημαίνει κενό, πώς γίνεται να το ορίσεις;
3. Η νεώτερη θεωρία που αναφέρεις, πώς εξηγεί την ύπαρξη της αρχικής ύλης, η οποία προκάλεσε τα κβαντικά φαινόμενα; Τι υπήρχε πρωτύτερα, δεν υπάρχει σημείο Μηδέν, ούτε χρονικά, αλλά ούτε και χωρικά. Ποιος την έβαλε εκεί, πώς εξηγεί την ύπαρξη του χώρου; Πού Υπάρχουμε τελικά, παραμένει ένα μυστήριο. Το οποίο πάει πακέτο με το έξω από αυτό το χώρο, γιατί προφανώς μόνον έτσι έχει νόημα το Εδώ. Τουλάχιστον εγώ καταλαβαίνω πώς όπως το Άπειρο, έτσι και το Μηδέν δεν έχουν ερμηνεία, δεν υπάρχουν πραγματικά. Ως προς αυτό δεν προχωρήσαμε καθόλου από το Μπιγκ Μπαγκ με την θεωρία που ανέφερες.
4. Όσον αφορά την ύπαρξη του Θεού, δεν είναι ακριβές αυτό που έγραψες. Κατ' αρχάς δεν εισήχθη τόσο από την ανάγκη να εξηγήσεις τη ζωή, όσο από το να εξηγήσεις (και να αντέξεις) τον θάνατο και την γενικώτερη δυστυχία που κατά καιρούς βάλει εμάς τους θνητούς.
5. Επίσης υπάρχουν άνθρωποι που τον έχουν γνωρίσει, αλλά εσύ δεν τους πιστεύεις και καλά κάνεις. Θέλεις "χειροπιαστή απόδειξη", με τονισμό και στις δύο λέξεις. Κάποτε συζητούσα με έναν γνωστό και μου λέει "αν δεν κατέβει να μου δώσει το χέρι δεν πρόκειται να πιστέψω". Δεν είναι πρωτότυπο, το λέει κι ο Μπέργκμαν στην 7η Σφραγίδα, αν έχεις δει την ταινία, μια που είσαι παλιός. Η απάντηση μου ήταν ότι ακόμη και να συμβεί αυτό, πάλι δεν θα το δεχτείς. Θα πεις ήταν η ιδέα μου ή μου κάνανε κάποιο τρικ. Γιατί πολύ απλά δεν θέλεις να πιστέψεις. Γι' αυτό το λένε Πίστη άλλωστε.
6. Και μια λεπτομέρεια, η διαφορά του Ποσειδώνα με τον Χριστιανικό Θεό δεν είναι όπως τα γράφεις. Αυτά μάλλον δεν τα κατέχεις τόσο καλά, όσο τα φυσικά.

7. Δεν προσπαθώ να σε χειραγωγήσω και ...προς Θεού

ούτε να σε κάνω να πιστέψεις. Αυτή την εκτίμηση για το Άπειρο και τον Χώρο την είχα από μικρός, πολύ πριν πιστέψω. Ίσως αυτή να είναι η διαφορά μας, τελικά.
Για να μην γίνει μεγάλη σελίδα και βλαστημάνε για το scrolling

αρίθμησα τις παραγράφους σου (και έβαλα σε spoiler) και απαντώ ανάλογα...
Από όσο έχω παρακολουθήσει τις συζητήσεις σου στην Μουσική (και αλλού), και εσύ μια χαρά σοβαρός συνομιλητής είσαι.
1. Όσο δεν χωράει σημερινού ανθρώπου νους το άπειρο, άλλο τόσο μη προσβάσιμη (θα) ήταν και η κβαντομηχανική στον, πριν μερικές εκατοντάδες χρόνια, άνθρωπο. Σιγά σιγά, κατανοήθηκε και η κβαντομηχανική και η Σχετικότητα και τα μικρόβια και πολλές άλλες απροσπέλαστες, στο παρελθόν, έννοιες. Δεν ισχυρίζομαι ότι θα κατανοήσουμε τη έννοια του απείρου αλλά δεν μπορώ να το αποκλείσω κι όλας.
Με την τελευταία σου πρόταση (υπογραμμισμένη), παρ' όλο το imho, κατά την γνώμη μου εκφράζεις απολυτότητα, που δεν τεκμαίρεται.
2. Νομίζω πως μια χαρά αντιλαμβάνονται οι φυσικοί (και όχι μόνον), την έννοια "το Σύμπαν είναι πεπερασμένο αλλά μη περιορισμένο". Και με την παραπλήσια έννοια του απείρου, πάλι δουλεύουν μια χαρά. Τα μαθηματικά έχουν βοηθήσει πάρα πολύ στην κατανόηση (όχι πλήρη) της έννοιας του απείρου. Όταν τα μαθηματικά έχουν δείξει πως οι πραγματικοί αριθμοί έχουν μεγαλύτερο άπειρο από τους φυσικούς αριθμούς, τότε οι φυσικοί κάνουν τις δικές τους "εκτιμήσεις" για το δικό τους άπειρο.

Στην φιλοσοφία, ναι. Εκεί, ειδικά όταν εμπλέκεται η μεταφυσική, είναι ένα αιώνιο μυστήριο, παρ' όλη την ενασχόληση με αυτό πολύ δυνατών μυαλών.
Αλλά τεράστιες φιλοσοφικές προεκτάσεις έχει και η κβαντομηχανική. Και παρ' όλο που όταν ολοκληρώθηκε η ερμηνεία της Κοπενχάγης, ζήτημα ήταν αν την καταλάβαιναν 5 άνθρωποι στον κόσμο, σήμερα την κατανοούν χιλιάδες. Θεωρώ ότι δεν μπορείς να προεξοφλήσεις πως το άπειρο δεν θα το κατανοήσουμε ποτέ!
3. Δεν φτάνουν μέχρις εκεί οι (λιγοστές) γνώσεις μου. Αδυνατώ να απαντήσω στα ερωτήματα αυτά. Απλώς, θα επαναλάβω πως από την στιγμή που η επιστήμη (ΟΧΙ η μεταφυσική), αποδέχεται την "θεωρία" πως δεν είναι απαραίτητος ένας δημιουργός, εγώ συντάσσομαι μετ' επιφυλάξεως και θα περιμένω επιβεβαίωση ή απόρριψη αυτής της άποψης. Κατά την γνώμη μου, δεν είναι απαραίτητη η κατανόηση του απείρου, για να αποφανθούμε αν χρειάζεται δημιουργός.
4. Ναι, έχεις δίκιο. Πρόταξα άλλη αιτία αντί της κυρίας, η οποία σαφώς και είναι το δέος του θανάτου.
Όσον αφορά την δυστυχία που συνεχώς, και όχι κατά καιρούς, βάλλει εμάς τους θνητούς αλλά και την ίδια την ζωή (βλέπε ζώα), καλύτερα να μην μου φέρεις ως εξήγηση τον Θεό.
5. Ναι, το ξέρω. Υπάρχουν άνθρωποι που τον έχουν "γνωρίσει". Το πρόβλημα είναι πως τέτοιες προσωπικές εμπειρίες είναι τόσο προσωπικές, που είναι αδύνατον να γνωστοποιηθούν, να επικοινωνηθούν, σε άλλον άνθρωπο! Σέβομαι ότι είχες μία τέτοια εμπειρία, δεν θέλω -και δεν μπορώ- να σε διαψεύσω, αλλά χωρίς τεκμήρια δεν την αποδέχομαι.
Εξ άλλου, και δεν το λέω προσβλητικά, "θρησκευτικές και μυστικιστικές εμπειρίες", έχουν βιώσει πάμπολλοι με την χρήση ψυχοτρόπων και παραισθησιογόνων ουσιών. Και δεν είναι μυστικό πως αρκετές εξαρτησιογόνες ουσίες χρησιμοποιήθηκαν για αιώνες σε θρησκευτικές τελετουργίες από πολλούς λαούς με σκοπό την ένωση με τον θεό (τους).
Από την άλλη, ο ψόγος (τρόπον τινά) πως ακόμα και να κατέβει ο Θεός και να μου δώσει το χέρι, εγώ δεν θα το δεχτώ, το έχω ακούσει χιλιάδες φορές. Και δίνω την ίδια απάντηση:
η άποψή σου αυτή είναι, imho, μια προσπάθεια απεμπλοκής από την αδυναμία σου (απόλυτα φυσιολογική) να προσκομίσεις αποδείξεις για το είναι του θεού σου...και μου λες (σε λαϊκή μετάφραση), "έλα μωρέ, εσένα και τον ίδιο τον Θεό να σου φέρουμε δεν θα τον δεχτείς".
6. Όχι ρε συ...δεν συνέκρινα τον Ποσειδώνα με τον χριστιανικό Θεό! Την άγνοια των τότε ανθρώπων υπέδειξα, που τους ανάγκασε να "εφεύρουν" Ποσειδώνες...
7. Ναι, ούτε εγώ θέλω να σε κάνω να ασπαστείς την δική μου κοσμοθεωρία.
Έχω πάψει, εδώ και πολλά χρόνια, να θέλω να επιβάλλω την δική μου άποψη. Όμως όταν νομίσω πως πρέπει να την πω (την άποψή μου), την λέω και χωρίς δισταγμό.
Δεν είμαι αγνωστικιστής αλλά αθεϊστής.
Προβάλλω αγνωστικιστικές θέσεις στον συνομιλητή μου, διότι θεωρώ πως ένας πιστός τις βρίσκει πιο συζητήσιμες.
Μου αρκεί να αντιληφθεί ο συνομιλητής ότι ούτε αυτός μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη θεού (όσο και να επικαλείται την ανθρώπινη αδυναμία κατανόησης), ούτε εγώ μπορώ να καταρρίψω την ύπαρξη θεού.
Δει δη αποδείξεων και άνευ τούτων ουδέν εστί πιστεύσθαι των λεγομένων (για να παραφράσουμε τον Δημοσθένη)...
Εν τη αποδείξει και ούτω πιστεύσωμεν (για να παραφράσουμε την παρωδία εκκλησιαστικού ύμνου)...
