Αγις έγραψε: ↑09 Φεβ 2019, 17:25
''400 χρόνια είναι αυτά.
Αυτός ο μύθος, ειδικά για τη μουσική εννοώ, πρέπει κάποια στιγμή να καταρριφθεί. Δεν είναι 400 χρόνια, είναι χιλιετίες. Μία ήταν, από την αρχαία κιόλας εποχή, η μουσική που επικρατούσε στην ανατολική Μεσόγειο και επεκτεινόταν μέχρι Μεσοποταμία, Αίγυπτο και φυσικά τον Ελληνόφωνο χώρο. Οι Έλληνες την κατέγραψαν και ασχολήθηκαν με τα θεωρητικά και τα διαστηματικά της. Με τη διάδοση του Χριστιανισμού, διαδόθηκε και αυτή η (ανατολική) μουσική στη Δύση και υιοθετήθηκε από το Πατριαρχείο της Ρώμης πολύ νωρίς. Ενώ οι Δυτικοί σιγά σιγά ξέχασαν τους διάφορους τρόπους και με τη διαδοχή των αιώνων κατέληξαν στη μουσική που σήμερα λέμε Δυτική, εκκλησιαστική ή κοσμική, οι Ανατολικοί κράτησαν την παλαιότερη παράδοση, τόσο στην εκκλησιαστική τους όσο και στην κοσμική τους μουσική. Αυτή η ανατολική μουσική, που έφτασε επί Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μετέπειτα επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να επικρατεί σε ολόκληρη τη νότια και ανατολική πλευρά της Μεσογείου (χώρες του Μαγκρέμπ, Αραβία, Βαλκάνια, Μικρασία, Μέση Ανατολή γενικότερα), καθόριζε το μουσικό γίγνεσθαι στην τεράστια αυτή περιοχή, από Πλάτωνα και Αριστοτέλη μέχρι σήμερα (σήμερα τμηματικά, βέβαια). Πείτε λοιπόν χαιρετίσματα του κυρίου Καβάκου, αν μιά μηχανή του χρόνου μας έφερνε δίπλα μας τους δύο αυτούς δασκάλους της αρχαιότητας και τους ζητούσαμε να μας τραγουδήσουν, στους γνωστούς μας τρόπους της Ανατολικής Μεσογείου θα μας τραγουδούσαν και όχι στο Ματζόρε, το Μινόρε και την πολυφωνία των Δυτικών, που φυσικά ούτε τα είχαν ποτέ φανταστεί ως εξέλιξη της δικής τους μουσικής.''
Ολη η συζητηση που ειχε γινει περι Καβακου εδω
https://rembetiko.gr/t/%CE%BB%CE%B5%CF% ... 5/13571/15
Ευχαριστώ για την παραπομπή. Είχα ρίξει μια ματιά πριν λίγο όταν ανέφερες αυτό το φόρουμ που δεν το έχω παρακολουθήσει.
Θα σου πω την γνώμη μου για το τι νομίζω ότι λέει ο Καβάκος. Δεν έχω παρακολουθήσει πολλές συνεντεύξεις του και μπορεί να κάνω και λάθος. Ωστόσο θα σου εξηγήσω γιατί μιλάω για παρεξήγηση. Συγχωρέστε το σεντόνι αλλά δεν λέγονται όλα σε 2 γραμμές.
Αν μπορούσαμε να πάμε πίσω στο χρόνο μερικές χιλιάδες χρόνια θα βλέπαμε πολύ χοντρικά 2 διαφορετικά είδη κοινωνίας. Τις κοινωνίες στις οποίες κυριαρχεί η μυθική/μαγική σκέψη και τις κοινωνίες στις οποίες αναπτύσσεται ο ορθολογικός τρόπος σκέψης.
Στις πρώτες η καλλιτεχνική δημιουργία είναι συλλογική. Καθόμαστε πχ όλοι γύρω από την φωτιά και παίζουμε και τραγουδάμε και χορεύουμε μαζί από κοινού τα τραγούδια της φυλής. Τα τραγούδια δεν είναι δικά μου ή δικά σου. Είναι της ομάδας. Είναι αυτά και αν υπάρξουν αλλαγές αυτές συμβαίνουν σταδιακά με πολύ αργό ρυθμό εκτός απροόπτου (να μας κατακτήσει άλλη φυλή που θα φέρει και τα δικά της τραγούδια κοκ). Κανείς δεν υπογράφει και δεν διεκδικεί κάτι ως δικό του.
Στον αντίποδα έχεις στην αρχαία Ελλάδα την ανάπτυξη του ατομικού πνεύματος. Ο άνθρωπος καταλαβαίνει την διαφορά του από τους γύρω του αναρωτιέται και αμφισβητεί. Αμφισβητεί το θείο, την εξουσία του κυβερνήτη και την δυνατότητα του διπλανού του να κάνει κάτι καλύτερα από αυτόν. Στην τέχνη αυτό έχει τρομακτικές επιπτώσεις. Φτιάχνεις κάτι εσύ και θέλεις να έχει την προσωπική σου σφραγίδα και να μη μοιάζει με αυτό που φτιάχνω εγώ. Θέλεις επίσης όποιος έχει δει κάποια δικά σου έργα να μπορέσει να αναγνωρίσει το δικό σου είδος "γραφής" στα επόμενα. Τα υπογράφεις πλέον. Δεν είναι δημιούργημα της ομάδας αλλά δικό σου. Γεννιέται ο βασικός μηχανισμός που διακρίνει την σοβαρή καλλιτεχνική δημιουργία.
Έχεις πλέον 2 βασικούς τρόπους καλλιτεχνικής δημιουργίας. Δες χοντρικά στην μουσική. Στην έντεχνη σοβαρή δημιουργία το τάδε κοντσέρτο είναι του τάδε συνθέτη κλπ κλπ. Ο συλλογικός τρόπος δημιουργίας επιβιώνει στην παραδοσιακή κυρίως μουσική και αυτό για τους αιώνες μέχρι πριν τον 20 που είχες κλειστές και σχετικά απομονωμένες κοινωνικές ομάδες. Με την έλευση ραδιοφώνου, τηλεόρασης κλπ μέσων πλέον δεν μπορείς να έχεις καν αυτόν τον τρόπο συλλογικές δημιουργίας της ομάδας η οποία περιορίζεται σε ένα δικό της "πολιτιστικό περίγυρο".
Στους τελευταίους αιώνες βέβαια και με την δημιουργία των αστικών κέντρων άρχισες να έχεις και μια ενδιάμεση μορφή καλλιτεχνικής δημιουργίας. Χοντρικά σαν παράδειγμα βάλε με το μυαλό σου την ελαφρά μουσική στα διάφορα είδη της τους τελευταίους 2 αιώνες. Σε αυτό το ενδιάμεσο έχεις (στην μουσική και πάλι) συνθέτη που υπογράφει το κομμάτι αλλά όχι με το αίτημα της πρωτοτυπίας της σοβαρής μουσικής. Οι δε φόρμες και η αρμονική γλώσσα αλλάζουν από δημιουργό σε δημιουργό πολύ βραδύτερα σε σχέση με την σοβαρή δημιουργία αλλά σαφώς γρηγορότερα σε σχέση με την παραδοσιακή. Δες δηλαδή το εύρος των αλλαγών (σε δομή, αρμονική και ρυθμική γλώσσα) από τον Σοπέν στον Σένμπεργκ ή τον Στόκχαουζεν και ψάξε για αντίστοιχες αλλαγές από τον Αττίκ σε σημερινό συνθέτη ελαφράς μουσικής. Στην δεύτερη περίπτωση οι αλλαγές είναι πολύ περισσότερο επιφανειακές, λιγότερο δομικές.
Πάμε στον Καβάκο. Ο Καβάκος θεωρεί εαυτόν ευτυχή που γεννήθηκε στην Ελλάδα και αναφέρεται στους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Πιστεύω πως εννοεί εκείνη την κοσμοαντίληψη (ορθολογισμό) που γεννά την σοβαρή καλλιτεχνική δημιουργία η οποία γίνεται θεμελιώδες στοιχείο του δυτικού πολιτισμού και της δυτικής τέχνης. Με αυτό αισθάνεται ότι έχει συγγένεια και το θεωρεί ως δομικό και λειτουργικό στοιχείο σημαντικό. Για αυτό και θεωρεί ότι έχει μεγαλύτερη σχέση με αυτό που ονομάζουμε γενικώς δυτική τέχνη. Στο απόσπασμα που παρέθεσες παραπάνω ο συγγραφέας θεωρεί ότι υπάρχει μεγαλύτερη συγγένεια του ρεμπέτικου με την μουσική που έπαιζαν οι αρχαίοι επειδή και τα δύο βασίζονταν σε τρόπους. Αυτό είναι η παρεξήγηση στην οποία αναφέρομαι. Θα έπρεπε να του περνάει από το μυαλό ότι ο Καβάκος γνωρίζει τους αρχαίους Ελληνικούς τρόπους και αναφέρεται σε κάτι άλλο.
ΥΓ, Συγνώμη για το μακροσκελές. Δεν είπα ούτε τα μισά από όσα ήθελα. Ελπίζω να βγάζει νόημα